Ιστορία (50 άρθρα)

Ο αληθινός Οπενχάιμερ

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Ποιος ήταν «ο πατέρας της ατομικής βόμβας» και πώς τον κρίνει η Ιστορία; Η πρόεδρος του Atomic Heritage Foundation στην Ουάσιγκτον, Σίνθια Κέλι, απαντά.

ΟΤζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ ήταν ένα αουτσάιντερ που προκάλεσε έκπληξη όταν ανέλαβε τη διεύθυνση του Προγράμματος Μανχάταν στο εργαστήριο του Λος Άλαμος. Και όμως, έφερε εις πέρας την αποστολή που οδήγησε στη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, στις 6 Αυγούστου 1945, και τρεις ημέρες αργότερα στη ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι. Στη συνέχεια, βέβαια, προσπάθησε να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο Χάρι Τρούμαν για την ανάγκη διεθνούς ελέγχου της διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Ήταν όμως αργά. Ατομική βόμβα είχε πέσει ήδη δύο φορές στην Ιαπωνία και είχε πλέον αρχίσει η κούρσα των εξοπλισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην ΕΣΣΔ. Η πρόεδρος του Atomic Heritage Foundation στην Ουάσιγκτον, Σίνθια Κέλι, σκιαγραφεί το προφίλ του Οπενχάιμερ, περιγράφει τις συνθήκες που πλαισίωσαν τα ιστορικά γεγονότα στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επιχειρεί να αξιολογήσει πόσο υψηλός είναι σήμερα ο κίνδυνος της πυρηνικής απειλής.

Ποιος ήταν ο ρόλος του Οπενχάιμερ στη διαμόρφωση της πυρηνικής πολιτικής των ΗΠΑ;

Αφού διηύθυνε το εργαστήριο του Λος Άλαμος την περίοδο του Προγράμματος Μανχάταν (σ.σ. το απόρρητο πρόγραμμα παραγωγής πυρηνικών όπλων που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τις ΗΠΑ, σε συνεργασία με τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο), ο Οπενχάιμερ έγινε γνωστός ως «ο πατέρας της ατομικής βόμβας». Ωστόσο, στη συνέχεια ο Οπενχάιμερ αντιτάχθηκε στην ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου και ο ρόλος του στη διαμόρφωση της αμερικανικής πυρηνικής πολιτικής τερματίστηκε απότομα το 1954. Τη χρονιά εκείνη αποβλήθηκε από τις συζητήσεις που αφορούσαν την αμερικανική πολιτική στα πυρηνικά όπλα, καθώς η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του στέρησε την πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες με ψήφους 2 έναντι 1. Έτσι, δεν μπορούσε πλέον να εγείρει αντιρρήσεις γι’ αυτό που μετεξελίχθηκε σε κούρσα εξοπλισμών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Ο Οπενχάιμερ πίστευε τότε ότι στον πυρηνικό πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές. Χρησιμοποιούσε το παράδειγμα δύο σκορπιών σε ένα μπουκάλι, όπου ο ένας μπορεί να σκοτώσει τον άλλο, αλλά μόνο ρισκάροντας τη ζωή του. Το 1954, οι ΗΠΑ κατείχαν περίπου 300 πυρηνικά όπλα. Έως το τέλος του 20ού αιώνα, το οπλοστάσιο των αμερικανικών πυρηνικών όπλων ανήλθε σε περίπου 30.000, αριθμό τον οποίο ακολούθησε και η Σοβιετική Ένωση. Μερικές εκατοντάδες ήταν υπεραρκετά για να αφανίσουν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Στις 16 Δεκεμβρίου 2022, η υπουργός Ενέργειας Τζένιφερ Γκράνχολμ ανέτρεψε την απόφαση της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Καθώς έρχονται στο φως περισσότερα στοιχεία, δήλωσε ότι το υπουργείο της «έχει καθήκον να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια και να τιμήσει τη βαθιά συνεισφορά του δρος Οπενχάιμερ στην εθνική μας άμυνα και στην ανάπτυξη της επιστήμης γενικότερα». Είναι μια πολύ καθυστερημένη δικαίωση.

Πώς ήταν ως προσωπικότητα;

Ένας σύνθετος, χαρισματικός άνθρωπος. Ένα παιδί-θαύμα. Έγινε δεκτός στο Χάρβαρντ σε ηλικία 16 ετών. Ενδιαφερόταν για τη λογοτεχνία και την ποίηση, και μιλούσε άπταιστα έξι ή επτά γλώσσες. Μετά το Χάρβαρντ, απέκτησε το διδακτορικό του στη θεωρητική φυσική στο Γκέτινγκεν. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, και ίδρυσε την πρώτη Σχολή Θεωρητικής Φυσικής στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1930. Είχε λαμπρό αλλά ανήσυχο μυαλό. Είχε βαθιές και πολύπλευρες γνώσεις, αλλά δεν επικεντρώθηκε αρκετά σε κάποιο αντικείμενο ώστε να τιμηθεί με το βραβείο Νομπέλ. Χωρίς Νομπέλ και με μικρή διοικητική εμπειρία, ο Οπενχάιμερ δεν ήταν η προφανής επιλογή για να διευθύνει το εργαστήριο επιστημονικής έρευνας του Προγράμματος Μανχάταν. Η υποψηφιότητά του για τη θέση αυτή ήταν αμφιλεγόμενη, μεταξύ άλλων, και για τις σχέσεις του με μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος – συμπεριλαμβανομένων της συζύγου του Κίτι και του αδελφού του Φρανκ, ο οποίος ήταν επίσης φυσικός. Τον Σεπτέμβριο του 1942, η διεύθυνση του Προγράμματος Μανχάταν για το Σώμα Μηχανικών του στρατού ανατέθηκε στον στρατηγό Λέσλι Γκρόουβς. Επρόκειτο για ένα πληθωρικό άτομο, με εξαιρετική ικανότητα στο να ανιχνεύει προσωπικότητες. Εκείνος διέκρινε ότι η διάνοια και η  προσωπική φιλοδοξία του Οπενχάιμερ θα ήταν καθοριστικές για την επιτυχία του πρότζεκτ και τον επέλεξε. Ως καθηγητής πριν από τον πόλεμο, ο Οπενχάιμερ ήταν περιστασιακά σκληρός με ανθρώπους που έκαναν λάθη ή διατύπωναν μια αφελή ερώτηση. Στο Λος Άλαμος δεν υποτιμούσε τους άλλους, αντιθέτως προώθησε τη συλλογικότητα και τη συνεργασία. Ο φυσικός του Προγράμματος Μανχάταν, Φίλιπ Μόρισον, έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ότι κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να πετύχει αυτό που κατάφερε ο Οπενχάιμερ, καθοδηγώντας πολλές ιδιαίτερες προσωπικότητες ώστε να συνεργαστούν. Ακόμη και ο ορκισμένος εχθρός του, Έντουαρντ Τέλερ, συμφώνησε πως ο Οπενχάιμερ ήταν ο καλύτερος διευθυντής εργαστηρίου που είχε γνωρίσει ποτέ.

Πώς ήταν οι σχέσεις του Οπενχάιμερ με τον Τρούμαν; Τι ξέρουμε για τη συνεργασία τους;

Δεν είχαν συναντηθεί πριν από τις 25 Οκτωβρίου 1945, περίπου έξι εβδομάδες μετά το τέλος του πολέμου. Ο Οπενχάιμερ ήλπιζε να πείσει τον Τρούμαν να προωθήσει τον διεθνή έλεγχο των πυρηνικών υλικών και διεργασιών. Αλλά ο Τρούμαν δεν ήθελε να εγκαταλείψει το πυρηνικό προβάδισμα των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της Σοβιετικής Ένωσης. Στην πραγματικότητα, είπε στον Οπενχάιμερ ότι πίστευε πως οι Σοβιετικοί δεν θα αποκτούσαν ποτέ δική τους ατομική βόμβα. Αυτό έκανε τον Οπενχάιμερ να συνειδητοποιήσει πως ο Τρούμαν δεν καταλάβαινε ότι οι γνώσεις φυσικής πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η παραγωγή της ατομικής βόμβας ήταν ευρέως γνωστές και ότι οι Σοβιετικοί θα μπορούσαν πιθανώς να παραγάγουν μία, σε πέντε έως δέκα χρόνια. Οι Σοβιετικοί πραγματοποίησαν τελικά την πρώτη τους επιτυχημένη δοκιμή ατομικής βόμβας τον Αύγουστο του 1949, τέσσερα χρόνια αργότερα. Όταν ο Οπενχάιμερ είπε ότι είχε «αίμα στα χέρια του», ο Τρούμαν εξοργίστηκε και τον αντέκρουσε λέγοντας ότι το αίμα ήταν στα δικά του χέρια – από τους Ιάπωνες που πέθαναν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Στη συνέχεια, ο Τρούμαν είπε ότι δεν ήθελε να ξαναδεί αυτόν τον «επιστήμονα που κλαίει σαν μωρό».

Ως ιστορικός, πώς αξιολογείτε σήμερα την επιλογή των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την ατομική βόμβα;

Μετά τη δοκιμή Τρίνιτι, στις 16 Ιουλίου 1945 (σ.σ. η πρώτη πυρηνική δοκιμή στην Ιστορία, που πραγματοποιήθηκε στο Νέο Μεξικό), ο Τρούμαν ήξερε πλέον ότι οι ατομικές βόμβες θα λειτουργούσαν. Με τους συμβούλους του σκέφτηκαν ότι η ρίψη των βομβών θα έδινε τέλος στον πόλεμο χωρίς μια δαπανηρή συμμαχική εισβολή στην Ιαπωνία. Για να πιέσει τη χώρα να παραδοθεί, ο Τρούμαν απείλησε την Ιαπωνία με «άμεση και απόλυτη καταστροφή», εάν δεν το έκανε. Όμως, δεν εκτίμησαν την κατάσταση στην Ιαπωνία. Παρότι η χώρα ήταν σε μεγάλο βαθμό ηττημένη και στα πρόθυρα του λιμού, οι ναύαρχοι και οι στρατηγοί του αυτοκράτορα Χιροχίτο αρνήθηκαν να παραδοθούν ακόμη και μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα. Οι φανατικοί του ιαπωνικού στρατού οργάνωναν πραξικόπημα. Οι Μεγάλοι Έξι, το ανώτατο συμβούλιο για τη διεύθυνση του πολέμου, δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία. Εν τω μεταξύ, η δεύτερη βόμβα έπεσε στο Ναγκασάκι, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα οι Σοβιετικοί έμπαιναν στον πόλεμο, εισβάλλοντας στη Μαντζουρία. Δεδομένης της επιδείνωσης της κατάστασης, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο ανέτρεψε την ισοψηφία των Μεγάλων Έξι σε σχέση με την αποδοχή ή μη των συμμαχικών όρων. Έτσι, οι Μεγάλοι Έξι συνέταξαν ένα διάγγελμα το οποίο ο Χιροχίτο ηχογράφησε για να μεταδοθεί την επόμενη ημέρα, 15 Αυγούστου 1945. Η Ιστορία είναι γεμάτη από ερωτήσεις «τι θα γινόταν αν…». Ωστόσο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο Χιροχίτο και οι Μεγάλοι Έξι θα είχαν συμφωνήσει να παραδοθούν χωρίς τη χρήση των ατομικών βομβών. Όπως ανέφερε ο Χιροχίτο στο μήνυμά του προς τον ιαπωνικό λαό, οι βόμβες ήταν κομβικός παράγοντας: «Ο εχθρός έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί μια νέα, την πιο σκληρή βόμβα, η δύναμη της οποίας να κάνει ζημιά είναι πράγματι ανυπολόγιστη». Εάν η Ιαπωνία συνέχιζε να πολεμά, συνέχισε, αυτό «δεν θα οδηγούσε μόνο στην τελική κατάρρευση και στην εξάλειψη του ιαπωνικού έθνους, θα οδηγούσε επίσης στην πλήρη εξαφάνιση του ανθρώπινου πολιτισμού».

Κατά τη δική σας εκτίμηση, πόσο σοβαρή είναι σήμερα η πυρηνική απειλή;

Δυστυχώς, ο κίνδυνος φαίνεται υψηλότερος από κάθε άλλη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ρωσία χρησιμοποιεί ρητορική με απειλές για τη χρήση πυρηνικών όπλων. Επιπλέον, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σχέδια για τοποθέτηση μη στρατηγικών πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία. Η μεταφορά πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία απειλεί όχι μόνο την Ουκρανία αλλά ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα. Από τη διάσκεψη αναθεώρησης της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, το 2020, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία αναβαθμίζουν τα οπλοστάσια πυρηνικών όπλων τους, υπό τον χαρακτηρισμό «εκσυγχρονισμός». Επιπλέον, η νέα συνθήκη START, η τελευταία εναπομείνασα συνθήκη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τα πυρηνικά όπλα, λήγει στις 4 Φεβρουαρίου 2026, ενώ από τον Φεβρουάριο του 2023, η Ρωσία έχει αναστείλει τη συμμετοχή της. Η συνθήκη επιτρέπει σε κάθε χώρα να επιθεωρεί τα πυρηνικά οπλοστάσια της άλλης, για να εξακριβώνει ότι τηρείται η συμφωνία για τα όπλα. Απαιτεί ακόμη τακτική επικοινωνία μεταξύ των δύο χωρών για την αποφυγή παρερμηνειών ή ατυχημάτων. Η αναστολή αυτών των ανταλλαγών αυξάνει τον κίνδυνο εσκεμμένης ή τυχαίας χρήσης πυρηνικών όπλων. Όλες αυτές οι εξελίξεις είναι ανησυχητικές.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Η Ελιγολάνδη με το μοναδικό της δέντρο

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Το καλοκαίρι του 1925 (i), ένας εικοσιτριάχρονος Γερμανός πέρασε μέρες αγωνιώδους μοναξιάς σε ένα ανεμοδαρμένο νησί της Βόρειας Θάλασσας: την Ελιγολάνδη(ii) ή Χέλγκολαντ (Helgoland) – το Ιερό νησί. Σ’ αυτό το νησί, συνέλαβε την μαθηματική δομή της κβαντικής φυσικής. Ίσως την πιο εντυπωσιακή επιστημονική επανάσταση όλων των εποχών. Το όνομα του νεαρού ήταν Βέρνερ Χάιζενμπεργκ (Werner Heisenberg).

