Ρώμη (3 άρθρα)

Τι είναι τα δίσεκτα έτη και γιατί θεωρούνται γρουσούζικα (2020-δίσεκτο έτος)

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Το 2020 έφτασε και αναμένεται να φέρει πολλές εκπλήξεις.

Δεν είναι λίγοι όμως αυτοί που αγχώνονται για το αν θα είναι ευχάριστες ή δυσάρεστες, αφού το νέο έτος είναι δίσεκτο και αυτομάτως θεωρείται από πολλούς "γρουσούζικο".

Πώς ξεκίνησε όμως η ιστορία;

Δίσεκτα χαρακτηρίζονται τα έτη που έχουν 366 μέρες αντί για 365 που είναι το "καθιερωμένο". Αυτό συμβαίνει γιατί η ετήσια περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο δεν διαρκεί ακριβώς 365 μέρες, αλλά 365 μέρες, 6 ώρες, 9 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα παραπάνω κατά μέσο όρο.

Σκοπός της ύπαρξης των δίσεκτων ετών είναι να εναρμονιστεί το τροπικό έτος με το καθημερινό-πολιτικό έτος των ημερολογίων, με απλά λόγια να αποφευχθεί σε βάθος χρόνου να έχουμε τον Ιανουάριο καλοκαίρι και τον Ιούλιο χειμώνα.

Έτσι την "πάτησαν" οι Ρωμαίοι όταν το 600 π.Χ., όταν έφτασαν να γιορτάζουν τις καλοκαιρινές γιορτές του θερισμού μες τον ημερολογιακό χειμώνα και αποφάσισαν λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να αναστρέψουν την κατάσταση. Εκεί ξεκίνησε και η ιστορία της "γρουσουζιάς"...

Την λύση έδωσε ο Ιούλιος Καίσαρας προσθέτοντας στο ημερολόγιο ορισμένες ημέρες σε κάθε έτος, ώστε να συμβαδίζει η μέτρηση του χρόνου με τις εποχές. Την σημαντική αυτή αποστολή ανέθεσε στους ιερείς, οι οποίοι όμως εκμεταλλεύτηκαν το προνόμιο τους. Με ποιον τρόπο;

Οι ιερείς προσέθεταν μέρες, αναλόγως των συμφερόντων τους με σκοπό να παραμένουν περισσότερο στην εξουσία οι ευνοούμενοι τους, φτάνοντας έτσι μερικές φορές τα έτη να έχουν μέχρι και 450 μέρες.

Όταν ο Καίσαρας κατάλαβε ότι οι προσπάθειες του απέβησαν άκαρπες ανέθεσε τη λύση του προβλήματος σε μαθηματικούς και φιλοσόφους. Τη λύση βρήκε ο Έλληνας αστρονόμος Σωσιγένης, ο οποίος πρότεινε να υιοθετηθεί το ημερολόγιο του Πτολεμαίου του Γ', αυτό που τηρείται και σήμερα δηλαδή. Σύμφωνα με αυτό τα τρία κανονικά έτη ακολουθεί ένα δίσεκτο.

Πώς προήλθε η ονομασία "δίσεκτο" έτος;

Οι Ρωμαίοι λοιπόν, υπακούοντας στις συμβουλές του Σωσιγένη ανάμεσα στις 24 και στις 25 Φεβρουαρίου προσέθεταν κάθε 4 χρόνια άλλη μια μέρα και έτσι υπολόγιζαν την 24η Φεβρουαρίου δύο φορές.

Επειδή η 24 Φεβρουαρίου είναι 6 μέρες πριν από την 1η Μαρτίου την ονόμασαν "δίσεκτη", δηλαδή δεύτερη έκτη μέρα πριν από το Μάρτιο.

Με τον καιρό η ονομασία καθιερώθηκε για όλο το έτος.

