ανθρωπότητας (2 άρθρα)

Yuval Noah Harari – Τι εξηγεί την άνοδο των ανθρώπων;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ
 

Ωστόσο, αν και δεν γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο, δουλεύουμε μαζί για να δημιουργήσουμε αυτή την παγκόσμια ανταλλαγή ιδεών. Αυτό είναι κάτι που οι χιμπατζίδες δεν μπορούν να κάνουν. Επικοινωνούν, βέβαια, αλλά δεν θα βρείτε ποτέ έναν χιμπατζή να ταξιδεύει σε μια μακρινή ομάδα χιμπατζήδων για να δώσει μια ομιλία για μπανάνες ή για ελέφαντες, ή οτιδήποτε άλλο που μπορεί να ενδιαφέρει τους χιμπατζίδες. Η συνεργασία βέβαια δεν είναι πάντοτε καλή. Όλα τα φρικτά πράγματα που έχουν κάνει οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ιστορίας – κι έχουμε κάνει μερικά πολύ φρικτά πράγματα – όλα αυτά βασίζονται επίσης στην συνεργασία σε μεγάλη κλίμακα. Οι φυλακές είναι ένα σύστημα συνεργασίας. Τα σφαγεία είναι ένα σύστημα συνεργασίας. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι ένα σύστημα συνεργασίας. Οι χιμπατζίδες δεν έχουν σφαγεία και φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Όλα τα άλλα ζώα χρησιμοποιούν το επικοινωνιακό τους σύστημα μόνο για να περιγράψουν την πραγματικότητα. Ένας χιμπατζής θα πει, «Δείτε! Ένα λιοντάρι, ας φύγουμε!» ή «Δείτε! Να μια μπανανιά! Ας πάμε να πάρουμε μπανάνες!» Οι άνθρωποι, από την άλλη, με την γλώσσα δεν περιγράφουν μόνο την πραγματικότητα, αλλά για να φτιάξουν νέες πραγματικότητες, πλασματικές πραγματικότητες. Ένας άνθρωπος μπορεί να πει «Δείτε, υπάρχει ένας θεός πάνω από τα σύννεφα! Και αν δεν κάνεις ό,τι σου λέω, όταν πεθάνεις, ο Θεός θα σε τιμωρήσει και θα σε στείλει στην κόλαση». Αν όλοι σας πιστέψετε την ιστορία που εφηύρα, τότε θα ακολουθήσετε τις ίδιες νόρμες και νόμους και αξίες, και θα συνεργαστείτε. Μόνο οι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό. Δεν θα πείσετε ποτέ ένα χιμπατζή να σας δώσει μια μπανάνα με την υπόσχεση «…αφού πεθάνεις, θα πας στον παράδεισο των χιμπατζίδων…» (Γέλια) «…και θα πάρεις πολλές μπανάνες για τις καλές σου πράξεις. Άρα δώσε μου αυτή την μπανάνα». Κανένας χιμπατζής δεν θα πιστέψει αυτή την ιστορία. Μόνο οι άνθρωποι πιστεύουν τέτοιες ιστορίες, και γι’ αυτό ελέγχουμε τον κόσμο, ενώ οι χιμπατζίδες είναι κλεισμένοι σε ζωολογικούς κήπους και εργαστήρια.

