αστέρι (3 άρθρα)

Η λεπτομερέστερη απεικόνιση ενός άστρου που βρίσκεται σε άλλον γαλαξία

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Χρησιμοποιώντας ένα από τα ισχυρότερα τηλεσκόπια του κόσμου, οι αστρονόμοι κατάφεραν να εστιάσουν στην επιφάνεια του ερυθρού υπεργίγαγντα WOH G64, ενός άστρου που βρίσκεται έξω από τον δικό μας Γαλαξία, στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου. Πρόκειται για έναν τεχνικό άθλο που μεταξύ άλλων μας δίνει μια εικόνα για τον αναπόφευκτο θάνατο του Ήλιου.

Από την εποχή του Γαλιλαίου μέχρι σχετικά πρόσφατα, ακόμα και τα πλησιέστερα και μεγαλύτερα άστρα δεν ήταν ορατά παρά ως σημειακές κουκίδες. Χάρη όμως στην πρόοδο της τεχνολογίας, τα σημερινά τηλεσκόπια μπορούν να διακρίνουν πλανήτες που περιφέρονται γύρω από κοντινά άστρα, ή ακόμα και να ζουμάρουν στην επιφάνεια άστρων εντός του Γαλαξία.

Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics κοιτάζει πολύ μακρύτερα, μέχρι το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου -έναν από τους μικρούς δορυφόρους γαλαξίες του Γαλαξία μας, ορατός με γυμνό μάτι στον ουρανό του νότιου ημισφαιρίου. Συγκεκριμένα, οι παρατηρήσεις αφορούν το άστρο WOH G64, το βρίσκεται στην εντυπωσιακή απόσταση των 160.000 ετών φωτός από τη Γη, περίπου 1,6 φορές η διάμετρος του Γαλαξία.

To άστρο περιβάλλεται από ένα ωοειδές κέλυφος αερίου (ESO/K. Ohnaka et al.)

Το άστρο είναι τόσο ευδιάκριτο λόγω του πελώριου μεγέθους του. Πρόκειται για έναν «ερυθρό γίγαντα», ένα άστρο παραπλήσιου μεγέθους με τον Ήλιο το οποίο έχει εξαντλήσει τα πυρηνικά του καύσιμα και έχει διογκωθεί κατά εκατοντάδες φορές, πριν τελικά καταρρεύσει και μετατραπεί σε λευκό νάνο.

Το WOH G64, ένα από τα μεγαλύτερα άστρα που γνωρίζουμε στο Σύμπαν, είναι 2.000 φορές πιο μεγάλο από τον Ήλιο και 282.000 φορές πιο φωτεινό. «Για πρώτη φορά, καταφέραμε να ζουμάρουμε στην επιφάνεια ενός ετοιμοθάνατου άστρου έξω από τον Γαλαξία μας» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Κείτσι Ονάκα του Πανεπιστημίου «Αντρές Μπέλο» στη Χιλή, επικεφαλής της διεθνούς μελέτης. «Ανακαλύψαμε ένα ωοειδές κέλυφος να περιβάλλει το άστρο» συνέχισε. «Είμαστε ενθουσιασμένοι επειδή μπορεί να σχετίζεται με τη δραματική εκτίναξη υλικού από το ετοιμοθάνατο άστρο πριν εκραγεί σε σουπερνόβα.

Ο ερυθρός γίγαντας και το κέλυφός του σε καλλιτεχνική απεικόνιση (ESO/L. Calçada)

Η μελέτη κατέστη εφικτή χάρη στην τελευταία αναβάθμιση του «Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (VLΤ) που διαχειρίζεται το Ευρωπαϊκό Αστεροσκοπείου του Νότου (ESO) στη Χιλή. Πρόκειται για τέσσερα επιμέρους οπτικά τηλεσκόπια που μπορούν να λειτουργήσουν από κοινού για να προσφέρουν εικόνες εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης.

Η σύγκριση των δεδομένων με παλαιότερες παρατηρήσεις του ερυθρού γίγαντα WOH G64 δείχνουν ότι η φωτεινότητα του άστρου μειώνεται.«Διαπιστώσαμε ότι το άστρο έχει περάσει σημαντικές αλλαγές τα τελευταία δέκα χρόνια, κάτι που μας προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη ζωή ενός άστρου σε πραγματικό χρόνο» σχολίασε ο Γκερντ Βάιγκελτ του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας «Μαξ Πλανκ» στη Βόννη.

Η θέση του άστρου στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου πάνω από τα τηλεσκόπια του VLT (ESO/K. Ohnaka et al./Y. Beletsky)

Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η λαμπρότητα του άστρου μειώνεται λόγω των αερίων που εκτινάσσονται και κόβουν τη θέα.Το άστρο θα είναι όλο και πιο δύσκολο να παρατηρηθεί καθώς γίνεται όλο και χλωμότερο. Όταν όμως έρθει η έκρηξη σουπερνόβα, οι αστρονόμοι θα είναι έτοιμοι να την καταγράψουν με κάθε λεπτομέρεια.