Γιατί θεωρούνται γρουσούζικα τα δίσεκτα έτη

Οι Ρωμαίοι αργότερα, αποφάσισαν να αφαιρέσουν από τον Φεβρουάριο άλλη μια μέρα (χωρίς κάποιο λόγο) και να την μεταθέσουν στον Αύγουστο προς τιμήν του Αυτοκράτορα τους. Έτσι αυτός είναι ο λόγος που ο Φεβρουάριος έχει μια μέρα λιγότερη.

Βέβαια, το να αφαιρέσουν τελικά μια μέρα από τον Φεβρουάριο δεν ήταν τυχαίο, καθώς ο μήνας αυτός, ήταν ο μήνας των νεκρών, της μετάνοιας και του ηθικού τους απολογισμού (δύσκολα τα πράγματα δηλαδή τον Φεβρουάριο).

Όπως φαίνεται λοιπόν τους βόλευε και λίγο η αλλαγή.

Όσον αφορά τον Φεβρουάριο και έχοντας υπόψιν τις λαϊκές δοξασίες, οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι τον μήνα της εξιλέωσης κυκλοφορούσε ανάμεσα τους ο Άδης, ο οποίος μοίραζε δεινά στη δύστυχη ανθρωπότητα. Γι' αυτό και τον ταλαίπωρο αυτόν μήνα δεν ξεκινούσαν εργασίες με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπελιών, θεμελίωση σπιτιών ή γάμοι.

Όταν οι Έλληνες κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους, μια σειρά παραδόσεων πέρασε στην κουλτούρα του λαού μας, ανάμεσα τους και το "γρουσούζικο δίσεκτο έτος".

Παρ' όλα αυτά και σύμφωνα πάντα με εμπειρικά στοιχεία, δεν παρατηρείται κάποια παραπάνω "κακοτυχία" ή δυσάρεστα γεγονότα κατά τα δίσεκτα έτη.

Αλλά δοξασίες είναι αυτές και τι να πεις...

Πηγή: news247.gr

Κατηγορίες:
Ιστορία

Τι είναι «αι ειδοί του Μαρτίου»;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Λίγες πράξεις είχαν τη δύναμη από μόνες τους να διαμορφώσουν την ιστορία και να θέσουν τα θεμέλια μιας νέας εποχής. Μια από αυτές ήταν η δολοφονία του Γάιου Ιούλιου Καίσαρα στις 15 Μαρτίου ή διαφορετικά, κατά τους Ρωμαίους, στις «Ειδούς του Μαρτίου».

Η συγκέντρωση τρομερής δύναμης στο πρόσωπο του Καίσαρα και η συνεχής αυξανόμενη επιρροή του στην πολιτική ζωή της Ρώμης που έδειχνε μια πορεία προς τη μοναρχία, ήταν η αιτία να σχεδιαστεί η δολοφονία του από επιφανείς ανθρώπους.

Τα γεγονότα της ημέρας της δολοφονίας του Καίσαρα αναφέρονται από διάφορες πηγές και παρουσιάζουν τις τελευταίες δραματικές στιγμές του Ρωμαίου ηγέτη σαν να είναι βγαλμένες από σαιξπηρικό έργο, ενώ κάποιες λεπτομέρειες που αναφέρονται κάνουν δύσκολη της επαλήθευση τους από τους ιστορικούς. Σε ένα αγώνα προειδοποιήσεων, από μέρους των φίλων του Καίσαρα και αποφασιστικότητας και αντοχής από μέρους των συνωμοτών, αυτή η ταραχώδης μέρα σηματοδότησε τόσο συμβολικά όσο και θεσμικά το μέλλον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι συνωμότες έστησαν το σκηνικό της δολοφονίας στη συνεδρίαση της συγκλήτου στις 15 Μαρτίου.

«Θέλω ένα απροσδόκητο θάνατο»

Ήδη την προηγούμενη μέρα της δολοφονίας, στις 14 του Μαρτίου, σε ένα συμπόσιο που παρευρέθηκε ο Καίσαρας, είχε ερωτηθεί ποιο θάνατο θα προτιμούσε. Ο Ρωμαίος ηγέτης τότε απάντησε: «Έναν απροσδόκητο», χωρίς βέβαια να υποψιάζεται τι τον περίμενε την μέρα που θα ξημέρωνε. Αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως η πρώτη προειδοποίηση που έγινε στον Καίσαρα από φίλους του, που ίσως είχαν πληροφορηθεί ή προέβλεψαν την επερχόμενη συνωμοσία.

