κοσμολογία (4 άρθρα)

Πάνω σε τι εργάζεστε αυτόν τον καιρό;

Αυτή την εποχή δουλεύω περισσότερο τη φυσική. Πάντα στην Ελλάδα βρίσκω χρόνο για να της αφιερωθώ, γιατί στην Αμερική με καταδυναστεύουν τα ζητήματα οργανωτικής και διοικητικής φύσης. Εδώ τα πράγματα είναι πιο εύκολα και ευχαριστιέμαι να κάνω φυσική. Δηλαδή ασχολούμαι με διάφορα προβλήματα – στην έρευνα προφανώς. Με την ομάδα μου έχουμε εκπονήσει διάφορα σχέδια.

Το πιο φιλόδοξο;

Έχει σχέση με την αρχή του Σύμπαντος. Έχουμε φτιάξει εδώ και έναν χρόνο αυτό που λέμε «ενοποιημένη θεωρία των πάντων», μια θεωρία του παντός που έχει πάρα πολύ ωραίες ιδιότητες. Συμπτωματικά μας βγήκαν, ήταν σαν να είχαμε πάρει τα βιογραφικά μας και κάναμε συρραφή. Οταν ανακαλύπτεις κάτι, δεν σημαίνει ότι στηρίζεται όλο σε αυτό που έχεις κάνει εσύ. Η ανακάλυψη είναι αποτέλεσμα μιας ομαδικής προσπάθειας, είναι προϊόν μιας αλληλουχίας πραγμάτων.

Έτσι δεν είναι δομημένος ο κόσμος; Η αρμονία του Σύμπαντος…

Έτσι μπράβο! Είμαι θεωρητικός φυσικός. Αυτή είναι η δουλειά μου. Βεβαίως πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τα δεδομένα της στιγμής, αλλά από την άλλη μεριά πρέπει να χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας, τη διαίσθησή μας, τη λογική, τα μαθηματικά και αυτά που ξέρουμε ούτως ώστε να τα προχωρήσουμε από εκεί και πέρα. Αυτό βέβαια δεν βασίζεται μόνο στα πειραματικά δεδομένα. Βεβαίως τα πειραματικά δεδομένα μάς δίνουν ένα υπόβαθρο, αλλά αυτό πρέπει να το πάρουμε και να το προχωρήσουμε. Εδώ υπάρχει κοινό πεδίο με τη μουσική – για να έρθουμε και στα δικά σου λημέρια.

Μιλήστε μου λίγο γι’ αυτήν τη συγγένεια…

Όπως ξέρεις, στον εγκέφαλο βρίσκονται πολύ κοντά οι περιοχές όσων έχουν έφεση στα μαθηματικά και στη μουσική. Λένε ότι ο Μότσαρτ θα μπορούσε να γίνει ένας πολύ καλός μαθηματικός. Προφανώς λοιπόν υπάρχει μια μαθηματική αρμονία στη φύση. Από την εποχή του Νεύτωνα – λέω τον Νεύτωνα γιατί ήταν ο πρώτος που εισήγαγε συστηματικά μαθηματικούς νόμους στη συσχέτιση φαινομένων – μέχρι τώρα, υπήρχαν πολλά προβλήματα και οι θεωρίες γίνονταν πολύ περίπλοκες. Τελικά ανακαλύπτουμε ότι η αλήθεια είναι πιο απλή. Σαν να βλέπεις ένα ωραίο κορίτσι παραφορτωμένο με στολίδια και μέικ απ, που κρύβει έτσι την πραγματική ομορφιά του.

Υπάρχει ναρκισσισμός στους επιστήμονες;

Ο σπουδαίος Φάινμαν έλεγε πως ένας καλός φυσικός είναι υποχρεωμένος αυτά που λέει να τα στηρίζει κάπου και να προτείνει πειράματα ούτως ώστε να μπορούν ν’ αποδειχθούν ή ν’ απορριφθούν. Επίσης ότι ο πιο έξυπνος θεωρητικός είναι εκείνος που εγκαταλείπει τη θεωρία του με το πρώτο αρνητικό πειραματικό δεδομένο. Ο μεγάλος βιολόγος Ζακ Μονό που έχει γράψει το βιβλίο «Τύχη και αναγκαιότητα» – επί χούντας το διαβάζαμε – έλεγε: «Ο επιστήμων είναι καλό να είναι μετριόφρων ως πρόσωπο, αλλά δεν πρέπει να είναι στις ιδέες που πρεσβεύει». Η επιστήμη έχει μέσα της έναν ναρκισσισμό. Όπως έλεγε ο Μπρεχτ στο «Βίος του Γαλιλαίου», η επιστήμη δεν είναι δημοκρατική.Ένας μπορεί να είναι σωστός και χίλιοι λάθος.