Το ίδιο συμβαίνει και στον οικονομικό τομέα. Οι σημαντικότεροι παίκτες σήμερα στην παγκόσμια οικονομία είναι οι εταιρείες και οι όμιλοι επιχειρήσεων. Πολλοί από εσάς σήμερα, ίσως, δουλεύετε για μια εταιρεία, όπως η Google ή η Toyota ή τα ΜακΝτόναλντς. Αλλά τι είναι ακριβώς αυτές; Είναι αυτό που οι δικηγόροι αποκαλούν πλάσματα δικαίου. Είναι ιστορίες που επινοήθηκαν και συντηρούνται από τους ισχυρούς μάγους που αποκαλούμε δικηγόρους. (Γέλια) Και τι κάνουν οι εταιρείες όλη την ημέρα; Κυρίως, προσπαθούν να κερδίσουν χρήματα. Τι είναι όμως τα χρήματα; Πάλι, δεν είναι αντικειμενική πραγματικότητα, δεν έχουν πραγματική αξία. Πάρτε αυτό το πράσινο κομμάτι χαρτί, το δολάριο. Κοιτάξτε το – δεν έχει αξία. Δεν μπορείτε να το φάτε, να το πιείτε, ούτε να το φορέσετε. Ήρθαν όμως αυτοί οι αρχιπαραμυθάδες, οι μεγάλοι τραπεζίτες, οι υπουργοί οικονομικών, οι πρωθυπουργοί, και μας είπαν μια πολύ πειστική ιστορία:«Βλέπετε αυτό εδώ το πράσινο κομμάτι χαρτί; Αξίζει 10 μπανάνες στην πραγματικότητα». Αν το πιστεύω εγώ, και εσείς, και όλοι το πιστέψουν, λειτουργεί. Μπορώ να πάρω αυτό το άχρηστο κομμάτι χαρτί, να πάω στο σούπερ μάρκετ, να το δώσω σε έναν άγνωστο που δεν έχω ξαναδεί, και να πάρω σε αντάλλαγμα αληθινές μπανάνες που μπορώ να φάω. Αυτό είναι κάτι εκπληκτικό. Δεν θα μπορέσετε ποτέ να το κάνετε με χιμπατζήδες. Οι χιμπατζήδες ανταλλάσσουν, βέβαια: «Ναι, μου δίνεις μια καρύδα, σου δίνω μια μπανάνα». Δουλεύει. Αλλά, μου δίνεις ένα άχρηστο κομμάτι χαρτί και περιμένεις να σου δώσω μια μπανάνα; Σε καμιά περίπτωση! Τι νομίζεις ότι είμαι, άνθρωπος; (Γέλια)

Για να συνοψίσω λοιπόν: Εμείς οι άνθρωποι ελέγχουμε τον κόσμο διότι ζούμε σε μια διπλή πραγματικότητα. Όλα τα άλλα ζώα ζουν σε μια αντικειμενική πραγματικότητα. Η πραγματικότητά τους αποτελείται από αντικειμενικές οντότητες, όπως ποτάμια και δέντρα και λιοντάρια και ελέφαντες. Εμείς οι άνθρωποι, επίσης ζούμε σε μια αντικειμενική πραγματικότητα. Στον κόσμο μας έχουμε επίσης ποτάμια και δέντρα και λιοντάρια και ελέφαντες. Αλλά μέσα στους αιώνες, έχουμε κατασκευάσει πάνω από αυτή την αντικειμενική πραγματικότητα μια δεύτερη φανταστική πραγματικότητα, μια πραγματικότητα αποτελούμενη από φανταστικές οντότητες, όπως έθνη, θεοί, χρήματα, εταιρείες. Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι ότι όπως εξελισσόταν η ιστορία, αυτή η φανταστική πραγματικότητα έγινε όλο και πιο ισχυρή ώστε σήμερα, οι ισχυρότερες δυνάμεις στον κόσμο είναι αυτές οι φανταστικές οντότητες. Η επιβίωση των ποταμιών, των δέντρων, των λιονταριών και των ελεφάντων σήμερα εξαρτάται από τις αποφάσεις και τις επιθυμίες φανταστικών οντοτήτων, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Google, η Παγκόσμια Τράπεζα. Οντότητες που υπάρχουν μόνο στην φαντασία μας.

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο..., Νέα

Ποιος έχει δίκιο για το μέλλον της ανθρωπότητας; Στίβεν Χώκινγκ ή Ελον Μασκ;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ
 

 

Από τις πρώτες σελίδες του έργου του με τίτλο «Μια σύντομη ιστορία του χρόνου» (A Brief History of Time, 1988) ο κορυφαίος θεωρητικός φυσικός  Στίβεν Χόκινγκ έγραφε: «Είναι σίγουρο ότι στο παρελθόν η νοημοσύνη και η επιστημονική ανακάλυψη προσέδωσαν ένα πλεονέκτημα στην επιβίωση μας. Δεν είναι τόσο σαφές κατά πόσο αυτό συμβαίνει ακόμη: Οι επιστημονικές ανακαλύψεις μας μπορεί να μας καταστρέψουν όλους και ακόμη και αν δεν το κάνουν, μια πλήρης ενοποιημένη θεωρία μπορεί να μην επιφέρει μεγάλη διαφορά στις πιθανότητες επιβίωσης μας».