Max Jensen – Ακτή ανοιχτά της Ελιγολάνδης

Ενώ εργαζόταν στο πανεπιστήμιο του Γκαίτιγκεν, μια κρίση αλεργίας στη γύρη παραμόρφωσε το πρόσωπό του κάνοντάς το αγνώριστο. Αδυνατώντας να αντέξει έστω και μια μέρα καλοκαιρινής άνοιξης παραπάνω, μπήκε σε ένα πλοίο για να φύγει όσο το δυνατόν πιο μακριά έχοντας στο μυαλό του τα ανεξήγητα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής: Πως εξηγείται η συμπεριφορά των ατόμων; Πώς κινούνται τα ηλεκτρόνια; Γιατί φαίνονται να έχουν συγκεκριμένες μόνο τροχιές; Γιατί κάνουν αυτά τα ξεκάρφωτα «άλματα» από τη μια τροχιά στην άλλη; Ποια δύναμη θα μπορούσε πθανώς να προκαλέσει τέτοια παράξενη συμπεριφορά; Τα ερωτήματα του είχαν γίνει εμμονή. Όπως και οι άλλοι, είχε δοκιμάσει τα πάντα. Τίποτα δεν λειτούργησε. Φαινόταν ότι δεν υπήρχε λογική δύναμη ικανή να καθοδηγήσει τα ηλεκτρόνια στις παράξενες τροχιές του Μπορ και στα περίεργα άλματά του. Κι όμως αυτές οι τροχιές κι αυτά τα άλματα προέβλεπαν σωστά τα ατομικά φαινόμενα. Κατέληξε στην κατάσταση μιας απόγνωσης – εκείνης που μας ωθεί να αναζητήσουμε ακραίες λύσεις.

Ο Χαίζενμπεργκ ταλαιπωρημένος από την αλλεργία του στη γύρη φτάνει στην Ελιγολάνδη η οποία διαθέτει ελάχιστη βλάστηση. Δεν έχει μαζί του πολλές αποσκευές: μια αλλαξιά ρούχα, ένα ζευγάρι παπούτσια πεζοπορίας, το Δυτικόανατολικό ντιβάνι – μια συλλογή ποιημάτων του Γκαίτε και τους υπολογισμούς του για τις τροχιές των ηλεκτρονίων. Βρήκε ένα δωμάτιο, η ιδιοκτήτρια του οποίου μόλις αντίκρυσε το παρμορφωμένο πρόσωπό του από την αλλεργία νόμισε ότι τον είχαν δείρει – γεγονός καθόλου σπάνιο στην Γερμανία του μεσοπολέμου.

Στην «Ελιγολάνδη με το μοναδικό της της δέντρο», όπως λέει ο Τζέιμς Τζόις στον «Οδυσσέα», σε πλήρη μοναξιά, ο Χάιζενμπεργκ αποφάσισε να εξερευνήσει ριζοσπαστικές ιδέες. Με ριζοσπαστικές ιδέες είκοσι χρόνια νωρίτερα, ένα άλλος νεαρός φυσικός, ο Αϊνστάιν είχε καταπλήξει τον κόσμο. Ο ριζοσπαστισμός του είχε λειτουργήσει. Στα είκοσί σου, μπορείς να ονειρεύεσαι ελεύθερα. Ο Αϊνστάιν είχε δείξει ότι ακόμη και οι πιο ριζωμένες πεποιθήσεις μας μπορεί να είναι λανθασμένες. Αυτό που μας φαίνεται προφανές μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν είναι σωστό. Η εγκατάλειψη υποθέσεων που δείχνουν αυτονόητες μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανόηση. Όλα πρέπει να βασίζονται σε αυτό που βλέπουμε, όχι σε αυτό που υποθέτουμε ότι ισχύει. Η γνώση έπρεπε να βασίζεται αποκλειστικά σε παρατηρήσεις, απαλλαγμένη από κάθε σιωπηρή «μεταφυσική» υπόθεση.

Ο Χάιζενμπεργκ αγωνιούσε να μάθει τι πραγματικά συνέβαινε στο άτομο. Κάθε φορά που ένα ηλεκτρόνιο αλλάζει ενεργειακή στάθμη ενώ περιφέρεται γύρω από τον πυρήνα, εκπέμπει ένα φωτόνιο, ένα σωματίδιο φωτός. Τούτο το σωματίδιο μπορεί να καταγραφεί σε μια φωτογραφική πλάκα. Κι αυτή είναι η μόνη πληροφορία που μπορεί να μετρηθεί άμεσα, το μόνο φως που αναδύεται από το σκοτάδι του ατόμου. Ο Χάιζενμπεργκ αποφάσισε να αγνοήσει όλα τα υπόλοιπα. Θα συνήγαγε τους κανόνες που διέπουν την ύπαρξη σε αυτήν την κλίμακα οπλισμένος μονάχα με τούτη την πενιχρή χούφτα δεδομένων. Δεν θα βασιζόταν σε καμία έννοια, σε καμία εικόνα, σε κανένα μοντέλο. Θα άφηνε την πραγματικότητα να υπαγορεύσει η ίδια το τι θα μπορούσε να ειπωθεί γι αυτήν.

Ο Χάιζενμπεργκ μισούσε την αφελή και παιδιάστικη εικόνα του ατόμου με τον πυρήνα σαν ένα μικρό ήλιο και τα ηλεκτρόνια να περιφέρονται γύρω του σαν πλανήτες. Στο δικό του όραμα για το άτομο αυτές οι νοερές εικόνες εξαφανίζονταν· ο μικροσκοπικός ήλιος έσβηνε, το ηλεκτρόνιο έπαυε να περιστρέφεται και διαλυόταν σε ένα άμορφο νέφος. Το μόνο που έμενε ήταν οι αριθμοί. Ένα τοπίο τόσο άγονο όσο και το νησί της Ελιγολάνδης.  

Τακτοποίησε τα πειραματικά δεδομένα σε ένα τεράστιο σύστημα από ομάδες και στήλες, σχηματίζοντας ένα πολύπλοκο δίκτυο από πίνακες. Σιγά-σιγά, άρχισε να διακρίνει αδιόρατες σχέσεις, τρόπους να προσθέτει και να πολλαπλασιάζει αυτούς τους πίνακες, κανόνες μιας νέου τύπου άλγεβρας που γινόταν όλο και πιο αφηρημένη. Ο Χάιζενμπεργκ αναστατώνεται τόσο που δεν μπορεί να ξανακοιμηθεί. Σχεδόν τρικλίζοντας από έξαψη βγαίνει έξω. Κατευθύνεται προς τη νότια άκρη του νησιού με σκοπό να ανέβει σε έναν απόκρημνο βράχο μεγάλου ύψους. Φτάνει στην κορυφή σώος και αβλαβής. Είναι η πιο δύσκολη ανάβαση στην ιστορία της φυσικής.

Ο ίδιος περιέγραψε(iii) την κατάστασή του μετά από χρόνια ως εξής: «Ήταν γύρω στις τρεις η ώρα το πρωί όταν τα τελικά αποτελέσματα των υπολογισμών μου ήταν μπροστά μου. Ένιωσα βαθιά ταραχή. Ήμουν τόσο ταραγμένος που δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Έφυγα από το σπίτι και άρχισα να περπατάω αργά στο σκοτάδι. Ανέβηκα σε έναν βράχο με θέα τη θάλασσα στην άκρη του νησιού και περίμενα να βγει ο ήλιος»

Παρατηρώντας την ανατολή ήλιου αποκρυσταλλώνει στο μυαλό του τη νέα ιδέα. Μια ιδέα που θα μεταμόρφωνε τη φυσική στο σύνολό της – μαζί με το σύνολο της επιστήμης, αλλά και την ίδια την αντίληψή μας για τον κόσμο. Μια ιδέα που η ανθρωπότητα δεν την έχει ‘απορροφήσει’ ακόμη πλήρως. Το άλμα του Χάιζενμπεργκ είναι τόσο τολμηρό όσο και απλό.
Αφού κανείς δεν μπόρεσε να βρει τη δύναμη που είναι ικανή να προκαλέσει την παράξενη συμπεριφορά των ηλεκτρονίων, ας σταματήσουμε να ψάχνουμε για αυτή τη νέα δύναμη. Ας χρησιμοποιήσουμε αυτά που γνωρίζουμε: την ηλεκτρική δύναμη που δεσμεύει το ηλεκτρόνιο κοντά στον πυρήνα. Αφού δεν μπορούμε να βρούμε νέους νόμους κίνησης για να εξηγήσουμε τις τροχιές του Μπορ και τα «άλματα» του, θα μείνουμε με τους νόμους της κίνησης που γνωρίζουμε, χωρίς να τους αλλάξουμε. Αντίθετα, θα αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας για το ηλεκτρόνιο. Θα σταματήσουμε να περιγράφουμε την κίνησή του. Θα περιγράψουμε μόνο αυτό που μπορούμε να παρατηρήσουμε: το φως που εκπέμπει. Θα βασίσουμε τα πάντα σε ποσότητες που είναι παρατηρήσιμες. Αυτή ήταν είναι η ιδέα.

Ο Χάιζενμπεργκ υπολόγισε εκ νέου τη συμπεριφορά του ηλεκτρονίου χρησιμοποιώντας μεγέθη που παρατηρούμε, όπως τη συχνότητα του εκπεμπόμενου φωτός. Μπορούμε να παρατηρήσουμε τα αποτελέσματα των αλμάτων του ηλεκτρονίου από τη μια τροχιά του Μπορ σε μια άλλη. Ο Χάιζενμπεργκ αντικαθιστά τις φυσικές μεταβλητές (αριθμούς) με πίνακες αριθμών. Χρησιμοποιεί αυτούς τους πίνακες για να υπολογίσει κάτι που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τους κανόνες του Μπορ.

Ένας πίνακας του Χάιζενμπεργκ, με τους αριθμούς που ‘παριστάνουν’ θέσεις ηλεκτρονίων. Για παράδειγμα, ο αριθμός X23, αναφέρεται στο άλμα από την δεύτερη προς την τρίτη τροχιά

Όταν οι πρώτοι όροι φάνηκαν να ταιριάζουν δίνοντας τους κανόνες του Μπορ, δεν είχε πλέον καμία αμφιβολία για τη συνέπεια της νέας «κβαντικής» μηχανικής που περιέγραφε ο υπολογισμός του. Αισθανόταν βαθιά ανήσυχος, με μια αίσθηση ότι είχε ξεπεράσει την επιφάνεια των πραγμάτων βλέποντας το παράξενα όμορφο εσωτερικό τους. Ένιωθε ζαλισμένος στη σκέψη ότι τώρα έπρεπε να ερευνήσει αυτόν τον πλούτο των μαθηματικών δομών που η Φύση είχε απλώσει τόσο γενναιόδωρα μπροστά του.

Μπορεί κάποιος να μετρήσει σε ποια κβαντική κατάσταση βρίσκεται το άτομο και αργότερα να ξαναμετρήσει σε ποιά κατάσταση βρίσκεται στη συνέχεια. Τι γίνεται όμως στο ενδιάμεσο; Έχει τελικά κανένα νόημα αυτή η ερώτηση; Μήπως η μοναδική πραγματικότητα την οποία μπορεί να συλλάβει μια μέτρηση είναι η πραγματικότητα της ίδιας της μέτρησης; Αν ναι, τότε μια θεωρία φυσικής, μια εμπειρική θεωρία, μπορεί να μιλάει μόνο για πράγματα που είναι μετρήσιμα. Η φυσική είναι αυτό που μπορεί να μετρήσει κανείς, τίποτα περισσότερο. Παρότι ο Χάιζενμπερργκ όλα αυτά τα αισθανόταν ακόμα πολύ ασαφή και αβέβαια, ήταν σίγουρος πλέον ότι τα ηλεκτρόνια δεν κινούνται σε τροχιές.

(i) To 1925 ο Χίτλερ, ο οποίος είχε εκτίσει την «ποινή» του για την απόπειρα του πραξικοπήματος της μπυραρίας, έπεισε τις αρχές της Βαυαρίας να άρουν την απαγόρευση του ναζιστικού κόμματος. Το ναζιστικό κόμμα επανιδρύθηκε επίσημα με τον Χίτλερ ως αδιαμφισβήτητο ηγέτη του, οποίος το καλοκαίρι του 1925 θα εξέδιδε το πολιτικό μανιφέστο του, το Mein Kampf.
(ii) Η Ελιγολάνδη έχει έκταση όσο και η νήσος Ρω δυτικά του Καστελόριζου (αλλά σε αντίθεση με τα ελληνικά νησιά διαθέτει 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα όπως ακριβώς απαιτεί το διεθνές δίκαιο). Παραχωρήθηκε το 1890 στην Γερμανία από την Μεγάλη Βρετανία με την συνθήκη Συνθήκη Ελιγολάνδης-Ζανζιβάρης. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 το ναζιστικό καθεστώς μετέτρεψε το νησί σε στρατιωτική βάση. Το 1947 το Βρετανικό Ναυτικό συγκεντρώνει 7000 τόνους εκρηκτικά και επιχειρεί να τινάξει στον αέρα το νησί. Πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη μέχρι τότε μη πυρηνική έκρηξη της ιστορίας. Η εκρηκτική ισχύς ήταν η μισή από την εκρηκτική δύναμη της βόμβας στην Χιροσίμα, αλλά το νησί άντεξε. Η πλαγιά όπου είκοσι δυο χρόνια νωρίτερα είχε σκαρφαλώσει ο Χάιζενμπεργκ έχοντας στο μυαλό του την κβαντομηχανική γκρεμίστηκε.
(iii) Werner Heisenberg, ‘Der Teil und das Ganze’ (1969)

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Paul Offit – Η ιστορία πίσω από τις πρώτες μεταγγίσεις αίματος

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

 

Οι τρεις πρώτες μεταγγίσεις αίματος, που έγιναν τον 17o αιώνα, έτυχαν ελάχιστης προσοχής. Η τέταρτη – η οποία έχει αποτελέσει αντικείμενο εκατοντάδων άρθρων σε περιοδικά, εφημερίδες και βιβλία – οδήγησε τελικά στην απαγόρευση όλων των μεταγγίσεων αίματος. Ο γιατρός που την έκανε κατηγορήθηκε για φόνο. Η δίκη του, όπου τελικά αποκαλύφθηκε ο πραγματικός δολοφόνος, έγινε σκάνδαλο τύπου ταμπλόιντ.

Ο Ρίτσαρντ Λόουερ (Richard Lower) γεννήθηκε σε μια αγροτική περιοχή στην Κορνουάλη, μια κομητεία στο απόκρημνο νοτιοδυτικό άκρο της Αγγλίας, το 1631. Ο Λόουερ, ωστόσο, δεν ενδιαφερόταν για τη γεωργία και αργότερα πήγε στο Οξφόρδη με υποτροφία. Αν και το επίτευγμά του είναι θαμμένο στην ιστορία, ο Λόουερ ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έκανε δυνατή τη μετάγγιση αίματος.

Το 1665, σε ένα πείραμα που υποστήριξε η Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου, ο Λόουερ αφαίρεσε μεγάλες ποσότητες αίματος από έναν σκύλο, προκαλώντας του σοκ. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας μια σειρά από σωλήνες, συνέδεσε μια αρτηρία ενός άλλου σκύλου με μια φλέβα του προηγούμενου σκύλου. Η εκτοξευόμενη αρτηρία από τον σκύλο-δότη γέμισε την παθητική φλέβα του ετοιμοθάνατου, σώζοντάς του τη ζωή.