Ο Μπρεχτ μιλούσε και για την «πρόθεση» των καλλιτεχνών.
Η «πρόθεση» των επιστημόνων;

Ποικίλλει. Υπάρχουν επιστήμονες που θέλουν να καταλάβουν την αλήθεια όσο μπορούν καλύτερα. Γι’ αυτό ακολουθούν πολύ δύσβατους δρόμους και καμιά φορά απομονώνονται. Από μικρός είχα μεγάλη αγάπη και συμπάθεια για περιθωριακούς ανθρώπους. Δεν εννοώ τα ψώνια. Αναφέρομαι σε αυτούς που θα μπορούσαν να είναι οτιδήποτε θέλουν και αυτοί επέλεξαν να ζουν έτσι. Δεν μας ενδιαφέρει το γιατί και το πώς. Με γοητεύουν από μικρό παιδί. Έχουν μια ποίηση, μια αλήθεια και δεν υπολογίζουν κανέναν.

Και με τέτοιες «προθέσεις» πώς καταλήξατε φυσικός;

Θα σου πω κάτι: μου άρεσε πάρα πολύ η φυσική, ήταν η ζωή μου. Ένας από τους λόγους που αφιερώθηκα σε αυτήν ήταν για να μην μπορεί κανείς να μου πει κουβέντα. Να μην έχω ανάγκη κανέναν. Και οι περιθωριακοί με έναν τρόπο το ίδιο έχουν κάνει. Και για να γυρίσω στην πρόθεση, θα σου πω ότι δεν θεωρώ ότι ένα παιδί αν κινείται μόνο από την επιθυμία να γίνει διάσημος μπορεί να πάει μακριά. Βεβαίως το χειροκρότημα και τα λεφτά είναι κίνητρα σημαντικά, αλλά όχι ο μοναδικός σκοπός. Λέω συχνά στους νέους: μην κοιτάτε τις τηλεοράσεις και τις συνεντεύξεις. Πίσω από αυτό υπάρχει κόπος. Δουλεύω ακόμη σαν μαθητής.

Η σχέση σας βέβαια με την επιστήμη σας ξεκίνησε ανάποδα. Δεν ήσασταν άριστος μαθητής.

Α, ναι! Δεν ήμουν κάλος μαθητής γιατί ήμουν αφοσιωμένος στη φυσική. Είχα μια καλή σχέση όμως με τους γονείς μου. Μέχρι τα 14 έπαιζα πολλή μπάλα και εκεί είδα πώς είναι να σε συζητούν, να είσαι στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Αυτό μου άρεσε και σίγουρα αυτό έπαιξε ρόλο στη ζωή μου και στην εξέλιξή μου.

Και τη φυσική πώς την ανακαλύψατε;

Το καλοκαίρι, από τη Γ’ προς τη Δ’ Γυμνασίου, τα πράγματα ζόρισαν. Είχα αρχίσει να βαριέμαι την αλητεία και βέβαια έπρεπε να διαβάσω για να περάσω – δίναμε εξετάσεις τότε. Μου πήρε ο πατέρας μου το βιβλίο φυσικής των Κουγιουμζέλη – Περιστεράκη. Αρχίζω να το ξεφυλλίζω και ξαφνικά άρχισα να το διαβάζω σαν αστυνομικό. Τρέμανε τα χέρια μου. Ανακάλυψα λοιπόν από αυτό το τυχαίο γεγονός έναν καινούργιο κόσμο. Άρχισα να λύνω τις ασκήσεις και μου έλεγε ο φυσικός «πας στα φροντιστήρια και σ’ τις λύνουν». Ποια φροντιστήρια; Ο πατέρας μου δεν είχε λεφτά. Θα με σκότωνε αν ζητούσα φροντιστήριο.