Το όνειρο της γυναίκας του και η προειδοποίηση του οιωνοσκόπου

Το πρωί της τραγικής μέρας, η γυναίκα του Καίσαρα Καλπουρνία, του διηγήθηκε πως το προηγούμενο βράδυ ονειρεύτηκε πως τον αγκάλιαζε όντας δολοφονημένος και είδε ότι κατέρρευσε η οροφή του σπιτιού. Ο Καίσαρας, αν και δεν συνήθιζε να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τέτοιου είδους σημάδια ως προειδοποιήσεις, θορυβήθηκε εξαιτίας της ανησυχίας της γυναίκας του και κάλεσε οιωνοσκόπους να του εξηγήσουν τους οιωνούς εκείνης της μέρας. Όλοι συμφώνησαν πως οι θυσίες έδειξαν πως οι οιωνοί ήταν καθόλα αρνητικοί. Εκείνο το πρωί όλα θύμιζαν την προειδοποίηση του οιωνοσκόπου Σπουρίννα πριν από κάποιες μέρες, όταν είχε ανακοινώσει στον Καίσαρα έναν κίνδυνο όχι μετά από τις ειδούς του Μαρτίου. Την ημέρα εκείνη ο Καίσαρας θα ξαναντάμωνε με τον Σπουρίννα.

https://www.mixanitouxronou.gr/wp-content/uploads/2015/03/Gaius_Julius_Caesar.jpg
Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας

Ο Βρούτος καθησυχάζει τον Καίσαρα

Ο Καίσαρας, κυρίως εξαιτίας πιέσεων που δέχτηκε από τη γυναίκα του, σκέφτηκε να στείλει τον Αντώνιο να ειδοποιήσει τους συγκλητικούς πως η συνάντηση θα ακυρωνόταν. Εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε στο σπίτι του ο Δέκιμος Βρούτος, ο οποίος αφού περιγέλασε τους οιωνοσκόπους, τον καθησύχασε λέγοντας του πως θα ήταν πιο σωστό προς τους συγκλητικούς, αν ήθελε να ακυρώσει τη συνεδρίαση, να παραβρεθεί και να το ανακοινώσει ο ίδιος. Τελικά, αφού του φόρεσε τα υποδήματα, πήρε τον Καίσαρα από το χέρι και τον συνόδευσε μέχρι τη Σύγκλητο.

Ο Βρούτος, εκείνο το πρωί, ξεκίνησε οπλισμένος από το σπίτι του για την οικία του Καίσαρα, ενώ οι άλλοι συνωμότες μαζεύτηκαν όλοι μαζί στο σπίτι του Κάσσιου και μετά κατευθύνθηκαν στον χώρο συνάντησης στη Στοά του Πομπηίου.

Μόλις ξεκίνησε ο Καίσαρας με τον Βρούτο για το χώρο της συνάντησης, ένας σκλάβος έτρεξε αμέσως στο σπίτι του Καίσαρα και ζήτησε να μείνει εκεί μέχρι την επιστροφή του Καίσαρα γιατί είχε κάτι πολύ σημαντικό να του ανακοινώσει. Θεωρείται πως αυτή ήταν η πρώτη προειδοποίηση, εκείνη τη μέρα για τη συνωμοσία και την επερχόμενη δολοφονία του Ρωμαίου ηγέτη.

https://www.mixanitouxronou.gr/wp-content/uploads/2015/03/Gaius_Julius_Caesar_Curia.jpg
Ο Καίσαρας δολοφονήθηκε μπροστά στον ανδριάντα του Πομπηίου στη ρωμαϊκή Γερουσία (Curia) στις "Ειδούς του Μαρτίου" (15 Μαρτίου 44 πΧ) 
 

Στην πορεία τους προς τη ρωμαϊκή Γερουσία (κουρία) το πλήθος ήθελε να προσεγγίσει τον Καίσαρα καθώς ήταν αγαπητός και σαφώς ο πιο δημοφιλής άνδρας της Ρώμης, αλλά και για να του ζητήσει χάρες και διάφορα αιτήματα.