Ο Λόουερ είχε λύσει ένα θεμελιώδες πρόβλημα των μεταγγίσεων αίματος: την πήξη. Μόλις εκτεθεί στον αέρα, το αίμα πήζει γρήγορα, καθιστώντας αδύνατη τη μετάγγιση. Αιώνες αργότερα, οι ερευνητές ανακάλυψαν έναν απλούστερο τρόπο για να το κάνουν αυτό. Αλλά προς το παρόν, ήταν η τεχνική του Λόουερ που επέτρεψε τις πρώτες μεταγγίσεις αίματος σε ανθρώπους.

Στις 15 Ιουνίου 1667, ένας 27χρονος γιατρός ονόματι  Ζαν-Μπατίστ Ντενί (Jean-Baptiste Denis), χρησιμοποιώντας την τεχνική που ανέπτυξε ο Λόουερ , πραγματοποίησε την πρώτη μετάγγιση ανθρώπινου αίματος.

Ο Ντενί είχε πάρει πτυχίο θεολογίας και διδακτορικό στα μαθηματικά πριν σπουδάσει ιατρική στο Μονπελιέ, στη νότια Γαλλία. Αργότερα, αφού μετακόμισε στο Παρίσι, έγινε ο προσωπικός γιατρός του βασιλιά Λουδοβίκου XIV. Ο Ντενί ασχολήθηκε επίσης με την ιατρική έρευνα.

Για να κάνει τη μετάγγισή του, ο Ντενί επέλεξε ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι που έπασχε από σοβαρό, εξουθενωτικό πυρετό. Πρώτα, ο Ντενί αφαίρεσε τρεις ουγγιές από το αίμα του αγοριού. Έπειτα, έβαλε έναν λεπτό σωλήνα σε μια αρτηρία στο λαιμό ενός αρνιού, συνδέοντας το άλλο άκρο στη φλέβα του αγοριού και αντικατέστησε τις τρεις ουγγιές από το αίμα του αγοριού με το αίμα του αρνιού. Το σκεπτικό του Ντενί ήταν σε μεγάλο βαθμό βιβλικό. Το πνεύμα καθόρισε το αίμα: τα αρνιά ήταν ήρεμα και αδύναμα. τα ελάφια ήταν θαρραλέα και δυνατά. Το αίμα του αρνιού, λοιπόν, πρέπει να ηρεμήσει τον πυρετό του αγοριού.

Παραδόξως, λειτούργησε. Στην αρχή, το αγόρι ένιωσε μια έντονη ζέστη να ταξιδεύει στο χέρι του. Πέντε ώρες αργότερα, είχε μια «καθαρή και χαμογελαστή όψη». Αν και υπέστη μια ήπια ρινορραγία, για πρώτη φορά μετά από δύο μήνες, έφαγε και ήπιε καλά. Ο Ντενί προσέλαβε αργότερα το αγόρι ως παρκαδόρο του, μια συνεχής υπενθύμιση του πρωτοποριακού πειράματός του.

Η δεύτερη μετάγγιση αίματος στον κόσμο έγινε σε έναν μεθυσμένο, μεσήλικα κρεοπώλη που είχε πληρωθεί για τη συμμετοχή του. Αφού έλαβε αίμα από ένα αρνί, ο χασάπης πήδηξε από το τραπέζι, έσφαξε το αρνί, το πέταξε στον ώμο του και έφυγε τρέχοντας σε ένα τοπικό μπαρ για να μεθύσει, προς μεγάλη απογοήτευση του Ντένις, που ήθελε να παρακολουθήσει τα συμπτώματά του.

Τον Ιούλιο του 1667, ο Ντενί δημοσίευσε τα αποτελέσματα αυτών των δύο μεταγγίσεων. Το αστέρι του στην ιατρική κοινότητα ανέβαινε ξεκάθαρα. Ο τρίτος ασθενής του, ο Baron Bond, έπασχε από άρρωστο ήπαρ και σπλήνα. Σαράντα πέντε λεπτά μετά τη μετάγγιση, αυτή τη φορά από μοσχάρι αντί για αρνί, ο Μποντ κάθισε και ήπιε λίγο ζωμό, αργότερα σταδιακά βελτιώθηκε.

Μετά ήρθε η μετάγγιση για να τερματιστούν όλες οι μεταγγίσεις αίματος, τουλάχιστον για τα επόμενα διακόσια χρόνια.

Ο Antoine Mauroy ήταν τριάντα τεσσάρων ετών όταν έγινε το τέταρτο άτομο που έκανε μετάγγιση αίματος. Για χρόνια, είχε υποστεί κρίσεις παραφροσύνης που διήρκεσαν δέκα μήνες ή περισσότερο. Κατά τη διάρκεια αυτών των επεισοδίων, ο Mauroy χτυπούσε τη γυναίκα του, Perrine, και μετά έτρεχε γυμνός στους δρόμους, βάζοντας φωτιές στην πορεία. Μερικές φορές σταματούσε, χτυπούσε τα χέρια του και έβγαζε ένα δολοφονικό ουρλιαχτό — προς μεγάλη χαρά των παιδιών της περιοχής, που έτρεχαν χαρούμενα πίσω του. Για να αντιμετωπίσουν αυτά τα ξεσπάσματα, οι γιατροί είχαν συνταγογραφήσει λουτρά με διαφορετικούς συνδυασμούς βοτάνων, χημικών ουσιών και άλλων «ενεργών» συστατικών. Όλα χωρίς αποτέλεσμα.

Μια μέρα, ένας ευγενής, βρίσκοντας τον Mauroy να περιφέρεται γυμνό στους δρόμους του Παρισιού, τον έφερε στο σπίτι του Jean-Baptiste Denis. Στις 19 Δεκεμβρίου 1667, στις 6 μ.μ., ο Ντένις άνοιξε μια φλέβα πάνω από τον αγκώνα του Mauroy με έναν ασημένιο σωλήνα, αφαίρεσε δέκα ουγγιές αίματος και τις αντικατέστησε με αίμα από μια αρτηρία στον εσωτερικό μηρό της γάμπας. Ο Mauroy κοιμήθηκε σε μια καρέκλα για μερικές ώρες και μετά ζήτησε λίγο φαγητό. Πέρασε τη νύχτα κοιμούμενος και κατά καιρούς σφυρίζοντας, σαφώς δείχνοντας καλύτερα πριν από τη μετάγγιση.

Dr. Jean-Baptiste Denys

Δύο μέρες αργότερα, ο Ντενί επανέλαβε τη διαδικασία, προκαλώντας αυτή τη φορά έντονη αντίδραση. Στην αρχή, όπως το δεκαπεντάχρονο αγόρι που είχε μεταγγιστεί πριν από αυτόν, ο Mauroy παραπονέθηκε για μια έντονη ζέστη που ταξίδευε στο χέρι του. Οι σφυγμοί του επιταχύνθηκαν και η θερμοκρασία του ανέβηκε. βουτηγμένος στον ιδρώτα, έκανε εμετό το μπέικον και το λίπος που μόλις είχε φάει. Τα ούρα του ήταν κατάμαυρα, «σαν να είχαν ανακατευτεί με την αιθάλη των καμινάδων». Στη συνέχεια ο Mauroy κοιμήθηκε για δέκα ώρες, ξυπνώντας ανανεωμένος. Ωστόσο, συνέχισε να παράγει μαύρα ούρα.

 

Την Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου —δύο μέρες μετά τη μετάγγιση— αιμορραγούσε τόσο άσχημα από τη μύτη του που κλήθηκε ένας ιερέας να τον μεταλάβει. Παρά αυτή την οπισθοδρόμηση, ανέκαμψε, πιο ήρεμος και πιο λογικός από ό,τι ήταν τα οκτώ χρόνια. Επανενωμένος με τη σύζυγό του, ο Mauroy λέγεται ότι από «τρελός της πανσελήνου έγινε ήρεμος άνθρωπος». Για όλες τις εμφανίσεις, οι δύο μεταγγίσεις αίματος είχαν αποτέλεσμα. 

Παρά τις αντιρρήσεις του Ντενί, που ήθελε να συνεχίσει να τον παρατηρεί, η Περίν πήρε τον άντρα της στο σπίτι. Σύντομα, ωστόσο, ο Mauroy οπισθοχώρησε, χτυπώντας ξανά την Perrine και επιστρέφοντας στις παλιές του συνήθειες του ποτού και της ακολασίας. Η Perrine πήγε τον Mauroy πίσω στον Ντενί, του έδειξε τις μελανιές στο πρόσωπό της και επέμεινε σε μια τρίτη μετάγγιση. Σε αυτό το σημείο, οι λεπτομέρειες της ιστορίας γίνονται ασαφείς. Ένα πράγμα, ωστόσο, ήταν ξεκάθαρο: την επόμενη μέρα που η Perrine ζήτησε την τρίτη μετάγγιση, ο Antoine Mauroy ήταν νεκρός.

Στις 17 Απριλίου 1668, ο Ντενί δικάστηκε σε δικαστήριο του Παρισιού για τη δολοφονία του Antoine Mauroy. Ο εισαγγελέας μίλησε πρώτος: «Η υπόθεση εναντίον του κυρίου Ντενί είναι ότι τις τελευταίες μέρες του Ιανουαρίου αυτού του έτους, αυτός και ο συνεργός του σκότωσαν παράνομα έναν ασθενή, τον κ. Antoine Mauroy. Η κατηγορία είναι ότι, παρά τις διαμαρτυρίες λόγιων κυρίων της Ιατρικής Σχολής, έκανε μια σειρά από αφύσικες επεμβάσεις, μεταγγίζοντας αίμα από μόσχους στις φλέβες του θύματος. Αυτό το έκανε όχι μία, αλλά τρεις φορές. Η μέρα μετά την τρίτη μετάγγιση είναι η μέρα που πέθανε ο ασθενής. Το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο. Ο Ντενί σκότωσε τον Μαουρόι».

Ο Ντενί υποστήριξε ότι η τρίτη μετάγγιση του Mauroy —αυτή που υποτίθεται ότι είχε συμβεί την ημέρα πριν από το θάνατό του— δεν είχε συμβεί ποτέ στην πραγματικότητα. Είπε ότι παρόλο που είχε ξεκινήσει τη διαδικασία, είχε σταματήσει αμέσως όταν ο Mauroy έπαθε επιληπτική κρίση. Ούτε μια σταγόνα, παρακαλούσε ο Ντενί, δεν είχε μεταγγιστεί.

Όμως ο Ντενί είχε μια ακόμα καλύτερη άμυνα. Ένας μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι είχαν δει κάποιον να πληρώνει την Perrine για να σκοτώσει τον άντρα της. Ένας άλλος μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι είχε δει την Perrine να ταΐζει τον σύζυγό της έναν ζωμό που, όταν χύθηκε στο πάτωμα, είχε κάνει τη γάτα τους να ψοφήσει, πιθανώς από δηλητηρίαση από αρσενικό. Επίσης, την εβδομάδα πριν πεθάνει ο Mauroy, αρκετοί άνθρωποι τον είχαν ακούσει να λέει ότι η γυναίκα του προσπαθούσε να τον σκοτώσει. Όταν το δικαστήριο έκρινε ότι η Perrine είχε δηλητηριάσει τον σύζυγό της, ο Ντενί αφέθηκε ελεύθερος. Η Perrine εκτελέστηκε.

Είναι, εκ των υστέρων, αξιοσημείωτο ότι μάρτυρες είχαν δει την Perrine να παίρνει λεφτά από έναν άγνωστο, να πετάει μια κουτάλα στο πάτωμα και να σκοτώνει τη γάτα της οικογένειας. Ένα γεγονός, ωστόσο, ήταν αναμφισβήτητο: η Perrine Mauroy είχε πρόσφατα εισπράξει κάποια χρήματα. Παρά την ακραία φτώχεια της, είχε πληρώσει για το μοσχάρι που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για τη μετάγγιση, καθώς και για το φέρετρο, τον τάφο και το γραφείο τελετών. Ποιος μπορεί να πλήρωνε την Perrine για να σκοτώσει τον άντρα της; Πολλοί στη γαλλική ιατρική κοινότητα αντιτάχθηκαν βίαια στις μεταγγίσεις αίματος, τις οποίες θεωρούσαν αφύσικές. Προφανώς, αυτή η ομάδα ήταν τόσο απελπισμένη να βάλει τέλος στην πρακτική που ήταν πρόθυμη να πλαισιώσει τον Ντενί πληρώνοντας για μια επιτυχημένη δουλειά στον Mauroy. Ή έτσι φαινόταν.

Ο θάνατος του Antoine Mauroy έβαλε τέλος στις νόμιμες μεταγγίσεις αίματος στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Το 1667 -την ίδια χρονιά που ο Ντενί έκανε την πρώτη του μετάγγιση- ο Πάπας Ιννοκέντιος ΙΔ’ υπέγραψε μια διαταγή απαγόρευσης της διαδικασίας. Δύο χρόνια αργότερα, τα γαλλικά κοινοβούλια τις απαγόρευσαν. Έντεκα χρόνια μετά, το κοινοβούλιο της Αγγλίας έκανε το ίδιο. Αυτές οι απαγορεύσεις, ωστόσο, δεν σταμάτησαν όλες τις μεταγγίσεις αίματος. Απλώς τους έστειλαν στα υπόγεια. Πράγματι, οι μεταγγίσεις από ζώο σε άνθρωπο γινόντουσαν συχνά μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα.

Αν και τα γεγονότα γύρω από τον θάνατο του Antoine Mauroy παραμένουν κάπως θολά, ένα πράγμα ήταν ξεκάθαρο: ο Mauroy βελτιώθηκε μετά τις μεταγγίσεις του. Πώς ήταν δυνατό αυτό; Κατά πάσα πιθανότητα, η ψύχωση του Mauroy ήταν αποτέλεσμα μόλυνσης από σύφιλη στον εγκέφαλό του, η οποία θα μπορούσε να ευθύνεται για όλα τα συμπτώματά του. Μία από τις παρενέργειες των μεταγγίσεων του Mauroy ήταν ο πυρετός.

Είναι πλέον καλά τεκμηριωμένο ότι το βακτήριο που προκαλεί τη σύφιλη ( Treponema pallidum) είναι εξαιρετικά ευαίσθητο σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Πράγματι, το 1927, ο Julius Wagner-Jauregg πήρε το βραβείο Νόμπελ επειδή απέδειξε ότι η σύφιλη μπορούσε να αντιμετωπιστεί με πυρετοθεραπεία, είτε τοποθετώντας τους ασθενείς σε «ντουλάπι πυρετού» είτε κάνοντας ένεση με παράσιτα ελονοσίας πριν τους θεραπεύσουν με κινίνη που σώζει τη ζωή τους. Ίσως το πιο εκπληκτικό είναι ότι η θεραπεία της ελονοσίας για τη σύφιλη υπήρχε στη δεκαετία του 1950.

Δυστυχώς, τίποτα δεν διδαχθήκαμε από τις αποτυχίες αυτών των πρώιμων μεταγγίσεων αίματος. 