O Ήλιος δεν διαθέτει αρκετή μάζα για να εκραγεί σε σουπερνόβα, θα περάσει όμως στην φάση του ερυθρού γίγαντα σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Η νέα μελέτη δίνει έτσι μια εικόνα για το πώς θα μοιάζει ο Ήλιος όταν φουσκώσει και καταπιεί τους πλησιέστερους πλανήτες, τον Ερμή και την Αφροδίτη, πιθανώς όμως και τη Γη.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Νέα

Ένα αστέρι γεννιέται

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb απαθανάτισε νέφος σε σχήμα κλεψύδρας κατά τον σχηματισμό νέου άστρου

Κάπως έτσι ήταν το Ηλιακό μας Σύστημα, πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Μια κοσμική κλεψύδρα γύρω από ένα άστρο που ακόμη βρίσκεται στη διαδικασία σχηματισμού του… Αυτή είναι η νέα εντυπωσιακή εικόνα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Το «L1527», στον αστερισμό του Ταύρου, συγκεντρώνει ακόμη μάζα για να λάβει την τελική του μορφή. Απαθανατίστηκε χάρη στο όργανο NIRCam του τηλεσκοπίου, αφού είναι ορατό μόνο με υπέρυθρο φως.

Με ηλικία μόλις 100.000 ετών, το «L1527» είναι στο πρώιμο στάδιο του σχηματισμού του και δεν είναι σε θέση να παράγει δική του ενέργεια.

«Αυτή η εικόνα του L1527 μας δίνει μια ιδέα για το πώς έμοιαζαν ο Ήλιος και το ηλιακό μας σύστημα σε πρώιμο στάδιο», αναφέρουν η NASA και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA).

Το James Webb είναι ένα τεχνολογικό αριστούργημα αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που εκτοξεύτηκε πριν από περίπου δέκα μήνες και βρίσκεται περίπου 1,5 εκατ. χιλιόμετρα μακριά από τη Γη. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και ισχυρότερο τηλεσκόπιο που έχει ποτέ εκτοξευτεί στο διάστημα, αποτελώντας συνεργασία των διαστημικών υπηρεσιών ΗΠΑ, Ευρώπης και Καναδά.

Αστρονομία δια γυμνού οφθαλμού

Εμείς, μπορεί να μην έχουμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε το σύμπαν μέσα από το Webb ή άλλα πανάκριβα τηλεσκόπια, αλλά απόψε το βράδυ μπορούμε δια γυμνού οφθαλμού, να δούμε το πέρασμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού από τον νυχτερινό ουρανό:

Ο Διαστημικός Σταθμός θα εμφανιστεί απόψε στις 6:53μμ 10ο νοτιοδυτικά,, θα φτάσει σε μέγιστο ύψος 84ο και θα είναι ορατός επί τρία λεπτά μέχρι να εξαφανιστεί.

Εκτός από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μπορούμε να δούμε και την φθινοπωρινή βροχή των διαττόντων Λεοντιδών που θα κορυφωθεί απόψε Πέμπτη 17 Νοεμβρίου έως τα χαράματα της Παρασκευής.

Οι Λεοντίδες είναι μια μέσης έντασης βροχή διαττόντων, η οποία όμως κατά καιρούς φαίνεται ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Συνήθως φέρνει στον ουρανό της Γης έως 15 «πεφταστέρια» ανά ώρα, αλλά κάθε περίπου 33 χρόνια εμφανίζει ένα περιοδικό αποκορύφωμα με εκατοντάδες ή και δεκάδες χιλιάδες μετέωρα την ώρα. Η πιο πρόσφατη θεαματική χρονιά ήταν το 2001. Η εν λόγω βροχή διαττόντων διαρκεί από τις 6 έως τις 30 Νοεμβρίου και φαίνεται να προέρχεται από τον αστερισμό του Λέοντα, από όπου πήρε και το όνομά της. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τα σωματίδια της σκόνης που έχει αφήσει πίσω της η ουρά του κομήτη 55Ρ/Τέμπλ-Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1865 και κάθε Νοέμβριο τα απομεινάρια του διασταυρώνονται με την τροχιά της Γης. Ο κομήτης θα πλησιάσει ξανά τη Γη το 2031. Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, τα απομεινάρια του κομήτη συναντούν το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας, αναφλέγονται λόγω της τριβής και σχηματίζουν φωτεινές σφαίρες, γνωστές ως «πεφταστέρια» ή διάττοντες. Η παρατήρηση των διαττόντων είναι πάντα καλύτερη όταν γίνεται από κάποια σκοτεινή τοποθεσία.

Επιπλέον, τις πρώτες πρωινές ώρες η Σελήνη θα προσεγγίσει 4ο βόρεια τον Βασιλίσκο (α Λέοντα).

Πηγή

Κατηγορίες:
Νέα

Τελικά πόσο μικροί είμαστε;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Αν νομίζετε ότι ο Ήλιος είναι μεγάλο αστέρι δείτε αυτό το βίντεο.

Κατηγορίες:
Νέα
web design by