Η προειδοποίηση του Έλληνα σοφιστή που αγνόησε ο Καίσαρας

Μέσα σε όλο αυτό το πανδαιμόνιο, ο Ελληνας σοφιστής και δάσκαλος ελληνικών Αρτεμίδωρος, ο Κνίδιος (γιός του Θεόπομπου από την Κνίδο) χάρη στον οποίο μετά την μάχη στα Φάρσαλα ο Καίσαρας ανακήρυξε την πόλη ελεύθερη, καταφέρνει να πλησιάσει τον Καίσαρα και του παραδίδει ένα σημείωμα που πληροφορούσε για τη συνωμοσία εναντίον του! Ο Αππιανός, αντίθετα με τον Πλούταρχο που παραθέτει την πιο πάνω πληροφορία, αναφέρει πως ο Αρτεμίδωρος έφτασε μετά τη δολοφονία του Ρωμαίου ηγέτη. Ο Καίσαρας μέσα στον συνωστισμό δεν πρόλαβε ποτέ να διαβάσει το σημείωμα και όταν μπήκε μέσα στην κουρία με τον Βρούτο, τον Κάσσιο, τον Κάσκα και τους άλλους συνωμότες, είχε το σημείωμα ακόμα μαζί του. Μέσα από το πλήθος, ο Καίσαρας ξεχώρισε και τον οιωνοσκόπο Σπουρίννα που τον είχε προειδοποιήσει για τους κινδύνους που του επιφύλασσαν οι ειδοί του Μαρτίου.

 
Τότε ο Καίσαρας απευθύνθηκε στον οιωνοσκόπο και θέλοντας να τον κοροϊδέψει του είπε: «Είναι οι ειδοί του Μαρτίου και ακόμα δεν μου έχει συμβεί τίποτα!». Και ο Σπουρίννας του απάντησε: «Ναι αλλά δεν έχουν ακόμα περάσει!».

Εν τω μεταξύ, η αποφασιστικότητα και η ψυχραιμία των συνωμοτών δοκιμαζόταν συνεχώς με αναπάντεχο τρόπο. Κάποιος πλησίασε τον Κάσκα, έναν από τους συνωμότες, τον πήρε από το χέρι και του είπε «Εσύ Κάσκα μας κρύβεις το μυστικό, αλλά ο Βρούτος μου τα αποκάλυψε όλα».

Αμέσως όμως κατάλαβε πως μιλούσε για άλλο πράγμα. Λίγο μετά, ο συγκλητικός Ποπίλιος Λένας πλησίασε τον Κάσκα και τον Βρούτο και τους είπε με χαμηλή φωνή πως προσεύχεται μαζί τους για να αποπερατώσουν το έργο που έχουν στο μυαλό τους. Τους προέτρεψε επίσης να κάνουν γρήγορα γιατί πλέον η συνωμοσία είχε γίνει γνωστή.

 

Καταρρέει η γυναίκα του Βρούτου και διαδίδουν ότι πέθανε

Σαν να μην έφτανε η ανησυχία που προκάλεσε ο Ποπίλιος Λένας, ένας δούλος από την οικία του Βρούτου, κατέφθασε τρέχοντας για να ανακοινώσει στον αφέντη του πως η γυναίκα του Πορκία πέθαινε. Πράγματι, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, η Πορκία πανικοβλημένη από την τρομερή ανησυχία για το σχέδιο που θα συμμετείχε και ο Βρούτος, ξαφνιαζόταν από τον παραμικρό θόρυβο, έβγαινε έξω από το σπίτι και ρωτούσε τους περαστικούς να μάθει τι κάνει ο Βρούτος και έστελνε ανθρώπους στο Φόρο για να μάθουν αν είχε συμβεί κάτι. Εξαιτίας αυτής της ξέφρενης κατάστασης της, η Πορκία κατέρρευσε κάνοντας τους υπηρέτες να πιστέψουν πως θα πέθαινε. Σε αυτή την είδηση ο Βρούτος δεν αντέδρασε καθόλου παρόλο τον πόνο και την ανησυχία για τη γυναίκα του. Ήξερε πως η εγκατάλειψη του σχεδίου σε αυτή τη στιγμή πιθανότατα να εξελισσόταν μοιραία για όλους.

