Και κάτι άλλο... (277 άρθρα)

Πώς διαμέσου των μαθηματικών κόβουμε ένα καρπούζι σε φέτες ίσων όγκων!

Το σχήμα ενός καρπουζιού είναι ελλειψοειδές, η πιο ακριβέστερα, ένα σφαιροειδές με δυο ίσους ημιάξονες. Ο συνολικός όγκος ενός σφαιροειδούς καρπουζιού είναι  V_tot = 4πb²α/3, όπου α το μήκος του κύριου ημιάξονα (α>b). Το να κόψει κανείς ένα καρπούζι σε 2 ή 4 μέρη είναι πολύ εύκολο λόγω συμμετρίας.

Ένα καρπούζι σχήματος (σφαιροειδούς) ελλειψοειδούς

Πώς συνεχίζουμε όταν θέλουμε περισσότερα κομμάτια; Σίγουρα δεν είναι εύκολο να κόψουμε ίσες φέτες όπως βλέπουμε στο σχήμα 2(α).

Μια εύλογη εναλλακτική είναι αυτή που φαίνεται στο σχήμα 2(b). Αλλά αν τα κομμάτια έχουν το ίδιο πλάτος, τότε δεν θα έχουν τον ίδιο όγκο. Αν θέλουμε να έχουν τον ίδιο όγκο, τα εν λόγω πλάτη πρέπει να είναι διαφορετικά.  Κι αυτό είναι το μαθηματικό πρόβλημα που θέτουν οι Timoteo Carletti, Duccio Fanelli και Alessio Guarino:
Θέλουμε να κόψουμε n φέτες με ίσους όγκους (V₁=V₂=V₃=V₄=…) , όπως βλέπουμε στο σχήμα 2(c). Να προσδιοριστούν οι συντελεστές λ_i  όπου λ₁∙α+λ₂∙α+λ₃∙α+λ₄∙α+…=α.

Οι  Carletti et al, υποστηρίζουν ότι μια καλή προσέγγιση είναι «ο κανόνας 2/3», σύμφωνα με τον οποία οι συντελεστές λ_i προσεγγίζονται από την σχέση:

α∙λ_προσ.=α∙2/3∙i/n, όπου n o αριθμός των κομματιών και i=1,2, 3, …, (n-1)

Έτσι, αν θέλουμε δυο ίσα κομμάτια τότε α∙λ_πρ=α∙2/3∙1/2=α/3. Tότε προκύπτουν δυο σχεδόν ίσοι όγκοι με ακρίβεια, περίπου 4%.

Αν θέλουμε τρία ίσα κομμάτια τότε για το πλάτος της πρώτης φέτας πρέπει α∙λ⁽¹⁾_πρ=α∙2/3∙1/3=2α/9, όπου η διαφορά από το ακριβές ένα τρίτο του κομματιού είναι μόνο 1,6%. Για το πλάτος του δεύτερου ισχύει  α∙λ⁽²⁾_πρ=α∙2/3∙2/3=4α/9, αλλά οι όγκοι των δύο κομματιών που προκύπτουν διαφέρουν μεταξύ τους κατά 14%.

Συνεχίζοντας την ίδια προσέγγιση για μεγαλύτερο κομματιών μπορεί το σφάλμα να αυξάνεται, αλλά συνήθως δεν γίνεται αντιληπτό από τους καρπουζοφάγους.

Αν ενδιαφέρεστε για όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με το τίμιο μοίρασμα ενός καρπουζιού μπορείτε να τις βρείτε ΕΔΩ: «How to fairly share a watermelon».

Πηγή

Τα νησιά κι οι παραλίες της Ελλάδας, όπως απεικονίστηκαν φιλτραρισμένα μέσα από τη ματιά διάσημων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων

Τοπίο της Βόρειας Ελλάδας (ενδεχομένως Χαλκιδική) – Κωνσταντίνος Μαλέας – 1914

Σαπφώ κι ο Αλκαίος στη Λέσβο –
Lawrence Alma-Tadema- 1881

Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, «Δυο παιδιά στην παραλία»,1919, Εθνική Πινακοθήκη

Μιχάλης Οικονόμου, «Υδρα»,1930, Εθνική Πινακοθήκη

Ύδρα – Κωνσταντίνος Παρθένης

Ρίχνοντας τα δίχτυα – Κωνσταντίνος Βολανάκης

κορίτσια μαζεύουν βότσαλα – Frederic Leighton

Τοπίο από την Πάρο – Ion Tuculescu – 1939

Πάτμος – Ivan Aivazovsky 1854

Πόρος – Marc Chagall 1980

.

Η θαλασσογραφία – Νικόλαος Λύτρας

Το Ελληνικό Καλοκαίρι του Σπύρου Βασιλείου

Νύχτα στη Ρόδο – Ivan Aivazovsky 1850

Στο νησί της Κρήτης – Ivan Aivazovsky 1867

Ελληνας Ψαράς – John Craxton – 1946

Ελληνικό Τοπίο – André Bauchant – 1941

Η Αριάδνη κοιμάται στο νησί της Νάξου – John Vanderlyn – 1809-1814

Το νησί των Κυθήρων -Αντουάν Βαττώ – 1709

Νικόλαος Λύτρας, Ψάθινο καπέλο, περ. 1923-26

Μύλος και σπίτι στην ακροθαλασσιά (Ύδρα;)- Μιχάλης Οικονόμου

Σαμοθράκη -Roger Eliot Fry – 1912

Χορός των Νυμφών, Κέρκυρα – Wilfred Gabriel De Glehn – 1910

Κ. Μαλέας, Καμμένη Σαντορίνης (π. 1918).

Mykonos IV – Bernard Buffet – 1992

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Πεινάμε λιγότερο αυτή την εποχή; Να προτιμάμε τα αλμυρά; Και να πέσουμε με τα μούτρα στα λαδερά; Παχαίνει το καρπούζι; Τις απαντήσεις δίνει η επιστήμη που αποδεικνύει ότι πολλά απ’ όσα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε είναι λάθος.

Μύθος 1: Τα παγωμένα ροφήματα μας ξεδιψούν

Μπορεί να νιώθουμε ότι δροσιζόμαστε κάθε φορά που πίνουμε ένα παγωμένο ποτήρι νερό, αλλά για τον οργανισμό μας αυτό δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μία ψευδαίσθηση. Το πεπτικό σύστημα δεν μπορεί να απορροφήσει τα παγωμένα υγρά και έτσι το σώμα μας δεν προστατεύεται από την αφυδάτωση. Αντί λοιπόν να πίνετε τα ροφήματα παγωμένα, προτιμήστε να είναι δροσερά και μάλιστα να έχουν θερμοκρασία από 10 έως 15 βαθμούς Κελσίου, διότι σε αυτήν επιτυγχάνεται η μέγιστη απορρόφηση τους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε προ ετών στην επιθεώρηση ΅Journal of Athletic Training”. Καλό είναι επίσης να μην αδειάζετε μονορούφι το ποτήρι σας, αλλά να πίνετε μεγάλες γουλιές σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Μύθος 2: Να τρώμε περισσότερο αλάτι

Ο μύθος αυτός γεννήθηκε πριν από δεκαετίες, όταν η κατανάλωση αλατιού ήταν περιορισμένη και γι¨αυτό οι γιατροί συνιστούσαν ΅λίγο περισσότερο αλάτι΅ ώστε να γίνεται κατακράτηση υγρών και να αποφεύγεται η αφυδάτωση. Στη σύγχρονη εποχή, όμως, το αλάτι που τρώμε είναι πολλαπλάσιο από αυτό που συνιστάται για καλή υγεία (μελέτες έχουν δείξει ότι τρώμε πάνω από 10γρ. την ημέρα, ενώ οι υγιείς δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 5γρ. και οι υπερτασικοί τα 3γρ.ημερησίως) και έτσι δεν χρειάζεται ελαφρά αύξηση της κατανάλωσης τους το καλοκαίρι. Εξαίρεση υπάρχει για τους πάσχοντες από ορισμένα νοσήματα (π.χ. υπόταση, οι οποίοι μπορεί να χρειαστούν λίγο περισσότερο αλάτι  το καλοκαίρι, αλλά μόνο αν το συστήσει ο θεράπων ιατρός τους. Ας σημειωθεί εδώ ότι δεν έχει καμία διαφορά αν το αλάτι είναι κοινό επιτραπέζιο ή θαλασσινό: η άποψη ότι το θαλασσινό αλάτι περιέχει λιγότερο νάτριο και συνεπώς μπορεί να χρησιμοποιείται άφοβα, αποτελεί επίσης μεγάλο μύθο). Αντί λοιπόν να βάζετε περισσότερο αλάτι στο φαγητό σας, δοκιμάστε αρωματικά, βότανα, και μπαχαρικά.

Μύθος 3: Η ζέστη "κόβει" την όρεξη

Ούτε την όρεξη κόβει ούτε διευκολύνει το αδυνάτισμα, όπως επίσης πιστεύουν πολλοί. Είναι τεκμηριωμένο ότι το καλοκαίρι οι καύσεις μειώνονται διότι η περιβαλλοντική θερμοκρασία βρίσκεται πιο κοντά στη θερμοκρασία του σώματος και έτσι ο οργανισμός δεν χρειάζεται πολλές καύσεις ώστε να διατηρεί σταθερή την εσωτερική  θερμοκρασία του (έχει βρεθεί ότι οι καύσεις τον χειμώνα είναι έως και 10% υψηλότερες απ΄ ότι το καλοκαίρι). Γιατί τότε δεν τρώμε όταν κάνει ζέστη; Για να μη ζεσταθούμε περισσότερο από τη θερμότητα που θα παραχθεί κατά τη πέψη της τροφής, είναι η απάντηση. Μ εάλλα λόγια, η ζέστη δεν μειώνει την όρεξη, αλλά ο οργανισμός μας προσαρμόζεται αυτόματα στις κλιματικές συνθήκες της εποχής και αναχαιτίζει το αίσθημα της πείνας όταν κάνει πολύ ζέστη, Όσον αφορά το αδυνάτισμα, μάλλον πιο δύσκολο είναι το καλοκαίρι καθώς φθονούν οι ευκαιρίες για μεζεδάκια, ουζάκια, παγωτά και κάθε είδους πολυθερμιδικά, αλκοολούχα κοκτέιλ.