Ήταν σημείο καμπής;

Αν θαυμάζω τον εαυτό μου για κάτι, είναι που δεν έγινα αυτό που φαινόταν ότι θα γίνω μικρός. Μπήκα σε έναν δρόμο και από κει και πέρα ήρθαν όλα. Το σημαντικό είναι να μπεις στην αφετηρία.

Ποθούσατε τη διάκριση;

Ναι, ήθελα να βρεθώ μπροστά στους προβολείς, αλλά από ανάγκη να παράγω. Το πιο σπουδαίο όμως που κατάφερα – πέρα από τη δουλειά μου – είναι πως έχω επηρεάσει κόσμο. Μεγάλο δώρο αν μπορώ να εμπνεύσω νέα παιδιά.

Η ευφυΐα σας διευκόλυνε τις σχέσεις σας με τους ανθρώπους ή σας ταλαιπώρησε;

Με ταλαιπώρησε πολύ. Πολλές φορές έπρεπε να κάνω ότι δεν καταλαβαίνω για να μην πληγωθώ.

Η επιστήμη σας σε τι δεν σας «απάντησε»; Ποιο είναι το κενό που σας άφησε;

Στην ομιλία μου στη Σάμο – στα Πυθαγόρεια -, με τίτλο «Η προέλευση των φυσικών νόμων», υπάρχει μια τέτοια αναφορά. Τι θέλω να πω: η ομορφιά αυτών των πραγμάτων, της διερεύνησης του Σύμπαντος κ.λπ., έρχεται και μας απαντάει σε μεγάλες ερωτήσεις. Η κεντρική σχολή της φυσικής, στηριγμένη σε πειραματικά δεδομένα, λέει: «Το Σύμπαν είναι μια τυχαία κβαντική αυθόρμητη διακύμανση από το τίποτα και αυτό έχει ορισμένες επιπτώσεις και τις επιπτώσεις αυτές αρχίζουμε και τις επαληθεύουμε πειραματικά». Αυτό απαντάει αυτομάτως σε όλα τα φιλοσοφικά ερωτήματα. Αν είναι έτσι, για ποιους σκοπούς συζητάμε; Η επιστήμη στηρίζεται σε γεγονότα που είναι αναπαραγωγίσιμα. Τα πράγματα είναι τυχαία, όχι γραμμένα. Και όπως έλεγε και ο Ηράκλειτος τον 6ο αιώνα π.Χ., «μοίρα μας είναι ο χαρακτήρας μας».

Αν ήσασταν άλλος χαρακτήρας, θα είχατε άλλη πορεία;

Βέβαια. Είμαι πεισματάρης. Από την άλλη είμαι πολύ οξύθυμος. Μου στοίχισε αυτό γιατί έκανα πολλούς εχθρούς στην επιστημονική κοινότητα. Έχω υποφέρει. Μου πήρε πολύ καιρό να καταλάβω ότι ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό τρόπο σκέψης.

Η επιστημονική κοινότητα έχει χαρακτηριστικά σταρ σίστεμ;

Βέβαια. Είναι χειρότερη από το Χόλιγουντ. Εκεί τουλάχιστον έχουν τα εισιτήρια που – κακώς ίσως – αποδεικνύουν την αντικειμενική αξία σου. Και στους επιστήμονες υπάρχουν papers – εργασίες – και αναφορές. Όμως οι επιστήμονες έχουν μια εξυπνάδα ιδιαίτερη και η ζωή τους είναι πολύ συγκεκριμένη. Λεφτά δεν βγάζουν και έχουν μόνο φήμη. Αυτό τους τρώει.

Επιτεύγματα έχουμε. Πρόοδο;

Έχουμε πια μια καινούργια συνείδηση κόσμου του Σύμπαντος. Ο κόσμος αλλάζει – έστω και αν πολλές φορές αισθάνομαι ματαιότητα. Ίσως η δικαίωση θα έρθει όταν σιγά σιγά θα φύγουμε από δω για να κατοικήσουμε σε άλλους πλανήτες. Δεν είναι ουτοπικό, σε λίγα χρόνια θα γίνει. Και αυτοί που θα φύγουν από δω δεν είναι εκείνοι που θα έχουν χοντρό πορτοφόλι, αλλά υψηλό IQ. Ανήκω σε αυτούς που δεν πιστεύουν στο «εν οίδα ότι ουδέν οίδα». Ξέρουμε πολλά και πρέπει να τα αξιολογήσουμε και να τα αξιοποιήσουμε. Και στην επιστήμη και στην τέχνη.