Η φονική επίθεση

Μέσα στη σύγκλητο, οι αρχαίοι συγγραφείς προσπάθησαν να αποδώσουν με λεπτομέρεια τα τραγικά συμβάντα και τις τελευταίες στιγμές του Καίσαρα. Οι σημαντικότερες πληροφορίες για το συμβάν στη Σύγκλητο προέρχονται από τον Πλούταρχο και τον Σουητώνιο.

 
Μόλις μπήκε ο Καίσαρας στο αίθριο, οι συνωμότες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, η μια μαζεύτηκε γύρω από το έδρανο που κάθισε ο Καίσαρας και η άλλη στάθηκε μπροστά του. Μόνο ο Βρούτος Αλβίνος έμεινε έξω από την αίθουσα για να σταματήσει τον Αντώνιο, όταν θα ερχόταν στην κουρία. Όταν ο Καίσαρας κατευθύνθηκε προς το έδρανο του, ο Τίλλιος Κίμβρος έπεσε στα πόδια του και μαζί με άλλους συγκλητικούς τον παρακαλούσε να ανακαλέσει στην πατρίδα τον αδερφό του που βρισκόταν στην εξορία. Την παράκληση του Τίλλιου Κίμβρου υποστήριξαν επίμονα και άλλοι συγκλητικοί, φιλώντας κάποιοι τα χέρια και άλλοι το στήθος του πανίσχυρου ηγέτη. Ο Καίσαρας απέρριψε τις παρακλήσεις τους και εξαιτίας της ασφυχτικής πίεσης που δεχόταν άρχισε να δείχνει την αγανάκτηση και τον θυμό του προς στους συγκλητικούς. Εκείνη τη στιγμή ο Τίλλιος Κίμβρος τράβηξε με τα δύο του χέρια την τήβεννο του Καίσαρα κατεβάζοντας τον κάτω από το λαιμό. Αυτό ήταν το σύνθημα για να αρχίσει η φονική επίθεση.
Την πρώτη μαχαιριά την εξαπέλυσε ο Κάσκας στο λαιμό του δικτάτορα αλλά το τραύμα δεν ήταν θανάσιμο. Ο Καίσαρας ξαφνιασμένος άρπαξε το μαχαίρι και φώναξε στα Λατινικά «Επικατάρατε Κάσκα, τι κάνεις?» και ο Κάσκας τρομαγμένος φώναξε στα Ελληνικά «Αδερφέ βοήθεια!».
 

Όλοι οι συνωμότες είχαν μαζί τους ένα μαχαίρι και άρχισαν να χτυπάνε τον δικτάτορα παντού, μέχρι και στο πρόσωπο και τα μάτια. Ο Καίσαρας από τον πόνο και την αγωνία προσπαθούσε να ξεφύγει από τους δήμιούς του, αλλά όπου γύριζε έβρισκε μπροστά του έναν ακόμα συγκλητικό που έριχνε μαχαιριά. Όλοι οι συγκλητικοί συνωμότες έπρεπε να τον μαχαιρώσουν για να λάβουν όλοι μέρος στη δολοφονία.

«Και σύ τέκνον Βρούτε?»

https://www.mixanitouxronou.gr/wp-content/uploads/2015/03/BRUTUS.jpg
Μάρκος Ιούνιος Βρούτος (Quintus Servilius Caepio Brutus ή Marcus Junius Brutus, 85 – 42 π.α.χ.χ.) 
 