Μετάφραση από το βιβλίο του Paul Offit – You Bet Your Life για την ιστορία των ιατρικών καινοτομιών

Ο Paul Offit είναι ο εφευρέτης ενός εμβολίου ροταϊού που έχει σώζει ζωές εκατοντάδων παιδιών κάθε μέρα. Είναι εν ενεργεία παιδίατρος στο Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας και εμπειρογνώμονας εμβολίων.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ που απέδειξε το πυθαγόρειο θεώρημα

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

… με τον δικό του πρωτότυπο τρόπο

Οι πρόεδροι των ΗΠΑ, όποιες αρετές κι αν επιδεικνύουν σε άλλα πεδία, σπανίως φημίζονται για τις μαθηματικές τους ικανότητες. Κανένας επαγγελματίας μαθηματικός δεν έχει εκλεγεί ποτέ στον Λευκό Οίκο, ενώ οι πρόεδροι της σύγχρονης εποχής, αδυνατώντας να αντιληφθούν τα αστρονομικά ελλείμματα του προϋπολογισμού, φαίνονται ανίκανοι ακόμα και να προσθέτουν σωστά.

Ο George Washington στον ζωγραφικό πίνακα του Charles Willson Peale (1772)

Στο παρελθόν, ωστόσο, κάποιοι κορυφαίοι αξιωματούχοι διέθεταν μαθηματικές ικανότητες. Ένας από αυτούς ήταν ο Τζωρτζ Ουάσινγκτον, επιτυχημένος τοπογράφος, ο οποίος μιλούσε για τα μαθηματικά με τα παρακάτω εγκωμιαστικά λόγια:

Η διερεύνηση των μαθηματικών αληθειών εθίζει τον νου στη μέθοδο και στην ορθότητα της λογικής σκέψης, και είναι μια ενασχόληση ιδιαίτερα αντάξια των ορθολογικών όντων… Από τις υψηλές σφαίρες της μαθηματικής και φιλοσοφικής απόδειξης, οδηγούμαστε ασυναίσθητα σε πολύ πιο ευγενείς σκέψεις και σε θεσπέσιους στοχασμούς.

Τέτοια λόγια κάνουν τον Ουάσινγκτον πρώτο στην ειρήνη και πρώτο στις καρδιές των μαθηματικών. Ο Αβραάμ Λίνκολν ήταν επίσης θερμός υποστηρικτής των μαθηματικών. Ως νεαρός φοιτητής της νομικής επιστήμης, ο Λίνκολν αναγνώρισε την ανάγκη να οξύνει τις συλλογιστικές του δεξιότητες, να μάθει τι σημαίνει να αποδεικνύει κανείς μια θέση μέσω μιας αδιάσειστης λογικής επιχειρηματολογίας. Όπως θυμόταν αργότερα σε ένα αυτοβιογραφικό κείμενο:

Είπα, «Λίνκολν, δεν θα γίνεις ποτέ δικηγόρος αν δεν κατανοήσεις τι σημαίνει αποδεικνύω». και άφησα τη θέση μου στο Σπρίνγκφιλντ, πήγα στο πατρικό μου σπίτι έμεινα εκεί μέχρι που μπόρεσα να αποδεικνύω αμέσως κάθε πρόταση στα έξι βιβλία του Ευκλείδη. Με τον τρόπο αυτό κατάλαβα τι σημαίνει «αποδεικνύω», κια γύρισα για να συνεχίσω τις σπουδές μου» .

Αν ο Λίνκολν έλεγε την αλήθεια ότι έφτασε να κατέχει τις 173 προτάσεις των Βιβλίων I-IV των Στοιχείων – και ποιός θα κατηγορούσε τον Έντιμο Αβραάμ για ανειλικρίνεια; -αυτό δεν ήταν μικρό επίτευγμα.

Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε τον Οδυσσέα Γκραντ, ο οποίος έδειξε τέτοιες μαθηματικές αρετές όσο φοιτούσε στη Στρατιωτική Ακαδημία των ΗΠΑ στο Γουέστ Πόιντ που σκέφτηκε το ενδεχόμενο να διεκδικήσει θέση διδάσκοντα. Αργότερα θυμόταν για τις νεανικές επαγγελματικές του φιλοδοξίες: «Σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να ολοκληρώσω το μάθημα, να εξασφαλίσω μια θέση επίκουρου καθηγητή μαθηματικών στην Ακαδημία για λίγα χρόνια, και έπειτα να βρω μια μόνιμη θέση καθηγητή σε κάποιο κολέγιο υψηλού κύρους». Αλλά, όπως παρατήρησε ο Γκραντ, «οι συνθήκες πάντοτε καθόριζαν την πορεία μου διαφορετικά απ’ ότι τα πλάνα μου». Φυσικά, αντί για τον οίκο των επιστημών κατέληξε στον Λευκό Οίκο.

Παρά τα παραπάνω επιτεύγματα, κανείς από αυτούς τους προέδρους δεν ήταν μαθηματικός. Έτσι, σχεδόν αυτόματα, το Βραβείο Μαθηματικού Επιτεύγματος για κορυφαίους αξιωματούχους των ΗΠΑ απονέμεται στον Τζέιμς Γκάρφιλντ από το Οχάιο, ο οποίος το 1876 δημοσίευσε μια πρωτότυπη απόδειξη του πυθαγορείου θεωρήματος.

Ο Γκάρφιλντ γεννήθηκε το 1831 κοντά στο Κλήβελαντ και τα παιδικά του χρόνια ήταν μοιρασμένα ανάμεσα στο σχολείο και σε διάφορα ευκαιριακά επαγγέλματα που ήταν αναγκασμένος να ασκεί για να στηρίζει οικονομικά τη χήρα μητέρα του. Ο νεαρός Τζέιμς, πάντα άριστος μαθητής, παρακολούθησε μαθήματα στη Western Reverse Academy και στο Κολέγιο Hiram του Οχάιο, προτού μεταπηδήσει στο Κολέγιο Williams της Μασσαχουσέτης, απ’ όπου αποφοίτησε το 1856. Με το πρόσφατα απονεμημένο πτυχίο του, ο Γκάρφιλντ επέστρεψε στο Hiram για να διδάξει μαθηματικά, και φαινόταν προορισμένος για την ήρεμη ακαδημαϊκή ζωή.

Αλλά η εποχή εκείνη δεν ήταν καθόλου ήρεμη για τις ΗΠΑ, καθώς το έθνος βρισκόταν στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου. Εν μέσω παθιασμένων συζητήσεων για απόσχιση και για το θέμα της δουλείας, ο Τζέιμς Γκάρφιλντ εξελέγη γερουσιαστής του Οχαίο το 1859. Ριζοσπαστικός στις πολιτικές του θέσεις και ένθερμος πατριώτης, εγκατέλιψε τον πανεπιστημιακό χώρο για να καταταγεί στον Στρατό της Ένωσης όταν ξέσπασε ο πόλεμος το 1861. Αναπάντεχα, ο καθηγητής των μαθηματικών αποδείχθηκε εξαίρετος στρατιώτης. Ο Γκάρφιλντ ανελίχθηκε γρήγορα στη στρατιωτική ιεραρχία, μέχρι που ανέλαβε καθήκοντα επιτελάρχη για τον Στρατηγό της Ένωσης Τζων Ρόουζκρανς.

James Abram Garfield

Το 1863, ο Γκάρφιλντ μεταπήδησε από τον Στρατό των ΗΠΑ στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, όπου πέρασε τα επόμενα 17 χρόνια ως Ρεπουμπλικανός προσηλωμένος στην αναμόρφωση, αν όχι και στην τιμωρία, των Νοτίων. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου ανακάλυψε, στο πλαίσιο «κάποιων μαθηματικών ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και συζητήσεων με άλλα μέλη του Κονγκρέσσου», την απόδειξή του, την οποία δημοσίευσε στο New England Journal of Education, ένα περιοδικό αφιερωμένο «στην εκπαίδευση, την επιστήμη και τη λογοτεχνία».(…)

Η πρωτότυπη απόδειξη του πυθαγορείου θεωρήματος από τον Τζέιμς Γκάρφιλντ.

Το 1880 ο Γκάρφιλντ εκλέχθηκε πρόεδρος των ΗΠΑ, εικοστός κατά σειρά, αλλά η προεδρία του δεν είχε διάρκεια. Μερικούς μήνες μετά δολοφονήθηκε από κάποιον δικηγόρο που εποφθαλμιούσε μια κρατική θέση.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Λούντβιχ Μπόλτσμαν – Η ιδιοφυΐα της αταξίας

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Η ταινία περιγράφει την συνεισφορά του Ludwig Boltzmann (20 Φεβρουαρίου 1844 – 5 Σεπτεμβρίου 1906) στην εξέλιξη της Θερμοδυναμικής και την θεμελίωση της Στατιστικής Φυσικής, αλλά και του προσωπικού του αγώνα για την αποδοχή της ύπαρξης των ατόμων, την οποία πολύ μεγάλοι επιστήμονες της εποχής του αμφισβητούσαν.

Ο τάφος του Boltzmann
Η εξίσωση της εντροπίας S = k logW, είναι γραμμένη στον τάφο του Boltzmann στο κεντρικό νεκροταφείο της Βιέννης. Με W συμβολίζεται, το στατιστικό βάρος μιας μακροκατάστασης (ο αριθμός των μικροκαταστάσεων ενός συστήματος που είναι συμβιβαστές με μια μακροκατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας) και k μια σταθερά, που σήμερα ονομάζουμε σταθερά BoltzmannΠηγή
Κατηγορίες:
Ιστορία

Άντα, η πρώτη προγραμματίστρια ήταν κόρη του Λόρδου Βύρωνα

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Διείδε ότι οι υπολογιστές μέσα από αριθμούς μπορούν να επεξεργάζονται και οντότητες όπως γράμματα του αλφαβήτου ή νότες της μουσικής.

Ο Λόρδος Βύρωνας είχε μια μόνο κόρη εντός γάμου, την λαίδη Αυγούστα Άντα Μπάϊρον, κόμισσα του Λάβλεϊς. Η Αυγούστα Άντα Μπάιρον ήταν μαθηματικός και πρόδρομος της επιστήμης των υπολογιστών (computer science). Το πρόσωπό της είναι μυθικό στην ιστορία της πληροφορικής, άλλωστε πολλοί την αποκαλούν την πρώτη προγραμματίστρια στην ιστορία. Το όνομά της (Ada) το φέρει μια από τις πρώτες γλώσσες για την τεχνητή νοημοσύνη και τον προηγμένο προγραμματισμό. Η αναγνώρισή της ξεπερνά το χώρο της πληροφορικής, και γι’ αυτό η διεθνής μέρα για τα επιτεύγματα των γυναικών στην επιστήμη, την τεχνολογία και τα μαθηματικά φέρει το όνομά της (Ada Lovelace Day).   

 

anta-i-proti-programmatistria-itan-kori-toy-lordoy-vyrona0H λαίδη Αυγούστα Άντα ήταν κόρη του Βύρωνα από τον σύντομο γάμο του με την αριστοκρατικής καταγωγής Αναμπέλλα Μίλμπανκ το 1815. Ο γάμος τους διήρκεσε ένα μόνο χρόνο, κατά τον οποίο γεννήθηκε η Άντα.  Μετά το τέλος του γάμου του, ο Βύρωνας έφυγε από την Αγγλία και δεν επέστρεψε ποτέ. Η Άντα δεν ξαναείδε τον πατέρα της. Ο Βύρωνας πέθανε σε ηλικία τριάντα έξι ετών στο Μεσολόγγι,  όταν η Άντα ήταν μόλις οκτώ. Σε ένα ποίημά του έχει γράψει «Είναι το πρόσωπό σου όπως της μητέρας σου; Όμορφο παιδί μου. Άντα, μόνη κόρη του σπιτιού μου και της καρδιάς; Είδα για τελευταία φορά τα μπλε  νεανικά μάτια σου, μετά χωρίσαμε, όχι όπως τώρα χωρίζουμε, αλλά με μια ελπίδα». Η αυστηρή μητέρα της θεωρούσε ανάρμοστη και άστατη την ζωή του Βύρωνα και προσπαθούσε να την αποκόψει από αυτόν και από την ποίησή του. Όταν ο Βύρωνας έφυγε από το σπίτι η Αναμπέλλα Μίλμπανκ κάλυψε με ύφασμα το πορτρέτο του στον τοίχο για πάντα. Η Μίλμπανκ, μαθηματικός και η ίδια, προσέφερε μια σπουδαία εκπαίδευση κατ’ οίκον στην Άντα. Οι γυναίκες δεν γινόντουσαν δεκτές στα πανεπιστήμια τότε. Η ενασχόληση με τα μαθηματικά ήταν ασυνήθιστη για τις γυναίκες εκείνη την εποχή. Η Μίλμπανκ όμως φιλοδοξούσε η κόρη της να αποκτήσει μαθηματικές γνώσεις υψηλού επιπέδου. Ανέθεσε τη μαθηματική παιδεία της Άντα στην Μερι Σόμερφιλ, από τις πιο σπουδαίες Αγγλίδες μαθηματικούς και αστρονόμους του 19ου Αιώνα και γνωστής υπέρμαχου των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών και στον πρώτο καθηγητή μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου Αύγουστο Ντε Μόργκαν, ειδικό στη λογική και τα διακριτά μαθηματικά. Πίστευε ότι τα μαθηματικά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας σοβαρής εγκύκλιας παιδείας και ότι ενδεχομένως θα ξεκόψει με αυτό τον τρόπο την κόρη της από πιθανή κακή επιρροή του πατέρα της. Η Άντα επέδειξε τρομερή έφεση στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες γενικά. Στα δώδεκα χρόνια της, παρατηρώντας τα πουλιά και το πώς πετούν, πρότεινε την δημιουργία ενός νέου κλάδου, της πτητικής (flyology). Είχε οραματιστεί τρόπους για να πετάξει ο άνθρωπος χρησιμοποιώντας την ενέργεια του ατμού. Στο κοινωνικό περιβάλλον που ζούσε, λόγω της καταγωγής της μητέρας της, συνδιαλεγόταν με πολλούς από τους σημαντικότερους επιστήμονες και συγγραφείς της εποχής όπως ο Μάικλ Φαραντέι, ο Κάρολος Ντίκενς και ο Τσαρλ Μπάμπατζ.    