Πηγή: tanea.gr

Έχετε καταφέρει να ταξιδέψετε δεκάδες χιλιάδες έτη φωτός πέρα ​​από το ηλιακό σύστημα και ανυπομονείτε να κοιτάξετε στα βάθη των μεγάλων διαστρικών κενών. Έχετε παρακολουθήσει μερικά από τα πιο όμορφα και εξωφρενικά ισχυρά γεγονότα του σύμπαντος, από τις γεννήσεις νέων ηλιακών συστημάτων μέχρι τους κατακλυσμικούς θανάτους τεράστιων αστεριών. Και τώρα για το κύκνειο άσμα σας, πρόκειται να κάνετε κάτι μεγάλο: είστε έτοιμος να βουτήξετε στο πιο σκοτεινό μαύρο του Κόσμου, σε  μια γιγαντιαία μαύρη τρύπα και να δείτε τι βρίσκεται στην άλλη πλευρά αυτού του αινιγματικού ορίζοντα γεγονότων. Τι θα βρείτε μέσα; Διαβάστε γενναίοι εξερευνητές.

Μια προσομοιωμένη εικόνα μιας μαύρης τρύπας

Σχεδόν κοντά στο τέρας

Πρώτον, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα. Υπάρχουν πολλά είδη μαύρων οπών: μερικές τεράστιες, μερικές μικρές, μερικές με ηλεκτρικά φορτία, μερικές χωρίς, και μερικές με γρήγορη περιστροφή και άλλων ιδιοτήτων. Για τους σκοπούς αυτής της περιπέτειας σε αυτή τη συγκεκριμένη ιστορία, θα παραμείνω στο απλούστερο δυνατό σενάριο: μια γιγαντιαία μαύρη τρύπα χωρίς ηλεκτρικό φορτίο και καμία περιστροφή. Φυσικά αυτό είναι σίγουρα μη ρεαλιστικό, αλλά εξακολουθεί να είναι μια διασκεδαστική ιστορία με άφθονη ψυχρή φυσική.

Από μακριά η μαύρη τρύπα είναι εκπληκτικά ήπια. Φαίνεται απλώς σαν ένα τεράστιο αντικείμενο, σχεδόν σαν οποιοδήποτε άλλο τεράστιο αντικείμενο. Η βαρύτητα είναι η βαρύτητα και η μάζα είναι μάζα – μια μαύρη τρύπα με τη μάζα της θα σας τραβήξει ακριβώς όπως ο ίδιος ο ήλιος. Το μόνο που λείπει είναι η υπέροχη θερμότητα και το φως και η ζεστασιά και η ακτινοβολία του. Αλλά αν νομίζετε ότι μπορείτε να περιφέρεστε γύρω της σε τροχιά σε μια ασφαλή απόσταση, σίγουρα θα μπορούσατε.

Αλλά γιατί ενοχλείστε να στρέφεστε γύρω της όταν μπορείτε να πάτε πιο μακριά;

Η ίδια η μαύρη τρύπα είναι μια ιδιαιτερότητα, ένα σημείο άπειρης πυκνότητας. Αλλά δεν μπορείτε να δείτε την ίδια την ιδιαιτερότητα. Περιβάλλεται από τον ορίζοντα γεγονότων , αυτό που γενικά και με σύνεση θεωρούμε την “επιφάνεια” της μαύρης τρύπας. Για να πάτε πιο πέρα, πρέπει πρώτα να τρυπήσετε αυτό το πέπλο.

Πέρα από τον ορίζοντα

Ο ορίζοντας συμβάντων ή γεγονότων δεν είναι ένα πραγματικό, φυσικό όριο. Δεν είναι μεμβράνη ή επιφάνεια. Απλά ορίζεται ως μια συγκεκριμένη απόσταση από την ιδιαιτερότητα, την απόσταση όπου αν πέσετε κάτω από αυτό το όριο, δεν μπορείτε να βγείτε. Καμιά διέξοδος.