Ο Βρούτος, πιστός ακόλουθος του Καίσαρα και πιθανότατα πατέρας του, τον μαχαίρωσε στη βουβωνική χώρα. Συνολικά μαχαιρώθηκε 23 φορές. Όσον αφορά στη διάσημη τελευταία φράση του Καίσαρα: «Και σύ τέκνον Βρούτε?», ο Πλούταρχος στον βίο του Καίσαρα δεν την αναφέρει, ενώ αντίθετα, η φράση τονίζεται στο Βίο του Βρούτου όπου ο συνωμότης είναι το κεντρικό πρόσωπο της βιογραφίας και επομένως τονίζεται με δραματικό τρόπο η προδοσία της συμμετοχής του στη δολοφονία του Καίσαρα. Ο Σουητώνιος από την άλλη, αποδίδει στον Καίσαρα την φράση και: «Σύ τέκνον» αντικρούοντας προηγούμενη αναφορά του ότι ο δικτάτορας πριν από τον θάνατο του έβγαλε μόνο ένα βογγητό και δεν είπε καμιά λέξη.

Ο διάσημος γιατρός Αντίστιος εξέτασε το πτώμα του και κατέληξε πως από τις 23 μαχαιριές, μόνο μία ήταν θανάσιμη, η δεύτερη που χτύπησε τον Καίσαρα στο στήθος.

Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, ο Καίσαρας ξεψύχησε κάτω από το άγαλμα το Πομπηίου, είτε γιατί ρίχθηκε εκεί από τους συνωμότες είτε επειδή σύρθηκε τυχαία ο ίδιος εκεί την ώρα που ξεψυχούσε. Ο βιογράφος από τη Χαιρώνεια τονίζει πως όλη η σκηνή της συνωμοσίας εκτυλίχθηκε μπροστά από το άγαλμα του Πομπηίου, σαν να νομιμοποιούσε ο ίδιος τη συνωμοσία και να έπαιρνε τελικά την εκδίκηση του από τον Καίσαρα με ένα είδος αιματηρής θυσίας.

Πηγή: mixanitouxronou.gr (Μάριος Καμένου)
Κατηγορίες:
Ιστορία

Έκαψε ο Νέρωνας τη Ρώμη; Η Ιστορία, δίνει μια μάλλον αθωωτική ετυμηγορία

| 0 ΣΧΟΛΙΑ


Η μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης, το 64 μ.Χ., θεωρείται ένα από τα πλέον σημαντικά γεγονότα του 1ου αιώνα, αποτελεί την πιο σημαντική και εκτεταμένη φωτιά που έχει ξεσπάσει στην πόλη της Ρώμης και συγκαταλέγεται από τους περισσότερους χριστιανούς στα γεγονότα - σταθμούς του ιστορικού των σποραδικών διωγμών της θρησκείας τους από το ρωμαϊκό κράτος. Επίσης, αποτελεί ένα από τα κομβικά γεγονότα που συνέβησαν κατά τη βασιλεία του Νέρωνα. Ο ίδιος ο Νέρων έχει επικρατήσει να θεωρείται ο επικρατέστερος υπεύθυνος για τον εμπρησμό, όμως δεδομένων των σύγχρονων του Αυτοκράτορα πηγών, αλλά και των απόψεων μεταγενέστερων ιστορικών δεν μπορεί να στραφεί η ενοχή με βεβαιότητα προς κάποια κατεύθυνση και οι περισσότερες γνώμες θεωρούνται, απλώς, εικασίες.