Μύθος 4: Τα λαδερά δεν μας παχαίνουν

Μια χαρά μας παχαίνουν εάν ΅κολυμπούν΅ στο λάδι και συνοδεύονται από μισό κιλό φέτα και μισή φραντζόλα ψωμί. Ο γενικός κανόνας στη διατροφή είναι το μέτρο, ειδάλλως τα πάντα μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους, ακόμα κι αν είναι ολιγοθερμιδικά όπως τα λαδερά, τα οποία με ένα κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο ανά μερίδα παρέχουν 100 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. Φροντίστε να τρώτε λαδερά τουλάχιστoν δύο φορές την εβδομάδα, μαζί με το πολύ 30γρ. φέτα και μία κανονική φέτα ψωμί.

Μύθος 5: Το σκόρδο απωθεί τα κουνούπια

Τα κουνούπια δεν είναι βρικόλακες για να φοβούνται το σκόρδο. Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ πραγματοποίησαν μελέτη για να ελέγξουν τις αντικουνουπικές ιδιότητες του σκόρδου, αλλά απέτυχαν παταγωδώς. Συνεπώς, πιθανότερο είναι να φύγουν τρέχοντας οι γύρω σας αν τρώτε ωμό σκόρδο μέσα στο κατακαλόκαιρο.

Μύθος 6: Το καρπούζι, αν και είναι ΅νερό΅, παχαίνει

Ούτε το ένα ισχύει, ούτε το άλλο. Εκτός από άφθονο νερό, το καρπούζι ανά φλιτζάνι του τσαγιού, παρέχει το 20% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης βιταμίνης C καθώς και άφθονο λυκοπένιο, την κόκκινη χρωστική ουσία με τις ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ορισμένων μορφών καρκίνου. Όσον αφορά τις θερμίδες του, αυτές είναι μόλς 46 ανά φλιτζάνι του τσαγιού.

Μύθος 7: Είναι προτιμότερο να πιω ένα κοκτέιλ από ένα άλλο δυνατό ποτό

Τα κοκτέιλ έχουν συνήθως μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ από ένα απλό ποτό, όσο δυνατό και εάν είναι αυτό. Επιπλέον, περιέχουν και χυμούς ή γάλα που αυξάνουν τη θερμιδική τους απόδοση. Άρα εάν προτιμούμε το κοκτέιλ για να μειώσουμε το θερμιδικό φορτίο του ποτού μας, αυτό είναι λάθος. Αν από την άλλη το θεωρούμε πιο δροσιστικό, αυτό εξαρτάται από την ποσότητα του αλκοόλ που έχει, εφόσον η μεγάλη ποσότητα αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση. Ενδεικτικά, ένα ουίσκι έχει περίπου 140 θερμίδες από το οινόπνευμα που περιέχει (40% στα 50 ml που είναι μία μερίδα, άρα 20 γρ. οινοπνεύματος, όπου κάθε γραμμάριο οινοπνεύματος αποδίδει 7 θερμίδες), ενώ μία pina colada ξεκινάει από 410 θερμίδες (100 ml ρούμι έχουν 280 θερμίδες και 50 ml λικέρ καρύδας έχουν 56 θερμίδες, λόγω μικρότερης περιεκτικότητας σε αλκοόλ και 150 ml χυμός ανανά έχει 74 θερμίδες). Επιπλέον, σε αυτό το κοκτέιλ περιέχονται συνολικά 68 γρ. αλκοόλ, δηλαδή ξεπερνά τα επίπεδα των 40 γρ. που συστήνονται ως όριο κατανάλωσης.

Μύθος 8: Η μπύρα με ξεδιψάει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο

Η μπύρα, όπως και τα περισσότερα οινοπνευματώδη ποτά δεν αποτελεί καλό ενυδατικό μέσο. Την περίοδο του καλοκαιριού, ο οργανισμός μας για να διατηρήσει σταθερή τη θερμοκρασία του αποβάλλει νερό, μέσω του ιδρώτα, γεγονός που πρέπει να μας κάνει ιδιαίτερα προσεκτικούς με τη διατροφή μας. Περίπου το 80% των ημερήσιων αναγκών του ανθρώπου σε νερό προέρχεται από τη λήψη νερού και άλλων υγρών και το υπόλοιπο 20% από τα τρόφιμα. Συνήθως, το νερό αποτελεί την πρώτη επιλογή, αλλά μια σειρά άλλων υγρών μπορεί να συνεισφέρει στην πρόσληψη νερού, όπως οι χυμοί, το γάλα, η σόδα, το τσάι, ο καφές, τα αναψυκτικά, καθώς και τα φρούτα και τα λαχανικά. Σε αντίθεση, τα οινοπνευματώδη ποτά οδηγούν σε αφυδάτωση, ενώ νομίζουμε ότι μας ξεδιψούν.

Μύθος 9: Το καλοκαίρι πρέπει να τρώμε το βράδυ

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας που πρέπει να τρώμε και φυσικά το βράδυ είναι μία εξίσου καλή ώρα με το μεσημέρι για να γευματίσουμε. Απλά πρέπει να φροντίσουμε να καταναλώσουμε φαγητό το λιγότερο τρεις ώρες πριν κοιμηθούμε, ενώ το καλοκαίρι προτιμούμε να τρώμε βράδυ, επειδή δεν έχει τόση ζέστη, όση το μεσημέρι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να μην τρώμε τίποτε όλη την ημέρα και το βράδυ να τρώμε τρία γεύματα μαζί. Σε αυτήν την περίπτωση το φορτίο στο πεπτικό σύστημα είναι βαρύ και δεν διευκολύνεται η πέψη μας, προκαλώντας έτσι χειρότερη δυσφορία απ΄ ότι το μεσημεριανό γεύμα.

Μύθος 10: Το καλοκαίρι τα φρούτα είναι πιο γλυκά, οπότε παχαίνουν

Τα καλοκαιρινά φρούτα αρέσουν περισσότερο σε όλους και επειδή έχουμε τη λανθασμένη εντύπωση πως ό,τι μας αρέσει παχαίνει, θεωρούμε ότι δεν πρέπει να τα τρώμε. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η θερμιδική απόδοση κάθε φρούτου εξαρτάται καθαρά από την ποσότητα που θα καταναλώσουμε. Βέβαια, επειδή ακριβώς τα καλοκαιρινά φρούτα είναι πιο νόστιμα, και όχι πιο γλυκά, έχουμε την τάση να τρώμε μεγάλες ποσότητες και τότε πράγματι προσλαμβάνουμε πολλές θερμίδες. Αν σκεφτούμε όμως πως μία μερίδα φρούτου αντιστοιχεί σε μία φέτα καρπούζι ή πεπόνι, 2 βερίκοκα, ένα ροδάκινο ή 8-10 κεράσια ή σταφύλια, τότε κατανοούμε πόσα φρούτα πρέπει να τρώμε, ώστε να ακολουθούμε την σύσταση των 3 – 6 φρούτων την ημέρα, ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του καθενός.

_____

   του Δημήτρης Μπερτζελέτου, αντιπρόεδρος της Ένωσης Διαιτολόγων- Διατροφολόγων Ελλάδας, και Γρηγόρη Ρίσβα, Διαιτολόγος -Διατροφολόγος

   Πηγές: tanea.gr , iatronet.gr

Μια από τις βασικές μας απορίες το καλοκαίρι, κατά τη διάρκεια των διακοπών και όχι μόνο είναι το πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν μια θάλασσα είναι κατάλληλη για κολύμβηση ή αν είναι μολυσμένη. Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολο να το διαπιστώσουμε με γυμνό μάτι, μιας και η περιεκτικότητα σε μικρόβια είναι αυτή που καθορίζει την καταλληλότητα ή μη των νερών.

Ο Ιωάννης Χατζηανέστης, χημικός- ωκεανογράφος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας, στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) αναλύει τους μύθους και τις αλήθειες, σχετικά με την καθαρότητα των θαλασσών.

Η παρουσία αχινών στη θάλασσα σημαίνει ότι είναι καθαρή;

Όπως μας εξηγεί ο κος Χατζηανέστης, δεν υπάρχει απόλυτη συσχέτιση όπως πολλοί πιστεύουν: «Καταρχήν η παρουσία αχινών έχει να κάνει και με το πώς είναι ο βιότοπος της περιοχής, αν υπάρχουν βράχια ή άμμος, δηλαδή». Η παρουσία αχινών δεν είναι σημαίνει ότι μια θάλασσα είναι αναγκαστικά καθαρή: «Είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αφθονία των ειδών αυτών», μας εξηγεί.

Τι γίνεται με τη χημική ρύπανση στην Ελλάδα

«Επειδή μιλάμε για νερά κολύμβησης το βασικό θέμα είναι το μικροβιακό φορτίο. Δηλαδή αν υπάρχουν κωλοβακτηρίδια και εντερόκοκκοι. Μια τέτοιου είδους ρύπανση συνήθως, έχει να κάνει με λύματα. Η χημική ρύπανση η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά την υγεία των κολυμβητών είναι τελείως διαφορετική περίπτωση. Γενικά, στην Ελλάδα οι θάλασσες δεν έχουν χημικά όπως βαρέα μέταλλα, υδρογονάνθρακες, δεν έχουμε μεγάλη χημική βιομηχανία οι θάλασσες είναι πολύ καθαρές», τονίζει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας.