Η Άντα και ο Μπάμπατζ συναντήθηκαν το 1833 μέσω της καθηγήτριάς της Μέρι Σόμερβιλ, φίλης του Μπάμπατζ. Ο Μπάμπατζ εντυπωσιάστηκε από τις μαθηματικές γνώσεις της και μοιράστηκε μαζί της τις ιδέες του για τους μηχανικούς υπολογιστές. Έκτοτε η Άντα και μέχρι τον πρόωρο θάνατό της έγινε ενθουσιώδης υποστηρίκτρια του έργου του και συνετέλεσε στην εξέλιξή του. Κατά τη συνεργασία τους, η Άντα εμπνεύστηκε και πρότεινε ένα τυποποιημένο σύστημα από βήματα, το οποίο θα επέτρεπε στη μηχανή να υπολογίσει μια ακολουθία από αριθμούς Μπερνούλι. Πρόκειται για τον πρώτο δημοσιευμένο αλγόριθμο που θα μπορούσε να εκτελεστεί από υπολογιστή. Αυτή της η συνεισφορά ονομάστηκε αργότερα ως «το πρώτο πρόγραμμα» στην ιστορία των υπολογιστών.  Οι υπολογιστές του Μπάμπατζ είχαν λίγο πολύ τη σημερινή δομή των σύγχρονων υπολογιστών. Διέθεταν κεντρική μονάδα επεξεργασίας, μνήμη, είσοδο – έξοδο κλπ. Λειτουργούσαν με διάτρητες κάρτες και μπορούσαν να χρησιμοποιούν τη δύναμη του ατμού. Παρά το γεγονός ότι οι κατασκευές αυτές ουδέποτε ολοκληρώθηκαν σε όλες τις πτυχές τους, αποτελούν τον πρόδρομο των ηλεκτρονικών υπολογιστών του 20ου αιώνα. 

anta-i-proti-programmatistria-itan-kori-toy-lordoy-vyrona2
H λαίδη Αυγούστα Αντα Μπάιρον, κόμισσα του Λάβλεϊς, μια ιδιοφυΐα, πρόσωπο μυθικό στην ιστορία της πληροφορικής.

Η έρευνα των ιστορικών για την Αυγούστα Άντα είναι σε εξέλιξη και νέα στοιχεία βγαίνουν στο φως από τη μελέτη του οικογενειακού αρχείου που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη Μποντλίαν της Οξφόρδης. Φαίνεται ότι ήταν από τα πρώτα ανθρώπινα μυαλά που είχαν συλλάβει τη δύναμη των μηχανών υπολογισμού, έχοντας ως αφετηρία της σκέψης της τον μηχανικό υπολογιστή γενικού σκοπού του Μπάμπατζ, την λεγόμενη Αναλυτική Μηχανή. Από τη μελέτη των ιστορικών αρχείων προκύπτει ότι είχε συλλάβει μια ευρεία έννοια αλγορίθμου που μπορούσε να εκτελεστεί από τον μηχανικό υπολογιστή. Η συγκεκριμένη έννοια είναι ευρύτερη από αυτή που είχε κατά νου ο Μπάμπατζ. Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι μέχρι τότε το μέγιστο που προσδοκούσαν από μια μηχανή ήταν υπολογισμοί βασισμένοι σε αριθμητικές πράξεις, κάτι σαν μια αριθμομηχανή με κάποιες επιπλέον δυνατότητες. Πολλοί ήταν οι επιστήμονες, σύγχρονοι του Μπάμπατζ, που τον θεωρούσαν αιθεροβάμονα και δεν πίστευαν στο μέλλον των υπολογιστικών μηχανών του. Η Άντα ήταν σταθερή και πεπεισμένη για την αξία τους. Σε μια από τις επιστολές της του πρότεινε μάλιστα να αναλάβει εκείνη, με την ικανότητα που είχε στη συγγραφή, να πείσει τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και ευρύτερα την κοινωνία για την αξία των μηχανών του. Η κατασκευή της Αναλυτικής Μηχανής απαιτούσε αρκετούς δημόσιους πόρους. Ο Μπάμπατζ αρνήθηκε την πρότασή της. Η Αναλυτική Μηχανή τελικά δεν ολοκληρώθηκε στο σύνολό της γιατί η κυβέρνηση δεν πείστηκε για τη σπουδαιότητά της. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Μπάμπατζ δεν κατάφερε να ολοκληρώσει και την προηγούμενη μηχανή του, τη Μηχανή των Διαφορών, παρά τη σημαντική κρατική χρηματοδότηση που είχε λάβει και την υπόσχεση που είχε δώσει προς την κυβέρνηση να την παραδώσει να λειτουργεί. Στο πιο θεωρητικό σκέλος της συνεργασίας τους, η λαίδη Άντα στην επικοινωνία της με τον Μπάμπατζ σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή έγραφε «μπορούμε να πούμε ότι η Αναλυτική μηχανή υφαίνει αλγεβρικά μοτίβα, όπως οι αργαλειοί του Ζακάρ υφαίνουν λουλούδια και φύλλα». Διείδε ότι οι υπολογιστές μέσα από αριθμούς μπορούν να επεξεργάζονται και οντότητες όπως γράμματα του αλφαβήτου ή νότες της μουσικής. Οι μηχανές αυτές δηλαδή μπορούν δυνητικά να επεξεργάζονται όλα τα σύμβολα εφόσον υπάρχουν οι σχετικοί κανόνες. Αυτή της η προσέγγιση την οδήγησε να θέσει και άλλα ερωτήματα όπως ποια είναι να όρια των μηχανών μέσα σε μια οργανωμένη κοινωνία ή εάν το ανθρώπινο νευρικό σύστημα μπορεί να αναπαρασταθεί με μαθηματικό τρόπο.  

 

Το 1843 η Άντα μετέφρασε από τα Γαλλικά ένα άρθρο του Ιταλού μηχανικού Λουίτζι Μεναμπρέα. Το άρθρο, το οποίο και δημοσιεύτηκε με τα σχόλιά της, βασίστηκε σε ομιλία του Μπάμπατζ στο Τορίνο και αφορούσε τις υπολογιστικές δυνατότητες των μηχανών του. Οι σημειώσεις της Άντα στην μετάφραση ήταν τριπλάσιες από το μέγεθος του άρθρου και περιέγραφαν μεταξύ άλλων και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει η μηχανή προκειμένου να επιλύσει μαθηματικά προβλήματα. Ιστορικά θεωρείται η πρώτη δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό που αφορά αυτό που σήμερα ονομάζεται πληροφορική. Η Άντα το υπέγραφε μόνο με τα αρχικά της A.A.L (Augusta Ada Lovelace) ενδεχομένως και για μην προκαλέσει την ανδροκρατούμενη επιστημονική κοινότητα της εποχής.    

anta-i-proti-programmatistria-itan-kori-toy-lordoy-vyrona4Η λαίδη Άντα πέθανε σε ηλικία 36 ετών από καρκίνο, στην ίδια ακριβώς ηλικία με τον πατέρα της, αφήνοντας πίσω τρία παιδιά. Μια κόρη που έγινε επίσης μαθηματικός και δύο αγόρια στα οποία έδωσε ονόματα στη μνήμη του πατέρα της (Βύρων, Γκόρντον). Η τελευταία της επιθυμία ήταν να ταφεί δίπλα του στο οικογενειακό μαυσωλείο στην εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής στο Νότιγχαμ. 

Το έργο της έμεινε για πολλά χρόνια στην αφάνεια. Επανήλθε στην επιστημονική δημοσιότητα στα μέσα του 20ου αιώνα, μετά από μια αναφορά σ’ αυτήν από τον Άλαν Τιούριγκ για τα όρια των μηχανών και το κατά πόσο οι μηχανές μπορούν να γίνουν «σκεπτόμενες». Η Άντα πίστευε ότι αυτό δεν είναι δυνατό: «Η Αναλυτική Μηχανή δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι δημιουργεί κάτι. Μπορεί να κάνει οτιδήποτε για το οποίο είμαστε σε θέση να δώσουμε εντολές για να εκτελεστεί. Παρακολουθεί την ανάλυση, αλλά δεν έχει καμία δύναμη να προβλέψει αναλυτικές σχέσεις ή αλήθειες».

Ίσως να μην γνωρίσουμε ποτέ τι σήμαινε γι’ αυτήν  η ποιητική επιστήμη, όπως την ονόμαζε. Ενδεχομένως να ήταν το προϊόν μιας ρομαντικής προσέγγισης του κόσμου, όπου τα όρια της ποίησης διατρέχουν τα ακρότατα σημεία της  επιστημονικής δημιουργικότητας. Είναι φανερή η επιρροή του πατέρα της, κορυφαίου ρομαντικού ποιητή ο οποίος ύμνησε την Ελλάδα με τους στοίχους του «εάν είμαι ποιητής… ο αέρας της Ελλάδας με δημιούργησε». Η Άντα φιλοδοξούσε μέχρι το τέλος της ζωής της να παντρέψει τα μαθηματικά και τις μηχανές με την ποίηση. 

 

*Ο Πέτρος Σ. Στεφανέας, είναι επίκουρος καθηγητής στον Τομέα Μαθηματικών του ΕΜΠ.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Επιστήμονες και ψευδοεπιστήμονες στον καιρό της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Έλληνες γιατροί που σπούδασαν την Ιατρική, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, σε πανεπιστήμια ευρωπαϊκών πόλεων όπως η Πάδος, η Παβία, η Πίζα και η Βιέννη επέστρεφαν στην υπόδουλη πατρίδα τους, με διπλώματα που έφεραν την αναφορά Natione Graecus.

Κάποιοι από αυτούς απέκτησαν αξιώματα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, κάποιοι άλλοι οργάνωσαν φιλελληνικά κομιτάτα ενώ δεκάδες από αυτούς μετείχαν στη Φιλική Εταιρεία. Εκτός όμως από τους επιστήμονες Έλληνες ιατρούς στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρχαν και οι πρακτικοί ή εμπειρικοί γιατροί που ασκούσαν τη λεγόμενη «δημώδη Ιατρική», κυρίως στις ορεινές περιοχές της χώρας ενώ δεν έλειπαν οι τσαρλατάνοι και οι κομπογιαννίτες οι οποίοι είχαν ως σκοπό να αποκομίζουν οικονομικό όφελος.

Για τους επιστήμονες γιατρούς κατά την επανάσταση του 1821, αλλά και για τους πρακτικούς/ εμπειρικούς γιατρούς καθώς και για τους τσαρλατάνους μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, καθηγητής Υγιεινής- Κοινωνικής Ιατρικής Θεόδωρος Δαρδαβέσης.

Ιατροί που διακρίθηκαν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας

«Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αρκετοί νέοι από διάφορες περιοχές της υπόδουλης Ελλάδος, πήγαιναν σε Πανεπιστήμια ευρωπαϊκών πόλεων για να σπουδάσουν, κατά προτίμηση Ιατρική.
Κάποιοι από αυτούς, όπως ο Μαυροκορδάτος και ο Νικούσιος έγιναν Μεγάλοι Διερμηνείς ανερχόμενοι στην κλίμακα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ορισμένοι, όπως ο Ηπίτης, οργάνωσαν φιλελληνικά κομιτάτα στην Ευρώπη ενώ κάποιοι άλλοι όπως ο Αδαμάντιος Κοραής κατέστησαν διαφωτιστές του έθνους ή πολιτικοί της επανάστασης, όπως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και ο Ιωάννης Κολέττης. Επίσης υπήρχαν γιατροί που πλαισίωσαν τον Ρήγα Φεραίο και στήριξαν τον αγώνα του, όπως ο Ιωάννης Εμμανουήλ από την Καστοριά, ο Νικόλαος Πολύζος, ο Ιωάννης Κυρίτσης, ο Δημήτριος Νικολαϊδης, ο Πέτρος Φράγκος και οι φοιτητές Ιατρικής Κωνσταντίνος Καρακάσης, Χριστόφορος Περαιβός και Γεώργιος Σακελλάριος.

Αλλά και στη Φιλική Εταιρεία συμμετείχαν ως μέλη δεκάδες ιατροί, ενώ αργότερα υπήρξαν ευεργέτες του αγώνα, όπως ο Αρσάκης από την Ήπειρο, ο Δελλαπόρτας από την Κεφαλλονιά, ο Σακελλάριος από την Κοζάνη και ο Φλέβας από την Νάουσα. Τέλος, ιατρός ήταν ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας σημειώνει ο κ . Δαρδαβέσης.

Ελάχιστοι επιστήμονες ιατροί ενεπλάκησαν στον ένοπλο αγώνα

Όπως αναφέρει ο κ Δαρδαβέσης από τους επιστήμονες ιατρούς, λίγοι, επέλεξαν να εμπλακούν στο ένοπλο σκέλος της εθνεγερσίας και να προσφέρουν υπηρεσίες στους αγωνιστές της επανάστασης.

«Όσοι τελικά ενεπλάκησαν, ασχολήθηκαν περισσότερο με την αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων και ελάχιστα με τη φροντίδα τραυμάτων και κακώσεων, με συνέπεια η ιατρονοσηλευτική περίθαλψη να στηριχθεί σε φιλέλληνες και αλλοδαπούς ιατρούς και κυρίως στους λεγόμενους πρακτικούς ή εμπειρικούς ιατρούς, οι οποίοι δεν είχαν καμία σχέση με τους κομπογιαννίτες και τους τσαρλατάνους» εξηγεί ο κ. Δαρδαβέσης.

Πρακτικοί γιατροί με ενεργό εμπλοκή στον απελευθερωτικό αγώνα

Οι πρακτικοί ή εμπειρικοί ιατροί όπως αναφέρει ο κ Δαρδαβέσης ασκούσαν τη λεγόμενη Δημώδη Ιατρική, κυρίως στις ορεινές περιοχές της χώρας και ήταν ιδιαίτερα επιδέξιοι, κυρίως, στην ανάταξη εξαρθρώσεων και καταγμάτων, στην περιποίηση τραυμάτων και στην πραγματοποίηση μικροεπεμβάσεων, με συνέπεια να καλούνται και «ιατροχειρουργοί» ή και «ιατροφαρμακοποιοί», γιατί, εκτός των ιατρικών πράξεων που επιτελούσαν, παρασκεύαζαν φάρμακα και συνέλεγαν βότανα, τα οποία χορηγούσαν, κατά περίπτωση, σε ασθενείς και τραυματίες. Οι πρακτικοί ιατροί διακρίνονταν σε εξοχότατους, σε καλογιατρούς και βοτανοπώλες και έχαιραν εκτίμησης, διότι ήταν κοντά στους απλούς ανθρώπους και προσέφεραν τις υπηρεσίες τους χωρίς ή με συμβολική αμοιβή.

«Συνήθως, η μετάδοση των γνώσεων και των εμπειριών στην άσκηση της πρακτικής ιατρικής ήταν οικογενειακή υπόθεση και περνούσε από τον πατέρα στα παιδιά του. Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί η λειτουργία πρακτικών ιατροφαρμακευτικών σχολείων στην Αθήνα, το Καρπενήσι, τη Σπάρτη, τη Χίο και αλλού, στα οποία διδάσκονταν σχετικά μαθήματα και δεξιότητες. Ένα τέτοιο ιατροφαρμακευτικό σχολείο ιδρύθηκε στο Μυστρά από τον Παναγιώτη Γιατράκο πριν από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα. Στο σχολείο αυτό μαθήτευσαν οι πέντε νεότεροι αδελφοί του και άλλοι πρακτικοί ιατροί, όπως ο Καστάνης, ο Παπαδάκης, ο Πετιμεζάς, ο Στρατάκης και ο Χασανάκος.