Η αναζήτηση για μία μοναδική θεωρία που να εξηγεί το σύμπαν, τη θέση μας σε αυτό, το που πηγαίνουμε και γιατί είμαστε εδώ, προβλημάτιζαν πάντα τον Χόκινγκ. Όπως γράφει το newstatesman.com, οι επιστήμονες «επιβραδύνουν» την προσπάθεια ερμηνείας της μεγαλειώδους πραγματικότητας του σύμπαντος, την στιγμή που σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της τεχνολογίας επιταχύνουν με έναν απίστευτα γρήγορο ρυθμό, γεγονός που δημιουργεί άγχος για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Συνεπώς, δεν είναι να εκπλήσσεται κανείς μαθαίνοντας ότι οι ανησυχίες του Χόκινγκ έχουν γίνει τόσο έντονες ώστε να πιστεύει ότι η ανθρωπότητα  πρέπει να εγκαταλείψει τη Γη και να βρει ένα νέο πλανητικό σπίτι μέσα στα επόμενα 100 χρόνια. «Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να αρχίσουμε να αναζητούμε εναλλακτικούς πλανήτες για πιθανή κατοικία. Ο χώρος στη Γη εξαντλείται και πρέπει να ξεπεράσουμε τους τεχνολογικούς περιορισμούς που μας εμποδίζουν να ζήσουμε κάπου αλλού στο σύμπαν» είπε σε ομιλία του στο Royal Society στο Λονδίνο.

Πριν από την παραπάνω πρόσφατη δήλωση, ο Χόκινγκ είχε πει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε τη Γη μέσα στα επόμενα 1.000 χρόνια, όμως η νέα εκτίμησή του -με ορίζοντα 100 ετών- προσδίδει στις θέσεις του έναν χαρακτήρα επείγοντος.

Ο Χόκινγκ ανέπτυξε τον συλλογισμό του στη νέα επιστημονική σειρά του BBC «Tomorrow’s World», στην οποία καταθέτουν τις θέσεις τους επιστήμονες που συμμερίζονται την άποψη του -μεταξύ των οποίων και νομπελίστες.

Για πολλούς όμως μοιάζει αδιανόητο να εγκαταλείψουμε την πλανητική μας κατοικία και δη, τόσο σύντομα. Επομένως, τίθεται το ερώτημα, η ανησυχία του Χόκινγκ και άλλων επιστημόνων πόσο δικαιολογημένη είναι;

 

Στην ομιλία του ο Χόκινγκ αναφέρθηκε στην κλιματική αλλαγή, στα συντριπτικά αποδεικτικά στοιχεία που καταγράφουν την υπερθέρμανση του πλανήτη, αλλά και το αντι-επιστημονικό ‘κίνημα’ που ισχυρίζεται ότι η κλιματική αλλαγή είναι φάρσα.

Και τι συμβαίνει με την τεχνητή νοημοσύνη; Ο Χόκινγκ χαρακτηρίζει την ταχύτατη εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης ως «υπαρξιακή απειλή». Τα αυτόνομα ρομπότ μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματικότερα σε ορισμένες περιπτώσεις όπως στην αυτοματοποίηση των εργοστασίων που καθιστούν τους ανθρώπους περιττούς. Όμως, «η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι το καλύτερο ή το χειρότερο που έχει συμβεί ποτέ στην ανθρωπότητα. Δεν γνωρίζουμε ακόμα τί από τα δύο θα συμβεί» είπε ο κορυφαίος φυσικός.

Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη θέση, σύμφωνα με την οποία η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι κακή ή κακή, αλλά εργαλείο για την κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξη. Είναι αλήθεια ότι η άνευ προηγουμένου ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και άλλων τεχνολογιών θα κάνουν την προτροπή του Χόκινγκ για αναζήτηση πολυ-πλανητικής ζωής πραγματική δυνατότητα.

Παρότι η πρόσφατη ανακάλυψη εξωπλανητών που μοιάζουν με τη Γη, ειδικά εκείνων που περιστρέφονται γύρω από το αστέρι νάνος Trappist-1, τροφοδότησαν εικασίας σχετικά με τη δυνατότητα ζωής πέρα από το ηλιακό σύστημα, ο πιο προφανής «πλανήτης Β» για την ανθρωπότητα παραμένει ο Άρης. Ο ίδιος ο Χόκινγκ τον έχει χαρακτηρίσει ως τον «προφανή επόμενο στόχο».

Σε αυτό το πλαίσιο, ο δισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ, δημιουργός της Tesla, του PayPal και της Space X οραματίζεται να πάρει 1 εκατ. ανθρώπους στον κόκκινο πλανήτη μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Φαίνεται όμως ότι οι φιλοδοξίες του Μασκ να κάνει την ανθρώπινη φυλή έναν πολιτισμό που ταξιδεύει στο Διάστημα έχουν διαφορετικό σημείο εκκίνησης από τις θέσεις του Χόκινγκ.

Σε μια συζήτηση με τον επικεφαλής του TED Chris Anderson, ο Musk εξήγησε γιατί πρέπει να χτίσουμε μια πόλη στον πλανήτη Άρη. «Αν το μέλλον δεν περιλαμβάνει τη ζωή μας ‘εκεί έξω’ ανάμεσα στα αστέρια θεωρώ ότι θα είναι απίστευτα καταθλιπτικό. Ταξιδεύοντας στον Άρη δεν θα αυξήσουμε μόνο την πιθανότητα επιβίωσης της ανθρωπότητας, αλλά θα προσφέρουμε επίσης την ευκαιρία αναζήτησης εξωγήινης ζωής. Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να υποστηρίξει την επιθυμία για δημιουργία νέων αποικιών και πόρων στον Άρη, όπως επίσης και τη δυνατότητα να κατανοήσουμε τις ιδιαιτερότητες ενός περιβάλλοντος τόσο διαφορετικού από το δικό μας και να προχωρήσουμε ένα βήμα πιο κοντά στη γνώση του εάν είμαστε πραγματικά μόνοι στο Διάστημα».

Το Διαπλανητικό Σύστημα Μεταφοράς της SpaceX

Η απαισιοδοξία του Χόκινγκ είναι κατανοητή. Ο πλανήτης βρίσκεται συνεχώς μπροστά σε νέες προκλήσεις που δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει, πόσο μάλλο ξεπεράσει: Από τον υπερπληθυσμό και την αντοχή στα αντιβιοτικά, μέχρι τα δυνητικά χτυπήματα αστεροειδών, τους πολέμους και την εξάντληση φυσικών πόρων, ο κατάλογος των απειλών είναι μακρύς.

«Αυτό που δεν πρέπει ωστόσο, να επιτρέψουμε είναι να υποκύψει η ανθρωπότητα στην απαισιοδοξία και τον φόβο. Είναι αυτονόητο ότι τα ζητήματα αυτά θα παραμείνουν ανοιχτά επί μακρόν, και ότι πολλοί άνθρωποι μοιράζονται ήδη μια βαθιά ανησυχία για το μέλλον του πλανήτη. Αλλά οι επιστήμονες, εξ ορισμού ταυτισμένοι με την πρωτοπορία και την καινοτομία, πρέπει να κρατήσουν ζωντανή την αισιοδοξία για τον κόσμο που η ανθρωπότητα μπορεί να δημιουργήσουν». Όπως υποστηρίζει ο Μασκ «είναι σημαντικό να έχουμε ένα μέλλον εμπνευσμένο και ελκυστικό».

_______________________

   Πηγή: Αντικλείδι

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο..., Νέα
web design by