Οι πρασινίλες και οι κιτρινίλες στα νερά και στα βράχια

Πρόκειται για το φαινόμενο του υπετροφισμού. Πολλές φορές βλέπουμε μια «θολούρα» στα νερά ή μια πρασινίλα στα βράχια που δηλώνει μεγάλη αύξηση του φυτοπλαγκτόν. Αυτό σημαίνει ότι στη συγκεκριμένη περιοχή κάτι πέφτει, που συνήθως πρόκειται για λιπάσματα ή φυτοφάρμακα. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηανέστη: «Υπάρχουν πολλές περιοχές που δεν έχουν αποχετευτικό δίκτυο οπότε μπορεί κάποιες φορές να φτάνουν λύματα στη θάλασσα και να επιβαρύνουν την περιοχή. Κάποια ουσία πέφτει που είναι ή οργανικό φορτίο ή θρεπτικά συστατικά από λιπάσματα τα οποία δεν είναι κατά ανάγκη τοξικά ή επικίνδυνα. Προσφέρουν μεγάλη τροφή στους θαλάσσιους οργανισμούς και αυτοί αναπτύσσονται υπερβολικά. Είναι κάτι που γίνεται ορατό και με το μάτι. Και έτσι, δημιουργείται αυτό το φαινόμενο που μπορεί να είναι ή πρασινίλα, ή κιτρινίλα ή και κοκκινίλα ακόμα».

«Η επικινδυνότητα έχει να κάνει με το τι είδους ουσίες έχουν πέσει και ποια ήδη έχουν αναπτυχθεί κυρίως. Συχνά, το θέμα είναι αισθητικό. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου μπορούν να αναπτυχθούν τοξικά είδη. Σε υπερβολική ανάπτυξη μπορεί να έχουμε και μείωση οξυγόνου ή να έχουμε και μυρωδιές υδροθείου όταν αποσυντίθενται αυτοί οι οργανισμοί. Στην Ελλάδα δεν είναι τόσο συχνό φαινόμενο αλλά υπάρχουν περιοχές που γίνεται, όπως στον Θερμαϊκό για παράδειγμα. Συμβαίνει κυρίως, σε κλειστές θάλασσες και έχει να κάνει και με τους ανέμους» προσθέτει.

Οι αφροί στη θάλασσα είναι ανησυχητικό σημάδι;

Και αφρισμός στα νερά δείχνει ότι μπορεί να έχουμε εκροή μιας οργανικής ουσίας από έναν παρακείμενο χείμαρρο ή από τη στεριά. Η παρουσία αφρών ή φυσαλίδων όμως, δεν είναι ασφαλές κριτήριο για να απορρίψουμε μια θάλασσα μιας και μπορεί να προέρχονται ακόμα και από ουσίες της φύσης.

Ακόμα όμως και όταν μιλάμε για φυτοφάρμακα η επικινδυνότητα είναι χαμηλή: «Για να δημιουργήσει πρόβλημα στους ανθρώπους που κολυμπάνε, θα πρέπει να είναι σε τεράστιες ποσότητες» μας εξήγησε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας.

Οι θάλασσες που έχουν φύκια είναι καθαρές ή όχι;

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν τα φύκια στη θάλασσα αποτελούν δείκτη καθαρότητας. Από την άλλη μεριά, κάποιοι σιχαίνονται να κάνουν μπάνιο σε νερά με φύκια και πιστεύουν πως είναι βρώμικα. Τι πραγματικά ισχύει;

«Τα φύκια είναι ένδειξη υγείας» απαντά ο Ιωάννης Χατζηανέστης. Και ειδικά οι Ποσειδωνίες ένα κλασσικό είδος στη χώρα μας, δείχνουν πως η θάλασσα είναι καθαρή. Ακόμα και οι καφέ κορδέλες που βλέπουμε το φθινόπωρο, να κατακλύζουν τις παραλίες και να δημιουργούν ακόμα και βουνά στην ακτή, είναι ένδειξη υγιούς οικοσυστήματος. Οι Ποσειδωνίες και τα φύκια γίνονται καφέ όταν ολοκληρώνουν τον κύκλο τους και νεκρώνονται. Και δεν πρέπει να τα μαζεύουμε κιόλας, είναι καλό για την περιοχή να υπάρχουν».

Ιριδισμοί στην επιφάνεια της θάλασσας

Οι ιριδισμοί μπορεί να είναι ένδειξη παρουσίας πετρελαιοειδών στοιχείων. Το πετρέλαιο φαίνεται με το μάτι ακόμα και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις. Το καφέ χρώμα του νερού πάντως, μπορεί να είναι και αποτέλεσμα υπερβολικής ανάπτυξης πλαγκτόν, όπως εξηγήσαμε παραπάνω.

Όσον αφορά τον Σαρωνικό, το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας το οποίο έχει πραγματοποιήσει τις σχετικές μελέτες μας διαβεβαιώνει πως από τον Ιανουάριο του 2018 δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης από το πετρέλαιο του «Αγία Ζώνη». Μετρήσεις έγιναν και το περασμένο καλοκαίρι, για προληπτικούς λόγους. Η γενική κατάσταση στην περιοχή γίνεται όλο και καλύτερη με τον τριτοβάθμιο καθαρισμό της Ψυττάλειας.

Οι παραλίες με βαθιά νερά είναι προτιμότερες από τις ρηχές

«Στα βαθιά νερά και στα νερά που υπάρχει έντονη κυκλοφορία αν πέσει κάποια ουσία, θα αραιωθεί πολύ γρήγορα. Είναι τελείως διαφορετικό να έχουμε ένα κλειστό και ρηχό σημείο που δεν έχει κυκλοφορία υδάτων και αν πέσει κάτι θα δημιουργηθεί πολύ έντονο πρόβλημα. Όσο πιο βαθιά είναι τα νερά είναι φυσικό ότι η περιοχή θα είναι καθαρότερη. Να σημειώσουμε επίσης, πως η θάλασσα έχει μεγάλες δυνατότητες αυτοκαθαρισμού», τονίζει ο Ιωάννης Χατζηανέστης.

Να αποφεύγουμε τα σημεία όπου υπάρχουν ρέματα και αγωγοί.

Τα μικρόβια εντοπίζονται κυρίως σε περιοχές με αστικά λύματα. Ο γενικός κανόνας λέει, πως πρέπει να αποφεύγουμε τα μέρη όπου υπάρχουν αγωγοί καθώς και τα σημεία που υπάρχουν ρέματα: δεν πρέπει να κολυμπάμε κοντά στο στόμιό του.

Πέρα από τις συμβουλές των επιστημόνων είναι πολύ ωφέλιμο να έχουμε υπόψην μας και τις έρευνες που κατά καιρούς δημοσιεύονται, σχετικά με την καταλληλότητα των ακτών για κολύμπι. Η έρευνα του Πανελληνίου Κέντρου Οικολογικών Ερευνών με τις κατάλληλες και ακατάλληλες παραλίες εντός και εκτός Αττικής έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Πηγή: newsbeast.gr

Μελέτη το καλοκαίρι; Μα τι διακοπές είναι άραγε αυτές που απαιτούν διάβασμα; Η Denise Pope Cooper λέκτορας του Πανεπιστημίου Stanford στο τμήμα εκπαίδευσης αναλύει κι αιτιολογεί αν και κατά πόσο ωφελεί ένα παιδί η μελέτη σχολικών μαθημάτων μέσα στο καλοκαίρι.

Ο Harris Cooper, πρόεδρος του τμήματος Ψυχολογίας και Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου Duke, επισημαίνει ότι παρ’ όλο που δεν υπάρχουν επίσημες έρευνες και στατιστικά νούμερα για το πόσες ώρες μελετάνε τα παιδιά κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, παρατηρεί μια αύξηση των ωρών μελέτης τα δύο τελευταία χρόνια.

Τι λένε οι δάσκαλοι και οι καθηγητές….

Συχνά οι εκπαιδευτικοί συμβουλεύουν τους γονείς: «Το καλοκαίρι τα παιδιά πρέπει να κάνουν επανάληψη την ύλη της τάξης τους… μία ωρίτσα διάβασμα την ημέρα…. όχι παραπάνω και θα δείτε μεγάλη διαφορά στην επίδοσή τους του χρόνου».

Στον αντίποδα υπάρχουν εκπαιδευτικοί που υποστηρίζουν ότι «η καλοκαιρινή μελέτη δεν συγκρίνεται με την μελέτη κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Η καλοκαιρινή μελέτη είναι μία πλήρης απασχόληση και αυτό δεν πρέπει κανένας γονέας να το ξεχνάει. Τα παιδιά πρέπει να χαλαρώνουν και να αποτοξινώνονται από μία σχολική χρονιά που συνήθως είναι εντατική και διόλου ευχάριστη»

Τι λένε οι γονείς.

Διακοπές μετά μελέτης… 

Η άποψη ότι στις διακοπές τα παιδιά πρέπει να μελετούν βρίσκει αρκετούς υποστηρικτές στις μέρες μας. Ιδιαίτερα όταν τα παιδιά μεταβαίνουν από μία εκπαιδευτική βαθμίδα σε μία άλλη (π.χ από το νηπιαγωγείο στο Δημοτικό, από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, από το Γυμνάσιο στο Λύκειο).

Διακοπές άνευ μελέτης… 

Από την άλλη υπάρχουν γονείς που πρεσβεύουν ότι τα παιδιά μας έχουν ανάγκη από ένα καλοκαίρι παλιομοδίτικο, χωρίς καθόλου εγκεφαλική κούραση αλλά με πολύ σωματική κίνηση, έτσι ακριβώς όπως το ζούσαμε εμείς. Γονείς που ισχυρίζονται ότι η καλοκαιρινή μελέτη δεν είναι τίποτε περισσότερο από ανιαρή δουλειά που εξουθενώνει τα παιδιά μας, αφού τους στερεί τον αυθορμητισμό, την ανεμελιά και τη φρεσκάδα που συμβολίζει το καλοκαίρι …

Η Denise Pope Cooper λέκτορας του Πανεπιστημίου Stanford στο τμήμα εκπαίδευσης αναρωτιέται: «Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι τα παιδιά εξασκούν το μυαλό τους κατά τη διάρκεια των διακοπών, τι πραγματικά διατηρούν στην μνήμη τους επιστρέφοντας το Φθινόπωρο;».