Ορισμένοι εξ αυτών εκτελούντες διπλά καθήκοντα γιατρού και πολεμιστή, έπεσαν ενδόξως μαχόμενοι. Στη Φιλική Εταιρεία με τον βαθμό του κατηχητή συμμετείχαν οι πρακτικοί ιατροί Γιατράκος, Πελοπίδας και Χρυσοσπάθης, ενώ ενεργό εμπλοκή στον απελευθερωτικό αγώνα είτε παρέχοντας ιατρικές υπηρεσίες, είτε μαχόμενοι, είχαν δεκάδες άλλοι πρακτικοί ιατροί. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται τουλάχιστον μία γυναίκα, η Ελένη, σύζυγος του οπλαρχηγού Βάσου Μαυροβουνιώτη αναφέρει ο κ. Δαρδαβέσης.

Κομπογιαννίτες και τσαρλατάνοι στα χρόνια της Επανάστασης

Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα δεν έλειψαν και κομπογιαννίτες και οι τσαρλατάνοι, οι οποίοι ήταν ψευτογιατροί που απέβλεπαν αποκλειστικά στο οικονομικό όφελος. Όπως αναφέρει ο κ. Δαρδαβέσης έφεραν ειδική ένδυση και κάλυπταν το κεφάλι τους με σαμαροκάλπακο, στο οποίο τοποθετούσαν, εμφανώς, φάρμακα πρώτης ανάγκης.

«Συνήθως, είχαν ως συνοδεία έναν βοηθό, ο οποίος διαλαλούσε ''γιατρός! γιατρικά! βότανα για κάθε αρρώστια και πληγή!'', ενώ μεταξύ τους μιλούσαν μια ιδιαίτερη συντεχνιακή διάλεκτο. Είχαν τα προσωνύμια ''Βικογιατροί'', όταν συγκέντρωναν βότανα από την κοιλάδα του Βίκου ή ''Ματσοκάριδες'', γιατί κρατούσαν, πάντα, ρόπαλο (mazuca), κυρίως για να αμύνονται από τις επιθέσεις των συγγενών του ασθενούς, σε περίπτωση αποτυχίας της θεραπείας που εφάρμοζαν. Η θεραπευτική αγωγή που συνιστούσαν, απαιτούσε αφενός υλικά για την παρασκευή φαρμάκων, τα οποία ήταν σχεδόν αδύνατο να εντοπιστούν (π.χ. αριστερό πόδι νυχτερίδας, που φώλιαζε σε ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία!) και αφετέρου υιοθέτηση οδηγιών ιδιαίτερα πολύπλοκων στην εφαρμογή τους, ώστε σε περίπτωση κακής έκβασης της ασθένειας ή του τραύματος, η ευθύνη να βαρύνει τον ασθενή και τους οικείους του. Στην ιδιαίτερα σπάνια περίπτωση ίασης του ασθενή ή του τραυματία, που ήταν πάντα σύμπτωση, εδραιώνονταν η φήμη του κομπογιαννίτη, ο οποίος γινόταν πρόσθετα περιζήτητος, αλλά και πρόσθετα επικίνδυνος» σημειώνει ο κ Δαρδαβέσης.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Γιατί ο ουρανός της Οδύσσειας ΔΕΝ ήταν μπλε;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Η ιστορία του «μπλε που είναι αόρατη στην ιστορία» ξεκινά το 1858 όταν ο Άγγλος αξιωματικός Γουίλιαμ Γκλάντστοουν διάβασε κάτι στην «Οδύσσεια» που του έκανε εντύπωση . Ο Γκλάντστοουν παρατήρησε ότι ο Όμηρος περιέγραψε το χρώμα της θάλασσας ως «σκούρο κρασί» – οδηγώντας τον να κάνει την ερώτηση, γιατί όχι «βαθύ μπλε;» Ο Γκλάντστοουν διερεύνησε αυτό το ζήτημα και υπολόγισε τις χρωματικές αναφορές στην Οδύσσεια,  διαπιστώνοντας ότι ενώ το μαύρο αναφέρθηκε σχεδόν 200 φορές και το λευκό περίπου 100, το μπλε δεν εμφανίστηκε ούτε μια φορά. Διευρύνοντας την έρευνά του, στη συνέχεια διαπίστωσε ότι το «μπλε» δεν υπήρχε πουθενά.

the-color-blue-was-invisible-until-recent-human-history
Μέχρι σχετικά πρόσφατα στην ανθρώπινη ιστορία κανείς δεν είδε το χρώμα «μπλε»

Ο Γερμανός Εβραίος φιλόσοφος και φιλόλογος  Lazarus Geiger παρακολούθησε με πάθος τις παρατηρήσεις του Γκλάντστοουν και ανέλυσε αρχαία ισλανδικά σάγκα, το Κοράνι, την Ινδουιστική, την Κινέζικη και την Αραβική λαογραφία καθώς και μια αρχαία εβραϊκή έκδοση της Βίβλου. Οι μελέτες του ανακάλυψαν ότι το «μπλε» δεν αναφέρθηκε ποτέ σε κανέναν από αυτούς τους πολιτισμούς. Έγραψε λοιπόν:

“Αυτοί οι ύμνοι, με περισσότερες από δέκα χιλιάδες γραμμές, γεμίζουν με περιγραφές τους ουρανούς. Έγραψαν για σχεδόν οποιοδήποτε θέμα προκαλείται πιο συχνά. Ο ήλιος και το κοκκινωπό παιχνίδι της αυγής, τις μέρες και τις νύχτες, τα σύννεφα και τις αστραπές, τον αέρα και τον αιθέρα, όλα αυτά ξεδιπλώνονται μπροστά μας, ξανά και ξανά … αλλά υπάρχει ένα πράγμα που κανείς δεν θα μάθαινε ποτέ από αυτά τα αρχαία τραγούδια … και αυτό είναι ότι ο ουρανός είναι μπλε. “

Το χρώμα μπλε ήταν πραγματικά αόρατο από τους αρχαίους;

Μη έχοντας βρει λόγια για το μπλε χρώμα, οι επιστήμονες έπρεπε να θεωρήσουν ότι ίσως οι αρχαίοι άνθρωποι δεν έβλεπαν το χρώμα, γι’ αυτό και δεν είχαν περιγραφείς για αυτό το χρώμα. Τα μάτια των αρχαίων ανθρώπων ήταν διαφορετικά από τα μάτια μας; Γιατί οι άνθρωποι δεν έβλεπαν το μπλε;

Δεν είναι γνωστό ακριβώς τι περνούσε από το μυαλό του Ομήρου όταν περιέγραψε το “σκοτεινό κρασί” για τη θάλασσα, αλλά οι αρχαίοι άνθρωποι σίγουρα είχαν την ίδια οπτική βιολογία και ικανότητα να βλέπουν το μπλε που κάνουμε σήμερα. Αλλά όμως«δεν βλέπουμε» πράγματα αν δεν έχουμε λόγια για αυτά; Η απάντηση είναι όχι. Επειδή δεν υπήρχε «μπλε» ως κατηγορία χρώματος με τον τρόπο που το ορίζουμε σήμερα, το χρώμα δεν διακρινόταν από το πράσινο.

Η θαμπάδα του μπλε και του πράσινου

Ψάχνοντας να ανακαλύψει πότε το “μπλε” άρχισε να εμφανίζεται στη γραπτή γλώσσα ως χρώμα από μόνο του, ο Geiger ανακάλυψε ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται σε όλο τον κόσμο. κάθε γλώσσα είχε αρχικά λέξεις για μαύρο και άσπρο, που αντιπροσωπεύουν το σκοτάδι και το φως και αμέσως μετά οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν μια λέξη για το κόκκινο, το χρώμα του αίματος και του κρασιού. Τα επόμενα χρώματα που εμφανίζονται στη γλώσσα ήταν το κίτρινο και το πράσινο και το τελευταίο χρώμα που εμφανίστηκε σε κάθε γλώσσα σε όλο τον κόσμο ήταν το μπλε.

Το 2006, ο Jules Davidoff, ψυχολόγος από το Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου, πραγματοποίησε ένα ερευνητικό έργο με μέλη της φυλής Himba από τη Ναμίμπια, η γλώσσα της οποίας δεν έχει ούτε μία λέξη για το μπλε ούτε διακρίνει το πράσινο και το μπλε. Σύμφωνα με ένα ντοκιμαντέρ του BBC (το οποίο από τότε έχει κατηγορηθεί για υπερβολική δραματοποίηση των αποτελεσμάτων), μέλη της φυλής εξετάστηκαν για να μάθουν αν μπορούσαν να δουν πραγματικά το μπλε χρώμα ή όχι δείχνοντάς τους ένα ειδικό σχέδιο. έναν κύκλο με 11 πράσινα τετράγωνα και ένα μπλε τετράγωνο

Αν και είναι πολύ προφανές για εμάς, τα περισσότερα μέλη της φυλής Himba είχαν μεγαλύτερη δυσκολία να πουν στον Davidoff ποιά από τα τετράγωνα είχε διαφορετικό χρώμα. Και εκείνοι οι συμμετέχοντες που παρατήρησαν μια διαφορά χρειάστηκαν «πολύ περισσότερο και έκαναν περισσότερα λάθη» από τον οποιοδήποτε, που μπορεί να εντοπίσει καθαρά και γρήγορα το μπλε τετράγωνο. Όχι μόνο το πείραμα φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι η γλώσσα επηρέασε αυτό που αντιλαμβανόμαστε, αποκάλυψε επίσης ότι η γλώσσα Himba είχε πολλές πιο περιγραφικές λέξεις, όρους και έννοιες για τύπους του πράσινου από ό, τι στα αγγλικά.

Χωρίς μια λέξη για ένα συγκεκριμένο χρώμα, δεν υπάρχει τρόπος να το αναγνωρίσετε ως διαφορετικό από τα άλλα κοντινά του χρώματα και θεωρείται ως σκιά άλλου χρώματος. Έτσι, προτού οριστεί το μπλε με μια λέξη, οι άνθρωποι έβλεπαν τα μπλε πράγματα ως αποχρώσεις του πράσινου.

Τι γίνεται με τη δημιουργία του μπλε χρώματος;

Η αρχαία αιγυπτιακή κοινωνία ήταν η πρώτη που υιοθέτησε μια λέξη για το μπλε χρώμα επειδή ήταν η πρώτη κουλτούρα που παρήγαγε μπλε χρώματα. Το διάσημο χρώμα « Αιγυπτιακό μπλε » εμφανίζεται σε έργα τέχνης όπως οι τάφοι της Μερορούκα από το Παλαιό Βασίλειο (2600-2100 π.Χ.) και είναι σχεδόν ακριβώς το ίδιο μπλε με αυτό που βρέθηκε σε ένα φέρετρο που χρονολογείται από την Ελληνορωμαϊκή περίοδο (330 π.Χ. – 400 π.Χ.), επιβεβαιώνοντας ότι τα καλά αναπτυγμένα και τυποποιημένα συστήματα παραγωγής έχουν περάσει πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια.

Το μπλε χρώμα ήρθε για να αντιπροσωπεύσει τον ποταμό Νείλο, τον ουρανό και αργότερα το σύμπαν, τη δημιουργία και τη γονιμότητα. Η μόνη φυσική πηγή του μπλε ήταν το σπάνιο και ακριβό ορυκτό λάπις λαζούλι που εξορύσσεται στο σημερινό Αφγανιστάν. Ο Βιτρούβιος , Ρωμαίος αρχιτέκτονας και συγγραφέας του 1ου αιώνα είπε ότι «η άμμος, ο χαλκός (από ένα ορυκτό όπως ο αζουρίτης ή ο μαλαχίτης) και το νάτρον (ένα φυσικά μείγμα ενώσεων νατρίου, συμπεριλαμβανομένου του ανθρακικού νατρίου) ήταν τα συστατικά».

Σε τι άλλο είμαστε τυφλοί;

Το να σκεφτόμαστε ότι δεν είδαμε μπλε γιατί δεν είχαμε λέξη γι ‘αυτό, μας κάνει να ρωτάμε, ότι αυτό που κοιτάζουμε κάθε μέρα και νύχτα μπροστά μας, δεν μπορούσαμε να το περιγράψουμε γιατί δεν έχουμε μια λέξη για αυτό; Ειρωνικά, μια απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι… πιο μπλε!

YInMn-Blue

Φωτογραφία του “YInMn Blue” όπως συντέθηκε το 2017 από τον χημικό  Mas Subramanian και την ομάδα του στο εργαστήριο.

Το 2017, ο χημικός του Πανεπιστημίου του Όρεγκον (OSU) Mas Subramanian ανακάλυψε το “YInMn blue” που πήρε το όνομά του από τα στοιχεία Yttrium, Indium και Manganese, κατά τον πειραματισμό “με υλικά για ηλεκτρονικές εφαρμογές”. Σύμφωνα με ένα δελτίο τύπου του OSU , το όμορφο μπλε ανακαλύφθηκε μέσω ενός ατυχήματος στο εργαστήριο της χημείας το 2009 και τώρα μπαίνει στην αγορά. «Ήταν πράγματι μια χαρούμενη, τυχαία ανακάλυψη », είπε ο Subramanian .

Ενώ αυτό το νέο μπλε μοιάζει με το «L’accord bleu» και το «μπλε κοβαλτίου», οι ιδιότητές του «είναι ισχυρότερες και πιο ανθεκτικές» σύμφωνα με τον Subramanian. Σχηματίζεται από μια μοναδική κρυσταλλική δομή που επιτρέπει στα ιόντα μαγγανίου να απορροφούν το κόκκινο και το πράσινο μήκος κύματος φωτός, οπότε η χρωστική ουσία αντανακλά μόνο το μπλε.

Αυτό το βαθύ, ζωντανό μπλε είναι τόσο ανθεκτικό “και οι ενώσεις του είναι τόσο σταθερές ακόμη και σε λάδι και νερό” που η ευελιξία της νέας χρωστικής έχει μια ποικιλία εμπορικών εφαρμογών σε χρώματα. Για παράδειγμα, «για να διατηρήσουμε τα κτίρια δροσερά αντανακλώντας το υπέρυθρο φως … [και] σύμφωνα με τις απαιτήσεις μας για βιωσιμότητα, κανένα από τα συστατικά της νέας μπλε χρωστικής δεν είναι τοξικό», σύμφωνα με το δελτίο τύπου της OSU.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

17 πράγματα που ΔΕΝ είπε ο Άλμπερτ Αινστάιν

| 0 ΣΧΟΛΙΑ


Όπως μας ομολόγησε κάποτε (πολύ εμπιστευτικά έτσι;) o Άλμπερτ Αϊνστάιν, “Μην πιστεύετε κάθε απόφθεγμα που διαβάζετε στο διαδίκτυο, γιατί σίγουρα δεν το είπα αυτό.”

Επειδή ο μεγάλος αυτός επιστήμονας, με το κύρος της αυθεντίας του, δίνει αξία στις λέξεις και στα πράγματα, δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιοι έβαλαν τ όνομά και σε φράσεις, ρήσεις κι ιστορίες που ουδέποτε βγήκαν από το στόμα του για να τους δώσουν “προστιθέμενη αξία” στο δημιουργημά τους.

