Στις 12 Νοεμβρίου 2024 και 6 μμ ώρα Ελλάδας, αρχίζει το νέο Έτος 38 στον πλανήτη Άρη
Μπορεί να θεωρείτε ότι είναι νωρίς για να γιορτάσετε τον ερχομό του νέου έτους, αλλά αυτό συμβαίνει μόνο επειδή είστε γήινοι: Η 12η Νοεμβρίου 2024 σηματοδοτεί το νέο έτος για τον πλανήτη Άρη. Το αρειανό νέο έτος έρχεται με την εαρινή ισημερία του Κόκκινου Πλανήτη και το ημερολόγιο (το αρειανό) αλλάζει τη σελίδα από το 37ο στο 38ο έτος.
Γιατί η 12η Νοεμβρίου θεωρείται Πρωτοχρονιά για τον Άρη; Και γιατί ο επίσημος υπολογισμός θέτει τον Κόκκινο Πλανήτη μόλις στο 38ο έτος του;
Η απάντηση περιλαμβάνει έναν συνδυασμό φυσικών κύκλων και της ανθρώπινης ανάγκης να επιβάλει την τάξη διαμέσου μιάς κάπως αυθαίρετης μέτρησης του χρόνου – σχεδόν όπως στη Γη.
Στον πλανήτη Γη, οι περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Υιοθετήθηκε για πρώτη φορά το 1582 (αν και χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο) και είναι το τυπικό ημερολόγιό μας των 12 μηνών και 365 ημερών κάθε χρόνο – με μια ημέρα μπόνους να προστίθεται κάθε τέταρτο έτος. Το Γρηγοριανό ημερολόγιο ξεκινά την 1η Ιανουαρίου, ένα κατάλοιπο από το προηγούμενο, το Ιουλιανό ημερολόγιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Για να τιμήσει τον θεό Ιανό, ο Ιούλιος Καίσαρας ανακήρυξε εκείνη την ημέρα ως την πρώτη του έτους.
Θα μπορούσαμε να ξεκινάμε το νέο έτος με βάση τις ισημερίες ή τα ηλιοστάσια. Αυτές οι ημερομηνίες βασίζονται στην κλίση του άξονα της Γης, περίπου 23 μοίρες σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς του. Το ηλιοστάσιο του Ιουνίου, για παράδειγμα, συμβαίνει όταν ο βόρειος πόλος του πλανήτη γέρνει περισσότερο προς τον ήλιο, κάτι που συμβαίνει περί την 21η του ίδιου μήνα κάθε χρόνο. (Σημειώστε ότι αυτό γίνεται όταν στο νότιο ημισφαίριο επικρατεί χειμώνας, γι’ αυτό οι αστρονόμοι αποφεύγουν να το αποκαλούν «θερινό ηλιοστάσιο».)
Οι αστρονόμοι προτιμούν να μετρούν τα πάντα στον ουρανό σε σχέση με την ισημερία του Μαρτίου, που ονομάζεται επίσης εαρινή ισημερία, απομεινάρι της εστιασμένης στο βόρειο ημισφαίριο μέτρησης χρόνου. Οι αστρονόμοι θεωρούν την ισημερία του Μαρτίου ως τη στιγμή που η θέση του ήλιου στον ουρανό διασχίζει τον ουράνιο ισημερινό, την προβολή του ισημερινού της Γης στον ουρανό. Αυτό είναι ένα εύχρηστο σημείο στο χρόνο και στο χώρο για τη μέτρηση πραγμάτων όπως οι θέσεις των πλανητών και των άστρων.
Τι σχέση έχουν αυτά με τον πλανήτη Άρη;
Στις αρχές του 20ου αιώνα, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να παρατηρούν τον Άρη με πιο ισχυρά τηλεσκόπια, εντόπισαν διάφορες αλλαγές να σαρώνουν τον πλανήτη σε σχέση με την μεταβαλλόμενη θέση στην τροχιά του. Στη συνέχεια, καθώς προέκυψαν εξαιρετικές επί τόπου παρατηρήσεις από τα διαστημικά σκάφη που στάλθηκαν στον Κόκκινο Πλανήτη, έγινε σαφές ότι χρειαζόμασταν κάποιου είδους ημερολόγιο για τον Άρη.
Ένα τέτοιο ημερολόγιο θα έπρεπε να είναι πολύ διαφορετικό από το δικό μας. Ένας προφανής λόγος είναι ότι ο Άρης βρίσκεται πιο μακριά από τον ήλιο και χρειάζονται σχεδόν δύο γήινα χρόνια για να ολοκληρώσει μια μόνο τροχιά γύρω από το άστρο μας. Ένα αρειανό έτος ισοδυναμεί με περίπου 687 γήινες ημέρες!
Μια ημέρα του Άρη – που ονομάζεται sol, για να τη διακρίνουμε από μια ημέρα της Γης – είναι επίσης λίγο μεγαλύτερη από την δική μας, διαρκεί 24 ώρες, 39 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα. Υπάρχουν περίπου 668 sol σε ένα αρειανό έτος.