Και απαντάει σε αυτούς τους γονείς που θεωρούν ότι τρεις μήνες απραξίας και αποχής από τα μαθήματα είναι ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για τα παιδιά τους, λέγοντας το εξής απλό: «….δεν είμαι σίγουρη ότι οι φωτοτυπίες και τα καλοκαιρινά βιβλία βοηθούν» Γιατί; Γιατί κατά τη γνώμη της για να διατηρηθεί η νέα γνώση στο μυαλό ενός παιδιού και να εμπεδωθεί, είναι απαραίτητο ο μαθητής να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία της μάθηση ποκιλοτρόπως: γνωστικά, συμπεριφοριστικά κ.τ.λ. και φυσικά πρέπει να υπάρχει κι ένα εσωτερικό κίνητρο για να γίνει αβίαστα αυτή η διαδικασία. Και κάτι ακόμη. Χρειάζεται απαραιτήτως και την εμπλοκή του δασκάλου αλλά και των συμμαθητών… ακόμη και την αξιολόγηση που οικοδομεί αυτό που ονομάζουμε μάθηση.  Το να φορτωθεί ένα παιδί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού με έναν όγκο συστηματικής δουλειάς, δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται, γιατί κάτι τέτοιο απαιτεί την εμπλοκή και του γονέα, έστω με τη μορφή του συντονισμού, αφού το παιδί δεν μπορεί από μόνο του. Κάτι τέτοιο είναι καλώς ή κακώς ένα έξτρα βάρος για τους γονείς.

Αλήθεια ας θυμηθούμε για λίγο τα νιάτα μας… είχαμε  εμείς ποτέ διαβάσει στις διακοπές; Μα τι σόι διακοπές είναι άραγε αυτές που απαιτούν διάβασμα; Οι καλοκαιρινές διακοπές συμβόλιζαν το ανέμελο παιχνίδι, την «τεμπελιά», την καλώς νοούμενη βαριεστιμάρα, τις οικογενειακές στιγμές, χωρίς βαθμούς, χωρίς διορθώσεις, χωρίς σχόλια τύπου «προσπάθησε περισσότερα» …άντε το πολύ διάβασμα στην παραλία, ξεφύλλισμα περιοδικών με πολύ πολύ παγωτό.

_________________

Πηγή: antikleidi.com

Η διάσπαση της προσοχής είναι η κατάρα της σύγχρονης εποχής. Η προσοχή μας διασπάται συνεχώς από τα κινητά τηλεφώνα και την οθόνη του υπολογιστή μας, τα παιδιά, τους συναδέλφους. Είναι πραγματικά δύσκολο να επικεντρωθεί κάποιος σε μια δουλειά – ή σε ένα άτομο – για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αν μη τι άλλο, ο κόσμος γίνεται ολοένα και περισσότερο ένα μέρος που δεν μας αφήνει να συγκεντρωθούμε. Η τεχνολογία εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο. Αν πάντως ελπίζετε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας θα αλλάξουν τις μεθόδους τους και το αφεντικό σας τελικά θα μάθει να σέβεται το χρόνο σας, μάλλον θα χρειαστεί να περιμένετε περισσότερο απ’ όσο είστε διατεθειμένοι. Καλύτερα λοιπόν να εξοπλιστείτε με εφόδια για να διαχειριστείτε τη διάσπαση της προσοχής σας με στρατηγικές που μπορείτε να εφαρμόσετε άμεσα. Εξάλλου,

ΠΑΡ’ ΟΛΟ ΠΟΥ ΟΙ ΠΕΡΙΣΠΑΣΜΟΙ ΔΕΝ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ Σ’ ΕΣΑΣ, Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΕΥΘΥΝΗ.

Τι σημαίνει διάσπαση προσοχής και γιατί είναι επιβλαβής;

Ας δούμε αρχικά τον ορισμό της διάσπασης της προσοχής. Διάσπαση της προσοχής είναι «η διαδικασία διακοπής της προσοχής» και «ένα ερέθισμα ή μια εργασία που αποσπά την προσοχή μας από την εργασία που προηγουμένως είχε τραβήξει το ενδιαφέρον μας». Με άλλα λόγια, οι περισπασμοί μας απομακρύνουν από αυτό που θέλουμε να κάνουμε, είτε πρόκειται να ολοκληρώσουμε μια εργασία στο σπίτι ή στη δουλειά, ν’ απολαύσουμε το χρόνο με ένα αγαπημένο μας πρόσωπο ή να κάνουμε κάτι που μας ευχαριστεί.

Σε περίπτωση που η διάσπαση της προσοχής μάς γίνει συνήθεια, δεν θα μπορούμε να παραμείνουμε εστιασμένοι ώστε να έχουμε δημιουργικότητα στην επαγγελματική και προσωπική μας ζωή. Ακόμα χειρότερα, αν απομακρυνόμαστε συνεχώς από τους φίλους και την οικογένειά μας εξαιτίας των περισπασμών, θα χάσουμε την ευκαιρία να καλλιεργούμε τις σχέσεις μας τις οποίες έχουμε ανάγκη για την καλή μας ψυχολογική κατάσταση.

Μήπως αναγνωρίζετε κάποιον από τους παρακάτω επιβλαβείς περισπασμούς;

• Κοιτάζετε τις ειδοποιήσεις που εμφανίζονται στο κινητό σας – ακόμη κι όταν μιλάτε με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συναδέλφους σας.
• Διακόπτετε μια εργασία στην οποία έχετε συγκεντρωθεί για να ελέγξετε την ηλεκτρονική αλληλογραφία σας.
• Κουβεντιάζετε με συναδέλφους που έρχονται στο γραφείο σας ενώ είχατε στόχο να συγκεντρωθείτε στην εργασία σας.
• Σκρολάρετε στην αρχική σελίδα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενώ έχετε αποφασίσει να διαβάσετε ένα βιβλίο.

Ποιο είναι το αντίθετο της διάσπασης της προσοχής;

Αν δεν θέλετε να διασπάται η προσοχή σας, μάλλον θέλετε το αντίθετο. Αλλά αν ψάξετε να βρείτε το «αντώνυμο της διάσπασης», θα διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχει ακριβώς το αντίθετο. Το λεξικό Merriam-Webster προτείνει διάφορα «κοντινά αντώνυμα», όπως διαβεβαίωση, βεβαιότητα, εμπιστοσύνη και σιγουριά. Αυτό βέβαια δεν θα σας βοηθήσει πραγματικά όταν ο στόχος σας είναι να αποφύγετε τη διάσπαση της προσοχής – και να κατευθυνθείτε προς τα πού; Θα πρότεινα να υιοθετήσουμε τον όρο «έλξη» (traction) ως το αντίθετο της διάσπασης (distraction).

Έλξη είναι οποιαδήποτε ενέργεια μας κινεί προς εκείνο που πραγματικά θέλουμε. Οποιαδήποτε ενέργεια, όπως η ανάληψη ενός μεγάλου έργου, ο επαρκής ύπνος ή η σωματική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο χρόνος που αφιερώνουμε στον διαλογισμό ή την προσευχή ή ο χρόνος που περνάμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, αποτελούν μορφές έλξης. Έλξη είναι κάθε ενέργεια που κάνετε σκόπιμα – είναι το να κάνετε αυτό που λέτε ότι θα κάνετε.

Τι προκαλεί διάσπαση της προσοχής;

Όλη η ανθρώπινη συμπεριφορά προκαλείται είτε από εξωτερικά είτε από εσωτερικά ερεθίσματα.

Τα εξωτερικά ερεθίσματα είναι στοιχεία από το περιβάλλον που μας λένε τι να πράξουμε στη συνέχεια. Τέτοια είναι οι ήχοι από το κινητό προκειμένου να ελέγξουμε το email μας, να απαντήσουμε σε ένα μήνυμα ή να δούμε μια ειδοποίηση. Την προσοχή μας μπορεί να διασπάσει και κάποιο άτομο, όπως η διακοπή από έναν συνάδελφο όταν έχουμε ήδη συγκεντρωθεί να κάνουμε μια δουλειά. Ακόμα κι ένα αντικείμενο μπορεί να αποτελέσει εξωτερικό ερέθισμα: η τηλεόραση μοιάζει να σας παροτρύνει να την ανοίξετε και μόνο με την απλή παρουσία της.

Τα εσωτερικά ερεθίσματα είναι στοιχεία που προέρχονται από μέσα μας. Όταν πεινάμε μας προκαλείται η επιθυμία να φάμε κάτι, όταν νιώθουμε κρύο βάζουμε ένα πουλόβερ. Όταν νιώθουμε αγχωμένοι ή μόνοι, μπορεί να πάρουμε τηλέφωνο έναν φίλο μας για να μας τονώσει. Τα εσωτερικά ερεθίσματα είναι αρνητικά συναισθήματα.

Δεδομένου ότι όλες οι συμπεριφορές οφείλονται είτε σε εξωτερικούς είτε σε εσωτερικούς παράγοντες, τόσο οι ενέργειες που σκοπεύουμε να κάνουμε (έλξη) όσο και αυτές που μας απομακρύνουν από τον στόχο (διάσπαση προσοχής), προέρχονται από την ίδια πηγή.