Είναι πραγματικά ένας από τους αγαπημένους των “κατασκευαστών” ψεύτικων ρητών κι αποφθεγμάτων αλλά και των “φασονατζήδων” που τους αναμεταδίδουν.

albert_einsteinΑφιέρωμα στον Αϊνστάιν – Οι ψεύτικες ιστορίες και τα ρητά του

Φοβάμαι την ημέρα που η τεχνολογία θα ξεπεράσει την ανθρώπινη επαφή… Ο κόσμος θα αποκτήσει μια ολόκληρη γενιά ηλιθίων…

Δεν υπάρχει καταγεγραμμένη απόδειξη ότι ο Αϊνστάιν είπε ποτέ αυτή τη φράση, και δεν εμφανίζεται στην ολοκληρωμένη συλλογή The Ultimate Quotable Einstein του Alice Calaprice, ειδικού εμπειρογνώμονα στο πανεπιστήμιο του Princeton, για τον Albert Einstein. Διαβάστε για το θέμα αναλυτικά εδώ : Η μέρα που ο Άλμπερτ Αϊνστάιν φοβόταν έφτασε.

Δύο πράγματα είναι άπειρα: Το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, αν και για το σύμπαν δεν είμαι σίγουρος

Ο Αϊνστάιν δεν εξέφραζε καμία αμφιβολία πως το σύμπαν είναι άπειρο (ασχέτως αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε ή αν έχει δίκιο ή άδικο)

Το Σύμπαν υποστηρίζεται ότι δεν είναι ούτε «άμορφο» ούτε «άπειρο», αλλά έχει πέρατα. Απόψεις της τελευταίας πεντηκονταετίας συγκλίνουν σε αυτήν την άποψη, ότι δηλαδή το Σύμπαν είναι περιορισμένο, «περατό»Αυτή ήταν θέση και του Άλμπερτ Αϊνστάιν. 

Η φράση προέκυψε από ένα βιβλίο με τον τίτλο “Ego, Hunger, and Aggression: a Revision of Freud’s Theory and Method.” τουFrederick S. Perls του 1940. Μάλιστα σ αυτή την έκδοση δεν αναφέρει τον Αϊνστάιν (απλά κάνει λόγο για κάποιον αστρονόμο) αλλά σ αυτή του 1969 στο βιβλίο του με τίτλο “Gestalt Therapy Verbatim” το αποδίδει καθαρά σ αυτόν.

 

Διαβάστε για το θέμα αναλυτικά εδώ : Kαταρρίπτεται-Αινστάιν.Δυο πράγματα είναι άπειρα το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία.

«Αν κάποτε οι μέλισσες αφανιστούν από προσώπου γης, δεν θα απομείνουν στον άνθρωπο παραπάνω από τέσσερα χρόνια ζωής»;

Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Αϊνστάιν είπε κάτι τέτοιο για τις μέλισσες.

Διαβάστε πως του αποδόθηκε αναλυτικά εδώ : Καταρρίπτεται – Αϊνστάιν : Εάν η μέλισσα εξαφανιστεί από το πρόσωπο της Γης…

Ποτέ δεν έκανα μια από τις ανακαλύψεις μου μέσω της διαδικασίας της ορθολογικής σκέψης »

Είναι δυνατόν ο Αινστάιν, αυτό το τέρας της λογικής και της επιστημονικής σκέψης, ν αμφισβήτησε τη χρησιμότητα του ορθολογισμού στις ανακαλύψεις του. Εννοείτε ότι είναι μούφα. Διαβάστε την απόδειξη εδώ : Αμφισβήτησε ποτέ ο Αϊνστάιν την ορθολογική σκέψη;

einstein2
Ο ορισμός της παράνοιας είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα.

Ο Αϊνστάιν δεν το είπε ποτέ. Ούτε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, στον οποίο συχνά αποδίδεται. Ωστόσο επειδή “ο ορισμός της παράνοιας” είναι μια γουστόζικη ατάκα, ένα “πιασάρικο” κλισέ, έχει υιοθετηθεί κατά καιρούς από ένα σωρό πολιτικούς. (Το salon έχει καταγράψει μπόλικους )

Τα πάντα είναι ενέργεια και μόνο αυτή υπάρχει. Ταιριάξτε τη συχνότητα της πραγματικότητας που θέλετε να ζήσετε και τότε θα μπορέσετε να τη ζήσετε. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Αυτό δεν είναι φιλοσοφία. Αυτό είναι φυσική νομοτέλεια.

Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Αϊνστάιν είπε τέτοιο πράγμα

Ο διεθνής νόμος υπάρχει μόνο στα βιβλία του διεθνούς νόμου.

Δεν το είπε ο Αϊνστάιν αλλά ο ανθρωπολόγος Άσλεϊ Μοντάγκου σε μία συνέντευξη με τον διάσημο φυσικό (δείτε εδώ).

Το κακό είναι αποτέλεσμα αυτού που συμβαίνει όταν ένα άνθρωπος δεν έχει στην καρδιά του αγάπη για το Θεό. Είναι σαν το κρύο που έρχεται όταν δεν υπάρχει ζεστασιά ή το σκοτάδι όταν δεν υπάρχει φως.

Αυτό το ρητό εμπεριέχεται σ ένα chain letter που κυκλοφορεί πάνω από μια δεκαετία . Το όνομα του Αϊνστάιν προσέδιδε εγκυρότητα και κύρος προκειμένου το γράμμα να κυκλοφορήσει γρήγορα και παντού.

Έχουμε καταρρίψει όλο το γράμμα εδώ : Θεολογικός διάλογος μεταξύ του ALBERT EINSTEIN και ενός Καθηγητή

Ο καθένας είναι μια ιδιοφυΐα. Αλλά αν κρίνουμε την ικανότητα ενός ψαριού να σκαρφαλώσει σ ένα δέντρο, θα ζήσει την υπόλοιπη ζωή του νομίζοντας ότι είναι ηλίθιο.

Δεν υπάρχει ουσιαστική απόδειξη ότι ο Αϊνστάιν έκανε αυτή τη δήλωση. Δεν καταγράφεται στην ολοκληρωμένη συλλογή αναφορών του  “The Ultimate Quotable Einstein» στο Princeton University Press. (2010, The Ultimate Quotable Einstein, Edited by Alice Calaprice, Princeton University Press, Princeton, New Jersey)

Η πιο παλιά αναφορά που μπορούμε να βρούμε, ήταν το 2004, δεκαετίες μετά το θάνατο του Αϊνστάιν το 1955, στο βιβλίο “αυτοβοήθειας” του Matthew Kelly με τίτλο «Ο ρυθμός της ζωής: Ζώντας καθημερινά με Πάθος και Σκοπό”. Εκεί σ ένα κεφάλαιο με τίτλο “Ο καθένας είναι μια ιδιοφυία “, λέει κάτι τέτοιο :   “έγραψε ο Αϊνστάιν: Καθένας είναι μια ιδιοφυΐα. Αλλά αν κρίνουμε ένα ψάρι από την ικανότητά του να σκαρφαλώνει σε ένα δέντρο, θα ζήσει ολόκληρη τη ζωή του, πιστεύοντας ότι είναι ηλίθιο. “Το ερώτημα που έχω για σας σε αυτό το σημείο του ταξιδιού μας είναι,”Τι είναι ιδιοφυία ; ” (2004, “The rhythm of life: living every day with passion and purpose” by Matthew Kelly, Quote Page 80, Fireside, New York. Δείτε το στο Google Books Preview))

Τον περασμένο αιώνα υπήρχε έντονη τάση να χρησιμοποιούνται αλληγορίες με ζώα που κάνουν απίθανα πράγματα. Ωστόσο ο Αϊνστάιν δεν είχε καμία σχέση με αυτή την ατάκα.

Einstein-risk-taker

Αρνούμαι να πιστέψω ότι ο Θεός παίζει ζάρια με το σύμπαν.

Δεν είναι έτσι ακριβώς. Το πραγματικό απόσπασμα προέρχεται από μια ιδιωτική επιστολή του Αϊνστάιν, που έγραψε το 1942, προς τον Cornelius Lanczos στο Πρίνστον, που έλεγε: Είσαι το μόνο πρόσωπο που ξέρω που έχει την ίδια γνώμη για τη φυσική μαζί μου. Πίστη στην κατανόηση της πραγματικότητας μέσα από κάτι ουσιαστικά απλό και ενοποιημένο… Φαίνεται δύσκολο να ρίξεις κλεφτή ματιά στα χαρτιά του Θεού. Αλλά το ότι αυτός παίζει ζάρια και χρησιμοποιεί τηλεπαθητικές μεθόδους είναι κάτι που δεν μπορώ να το πιστέψω ούτε στιγμή.

Ο οποιοσδήποτε ευφυής ανόητος μπορεί να κάνει τα πράγματα μεγαλύτερα, πιο σύνθετα και πιο βίαια.  Χρειάζεται μια δόση διάνοιας – και πολύ θάρρος – να κινηθείς στην αντίθετη κατεύθυνση.

Δεν το είπε ο Αϊνστάιν. Προέρχεται από το βιβλίο του EF Schumacher,  “Small is Beautiful: A Study of Economics As If People Mattered”

Ό,τι μετριέται δεν μετράει πάντα, ό,τι μετράει δεν μετριέται πάντα

Ούτε αυτό το είπε ο Αϊνστάιν και φυσικά δεν το γραψε ποτέ στον πίνακα. Προέρχεται από ένα βιβλίο του George Pickering με τίτλο “Peak Performance” του 1985 , 30 χρόνια μετά το θάνατο του einstein (1955) χωρίς φυσικά καμία τεκμηρίωση

Το απόσπασμα στην πραγματικότητα προέρχεται από ένα άρθρο ενός κοινωνιολόγου, ονόματι William Bruce Cameron, σε μια εφημερίδα του 1963, με τίτλο  “Άτυπη Κοινωνιολογία: Μια Casual Εισαγωγή στην Κοινωνιολογική Σκέψη”. Αυτός έγραφε τα εξής : It would be nice if all of the data which sociologists require could be enumerated because then we could run them through IBM machines and draw charts as the economists do. However, not everything that can be counted counts, and not everything that counts can be counted.

Δύο πράγματα με γεμίζουν δέος: ο έναστρος ουρανός και ο ηθικός νόμος μέσα μου.

Δεν το είπε ο Αϊνστάιν αλλά ο Εμάνουελ Καντ. Θα το βρείτε στην  Κριτική του πρακτικού λόγου : “Δύο πράγματα γεμίζουν την ψυχή με πάντοτε καινούριο και αυξανόμενο θαυμασμό και σεβασμό, όσο συχνότερα και σταθερότερα ασχολείται μαζί τους ο στοχασμός: ο έναστρος ουρανός πάνω μου και ο ηθικός νόμος μέσα μου”.

einstein

Επίσης μερικές ψεύτικες ιστορίες με πρωταγωνιστή δήθεν τον Αινστάιν :

Κυκλοφορεί ένας γρίφος με τον ισχυρισμό ότι τον δημιούργησε ο Albert Einstein και μόνο το 2% μπορεί να τον λύσει.

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δεν έγραψε τον παραπάνω γρίφο λογικής και φυσικά αφού δεν τον έγραψε, δεν υποστήριξε ότι μόνο το 2% των ανθρώπων μπορούν να τον λύσουν, για τους παρακάτω λόγους. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πέθανε στις 18 Απριλίου 1955 σε ηλικία 76 ετών. Τα περισσότερα τσιγάρα που αναφέρει ο γρίφος – μύθος, δεν υπήρχαν την εποχή εκείνη. Η μοναδική περίπτωση να μίλησε ο Αϊνστάιν για τσιγάρα Prince είναι, μέσα από τον τάφο. Διαβάστε περισσότερα εδώ

μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής

O Καραθεοδωρή βέβαια υπήρξε σπουδαίο μυαλό. Αλλά σίγουρα δεν ήταν δάσκαλος του Αινστάιν … (Περισσότερες πληρφορίες δείτε εδώ αλλά κι εδώ )

maric-einstein

Η σύζυγος του Einstein βοήθησε τον επιστήμονα να διατυπώσει τη θεωρία της σχετικότητας.

Χωρίς καμία διάθεση υποτίμησης της κας Maric, δεν υπάρχει καμία καταγραφή για την συμβολή της στην διατύπωση της θεωρίας τη σχετικότητας. Μπορεί το ζευγάρι να μελέτησε διάφορα ζητήματα μαζί, όσο φοιτούσαν στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης, αλλά τίποτε δεν υποδεικνύει ότι συνέχισαν την κοινή έρευνά τους αφού άφησαν τη σχολή. Η ίδια δε, σε επιστολές της προς φίλους, δεν αναφέρει πουθενά ότι συμμετέχει στην έρευνα του συζύγου της. Διαβάστε περισσότερα εδώ 

albert-2

Ο Αλμπερτ Aϊνστάιν ήταν «κακός» μαθητής στο σχολείο

Μια χαρά καλός μαθητής ήταν, μάλιστα “κοράκι” στα μαθηματικά και τη φυσική (αφού σε αυτά τα μαθήματα είχε τους καλύτερους βαθμούς). Η απόδειξη εδώ

********

Γιώργος Γ. – Antichainletter/Antikleidi/ellinikahoaxes

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία

Jared Diamond: «Οι κοινωνίες έχουν αυτοκαταστραφεί και συνεχίζουν να αυτοκαταστρέφονται»

| 0 ΣΧΟΛΙΑ


Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Αμερικανός συγγραφέας στο νέο του βιβλίο μελετά επτά χώρες που κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν από κρίσεις που απείλησαν την ύπαρξή τους αλλά και να αναπτυχθούν.

Ο Jared Diamond είναι καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους διανοητές της εποχής μας, έχοντας στο ενεργητικό του πολυάριθμες διακρίσεις και βραβεύσεις. Έχει αποσπάσει διακρίσεις όπως αυτές του αμερικανικού National Medal of Science, του ιαπωνικού International Cosmos Prize και του MacArthur Foundation Fellowship. Επίσης, είναι εκλεγμένο μέλος στην αμερικανική National Academy of Sciences.

Μεταξύ άλλων, έχει συγγράψει το παγκόσμιο μπεστ-σέλερ Όπλα, μικρόβια και ατσάλι, για το οποίο έχει τιμηθεί με βραβείο Πούλιτζερ, όπως και το Κατάρρευση – Πώς οι κοινωνίες επιλέγουν να αποτύχουν ή να επιτύχουν.

«Είμαι μεγάλος fan όλων των έργων του και το τελευταίο βιβλίο του δεν αποτελεί εξαίρεση. Μας δείχνει ότι υπάρχει τρόπος να ξεπεράσουμε την κρίση και είναι στο χέρι μας να τον αξιοποιήσουμε. Το βιβλίο αυτό είναι πραγματική αποκάλυψη»

έχει δηλώσει ο Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος, δεινός αναγνώστης ων, στις καθιερωμένες λίστες με τις βιβλιοφιλικές προτάσεις που δημοσιεύει περιλαμβάνει πάντοτε τα βιβλία του Diamond. Σε κάθε του συγγραφική απόπειρα ο διακεκριμένος καθηγητής επιχειρεί να καταπιαστεί με τα μεγάλα αινίγματα της Ιστορίας, υφαίνοντας συναρπαστικές ιστορικές και πολιτισμικές αφηγήσεις. Άλλωστε, τα βιβλία του χαρακτηρίζονται από την εξαιρετική σύνθεση φυσικών και κοινωνικών επιστημών.