Είναι η απόσταση από την ιδιαιτερότητα, όπου η βαρυτική έλξη είναι τόσο ακραία ώστε τίποτα, ούτε και το ίδιο το φως, μπορεί να ξεφύγει από τη μήνι της μαύρης τρύπας. Εάν επρόκειτο να πέσετε κάτω από αυτό το όριο και αποφασίσατε ότι μπορούσατε να εξερευνήσετε τη μαύρη τρύπα, τότε κάνατε πάρα πολύ άσχημα. Όσες ρουκέτες και πυραύλους βάλετε για να ξεφύγετε  δεν θα βρεθείτε μακρύτερα από την ιδιαιτερότητα. Είστε παγιδευμένοι. Καταδικασμένοι.

Αλλά όχι αμέσως. Έχετε λίγες στιγμές για να απολαύσετε την εμπειρία πριν συναντήσετε την αναπόφευκτη τελική κατάστασή σας, αν η “απόλαυση” είναι η σωστή λέξη. Ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσεις στην ιδιαιτερότητα εξαρτάται από τη μάζα της μαύρης τρύπας. Για μια μικρή μαύρη τρύπα (μερικές φορές η μάζα του ήλιου μετράει ως “μικρή”), δεν μπορείτε καν να ανοιγοκλείσετε το μάτι σας. Για μια γιγαντιαία, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο μας, έχετε χρόνο όσο διαρκούν λίγοι καρδιακοί παλμοί για να ζήσετε αυτή τη μυστηριώδη γωνιά του σύμπαντος.

Αλλά θα φτάσετε στην ιδιαιτερότητα. Δεν έχετε επιλογή. Μέσα στον ορίζοντα συμβάντων, τίποτα δεν μπορεί να παραμείνει ακίνητο. Είστε αναγκασμένοι να κινηθείτε για πάντα. Και η ιδιαιτερότητα βρίσκεται μπροστά σας σε όλα τα δυνατά σας μέλλοντα.

Έξω από τον ορίζοντα συμβάντος της μαύρης τρύπας, μπορείτε να κινηθείτε προς οποιαδήποτε κατεύθυνση στο χώρο που σας αρέσει. Πάνω. Αριστερά. Η επιλογή είναι δική σου. Αλλά δεν έχει σημασία τι κάνετε (ή όχι) στο χώρο, πρέπει πάντα να ταξιδέψετε στο μέλλον σας. Απλά δεν μπορείτε να του ξεφύγετε.

Μέσα στον ορίζοντα συμβάντος μιας μαύρης τρύπας, αυτή η κοινή κατανόηση καταρρέει. Εδώ, ένα μόνο σημείο – η  ιδιαιτερότητα – βρίσκεται στο μέλλον σας. Απλά πρέπει να ταξιδέψετε προς την ιδιαιτερότητα. Στρίψτε αριστερά, γυρίστε, γυρίστε, δεν έχει σημασία – η  ιδιαιτερότητα παραμένει πάντα μπροστά σας. Και θα χτυπήσετε εκείνη την ιδιαιτερότητα σε ένα πεπερασμένο χρονικό διάστημα.

Ένα ραντεβού με άπειρο

Καθώς πέφτατε προς την ιδιαιτερότητα , δεν είστε καλυμμένοι με μαύρο χρώμα. Το φως από το περιβάλλον σύμπαν πέφτει με σας και συνεχίζει να πέφτει μετά από σας. Λόγω της ακραίας βαρύτητας, αυτό το φως μετατοπίζεται σε υψηλότερες συχνότητες και εξαιτίας της διαστολής του χρόνου, το εξωτερικό σύμπαν φαίνεται να επιταχύνεται, αλλά είναι ακόμα εκεί.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι παράξενο.

Επειδή όλη η μάζα της μαύρης τρύπας συγκεντρώνεται σε ένα απείρως μικρό σημείο, οι διαφορές στη βαρύτητα πάνω στο σώμα σας είναι ακραίες. Είστε τεντωμένοι από το κεφάλι μέχρι τα πόδια με μια διαδικασία που εύστοχα ονομάζεται ως σπαγγετοποίηση (spaghettification). Και επιπλέον, είστε συμπιεσμένοι στο μέσον σας. Αυτή η συμπίεση λειτουργεί στις δέσμες φωτός που σας περιβάλλουν, συγκεντρώνοντας το φως που πέφτει σε μια φωτεινή μπάντα γύρω από τη μέση σας.