Πώς θα αντιμετωπίσετε τη διάσπαση προσοχής

Για να ξεπεράσετε τους περισπασμούς, πρέπει να καταλάβετε τι είναι εκείνο που καθοδηγεί τις συμπεριφορές σας – για ποιο λόγο κοιτάτε παρορμητικά το τηλέφωνό σας ή διαβάζετε ένα ακόμη email.

Η βασική αιτία της συμπεριφοράς μας είναι η επιθυμία να αποφύγουμε τη δυσφορία. Ακόμα κι όταν πιστεύουμε ότι αναζητούμε ευχαρίστηση, στην πραγματικότητα καθοδηγούμαστε από την επιθυμία να απελευθερωθούμε από το βάσανο του να θέλουμε κάτι.

Η αλήθεια είναι ότι ασχολούμαστε υπερβολικά με τα βιντεοπαιχνίδια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα κινητά μας τηλέφωνα όχι μόνο για την ευχαρίστηση που μας προσφέρουν, αλλά κι επειδή μας απαλλάσσουν από την ψυχική δυσφορία.

Η διάσπαση της προσοχής λοιπόν είναι μια ανθυγιεινή απόδραση από τα αρνητικά συναισθήματα. Μόλις καταφέρετε να αναγνωρίσετε τον ρόλο που παίζουν στη ζωή σας εσωτερικοί παράγοντες όπως η πλήξη, η μοναξιά, η ανασφάλεια, η κόπωση και η αβεβαιότητα, θα μπορέσετε να αποφασίσετε πώς να ανταποκριθείτε με πιο θετικό τρόπο. Δεν μπορείτε να ελέγξετε το πώς αισθάνεστε, αλλά μπορείτε να μάθετε να ελέγχετε το πώς θα αντιδράτε στον τρόπο που αισθάνεστε.

Για αρχή, αλλάξτε τον τρόπο σκέψης σας απέναντι σε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα που οδηγούν στη διάσπαση της προσοχής σας.

Μελέτες δείχνουν ότι το να μην υποχωρούμε σε μια έντονη επιθυμία είναι πιθανό να μας γυρίσει μπούμερανγκ. Αν αντισταθούμε σε κάποια λαχτάρα ή παρόρμησή μας, υπάρχει η πιθανότητα να αρχίσουμε να την αναμασάμε ξανά και ξανά με αποτέλεσμα η επιθυμία μας να γίνει ακόμα πιο έντονη. Όταν τελικά ενδώσουμε, η ανακούφιση από την ένταση της επιθυμίας αυξάνει το αίσθημα της ανταμοιβής δημιουργώντας έτσι μια κακή συνήθεια. Ευτυχώς όμως υπάρχουν πιο έξυπνοι τρόποι αντιμετώπισης αυτής της δυσφορίας.

Ο Δρ. Jonathan Bricker από το Αντικαρκινικό Ερευνητικό Κέντρο «Fred Hutchinson» στο Σιάτλ έχει δημιουργήσει κάποια βήματα που μπορούμε ν ακολουθούμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι μ’ έναν πειρασμό που διασπά την προσοχή μας. Οι τεχνικές του βοηθούν τους ασθενείς να μειώσουν τους κινδύνους για την υγεία τους μέσω της αλλαγής της συμπεριφοράς.

• Αντιληφθείτε το συναίσθημα ή τη σκέψη πίσω από την επιθυμία σας: όταν διαπιστώσετε ότι η προσοχή σας αρχίζει να διασπάται, εντοπίστε το εσωτερικό ερέθισμα που το προκαλεί. Νιώθετε αγχωμένοι, νευρικοί ή μήπως ότι δεν είστε αρκετά ικανοί να αναλάβετε την εργασία που κάνετε;
• Καταγράψτε το: Ο Bricker προτείνει να καταγράψετε αυτό το συναίσθημα καθώς και την ώρα αλλά και το τι κάνατε όταν νιώσατε αυτό το εσωτερικό ερέθισμα. Η διατήρηση αρχείου περισπασμών θα σας βοηθήσει να συνδέσετε τις συμπεριφορές σας με τα εσωτερικά ερεθίσματα. Όσο καλύτερα παρατηρήσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματα που προηγούνται από συγκεκριμένες συμπεριφορές, τόσο καλύτερα θα τα διαχειρίζεστε με την πάροδο του χρόνου.
• Διερευνήστε την αίσθηση που σας προκαλεί: Ο Bricker προτείνει να διερευνήσετε την αίσθηση που προηγείται από τη διάσπαση της προσοχής. Νιώθετε πεταλούδες στο στομάχι σας; Μήπως ένα σφίξιμο στο στήθος; Ο Bricker συνιστά να παραμείνετε σε αυτή την αίσθηση πριν ακολουθήσετε την παρόρμησή σας και να δοκιμάσετε τη μέθοδο «φύλλα σε ρυάκι». Φανταστείτε ότι βρίσκεστε δίπλα σε ένα ρυάκι, το οποίο ρέει απαλά. Τοποθετήστε κάθε σκέψη και αρνητικό συναίσθημα που υπάρχει στο μυαλό σας σε ένα φύλλο και παρακολουθήστε το να απομακρύνεται.

Το να αποφύγετε τη διάσπαση της προσοχής δεν αποτελεί κάποια μυστηριώδη φόρμουλα. Ουσιαστικά αποτελεί κάτι απλό, αν ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα: έλεγχο των εσωτερικών σας ερεθισμάτων, αφιέρωση χρόνου για έλξη προς εκείνο που πραγματικά θέλετε, διαχείριση των εξωτερικών ερεθισμάτων και δέσμευση αποτροπής της διάσπασης της προσοχής. Όλα αυτά είναι τα ισχυρά εργαλεία που θα αναδιαμορφώσουν τη ζωή σας.

_______________________

~ Από τον Nir Eyal , psychologytoday.com

 Βιβλιογραφία

“Distraction” (n.d.) In APA Dictionary of Psychology. Retrieved from https://dictionary.apa.org/distraction

“Distraction,” (n.d.) In Merriam-Webster Thesaurus. Retrieved from https://www.merriam-webster.com/thesaurus/distraction

Winerman, Lea. (2011) “Suppressing the ‘White Bears,’” American Psychological Association. Posted October 2011. Retrieved from http://www.apa.org/monitor/2011/10/unwanted-thoughts.aspx

~ Μετάφραση: Σωτηρία Κακαγιά

Πηγή: psychografimata.com

Αν και η επιστήμη έχει προχωρήσει σε σημαντικές διαπιστώσεις ως προς θέματα που έχουν να κάνουν με τον πλανήτη μας, αλλά και το σύμπαν που τον περιβάλλει, υπάρχουν μερικά θέματα για τη Γη, που μπορεί να μας διαφεύγουν. Πάνε πολλά χρόνια από τότε που εγκαταλείφτηκε η ιδέα πως η Γη είναι επίπεδη και ίσως οι περισσότεροι από μάς να πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε πλέον τις βασικές επιστημονικές γνώσεις για τον πλανήτη μας, μέσα από τον απλό δρόμο της παρατήρησης των φυσικών στοιχείων.

Νομίζετε πως ξέρετε τα πάντα για τη Γη; Ε λοιπόν υπάρχουν κάποια στοιχεία που κατά πάσα πιθανότητα δεν είχατε σκεφτεί πως μπορεί να ισχύουν…

1. Η Γη δεν είναι στρογγυλή!

Αν και η Γη είναι σφαιρική, εντούτοις, λόγω των βαρυτικών δυνάμεών της, δεν αποτελεί έναν τέλειο κύκλο. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένα εξόγκωμα γύρω από τον ισημερινό λόγω αυτού του γεγονότος. Η πολική ακτίνα της Γης είναι 3.949.99 μίλια, ενώ η ακτίνα του Ισημερινού είναι 3.963.34 μίλια.

2. Το όνομα «Earth»  προέρχεται από τους Αγγλοσάξονες

Όλοι οι υπόλοιποι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχουν πάρει το όνομά τους από έναν ελληνικό ή ρωμαϊκό Θεό, εκτός από τον πλανήτη μας. Η αγγλική λέξη για τη Γη προέρχεται από την πρωτο-αγγλοσαξονική λέξη Erda, που σημαίνει «έδαφος» ή «χώμα» και πιστεύεται ότι είναι 1.000 ετών. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο πλανήτης μας καλύπτεται κατά 71% από νερό και είναι ο μόνος πλανήτης που γνωρίζουμε σε ολόκληρο το σύμπαν που έχει αυτό το πολύτιμο συστατικό σε υγρή μορφή.

3. Η μέρα δεν έχει 24 ώρες!

Οι άνθρωποι συχνά ισχυρίζονται ότι δεν… υπάρχουν αρκετές ώρες μέσα στην ημέρα και έχουν δίκιο! Δεν υπάρχουν καν 24. Καλά ακούσατε. Ο πραγματικός χρόνος που χρειάζεται ο πλανήτης για να περιστραφεί γύρω από τον άξονά του, είναι 23 ώρες 56 λεπτά και 4 δευτερόλεπτα. Πρόκειται γι’ αυτό που ονομάζεται αστρική ημέρα. Η ηλιακή ημέρα, ο χρόνος δηλαδή που χρειάζεται ο ήλιος για να επιστρέψει στο ίδιο σημείο επί του μεσημβρινού, ποικίλλει τόσο πολύ, όσο 16 λεπτά όλο το χρόνο, λόγω της θέσης του στην τροχιά του.

4. Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης με τεκτονικές πλάκες

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η Γη αποτελείται από 7 μεγάλες πλάκες, που μετακινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις έως και 4 ίντσες ανά έτος. Όταν συγκρούονται η μια με την άλλη, σύμφωνα με τη θεωρία, δημιουργούνται τα βουνά. Όταν απομακρύνονται μεταξύ τους σχηματίζονται οι κοιλάδες. Επίσης, αν λάβουμε υπόψη την τρομακτική πλευρά αυτού του γεγονότος, οι πλάκες αυτές και η σύγκρουσή τους, αποτελούν την αιτία για την οποία προκαλούνται οι σεισμοί και τα ηφαίστεια. Τα καλά νέα είναι ότι όλη αυτή η δραστηριότητα, επιτρέπει στον άνθρακα που είναι ουσιαστικής σημασίας για την ίδια την ύπαρξή μας, να ανακυκλωθεί και να αναπληρωθεί, επιτρέποντας στη ζωή όπως την ξέρουμε να συνεχίζεται.

5. Η Γη είχε έναν δίδυμο πλανήτη που ονομαζόταν «Θεία»

Οι επιστήμονες πιστεύουν τώρα ότι κάποτε δεν ήμασταν μόνοι μας σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Η Γη είχε ένα «δίδυμο» πλανήτη με το μέγεθος του Άρη που ονομαζόταν «Θεία» και ήταν 60 μοίρες είτε μπροστά είτε πίσω (όπως το βλέπει κανείς) από τον πλανήτη μας. Ένα απόγευμα, περίπου 4.533 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, ο πλανήτης «Θεία», συνετρίβη με τη Γη. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του πλανήτη απορροφήθηκε, αλλά ένα μεγάλο κομμάτι του, συνδυασμένο με υλικά από τον πλανήτη μας, δημιούργησε τη Σελήνη. Ο λόγος που οι επιστήμονες πιστεύουν κάτι τέτοιο είναι επειδή η Σελήνη είναι ασυνήθιστα μεγάλη για έναν πλανήτη του δικού μας μεγέθους και έχει μεταλλικά ισότοπα παρόμοια με αυτά της Γης.

6. Η μυστηριώδης και (σχεδόν) τέλεια τροχιά της Σελήνης

Μιλώντας για τη Σελήνη υπάρχουν και μερικά πράγματα που δεν γνωρίζουμε με σιγουριά. Για παράδειγμα, το κέντρο της Σελήνης είναι 6.000 πόδια πιο κοντά στη Γη, κάτι το οποίο θα έπρεπε να προκαλέσει στην τροχιά της μεγαλύτερη αστάθεια, αλλά η τροχιά της είναι σχεδόν τέλεια κυκλική. Η Σελήνη καλύπτεται με μια σκόνη που περιέργως μυρίζει σαν μπαρούτι, παρόλο που αποτελείται από εντελώς διαφορετικά υλικά. Επίσης, ενώ δεν υπάρχει «σκοτεινή πλευρά» του φεγγαριού, η βαρυτική δύναμη της Γης έχει κάνει τη Σελήνη να επιβραδύνει έτσι ώστε να περιστρέφεται μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια ενός μηνός (αυτό αναφέρεται και ως «συγχρονισμένη περιστροφή») – γι’ αυτό κιόλας μόνο μία πλευρά της σελήνης «βλέπει» προς τη Γη. Επιπλέον, είναι μια αρκετά απίστευτη σύμπτωση το ότι ο Ήλιος συμβαίνει να είναι 400 φορές μεγαλύτερος από τη Σελήνη, αλλά και 400 φορές μακρύτερα από τη Γη, με αποτέλεσμα να φαίνεται στον ουρανό πως έχουν το ίδιο μέγεθος.

7. Πάνω από το 90% των ωκεανών παραμένει ανεξερεύνητο

Μπορεί να γνωρίζουμε πολλά για το φεγγάρι και στον Άρη, αλλά η αλήθεια είναι πως μόλις πρόσφατα αρχίσαμε να εξερευνούμε τους απέραντους ωκεανούς μας. Στην πραγματικότητα, λιγότερο από το 10% των απέραντων, βαθιών μπλε θαλασσών μας έχουν εξερευνηθεί. Ο ωκεανός περιέχει το 97% του νερού μας και το 99% του ζωικού βασιλείου. Ενώ έχουμε εντοπίσει 212.906 θαλάσσια είδη, υπάρχουν πιθανώς 25 εκατομμύρια ακόμη για τα οποία δεν γνωρίζουμε τίποτα.

8. Η ψυχρότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ ήταν -89,2 βαθμοί Κελσίου

Η Ανταρκτική είναι η ψυχρότερη ήπειρος της Γης. Η χαμηλότερη φυσική θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στην Γη ήταν −89,2°C στον ρωσικό Σταθμό Βοστόκ στην Ανταρκτική, στις 21 Ιουλίου 1983. Αντιθέτως, το πιο ζεστό σημείο στη Γη καταγράφηκε στις 13 Σεπτεμβρίου, 1922 στο El Azizia της Λιβύης, όπου το θερμόμετρο έφτασε τους 57 βαθμούς Κελσίου.

9. Το υψηλότερο σημείο στη Γη δεν είναι το όρος Έβερεστ

Είναι αλήθεια, ότι είναι ένα από τα πιο διάσημα βουνά του κόσμου και στα 8.848 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, θεωρείται η κορυφή του κόσμου. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα γνωρίζουμε πως η Γη δεν είναι απολύτως στρογγυλή, οποιοσδήποτε ή οτιδήποτε κατά μήκος του ισημερινού είναι ελαφρώς πιο κοντά στα αστέρια. Αυτό σημαίνει ότι παρότι το όρος Chimborazo στο Εκουαδόρ είναι μόλις 6.268 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ακριβώς επειδή βρίσκεται πάνω σε ένα «φούσκωμα», είναι τεχνικά πιο μακριά από το κέντρο της Γης, δηλαδή πολύ ψηλότερο από το Everest!

Πηγή: physics4u.gr

Τα πιο σύγχρονα μοντέλα προσομοίωσης του κλίματος, που τρέχουν σε εξίσου σύγχρονους υπερ-υπολογιστές, υποδεικνύουν τους ωκεανούς ως σημαντικότερους ρυθμιστές του παγκόσμιου κλίματος. Δεδομένης αυτής της γνώσης, και παρά το γεγονός ότι φιλοξενούν το 90% της βιομάζας του πλανήτη, η προοδευτική οξίνιση τους, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, δε μοιάζει να τυγχάνει της δέουσας προσοχής μας.

Μια υποτιμημένη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής απειλεί το 90% της βιόσφαιρας, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου.

Λογικό ως ένα βαθμό. Οι ωκεανοί δεν αποτελούν τον καθημερινό μας βιότοπο, ούτε οι μικρές μεταβολές του pH τους δύναται να απεικονιστούν δραματικά, τουλάχιστον όσο οι πετρελαιοκηλίδες. Κατά πόσον όμως δικαιολογείται η αμεριμνησία, όσο ένα πρόβλημα παραμένει αφανές; Πριν απαντήσουμε στο ερώτημα, ας αναλύσουμε πρώτα το φαινόμενο.

Τι σημαίνει οξίνιση των ωκεανών; Πως προκύπτει;

Λόγω της ασύδοτης εκμετάλλευσης των ορυκτών καυσίμων -αρχής γενομένης από τη βιομηχανική επανάσταση- τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα εκτινάχθηκαν από τα 280 στα 400 σωματίδια ανά εκατομμύριο, μία ιλιγγιώδης αύξηση του ~42%.

Όπως συμβαίνει και με άλλα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας, το CO2 βρίσκεται σε ωσμωτική ισορροπία με την επιφάνεια του ωκεανού, δηλαδή ένα μέρος του διαλύεται σε αυτούς και αφαιρείται απ’ την ατμόσφαιρα.

Πράγματι, ένα σωρευτικό ~30% του CO2 που έχει εκλυθεί κατά τα τελευταία 150 έτη, απορροφήθηκε στους ωκεανούς, αμβλύνοντας ως ένα βαθμό το ρυθμό και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Εντούτοις, θα ήταν ανόητο εκ μέρους μας να νιώσουμε τυχεροί. Το CO2 αντιδρά με μόρια ύδατος προς σχηματισμό ανθρακικού οξέος, και ενώ θεωρείται «ασθενές» οξύ (π.χ., σε σύγκριση με το υδροχλωρικό ή το θειικό), παραμένει οξύ, και συνεπώς τείνει να «δωρίζει» κατιόντα υδρογόνου στον ωκεανό, μειώνοντας το pΗ του προς την κατεύθυνση της οξύτητας.

Αν και οι κλιματολόγοι δε καταγράφουν πτώση του pH ανώτερη των 0.1 μονάδων, η φύση αυτής της κλίμακας είναι λογαριθμική και δηλώνει οξίνιση αυξημένη κατά 30% σε σχέση με τα προ-βιομηχανικής εποχής επίπεδα.

Δυστυχώς, όλα τα σενάρια προβλέπουν περαιτέρω μείωση του pH από 0.3 έως 0.4 μονάδες, ισοδύναμες με αύξησης της οξύτητας κατά 250%! Το ωκεάνιο pH δεν άλλαξε ποτέ τόσο πολύ τα τελευταία 25 εκατομμύρια χρόνια, και είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ραγδαία μεταβολή του είναι πρωτόγνωρη στη γεωλογική ιστορία του πλανήτη.

Ποιες συνέπειες αναμένονται για τη βιοποικιλότητα των ωκεάνιων οικοσυστημάτων;

Πρώτα και άμεσα επηρεάζονται τα είδη που βασίζονται στη διαδικασία της ασβεστοποίησης για τη δημιουργία του σκελετού ή των κελύφων τους, όπως το φυτο/ζωο-πλαγκτόν. Το πλαγκτόν συνιστά τη βάση των τροφικών αλυσίδων και επηρεάζει άμεσα την εύρυθμη λειτουργία όλων των βιότοπων, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι. Ο θάνατος των κοραλλιών ήδη προκαλεί αλυσιδωτές επιδράσεις σε άλλα είδη που “κατοικούσαν” εκεί, εκδιώκοντας τα ή καταδικάζοντας τα σε εξαφάνιση (σχεδόν το ~25% των θαλάσσιων ειδών). Δυστυχώς, το 19% των κοραλλιών έχει ήδη χαθεί, ενώ το 35% χαρακτηρίζεται επαπειλούμενο. Η ανατροπή της βάσης των τροφικών αλυσίδων είναι αναπόφευκτο ότι θα επιφέρει καταστροφικές επιπτώσεις και στα οικοσυστήματα της ξηράς, από τα οποία εξαρτώμαστε άμεσα ως είδος.