Στην τελευταία συγκριτική μελέτη του με τίτλο Έθνη σε αναταραχή – Πώς αντιμετώπισαν την πιο κρίσιμη περίοδο στην Ιστορία τους, ο Jared Diamond μελετά επτά χώρες που κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν από κρίσεις που απείλησαν την ύπαρξή τους αλλά και να αναπτυχθούν, απαντώντας στα παρακάτω καίρια ερωτήματα: ποιες ιδιότητες των χωρών αυτών συντέλεσαν στην έξοδό τους από την κρίση; Υπάρχουν ομοιότητες στη διαχείριση των προσωπικών και των εθνικών αναταραχών; Ποιους μηχανισμούς διαχείρισης μπορούμε να δανειστούμε από την ψυχοθεραπεία για να ερμηνεύσουμε την άνοδο και την πτώση κάποιων κρατών;

Έχοντας ζήσει για μεγάλα διαστήματα σε πέντε από τις επτά αυτές χώρες και μιλώντας τη γλώσσα τους, ο Diamond είναι σε θέση να παρουσιάσει τα ιστορικά γεγονότα τόσο μέσα από το πρίσμα των βιωμάτων του όσο και από μαρτυρίες ανθρώπων που σε πολλές περιπτώσεις τα έζησαν από πρώτο χέρι. Στην αποκλειστική του συνέντευξη στη LiFO ο διάσημος συγγραφέας μιλά για την εποχή μας, την πανδημία, τον Τραμπ, την παγκοσμιοποίηση, αναφέρεται στις κοινωνίες σήμερα, στην κλιματική αλλαγή και εξηγεί τι μας διδάσκει το παρελθόν αλλά και τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή.

 

Γιάννης Πανταζόπουλος

— Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας;

Ξέρετε, κάθε φορά που κάποιος μου κάνει μια ερώτηση του τύπου «ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση», «ποιο το μεγαλύτερο πρόβλημα» ή «ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας», η απάντησή μου είναι πάντοτε η εξής: το πιο σημαντικό είναι να μην προσπαθούμε να αναζητούμε ποιο είναι το πιο ουσιαστικό πράγμα. Υπάρχουν αναρίθμητες προκλήσεις, πολυάριθμα σοβαρά προβλήματα, αμέτρητοι φόβοι και, φυσικά, πολλά σημαντικά πράγματα. Επομένως, όλες αυτές οι προκλήσεις, τα προβλήματα, οι φόβοι και τα πράγματα είναι πρωταρχικής σημασίας. Εάν λύσετε τα περισσότερα προβλήματα ή τις προκλήσεις και αποτύχετε να επιλύσετε μόνο ένα σημαντικό πρόβλημα ή μια πρόκληση, τότε αυτό το ένα σημαντικό πράγμα μπορεί να σας καταστρέψει.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα σχετικό με τον γάμο. Αν ένα ζευγάρι, το οποίο πρόκειται να παντρευτεί, έρθει και σας ρωτήσει ποιος είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για έναν ευτυχισμένο γάμο, να είστε σίγουρος ότι αυτό το ζευγάρι σύντομα θα πάρει διαζύγιο. Αυτό συμβαίνει επειδή ένας ευτυχισμένος γάμος απαιτεί συμφωνίες για τουλάχιστον 37 διαφορετικά θέματα: συμφωνίες για τα παιδιά, το φύλο, τα χρήματα, την πολιτική, τη θρησκεία, τα πεθερικά και άλλα θέματα. Έτσι, εάν ένα ζευγάρι συμφωνεί για τα 36 απ’ αυτά, αλλά διαφωνεί είτε για τα παιδιά, είτε για τη θρησκεία, είτε για το σεξ, να ξέρετε ότι είναι πιθανό να καταλήξει διαζευγμένο. Απ’ αυτή την άποψη, ο γάμος είναι ένα πρότυπο για τη ζωή γενικότερα.   Υπάρχουν τόσο πολλά και διαφορετικά πράγματα κεφαλαιώδους σημασίας στη ζωή, που, αν προσπαθήσετε να βρείτε ποιο είναι το πιο σημαντικό, θα οδηγηθείτε στην καταστροφή.

— Ποιες είναι οι βασικές επιπτώσεις της πανδημίας; Πιστεύετε ότι θα ζήσουμε μια οικονομική κρίση χειρότερη από εκείνη του 1929;

Οι κυριότερες συνέπειες της πανδημίας δεν αφορούν τον αριθμό των νεκρών, ο οποίος είναι μέτριος συγκριτικά με τους αριθμούς των νεκρών που είχαμε από τη γρίπη, το AIDS, την ελονοσία ή την ευλογιά. Αντίθετα, στις επιπτώσεις του περιλαμβάνονται οι αυστηροί περιορισμοί στα ταξίδια, το πλήγμα στην οικονομία αλλά και σε τομείς όπως η εργασία που πρέπει να γίνεται με φυσική παρουσία, όχι μέσω Διαδικτύου. Επίσης, η παρεμπόδιση και ο μετασχηματισμός της κοινωνικής μας ζωής, τώρα που είναι αδιανόητο να δούμε τους ανθρώπους από κοντά, εκτός αν αμφότερες οι πλευρές είστε πρόθυμοι να υπακούσετε στους περιορισμούς ή να κάνετε το τεστ για τον Covid.

Τώρα, όσο για το αν η παρούσα οικονομική κρίση θα είναι χειρότερη από εκείνη του 1929 ‒για την επίλυση της οποίας χρειάστηκε μια δεκαετία και ένας πόλεμος‒, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα. Θα δούμε.

— Πιστεύετε ότι η δημοκρατία θα δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας;

Φυσικά. Η δημοκρατία και κάθε άλλη μορφή διακυβέρνησης δοκιμάζονται κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Απαραίτητος για την επίλυση της πανδημίας είναι ο περιορισμός των ατομικών ελευθεριών. Σε δικτατορίες που ήδη περιορίζουν την ατομική ελευθερία αυτό δεν θεωρείται σημαντική αλλαγή. Αλλά στις δημοκρατίες, ειδικά στις ατομικιστικές, όπως αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αυστραλίας, που υπερηφανεύονται για τη δυνατότητα ατομικής επιλογής και τη μη κυβερνητική παρέμβαση, δυστυχώς οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να περιορίσουν τις ατομικές ελευθερίες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ακόμη περισσότερο απ’ ό, τι στην Ευρώπη, αφού πολλοί Αμερικανοί, που λατρεύουν την ατομική ελευθερία, επαναστατούν εναντίον των κυβερνητικών περιορισμών.

— Ζούμε το τέλος της παγκοσμιοποίησης;

Φυσικά και όχι. Ο κόσμος θα συνεχίσει να παγκοσμιοποιείται, διότι η ηλεκτρονική επικοινωνία και τα αεροπλάνα θα εξακολουθούν να συνδέουν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο πιο οικονομικά.

— Ποια προβλήματα δημιούργησε η διακυβέρνηση του Τραμπ στις ΗΠΑ; Πιστεύετε ότι θα κερδίσει στις επερχόμενες εκλογές;

Θα μπορούσαμε να αναδιατυπώσουμε το ερώτημα και να αναρωτηθούμε: σε ποιους σημαντικούς τομείς της αμερικανικής κοινωνίας η κυβέρνηση Τραμπ δεν αποδείχτηκε καταστροφική; Η διακυβέρνηση του υπήρξε οδυνηρή για την οικονομία μας, το περιβάλλον μας, την εκπαίδευσή μας, τη δημοκρατία, τις φυλετικές σχέσεις, τη μεταναστευτική πολιτική και οτιδήποτε άλλο σημαντικό.   Από την άλλη, πιστεύω ότι, ναι, ο Τραμπ μπορεί να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές, με τον ίδιο τρόπο που ο Χίτλερ κέρδισε τις εκλογές του 1933 στη Γερμανία και ο Μουσολίνι του 1922 και του 1924 στην Ιταλία, περιορίζοντας δραστικά την ελεύθερη επιλογή και τερματίζοντας καθοριστικά τη δημοκρατία.

— Τι μας μαθαίνει το παρελθόν;

Το παρελθόν μάς διδάσκει δύο πράγματα. Το πρώτο αφορά τη γνώση των μεμονωμένων κοινωνιών και τον τρόπο με τον οποίον αντιδρούν. Για παράδειγμα, για να καταλάβουμε τη Φινλανδία, πρέπει να κατανοήσουμε τον διακριτικό χαρακτήρα της φινλανδικής γλώσσας, τις επιπτώσεις του πολέμου του 1939-1944 με τη Σοβιετική Ένωση και την πρόσφατη μετατροπή της χώρας από γεωργική οικονομία σε κοινωνία υψηλής τεχνολογίας.

Το δεύτερο αφορά το παρελθόν και σχετίζεται με τα γενικά διδάγματα που αντλούμε από τις ανθρώπινες κοινωνίες ‒ ακριβώς όπως η κατανόηση πολλών μεμονωμένων ανθρώπων μας δίνει ένα πλαίσιο για να γνωρίσουμε νέα πρόσωπα.

Γι’ αυτό πολλοί ξαναδιαβάζουμε τον μεγάλο Έλληνα ιστορικό Θουκυδίδη, ο οποίος έχει γράψει τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, την πρώτη καταγραφή της Ιστορίας και μία από τις σπουδαιότερες. Όχι επειδή πρέπει να κατανοήσω τις σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης αλλά γιατί ο Θουκυδίδης δίνει πολυάριθμα γενικά μαθήματα που εφαρμόζονται σε οποιαδήποτε κοινωνία, όπως μια σπουδαία βιογραφία μάς βοηθά στην κατανόηση οποιουδήποτε ατόμου.

— Τι είναι αυτό που μπορεί να οδηγήσει μια κοινωνία στην καταστροφή της και τι την κάνει πιο εύθραυστη, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες;

Οι κοινωνίες έχουν αυτοκαταστραφεί και συνεχίζουν να αυτοκαταστρέφονται με διάφορους τρόπους. Με τη σύγκρουση προσωπικών συμφερόντων, που είναι επικερδής για ορισμένους ανθρώπους ή ομάδες, αλλά επιβλαβής για το σύνολο της κοινωνίας. Με την τύφλωση, που συχνά σχετίζεται με ιδανικά που κάνουν τους ανθρώπους να βλέπουν την πραγματικότητα μέσα από τον παραμορφωμένο καθρέφτη των ιδανικών τους και με τις λεγόμενες υφέρπουσες αλλαγές που συμβαίνουν τόσο σταδιακά που δεν τις καταλαβαίνουμε, π.χ. δεν θυμόμαστε πόσο διαφορετικές ήταν οι συνθήκες πριν από 40 χρόνια.

— Τι φοβάστε περισσότερο σε σχέση με την κλιματική αλλαγή;

Η μεταβολή του κλίματος δυνητικά έχει αρκετές καταστροφικές συνέπειες: τη μείωση της γεωργικής παραγωγικότητας και τη διαθεσιμότητα των τροφίμων, την άνω του μέσου όρου αύξηση της θερμοκρασίας και τη μείωση των βροχοπτώσεων σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, μια άλλη συνέπεια εντοπίζεται στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας που σταδιακά πλημμυρίζει τις χαμηλές εκτάσεις, όπως συμβαίνει σε μεγάλο μέρος του Μπαγκλαντές, των Κάτω Χωρών και της Ανατολικής Ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών. Επίσης, στην καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως από την οξίνιση των ωκεανών. Πρόκειται για κάτι πολύ σημαντικό, επειδή οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι ο κύριος τρόπος φυσικής προστασίας από τις ζημιές που προκαλούν τα τσουνάμι στις παράκτιες ζώνες αλλά και επειδή αποτελεί κύρια πηγή της παγκόσμιας αλιείας.

Μια ακόμη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής είναι η αύξηση στη συχνότητα ακραίων φαινομένων, όπως οι καταιγίδες, οι πλημμύρες, οι καύσωνες και το δριμύ ψύχος, που τελευταία μαστίζουν την Ευρώπη, όπως και οι τυφώνες και οι κυκλώνες που «χτυπούν» σε διάφορα μέρη του κόσμου.

— Κατά τη γνώμη σας, μπορεί να δημιουργηθεί σήμερα μια νέα ιδεολογία ή μια νέα θρησκεία;

Μια νέα θρησκεία, όχι. Μια νέα ιδεολογία, ναι, η οποία όμως θα βασίζεται στη λογική ότι τα παγκόσμια προβλήματα, όπως ο Covid και η κλιματική αλλαγή, απαιτούν οικουμενικές λύσεις. Καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα μόνη της. Ο αντίκτυπος προβλημάτων όπως ο Covid ή η κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμιος, με την έννοια ότι ακόμα κι αν εξαλειφθεί π.χ. ο ιός από τη χώρα σου ,είναι θέμα χρόνου να επιστρέψει σε αυτήν, αν δεν έχει εξαλειφθεί και από τις άλλες.

Ο κόσμος, λοιπόν, πρέπει να υιοθετήσει καθολικές προσεγγίσεις σε αυτά τα πλανητικά προβλήματα. Ευτυχώς, ο κόσμος έχει επιλύσει ήδη ορισμένα πανανθρώπινα προβλήματα μέσω των συνολικών προσεγγίσεων, όπως η ευλογιά, η πανώλη, η οριοθέτηση των παράκτιων θαλάσσιων οικονομικών ζωνών, η παγκόσμια συμφωνία για την εντολή διπλού κύτους για τα πετρελαιοφόρα στην ανοικτή θάλασσα κ.ά.

— Είναι η ζωή μας ένας καθημερινός αγώνας με νίκες ή ήττες;

Ναι, προφανώς. Θυμηθείτε ότι ακόμη και για τους φυλακισμένους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, ανθρώπους καταδικασμένους σε χρόνια πείνας και στέρησης, το να βρεθούν ζωντανοί την επόμενη μέρα ήταν μια νίκη.

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή;

Για μένα, προσωπικά, το πιο σημαντικό είναι η γυναίκα μου Μαρί και τα παιδιά μου, Μαξ και Τζόσουα. Από κει και πέρα, σημαντικά είναι τα βιβλία που γράφω και οι στενοί μου φίλοι. Επίσης, η Νέα Γουινέα, όπου κάνω έρευνα για τα πτηνά τα τελευταία 54 χρόνια. Το να παρατηρώ πτηνά στον δρόμο όπου κατοικώ στο Λος Άντζελες αλλά και η μουσική. Είμαι πιανίστας και μου αρέσει ιδιαίτερα η μουσική του Μπαχ, του Μπραμς, του Σούμπερτ και του Σιμπέλιους.

Πηγή

Κατηγορίες:
Ιστορία
web design by