Τη νύχτα της 18ης προς 19η Ιουλίου του έτους 64 μ.Χ., σε καταστήματα στην καρδιά της Ρώμης, στο Circus Maximus, ξέσπασε πυρκαγιά. Η εστία ξεκίνησε στην πύλη Καπίνη προς το μέρος του μεγάλου Αμφιθεάτρου που αποτελούσε συνέχεια με τον Παλατίνο λόφο και το Καίλιον. Η συνοικία αυτή είχε πολλά καταστήματα γεμάτα από εύφλεκτες ύλες, που, σε συνδυασμό με το δυνατό άνεμο, είχαν ως αποτέλεσμα να μεταδοθεί η φωτιά με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Οι φλόγες, αφού έκαναν το γύρο του Παλατίνου, κατέστρεψαν το Ναό του Ηρακλή, την Αγορά, τις Καρίνες, ανέβηκαν στους λόφους και προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στο Παλατίνο και σε έναν ναό του Δία. Παρότι σταμάτησε προσωρινά μπροστά σε έναν όγκο υψηλών οικιών, γρήγορα σημειώθηκε αναζωπύρωση και η καταστροφή συνεχίστηκε.

Ο απολογισμός της καταστροφής ήταν τραγικός: η «Αιώνια Πόλη» βρισκόταν στο έλεος της φωτιάς για έξι ημέρες. Από τα 14 μεγάλα διαμερίσματα της πόλης, τα τρία καταστράφηκαν ολοκληρωτικά, στα επτά ελάχιστα σπίτια έμειναν όρθια, ως μισοκαμμένα ερείπια, και μόλις τέσσερα παρέμειναν ανέπαφα. Ο αριθμός των νεκρών έμεινε ανεξακρίβωτα μεγάλος, ενώ 4.000 απλές κατοικίες και 132 αρχοντικά μέγαρα καταστράφηκαν ολοσχερώς.

https://images.fineartamerica.com/images-medium-large-5/the-fire-of-rome-hubert-robert.jpg

Η γνώμη που έχει διαμορφωθεί σε όσους έχουν υπόψη τους τη μεγάλη φωτιά στη Ρώμη συνδέεται αναπόσπαστα με την εικόνα του Νέρωνα. Ο Νέρων, που ήταν Αυτοκράτορας της Ρώμης κατά το διάστημα 54-68 μ.Χ., αναφέρεται από τους περισσότερους ιστορικούς ως ημιπαράφρων και πυρομανής.

Από διασταύρωση των πηγών, διαπιστώνει κανείς ότι, όταν ξέσπασε η πυρκαγιά, ο Νέρων ήταν στο Άντιο και γύρισε στην πόλη μοναχά όταν η φωτιά έφθασε στην προσωρινή του κατοικία και στάθηκε αδύνατο να περισώσει οτιδήποτε από τις φλόγες. Φαίνεται ότι ο Νέρων δε νοιαζόταν ιδιαίτερα να διασώσει την κατοικία του, γιατί τον είχε παρασύρει η φρίκη του θεάματος. Κάπου εδώ, δημιουργείται και η εικόνα του Αυτοκράτορα, ντυμένου σαν ηθοποιού, να απαγγέλλει ωδές για την καταστροφή της Τροίας, ενώ κοιτάζει από το ανάκτορό του την πόλη να καίγεται.

Η ανωτέρω εικόνα του Νέρωνα, η οποία θα παραμείνει στερεότυπη στην ιστορική παράδοση επί είκοσι ολόκληρους αιώνες, σήμερα αμφισβητείται από κάποιους ως αναληθοφανής, με βασικό επιχείρημα τα γραπτά του ιστορικού Τάκιτου (55-120), που θεωρείται ο σημαντικότερος ιστορικός των Ρωμαίων και αποτελούν τη μόνη, σύγχρονη της καταστροφής, πηγή. Υποστηρίζει, λοιπόν, ο Τάκιτος ότι δεν είναι βέβαιο αν η πυρκαγιά ξέσπασε από ένα τυχαίο γεγονός ή αν ο Νέρων ήταν ο πραγματικός αυτουργός. Ο ίδιος ιστορικός, αντίθετα, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τα μέτρα που έλαβε ο αυτοκράτορας για να ανακουφίσει τον πληθυσμό της Ρώμης από τα δεινά της μεγάλης αυτής καταστροφής.

http://shows.we-envision.com/aa/5big/Roman%20Art/Bust%20of%20Emperor%20Nero.jpg

Ο Νέρωνας

Όσο προχωρεί κανείς στη μελέτη των πηγών, διαπιστώνει ότι οι μεταγενέστεροι ιστορικοί προσθέτουν όλο και περισσότερες λεπτομέρειες, με αποτέλεσμα να προβάλλει τελικά ο Νέρων ως ο κύριος ένοχος της καταστροφής. Ανεξάρτητα από την αξιοπιστία των πηγών αυτών, έχουν σημαντική ιστορική αξία.