Η εικόνα σας για την ιδιαιτερότητα γίνεται γκροτέσκο και παραμορφώνεται επίσης. Είναι μαύρη – δεν την βλέπετε, γιατί βρίσκεται στο μέλλον σας και όπως και το μέλλον σας δεν ξέρετε με τι μοιάζει μέχρι να φτάσετε εκεί. Αλλά αντί να εμφανίζεται ως ένα μικροσκοπικό σημείο, οι τεράστιες διαφορές βαρυτικές διαφορές τεντώνουν αυτό το σημείο για να κατακλύσουν το μεγαλύτερο μέρος της εικόνα σας.

Καθώς πλησιάζετε την ιδιαιτερότητα, φαίνεται σαν να προσγειώνεστε στην επιφάνεια ενός τεράστιου, άχαρου, άδειου, μαύρου πλανήτη.

Όταν η ιδιαιτερότητα τεντώνεται εντελώς από ορίζοντα σε ορίζοντα, τότε την έχετε δει.

Και τι βρίσκεις εκεί; Δεν ξέρουμε. Θα ήταν ωραίο αν μπορούσατε να μας πείτε, αλλά, όπως είπαμε, τίποτα δεν διαφεύγει από μια μαύρη τρύπα, συμπεριλαμβανομένου και εσάς.

Πηγή: physics4u.gr

Για πρώτη φορά στην ιστορία της αστρονομίας έχουμε τη δυνατότητα να δούμε την πρώτη φωτογραφία μιας μαύρης τρύπας ή μάλλον το τι υπάρχει γύρω από μια μαύρη τρύπα, αφού οι μαύρες τρύπες είναι στην πραγματικότητα αόρατες, καθώς απορροφούν οτιδήποτε εντός τους, ακόμη και το φως.

Το περιβάλλον της τερατώδους μαύρης τρύπας στην καρδιά του γαλαξία M87

Πρόκειται για την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στον γαλαξία  που ονομάζεται Messier 87 ή Α της Παρθένου, έχει μάζα 6,5 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την μάζα του Ήλιου(!) και διάμετρο 40 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (τρία εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη Γη). O γαλαξίας Μ87 απέχει 52 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.

Εικόνες της μαύρης τρύπας M87* που προέκυψαν από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2017

Τις εικόνες παρουσίασε η συνεργασία Event Horizon Telescope που αποτελείται από ένα δίκτυο τηλεσκοπίων σε διάφορα μέρη του κόσμου. Η διασύνδεση των τηλεσκοπίων ισοδυναμεί με ένα τεράστιο εικονικό τηλεσκόπιο με μέγεθος σχεδόν όσο η Γη. Με αυτό τον τρόπο, δημιουργείται αρκετή δυνατότητα μεγέθυνσης, ώστε να απεικονισθεί η περιοχή γύρω από μια μαύρη τρύπα, ιδίως του λεγόμενου «ορίζοντα γεγονότων», δηλαδή της «περιμέτρου» πέρα από την οποία τίποτε δεν μπορεί να δραπετεύσει, ούτε το φως (γι’ αυτό, άλλωστε, μια μαύρη τρύπα λέγεται…μαύρη).

Αυτό που ανιχνεύει το υπερ-τηλεσκόπιο Event Horizon είναι η ακτινοβολία που εκπέμπει η μαύρη τρύπα, καθώς οι διεργασίες που εξελίσσονται εντός της προϋποθέτουν θερμοκρασίες που μετρώνται σε δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Τα επιμέρους τηλεσκόπια συγκεντρώνουν δεδομένα από την παρατήρηση, τα οποία κατόπιν τροφοδοτούνται σε πανίσχυρους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναλαμβάνει να επεξεργαστεί τάχιστα ωκεανούς πληροφοριών και να συνθέσει εικόνες. Αυτές είναι και οι «φωτογραφίες» από την μαύρη τρύπα Μ87* που αποκαλύπτονται σήμερα.

