Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα ευρήματα είναι αποθέσεις υλικών με παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά της άμμου, που σχηματίζουν κυματισμούς ανάλογους με αυτούς που δημιουργούνται στα σημεία που στη Γη η θάλασσα συναντά την ξηρά
Εδαφο-διεισδυτικά δεδομένα ραντάρ που ελήφθησαν από το κινεζικό διαστημικό όχημα Zhurong αποκάλυψαν, κάτω από την επιφάνεια του Άρη, στοιχεία για πιθανή ύπαρξη αμμωδών παραλιών ενός μεγάλου ωκεανού που μπορεί να υπήρχε πριν πολύ καιρό στις βόρειες πεδιάδες του Άρη.
Τα ευρήματα είναι τα τελευταία στοιχεία που υποδεικνύουν την πιθανή ύπαρξη ωκεανού, που ονομάζεται Deuteronilus, 3,5 έως 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, μια εποχή που ο Άρης -τώρα ψυχρός και έρημος- διέθετε πιο παχιά ατμόσφαιρα και θερμότερο κλίμα. Ενας ωκεανός ρευστού νερού στην επιφάνεια του Άρη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα μπορούσε να φιλοξενεί ζωντανούς οργανισμούς, όπως οι αρχέγονες θάλασσες της πρώιμης Γης.
Το διαστημικό ρόβερ, το οποίο λειτούργησε από τον Μάιο του 2021 έως τον Μάιο του 2022, ταξίδεψε περίπου 1,9 χλμ. σε μια περιοχή που παρουσιάζει επιφανειακά χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν αρχαία ακτογραμμή. Το εδαφοδιεισδυτικό ραντάρ του, το οποίο μετέδιδε ραδιοκύματα υψηλής συχνότητας στο έδαφος που αντανακλούσαν τα χαρακτηριστικά του υπεδάφους, ανίχνευσε έως και 80 μέτρα (260 πόδια) κάτω από την επιφάνεια.
Οι εικόνες ραντάρ εντόπισαν περίπου 10-35 μέτρα υπόγεια παχιά στρώματα υλικού με ιδιότητες παρόμοιες με της άμμου, όλα με κλίση στην ίδια κατεύθυνση και σε γωνία παρόμοια με αυτή των παραλιών στη Γη ακριβώς κάτω από το νερό, στα σημεία όπου η θάλασσα συναντά τη στεριά. Οι ερευνητές χαρτογράφησαν αυτές τις δομές που εκτείνονται 1,2 χλμ. κατά μήκος της διαδρομής του ρόβερ.
«Η επιφάνεια του Άρη έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά χρησιμοποιώντας ραντάρ διείσδυσης στο έδαφος βρήκαμε άμεσες ενδείξεις παράκτιων αποθέσεων που δεν ήταν ορατές από την επιφάνεια», δήλωσε ο πλανητολόγος Χάι Λιου του Πανεπιστημίου Guangzhou, μέλος της επιστημονικής ομάδας για την κινεζική αποστολή Tianwen-1.
Στη Γη, θα χρειάζονταν εκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστούν αποθέσεις σε παραλίες αυτού του μεγέθους, είπαν οι ερευνητές, υποδηλώνοντας ότι στον Αρη υπήρχε ένα μεγάλο και μακρόβιο σώμα νερού με κυματική δράση που διένειμε τα ιζήματα που μεταφέρονταν σε αυτό από ποτάμια που ρέουν από κοντινά υψίπεδα.
«Οι παραλίες θα είχαν δημιουργηθεί από παρόμοιες διαδικασίες με εκείνες στη Γη -κύματα και παλίρροιες», δήλωσε ο Λιου, ένας από τους επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences. «Τέτοιοι ωκεανοί θα είχαν επηρεάσει βαθιά το κλίμα του Άρη, θα είχαν διαμορφώσει το τοπίο του και θα είχαν δημιουργήσει περιβάλλοντα δυνητικά κατάλληλα για την εμφάνιση και την ανάπτυξη της ζωής».
«Οι ακτές είναι εξαιρετικές τοποθεσίες για να αναζητήσετε στοιχεία προηγούμενης ζωής», δήλωσε ο πλανητικός επιστήμονας και συν-συγγραφέας της μελέτης Μάικλ Μάνγκα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. «Πιστεύεται ότι η παλαιότερη ζωή στη Γη ξεκίνησε σε τοποθεσίες όπως αυτή, κοντά στη διεπαφή αέρα και ρηχών νερών».
Το ρόβερ εξερεύνησε το νότιο τμήμα της Utopia Planitia, μιας μεγάλης πεδιάδας στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη.
Οι ερευνητές απέκλεισαν άλλες πιθανές εξηγήσεις για τις δομές που ανίχνευσε ο Zhurong.
«Ενα κύριο μέρος αυτής της εργασίας ήταν ο έλεγχος αυτών των άλλων υποθέσεων. Οι θίνες που δηιουργήθηκαν από άνεμος ελήφθησαν υπόψη, αλλά υπήρχαν μερικά ζητήματα. Πρώτον, οι αμμόλοφοι τείνουν να έρχονται σε ομάδες και αυτές οι ομάδες παράγουν χαρακτηριστικά μοτίβα που δεν υπάρχουν σε αυτά τα εδάφη», δήλωσε ο γεωεπιστήμονας του Penn State και συν-συγγραφέας της μελέτης Μπέντζαμιν Καρδένας.
«Εξετάσαμε επίσης το ενδεχόμενο αρχαίων ποταμών, που υπάρχουν σε ορισμένες κοντινές τοποθεσίες στον Άρη, αλλά απορρίψαμε αυτή την υπόθεση για παρόμοιους λόγους με βάση τα μοτίβα που είδαμε στις αποθέσεις. Και συνήθως δεν υπάρχουν δομές όπως αυτή στις ροές λάβας. Οι παραλίες απλώς ταιριάζουν καλύτερα στις παρατηρήσεις», είπε ο Καρδένας.
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν χρησιμοποιήσει δορυφορικές εικόνες για να εντοπίσουν χαρακτηριστικά της επιφάνειας του Άρη που μοιάζουν με ακτογραμμή. Αλλά οποιαδήποτε τέτοια στοιχεία στην επιφάνεια θα μπορούσαν να έχουν διαγραφεί ή παραμορφωθεί από δισεκατομμύρια χρόνια αιολικής διάβρωσης ή άλλες γεωλογικές διεργασίες.
Αυτό δεν συμβαίνει με τις δομές που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, οι οποίες ενταφιάστηκαν με την πάροδο του χρόνου κάτω από υλικό που εναποτέθηκε από καταιγίδες σκόνης, χτυπήματα μετεωριτών ή ηφαιστειακό υλικό.
«Αυτά διατηρούνται όμορφα γιατί εξακολουθούν να είναι θαμμένα στο υπέδαφος του Αρη», είπε ο Καρδένας.