Αλλά αυτές οι διαφορές είναι στην πραγματικότητα λυτρωτικές γιατί μας απελευθερώνουν από την ιστορική μας κληρονομιά των αυθαίρετων κοινωνικοπολιτικών μηχανορραφιών (και στα ημερολόγια). Στον Άρη, μπορέσαμε να κάνουμε μια νέα αρχή, καθορίζοντας την καταμέτρηση των ετών, αρχίζοντας από το μηδέν.
Έτσι, οι πλανητολόγοι αποφάσισαν να ξεκινήσουν το νέο έτος του Άρη από την εαρινή ισημερία του πλανήτη. O Άρης παρουσιάζει μια αξονική κλίση που μοιάζει με της Γης, περίπου 25 μοιρών. Αυτό σημαίνει ότι έχει εποχές παρόμοιες με τις δικές μας, δημιουργώντας τις καιρικές αλλαγές που παρατηρούν οι αστρονόμοι. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται κατά την διάρκεια της άνοιξης του Άρη, δημιουργούνται καταιγίδες σκόνης και μερικές μεγαλώνουν τόσο πολύ που μπορούν να καλύψουν μεγάλο μέρος του πλανήτη. Η έναρξη του καλοκαιριού σε ένα δεδομένο ημισφαίριο θερμαίνει εξαχνώνοντας το κάλυμα πάγου στον πόλο του. Θα μπορούσαμε λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε την ισημερία ως ημερομηνία έναρξης του χρόνου.
Μακάρι όμως να ήταν τόσο απλά τα πράγματα. Η τροχιά της Γης γύρω από τον ήλιο είναι σχεδόν κύκλος και οι εποχές διαρκούν όλες περίπου τρεις μήνες. Αλλά η τροχιά του Άρη γύρω από τον ήλιο είναι αναμφισβήτητα ελλειπτική. Όταν ο πλανήτης είναι πιο κοντά στον ήλιο (τον χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο του) η τροχιακή του ταχύτητα είναι μεγαλύτερη από ό,τι όταν είναι πιο απομακρυσμένος (καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο) και σε συνδυασμό με την ελλειπτική τροχιά του, αυτό σημαίνει ότι οι εποχές έχουν αρκετά διαφορετικές διάρκειες. Έτσι, άνοιξη στο βόρειο ημισφαίριο έχει διάρκεια 194 αρειανών ημερών (sols), ενώ το καλοκαίρι 178, το φθινόπωρο 142 και ο χειμώνας διαρκεί 154 sols. Από μία άποψη λοιπόν, αυτές οι περίεργες εποχές θα έκαναν τη ζωή στον Άρη παράξενη, και από την άλλη ένα μη-λειτουργικό ημερολόγιο θα ήταν μια συνεχής πηγή επιπλέον εκνευρισμού.
Και τι γίνεται με την αρίθμηση των ετών και το περίεργο γεγονός ότι το αρειανό ημερολόγιο μέχρι στιγμής φτάνει μόνο στο Έτος 38; Οι επιστήμονες αποφάσισαν να σηματοδοτήσουν το Έτος 1 ως τη στιγμή που μια τεράστια θύελλα σκόνης ξέσπασε στην επιφάνεια του πλανήτη το 1956 – ένα από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα σε άλλον πλανήτη κατά την πρώιμη διαστημική εποχή. Η εαρινή ισημερία για εκείνο το αρειανό έτος συνέβη στις 11 Απριλίου 1955, επομένως είναι πλέον αποδεκτή ως η πρώτη Πρωτοχρονιά στον πλανήτη. Για να γίνουν τα πράγματα λιγότερο ασαφή, οι επιστήμονες όρισαν επίσης το Έτος 0 ως αρχή της προηγούμενης ισημερίας, στις 24 Μαΐου 1953. Αυτό αποτρέπει κάθε παράξενο όπως αυτό του Γρηγοριανού ημερολογίου, το οποίο, επειδή δεν έχει Έτος 0, δημιουργεί περίεργες καταστάσεις όπως νέους αιώνες ξεκινώντας από χρόνια που τελειώνουν με 01 αντί για 00 (Ο 21ος αιώνας, για παράδειγμα, ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου, 2001. )
Με βάση τα παραπάνω το νέο έτος 38 στον πλανήτη Άρη ξεκινά σύμφωνα με το γήινο Γρηγοριανό ημερολόγιο, στις 12 Νοεμβρίου 2024, περίπου στις 16:00 UTC (ή 18:00 ώρα Ελλάδος). Ίσως εκείνη τη στιγμή, κάποιο από τα διαστημικά ρόβερ που εξερευνούν τον κόκκινο πλανήτη εντοπίσει επιτέλους τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια που θα ανοίγουν σαμπάνιες γιορτάζοντας την πρωτοχρονιά τους.
 "Pin It")