Πρώτα και άμεσα επηρεάζονται τα είδη που βασίζονται στη διαδικασία της ασβεστοποίησης για τη δημιουργία του σκελετού ή των κελύφων τους, όπως το φυτο/ζωο-πλαγκτόν που συνιστά τη βάση των τροφικών αλυσίδων και επηρεάζει άμεσα την εύρυθμη λειτουργία όλων των βιότοπων, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι.

Ποιες δράσεις οφείλουμε άμεσα να αναλάβουμε;

Οι δράσεις που επείγει να αναληφθούν για την αναστροφή της οξύτητας των ωκεανών δε διαφέρουν σε τίποτα από αυτές για την αναχαίτιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, και εν γένει της κλιματικής αλλαγής. Η κυριότερη υπαίτια συνιστώσα παραμένει η ακατάσχετη έκλυση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, και γι αυτό ευθύνεται η απαράδεκτη εξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από την καύση ορυκτών πρώτων υλών.

Σαφώς, σημειώνεται καθημερινά πρόοδος στη μετάβαση των ενεργειακών συστημάτων προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με πρωτοπόρες τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, καθώς και τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο ρυθμός μετάβασης δεν επαρκεί και ήδη διαβαίνουμε σε αχαρτογράφητα ύδατα όσον αφορά στο παγκόσμιο κλίμα. Δε γνωρίζουμε κατά πόσον οι συνέπειες θα είναι αναστρέψιμες – πιθανότατα δε θα είναι. Η μοιρολατρία, ωστόσο, δεν είναι και καμιά σπουδαία λύση.

Το 2016, η διεθνής κοινότητα υπέγραψε τη ρηξικέλευθη «Συμφωνία των Παρισίων» με στόχο να ληφθούν επιθετικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Δυστυχώς, και προς απογοήτευση κάθε ευαισθητοποιημένου / οικολογικά σκεπτόμενου πνεύματος, ανέρχονται λαϊκιστικές ηγεσίες στην εξουσία, απειλώντας με αποχώρηση από τη συμφωνία. Οι ηγεσίες αυτές είτε δεν αποδέχονται την αλήθεια της κλιματικής αλλαγής, είτε δηλώνουν ξεκάθαρα ότι δεν ωφελείται η βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη των οικονομιών τους. Να είμαστε τόσο κοντόφθαλμοι άραγε;

Καμία ολιγωρία/αμεριμνησία δε δικαιολογείται όσον αφορά στην άμεση υπεράσπιση των επαπειλούμενων οικοσυστημάτων. Ο πλανήτης Γη αποτελεί το μοναδικό μας σπίτι, και τον μοιραζόμαστε με μύρια άλλα είδη. Όσο κι αν ευαγγελίζονται τον αποικισμό κατοικήσιμων εξωπλανητών οι επιφανείς οραματιστές/φουτουριστές, οικοσύστημα φιλόξενο σαν κι αυτό δεν πρόκειται να ξαναβρούμε.

Πηγή: physics4u.gr

Το 2003, ο κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την επιδημία μιας νέας νόσου, του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS). Κατά τους πρώτους μήνες μετά την εμφάνιση της επιδημίας, πολλοί επιστήμονες ενδιαφέρθηκαν για τον ρόλο των κοινωνικών δικτύων στη μετάδοση της ασθένειας.

[…] με το πέρασμα των αιώνων υπήρξε εντυπωσιακή αύξηση των αποστάσεων στις οποίες οι άνθρωποι μπορούσαν να ταξιδεύουν, ενώ το μεγαλύτερο φυσικό εύρος των σύγχρονων κοινωνικών δικτύων αύξησε κατά πολύ την ταχύτητα εξάπλωσης των παθογόνων. Στην Ευρώπη του 14ου αιώνα, η πανώλη δεν εξαπλωνόταν πολύ εύκολα από πόλη σε πόλη, διότι οι άνθρωποι δεν συνήθιζαν να ταξιδεύουν πάνω από λίγα χιλιόμετρα την ημέρα και συναλλάσσονταν με όσους ζούσαν σε μικρή ακτίνα. Έτσι, χρειάστηκαν πάνω από τρία χρόνια για να φθάσει η πανώλη από τη νότια στη βόρεια Ευρώπη, με μια μέση ταχύτητα τριών ή τεσσάρων χιλιομέτρων την ημέρα. Αντιθέτως, ένα άτομο που το 2003 προσβλήθηκε από σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο μετέφερε τον ιό δεκατρείς χιλιάδες χιλιόμετρα (από την Κίνα στον Καναδά) σε μία μόνο ημέρα!

Εξαιτίας της σοβαρότητας της κατάστασης, διάφοροι ερευνητές αποφάσισαν να συναντηθούν στο Μόντρεαλ του Καναδά για να συζητήσουν την επίδραση των κοινωνικών δικτύων και των ταξιδιωτών στην εξάπλωση της νόσου. Ένα πρόβλημα ήταν το ζήτημα της μέτρησης: Πώς είναι δυνατόν να ακολουθήσουμε τις μετακινήσεις και τις αλληλεπιδράσεις αρκετών μεμονωμένων ατόμων, προκειμένου να κατασκευάσουμε ένα στατιστικό μοντέλο που να προβλέπει τη μετάδοση ενός παθογόνου;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα ήρθε λίγο μετά το συνέδριο. Ο Dirk Brockmann ερευνητής του Ινστιτούτου Μax Ρlanck για τη Δυναμική και την Αυτοοργάνωση, έκανε μια στάση στο Βερμόντ για να επισκεφτεί έναν φίλο πριν επιστρέφει στη Γερμανία. Ο φίλος αυτός, μαραγκός στο επάγγελμα, ήταν φανατικός χρήστης της ιστοσελίδας «Πού είναι ο Τζορτζ;» και του έδειξε πώς μπορούσε κανείς να παρακολουθήσει την πορεία χαρτονομισμάτων. Ο Brockmann εντυπωσιάστηκε.

Οι άνθρωποι ανταλλάσσουν τα χαρτονομίσματα μέσω της στενής προσωπικής επαφής, όπως ακριβώς μεταφέρουν και ανταλλάσσουν ιούς και βακτήρια. Αν οι ερευνητές μπορούσαν να κατανοήσουν τον τρόπο που μετακινείται το χρήμα, ίσως να μπορούσαν να μάθουν κάτι και για το πώς εξαπλώνονται το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο, οι πανδημίες γρίπης και άλλες θανατηφόρες νόσοι.

Σύντομα ο Βrockmann και οι συνάδελφοί του Lars Hufnagel και Τheo  Ceisel επικοινώνησαν με τον ιδρυτή της ιστοσελίδας, τον Hank Eskin, και ζήτησαν τα δεδομένα του, τα οποία και τους παραχώρησε. Έτσι, οι ερευνητές κατακλύστηκαν ξαφνικά από τα δεδομένα τα οποία λίγες εβδομάδες πριν έλεγαν ότι χρειάζονταν απεγνωσμένα. Όπως το έθεσε ο Ηufnagel: «Αφού δεν μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε ανθρώπους με τη βοήθεια συσκευών εντοπισμού θέσης, όπως κάνουμε με τα ζώα,χρειαζόμασταν στοιχεία που θα μας έδειχναν τις μετακινήσεις εκατομμυρίων ατόμων».

Δεν θα είχαν στα αρχεία τους κάθε μεμονωμένη συναλλαγή, αλλά ο τεράστιος όγκος πληροφοριών σήμαινε ότι μπορούσαν να περιγράφουν γενικούς κανόνες που θα ίσχυαν ακόμη και για τις παρατηρήσιμες συναλλαγές. Οι ερευνητές δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στο έγκυρο περιοδικό Νature στις αρχές του 2006. Από τότε, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να αξιοποιούν διάφορες άλλες πηγές πληροφοριών όσον αφορά τη μετακίνηση των ανθρώπων, όπως τα ψηφιακά ίχνη των κινητών τηλεφώνων[…]. Τα ίχνη αυτά επιτρέπουν στους ερευνητές να μελετήσουν με ποιον συνδέονται και πού βρίσκονται κάθε στιγμή οι άνθρωποι για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Ο Βrockmann και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι τα άλματα των χαρτονομισμάτων από τη μία τοποθεσία στην άλλη υπακούουν σε έναν απλό μαθηματικό κανόνα. Ένα χαρτονόμισμα συνήθως ανταλλάσσεται πολλές φορές σε τοπικό επίπεδο, ταξιδεύοντας μόνο λίγα μέτρα ή λίγα χιλιόμετρα σε κάθε συναλλαγή. Πού και πού, όμως, παίρνετε μαζί το πορτοφόλι σας σε ένα ταξίδι που κάνετε για να πάτε στον γάμο ενός φίλου, σε μια οικογενειακή συγκέντρωση ή σε μια επαγγελματική συνάντηση στην άλλη άκρη της χώρας. Και τις περισσότερες φορές, τα χρήματα δεν μένουν στο πορτοφόλι σας για μεγάλο χρονικό διάστημα —ξοδεύονται σχετικά σύντομα. Καμιά φορά, όμως, ξεχνάτε κάποιο χαρτονόμισμα πάνω σας για πολύ καιρό. Μπορεί να μη θυμηθείτε εκείνο το εικοσαδόλαρο στην τσέπη του παλτού σας, μέχρι να το βρείτε χαρούμενος τον επόμενο χειμώνα.

