γήρας (2 άρθρα)

Το γήρας στο ζωϊκό και φυτικό βασίλειο (και τα ζώα που δε γερνούν «ποτέ»!)

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Δε γερνάνε όλα τα είδη στη Γη όπως οι άνθρωποι. Μερικά μάλιστα ξανανιώνουν όσο γερνάνε, ενώ άλλα δεν γερνάνε καθόλου!

Οι άνθρωποι, επειδή όλοι ανεξαίρετα γερνάνε και γίνονται όλο και πιο αδύναμοι, ώσπου τελικά να πεθάνουν, νομίζουν ότι αυτό είναι ένας καθολικός νόμος στη φύση και ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει γύρω τους με όλα τα άλλα είδη του πλανήτη. Όμως μια νέα μεγάλη διεθνής επιστημονική έρευνα έρχεται να καταρρίψει αυτήν τη λανθασμένη εντύπωση, δείχνοντας ότι το φαινόμενο της γήρανσης εμφανίζει μια αναπάντεχα μεγάλη ποικιλία.

Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, οι ερευνητές από τη Δανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Αυστραλία, με επικεφαλής τον καθηγητή εξελικτικής βιολογίας Όουεν Τζόουνς του πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», μελέτησαν συγκριτικά το φαινόμενο της γήρανσης σε μια μεγάλη γκάμα ειδών (θηλαστικά, σπονδυλωτά, ασπόνδυλα, φυτά, φύκη, μύκητες κ.α.).

Το βασικό -και μάλλον απρόσμενο- συμπέρασμα είναι ότι δεν εξασθενούν όλα τα ζώα καθώς γερνάνε (όπως συμβαίνει στον άνθρωπο, σε αρκετά άλλα θηλαστικά και στα πουλιά), ούτε αυξάνεται σε όλα η πιθανότητά τους να πεθάνουν από γηρατειά (θα πεθάνουν μεν, αλλά από άλλη αιτία, πχ θα γίνουν τροφή άλλου ζώου, θα καταστραφούν από μια φυσική καταστροφή κ.α.). Μάλιστα, σε μερικά είδη συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή δυναμώνουν καθώς γερνάνε (για παράδειγμα, οι χελώνες και ορισμένα δένδρα), ενώ σε κάποια άλλα (όπως η ύδρα του γλυκού νερού) ο χρόνος περνάει χωρίς να τα «ακουμπά», δηλαδή δεν φαίνεται να επηρεάζονται ούτε αρνητικά, ούτε θετικά από τη γήρανσή τους.

Αποτέλεσμα εικόνας για baoab

«Πολλοί άνθρωποι, ακόμα και επιστήμονες, τείνουν να πιστεύουν ότι η γήρανση είναι αναπόφευκτη και ότι συμβαίνει σε όλους τους οργανισμούς στη Γη με τον τρόπο που γίνεται στους ανθρώπους, δηλαδή νομίζουν ότι κάθε είδος εξασθενεί καθώς γερνά και είναι πιο πιθανό να πεθάνει.

Όμως καθόλου δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Όουεν Τζόουνς. «Υπάρχει μια ποικιλία στη θνησιμότητα και στη γονιμότητα των οργανισμών που μας εξέπληξε. Πρέπει να ερευνήσουμε περισσότερο το ζήτημα, προτού θεωρήσουμε ότι έχουμε πραγματικά καταλάβει τις εξελικτικές αιτίες της γήρανσης και, έτσι, να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα των γηρατειών στους ανθρώπους», πρόσθεσε.

Η νέα μελέτη επισημαίνει ότι ενώ η γήρανση έχει μελετηθεί αρκετά στα θηλαστικά και στα πουλιά, αντίθετα στα υπόλοιπα είδη (λοιπά σπονδυλωτά, ασπόνδυλα, φυτά, φύκη, μύκητες κ.α.) οι επιστήμονες έχουν ερευνήσει το ζήτημα πολύ περιστασιακά και όχι σε βάθος.

 

art-to_outoftime (WinCE)

Τα παράδοξα με τη γήρανση

Στα περισσότερα είδη θηλαστικών, η θνησιμότητα όντως -όπως και στους ανθρώπους- αυξάνει με την ηλικία, υπάρχουν όμως άλλα είδη στα οποία συμβαίνει το παράδοξο η θνησιμότητά τους να μειώνεται όσο γερνάνε. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της χελώνας της ερήμου, στην οποία η μεγαλύτερη θνησιμότητα παρατηρείται στην αρχή της ζωής της και μετά μειώνεται σταδιακά. Κάτι ανάλογο συμβαίνει σε ουκ ολίγα δέντρα και φυτά.

Από την άλλη, υπάρχουν είδη με σταθερά χαμηλή θνησιμότητα καθ’ όλη τη ζωή τους, με αποκορύφωμα την ύδρα, η οποία, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, είναι κατά κάποιον τρόπο αθάνατη, αφού ακόμα και μετά από 1.400 χρόνια υπολογίζεται ότι μπορεί να ζει ακόμα.

ΥδραΥδρα

Τα πιο διαφορετικά είδη (ροδόδενδρα, καβούρια, σαύρες, βάτραχοι κ.α.) εμφανίζουν αξιοσημείωτα χαμηλή μεταβολή της θνησιμότητάς τους με το πέρασμα του χρόνου, με άλλα λόγια τα γηρατειά δεν τους αφορούν ιδιαίτερα.