Ο Σουητώνιος (που γράφει μία-δύο δεκαετίες αργότερα από τον Τάκιτο και έγραφε συχνά αντίθετα του Νέρωνα), ο Δίων Κάσσιος και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος γράφουν, με κατηγορηματικό τρόπο, ότι η πυρκαγιά είχε διαταχθεί από τον Αυτοκράτορα ή, το λιγότερο, ότι ξαναφούντωσε με διαταγή του, τη στιγμή που επρόκειτο να σβήσει (η αναζωπύρωση που αναφέρθηκε παραπάνω).

Στα έργα τους, βρίσκονται ακόμη και αναφορές από άτομα που υποστηρίζουν ότι αναγνώρισαν πρόσωπα του άμεσου περιβάλλοντός του που έβαζαν τη φωτιά από διάφορα σημεία της πόλης. Σε μερικά σημεία, καθώς περιγράφουν, η φωτιά άναψε από ανθρώπους που υποκρίνονταν τους μεθυσμένους, ενώ η φωτιά ξέσπασε αυτόματα και ταυτόχρονα σε πολλά μέρη. Διηγούνται ακόμα, ότι στη διάρκεια της πυρκαγιάς, είδαν στρατιώτες και αυτούς που ήταν επιφορτισμένοι με την κατάσβεσή της να την υποδαυλίζουν και να εμποδίζουν τις καταβαλλόμενες προσπάθειες για τον περιορισμό της, και όλα αυτά, με απειλητικό ύφος, ως άνθρωποι που εκτελούσαν επίσημες διαταγές.

Επιπλέον, υπάρχει και αντίθετη άποψη για τα έργα ανάπλασης, αφού υποστηρίζεται από κάποιους ότι η καταστροφή της πόλης επέτρεψε στο Νέρωνα να ξαναχτίσει τα δημόσια και θρησκευτικά κτίρια με βάση τα ελληνικά πρότυπα που θαύμαζε, ενώ και το χτίσιμο του νέου παλατιού θεωρήθηκε από μέρος του λαού ως περαιτέρω απόδειξη της ενοχής του, αφού ξεκίνησε ένα ακόμη δαπανηρό έργο, την ώρα που η κατεστραμμένη πόλη έμοιαζε χρεοκοπημένη.

Ο Λακτάντιος, ένας από τους πρώτους χριστιανούς συγγραφείς, τον οποίο μάλιστα πήρε υπό την προστασία του ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας, διαχωρίζει τη θέση του από τους υπόλοιπους χριστιανούς ιστορικούς της εποχής του και δεν αποδίδει στον Νέρωνα τη «σκηνοθεσία» του εμπρησμού ως αφορμή για τους διωγμούς των Χριστιανών.

Mια γνώμη, που διατυπώθηκε πιο πρόσφατα βάσει της μελέτης των ιστορικών πηγών, υποστηρίζει ότι η φωτιά όχι μόνο δεν ήταν έργο του Νέρωνα αλλά ξεκίνησε στο πλαίσιο μια πολιτικής συνωμοσίας εναντίον του τότε Αυτοκράτορα. Πράγματι, την άνοιξη του 65 μ.Χ., είχε αποκαλυφθεί μια ευρείας κλίμακας συνωμοσία από μέλη της συγκλήτου που ήταν δυσαρεστημένα από την πολιτική του Νέρωνα.

Ωστόσο και αυτή η άποψη δεν μπορεί να στηριχθεί επαρκώς και αποτελεί μόνο μια εικασία.

Κατηγορίες:
Ιστορία
web design by