Το συνολικό μοτίβο φανερώνει δύο σημαντικά χαρακτηριστικά των ανθρώπινων συναλλαγών. Πρώτον, τα χαρτονομίσματα μένουν στην ίδια περιοχή για πολύ περισσότερο χρόνο από όσο προέβλεπαν τα προηγούμενα μοντέλα της μετακίνησης των ανθρώπων. Στην καθημερινή μας ζωή ταξιδεύουμε λίγο και ξοδεύουμε μετρητά σε τοπικό επίπεδο. Όταν όμως τα χαρτονομίσματα ταξιδεύουν, η απόσταση που διανύουν είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερη από όσο προέβλεπαν τα παλαιότερα μοντέλα της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Μάλιστα, τα άλματα ακολουθούν ένα μαθηματικό πρότυπο το οποίο φέρει το ποιητικό όνομα πτήση Levy, από τον Γάλλο μαθηματικό Ρaul Pierre Levy. Φα

νταστείτε ότι ένας γλάρος αναζητεί τροφή. Μπορεί να βρει ένα καλό σημείο στην ακτή όπου μπορεί να πιάσει καβούρια και να μείνει εκεί για πολλές ώρες κυνηγώντας τα μέσα στο κύμα. Όταν όμως αλλάξει η παλίρροια, μπορεί να πετάξει σε μια μεγάλη απόσταση μέχρι να εντοπίσει τον επόμενο στόχο του.

Οι πτήσεις Levy, με το μοτίβο των πολλών σύντομων στάσεων και των λίγων διάσπαρτων πολύ μακρινών ταξιδιών, διαφέρουν πολύ από αυτό που ονομάζεται τυχαίος βηματισμός, όπου κάθε άλμα (ή βήμα) έχει περίπου το ίδιο μήκος και γίνεται προς μια τυχαία κατεύθυνση. Για ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τυχαίου βηματισμού, φανταστείτε όχι έναν γλάρο, αλλά έναν πολύ μεθυσμένο ναύτη. Ξεκινά κρατώντας μια κολόνα. Όταν την αφήσει, προς τα πού θα κινηθεί; Αριστερά ή δεξιά; Θα γείρει προς τα εμπρός ή προς τα πίσω; Και, αν τον αφήσουμε για λίγο και επιστρέφουμε αργότερα, σε ποιο σημείο θα τον βρούμε;

Όπως ο γλάρος, έτσι και ο ναύτης φαίνεται να κινείται τυχαία. Αλλά, αν κάνουμε ένα σχεδιάγραμμα της κίνησής τους, οι διαδρομές τους δείχνουν πολύ διαφορετικές […]. Αρχικά, και οι δύο μοιάζουν με ένα πιάτο σπαγγέτι, με τις διασταυρούμενες διαδρομές τους να μπερδεύονται όλο και πιο πολύ. Αλλά, έπειτα από κάποιο σημείο, ο γλάρος εγκαταλείπει την τοποθεσία του και πετά χιλιόμετρα μακριά, για να αρχίσει μια νέα αναζήτηση σε διαφορετική τοποθεσία. Ο ναύτης, με τα βήματα ίδιου μήκους, δεν μπορεί να το κάνει αυτό (μολονότι, αν έχει πιει αρκετά, μπορεί να νομίζει ότι το κάνει). Ως αποτέλεσμα, έχουμε πολύ διαφορετικές προβλέψεις για το πόσο μακριά θα μπορέσουν να ταξιδέψουν ο γλάρος και ο ναύτης σε δεδομένο χρονικό διάστημα. Στο τέλος, ο ναύτης δεν μπορεί να απομακρυνθεί πολύ από την κολόνα, ενώ ο γλάρος, επειδή ενίοτε κάνει ένα μακρινό ταξίδι, θα μπορέσει να απομακρυνθεί πολύ περισσότερο από την αφετηρία του και με πολύ γρηγορότερο ρυθμό.

Επειδή τα άλματα των χαρτονομισμάτων μοιάζουν με μια πτήση Levy η μέση ταχύτητα ενός χαρτονομίσματος θα πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη από όσο αν ακολουθούσε έναν τυχαίο βηματισμό. Ωστόσο, ο Βrockmannκαι οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι η μετακίνηση των χαρτονομισμάτων από άτομο σε άτομο ακολουθούσε ένα ενδιάμεσο μοτίβο από αυτά του γλάρου και του ναύτη, ταξιδεύοντας γρηγορότερα από έναν τυχαίο βηματισμό, αλλά πιο αργά από μια πτήση Levy.

Για να καταλάβουν γιατί, μελέτησαν όχι μόνο το μήκος των αλμάτων, αλλά και τον χρόνο μεταξύ τους. Βρήκαν ότι, όπως το μήκος, έτσι και τα χρονικά διαστήματα μεταξύ των συναλλαγών ήταν κυρίως σύντομα, αλλά πού και πού ήταν πολύ μεγαλύτερα. Μερικά από τα χαρτονομίσματα άλλαζαν χέρια συχνά, ενώ άλλα σπανιότερα έμεναν στην κατοχή ενός ατόμου, σε κάποια χρηματοθυρίδα ή χάνονταν σε κάποιο πλυντήριο. Αυτό ίσως εξηγεί γιατί τα χαρτονομίσματα διασπείρονταν σε ένα κοινωνικό δίκτυο πιο αργά από το αναμενόμενο, ενώ οι μετακινήσεις των ανθρώπων ακολουθούσαν την πτήση Levy.

Και η δημιουργία μοντέλων τόσο για τον χρόνο όσο και για τη διανυόμενη απόσταση στο δίκτυο των οικονομικών συναλλαγών βοήθησε τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα πόσο συχνά οι άνθρωποι έρχονται σε φυσική επαφή και πόσο γρήγορα θα μπορούσε να εξαπλωθεί μια νόσος όπως το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο.

Επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίου του Nicholas A. Christakis, MD, PhD και James H. Fowler, PhD –  Συνδεδεμένοι. Εκδόσεις Κάτοπτρο

Πηγή: antikleidi.com

Ένα γράμμα προς το εκπαιδευτικό σύστημα

Της Μαριαλένας Ζαμάγια*

Αγαπητό εκπαιδευτικό σύστημα,

    Ένιωσα την ανάγκη να σου γράψω ένα γράμμα, να σου εκφράσω τα παράπονα μου. Μην με πάρεις με στραβό μάτι. Άκουσε με. Τελευταία έχεις γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Και πίστεψε με, βιώνω όλες τις πτυχές σου, σε έχω μάθει πια.

     Ήθελα να σου πω, πως τελευταία προβληματίζομαι. Βρίσκω τον εαυτό μου να αναρωτιέται συνεχώς με κύρια ερωτήματα το πώς και το γιατί. Προσπαθώ να καταλάβω το σκεπτικό σου, πασχίζω να εμπεδώσω τη λογική σου. Αλήθεια στο λέω προσπαθώ. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο με ταλανίζει αυτή η διερευνητική προσπάθεια.

     Σκυμμένη πάνω από το βιβλίο της Ιστορίας αγανακτώ να μάθω αυτολεξεί τις αμέτρητες σελίδες, που φαντάζουν βουνό. Και ειδικά τώρα στην Δευτέρα Λυκείου. Και όταν ξεχνώ μια φράση, απελπίζομαι. Αλήθεια απελπίζομαι. Μετά από πέντε, έξι μέρες αισθάνομαι ένα κενό, το απόλυτο κενό, δεν έχω συγκρατήσει τίποτα.

      Έτσι σκέφτηκα πως θα πρέπει να σου πω πως με την στείρα αποστήθιση δυστυχώς δεν έμαθε ποτέ κανείς… Λυπάμαι, αλλά δεν μπορώ να στο κρύψω. Αισθάνομαι πως δεν θα μπορέσω να αγγίξω την μάθηση χωρίς βιώματα. Ναι βιώματα. Βιώματα αναζητάμε όλοι οι έφηβοι. Βιώματα αναζητώ και εγώ. Πιστεύω πως με τα βιώματα, τις εμπειρίες, έτσι θα γίνω καλύτερος  και σοφότερος άνθρωπος, έτσι θα μπορέσω να ανακαλύψω την ταυτότητα μου.

       Μαθαίνοντας την Ιστορία και την Κοινωνιολογία, βλέπω τον εαυτό μου σαν ρομπότ. Όταν κοιτάζομαι στον καθρέφτη, προσπαθώντας να αυτοεξεταστώ, αισθάνομαι πως όλος αυτός ο όγκος πληροφορίας δεν πηγάζει από βαθιά μέσα μου. Δεν αισθάνομαι πως εντυπώνεται η πληροφορία στο μυαλό μου και σίγουρα δεν αφήνει ανεξίτηλο αποτύπωμα στην προσωπικότητα μου.

    Προσπαθώ και θα συνεχίσω να προσπαθώ για τα επόμενα δύο χρόνια. Θα σταματήσω να σκέφτομαι, αν αυτό χρειάζεται προκειμένου να  μπορέσω να «παπαγαλίσω». Θα κάνω τα πάντα για να επιτύχω σε αυτή την τρίωρη εξέταση που θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στη ζωή μου.

      Σου λέω λοιπόν αυτές τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου, ευελπιστώντας πως ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον θα αλλάξεις, θα γίνεις και εσύ ας πούμε «καλύτερος άνθρωπος». Αλλά μέχρι τότε εγώ θα μάθω να σε αγαπώ. Θα σε αγαπήσω παρά τα ελαττώματα σου.

      Γιατί εσύ είσαι το μέσο μου για να φτάσω στο όνειρο, το όνειρο που είχα έχω και θα συνεχίσω να έχω.

Με εκτίμηση

*Η Μαριαλένα Ζαμάγια είναι μαθήτρια της Β΄Λυκείου, ανθρωπιστική κατεύθυνση.