Εξάλλου, περίεργα πράγματα -αντίθετα με την ανθρώπινη εμπειρία- συμβαίνουν και με τη γονιμότητα, καθώς υπάρχουν είδη, ιδίως ορισμένα φυτά, που γίνονται όλο και πιο γόνιμα όσο «γερνάνε». Αλλά και όσον αφορά το προσδόκιμο της ζωής, η ποικιλία είναι εντυπωσιακή: υπάρχουν είδη που εμφανίζουν συνεχώς αυξανόμενη θνησιμότητα στη διάρκεια της ζωής τους, παρ’ όλα αυτά ζουν αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν όμως και είδη που, ενώ έχουν συνεχώς μειούμενη θνησιμότητα όσο περνάει ο χρόνος, παρόλα αυτά ζουν λίγο μόνο καιρό.

Όπως είπε ο Όουεν Τζόουνς, μετά από όλα αυτά, «δεν έχει νόημα να ορίζει κανείς τη γήρανση με βάση το πόσο μπορεί ένα είδος να γεράσει, αλλά με βάση την πορεία της θνησιμότητάς του, δηλαδή αν αυτή αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου, μειώνεται ή μένει σταθερή».

______

Πηγή: newsbeast.gr

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία

Η ομορφιά της ζωής δεν σταματάει σε καμία ηλικία (για την Παγκόσμια Ημέρα Νεότητας)

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

(Για την Παγκόσμια Ημέρα Νεότητας)

Η εμμονή με τη νεότητα είναι νομίζω ένα πανανθρώπινο φαινόμενο. Το γήρας μας φέρνει πιο κοντά στο θάνατο, για αυτό και γίνεται προσπάθεια από κάθε άνθρωπο στο να αποφευχθεί. Η νεότητα είναι ο πόθος κάθε ανθρώπου, είναι η επιθυμία του ίδιου να ξεπεράσει τη φθαρτή του φύση και να παραμείνει αθάνατος και αιώνιος.

Διαρκώς βομβαρδιζόμαστε με το μήνυμα πως πρέπει να παραμένουμε νέοι, πως στη νεότητα κρύβεται μόνο η χαρά και η απόλαυση της ζωής. Πόσο ισχύει αυτό όμως;

Αν πραγματικά, δούμε τις στατιστικές ανθρώπων που βρίσκονται σε μεγαλύτερες δεκαετίες στη ζωή τους, θα διαπιστώσουμε πως οι περισσότεροι αναφέρουν πως αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι και πλήρεις, συγκριτικά με τα νεανικά τους χρόνια. Η πεποίθηση πως μόνο στη νεότητα είμαστε χαρούμενοι, δεν έχει λογική υπόσταση. Η ωριμότητα, η μεγαλύτερη γνώση του εαυτού μας, όλα αυτά που αποκτούμε σταδιακά και με το πέρασμα των χρόνων, μας βοηθούν να ζούμε μία ζωή με μεγαλύτερη πληρότητα.

Ο φόβος για το πέρασμα των χρόνων και όλα αυτά που ίσως επιφέρει σε έναν άνθρωπο, κυριαρχούν στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων.

Όμως, μήπως όλη αυτή η εμμονή να είναι τελικά περισσότερο φθοροποιός από το ίδιο το πέρασμα της ηλικίας; Πόσο πιο όμορφο θα ήταν μία γυναίκα 65 ετών να αποδεχόταν την ομορφιά της και να προσαρμοζόταν στην ηλικία  της  αξιοποιώντας τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες της ζωής, από το να προσπαθεί διακαώς να αποκτήσει το δέρμα που είχε στα είκοσι; Πόσο πιο ωραίο θα ήταν να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας όπως είναι, δίχως να μας υποβάλλουμε στο καθημερινό μαρτύριο να είμαστε συνεπείς με τα κοινωνικά πρότυπα ομορφιάς;

Αν πραγματικά το σκεφτούμε, από την άλλη οπτική, είναι ευλογία για έναν άνθρωπο να μεγαλώνει. Καθημερινά τόσοι θάνατοι ανθρώπων σε τόσο μικρές ηλικίες, μας αποδεικνύουν πως η μεγαλύτερη επιτυχία είναι να ζούμε και να είμαστε υγιείς. Αν αντιληφθούμε πως είναι ευλογία και το ότι αναπνέουμε, δε θα παραπονούμαστε τόσο πολύ για το χρόνο που περνάει.

Ακόμα όμως και αυτή η εμμονή με τη νεότητα, μπορεί να μας στερεί το προνόμιο του να μπορούμε να εκτιμήσουμε και τα καλά που υπάρχουν στη μεγαλύτερη ηλικία, όπως την εμπειρία, τη σοφία κα τη γνώση που έχουν οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας. Η κάθε ηλικία έχει τη χάρη της, η κάθε δεκαετία έχει τις ομορφιές της και πρέπει να έχουμε ανοιχτά τα μάτια και την καρδιά στο να τις βλέπουμε. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε και από τους παππούδες και από τις γιαγιάδες μας; η σοφία τους, η γνώση τους, οι εμπειρίες τους, όλα αυτά διανθίζουν τη ζωή μας και μας γνωστοποιούν αντιλήψεις και πεποιθήσεις του παρελθόντος. Συνοπτικά, η αξία των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας είναι μεγάλη, για αυτό η άρση των διακρίσεων η οποία σχετίζεται με την ηλικία, θα έπρεπε να εκλείψει.

Η νεότητα δεν είναι μόνο εκείνη που δίνει όμορφα πράγματα στη ζωή. Η ωριμότητα, η εμπειρία και η γνώση που φέρνει το πέρασμα των χρόνων, από μόνα τους δίνουν ομορφιά και χάρη σε έναν άνθρωπο. Είναι σημαντικό να εκτιμήσουμε την αξία και των ομορφιά κάθε ηλικίας, να προσπαθήσουμε να εκμαιεύσουμε τα μηνύματα που εκείνη θέλει να μας διδάξει.

***

Μαρία Σκαμπαρδώνη

Πηγή: antikleidi.com

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...
web design by