Βίντεο: Στην σκιά μιας μαύρης τρύπας

Πηγή: iopscience.iop.org/journal

Στο ερώτημα αυτό επιχείρησαν να δώσουν απάντηση κορυφαίοι επιστήμονες από διάφορα πεδία -αστροφυσικοί, αστρονόμοι, κοινωνιολόγοι, βιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και άλλοι- που συναντήθηκαν το Μάρτιο του 2019 στο Παρίσι, στο μουσείο επιστημών Cite des Sciences et de l’Industrie.

Εάν υπάρχουν εξωγήινοι πολιτισμοί στο σύμπαν -και αυτό είναι ένα μεγάλο «εάν»- γιατί δεν έχουμε κάνει ακόμη επαφή μαζί τους, με δεδομένο ότι μερικοί τουλάχιστον από αυτούς θα είναι εύλογα πολύ πιο εξελιγμένοι από την ανθρωπότητα;

Στο ερώτημα αυτό επιχείρησαν να δώσουν απάντηση κορυφαίοι επιστήμονες από διάφορα πεδία -αστροφυσικοί, αστρονόμοι, κοινωνιολόγοι, βιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και άλλοι- που συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Παρίσι, στο μουσείο επιστημών Cite des Sciences et de l’Industrie. Μεταξύ τους βρέθηκε κι ένας Έλληνας επιστήμονας, ο Νικόλας Πράντζος, διευθυντής ερευνών του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας και του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Παρισιού.

Η διεπιστημονική συνάντηση διοργανώθηκε από τον διεθνή μη κερδοσκοπικό επιστημονικό οργανισμό METI International (Messaging Extraterrestrial Intelligence), που είναι αφιερωμένος στην προσπάθεια επικοινωνίας με μια εξωγήινη νοημοσύνη μέσω μετάδοσης ραδιοσημάτων σε άλλα άστρα, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα έλθει απάντηση. Το ΜΕΤΙ, που εδρεύει στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ και το ευρωπαϊκό κέντρο του βρίσκεται στη γαλλική πρωτεύουσα, υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου δικτύου αστεροσκοπείων για την οπτική αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης (Search for Extraterrestrial Intelligence-SETI).

«Φαίνεται πως μολονότι οι ραδιοεπικοινωνίες παρέχουν ένα φυσικό μέσο για την αναζήτηση εξωγήινων πολιτισμών με ηλικία μικρότερη από λίγες χιλιετίες, οι αρχαιότεροι πολιτισμοί θα έχουν μάλλον αναπτύξει εκτεταμένα προγράμματα διαστρικού αποικισμού, επειδή αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουν αδιάψευστα στοιχεία, είτε υπέρ είτε κατά της ύπαρξης εξωγήινης νοημοσύνης, στη διάρκεια της ζωής τους», όπως εκτιμά ο Ν.Πράντζος, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΜΕΤΙ.

Κάθε δύο χρόνια το METI International, που δημιουργήθηκε το 2015 από τον Αμερικανό αστροβιολόγο Ντάγκλας Βάκοχ, διοργανώνει μια επιστημονική συνάντηση στο Παρίσι στο πλαίσιο των εργαστηρίων του με τίτλο «Τι είναι ζωή; Μια εξωγήινη προοπτική».

Πολλές διαφορετικές απαντήσεις έχουν δοθεί στο λεγόμενο «Παράδοξο του Φέρμι», στο γιατί δηλαδή οι εξωγήινοι είναι…άφαντοι. Μια πιθανότητα είναι ότι παραμένουν σιωπηλοί φοβούμενοι μήπως η επαφή μαζί τους επηρεάσει αρνητικά την ανθρωπότητα. Μια άλλη ότι η νοημοσύνη τους είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας, οπότε είναι αδύνατη η επαφή λόγω ασυμβατότητας.

Υπάρχει και η λεγόμενη «υπόθεση του ζωολογικού κήπου», που επίσης εξετάσθηκε στο Παρίσι. «Ίσως οι εξωγήινοι παρακολουθούν τους ανθρώπους στη Γη, όπως εμείς κάνουμε με τα ζώα στο ζωολογικό κήπο. Το θέμα είναι πώς μπορούμε να κάνουμε τους γαλαξιακούς φύλακες να αποκαλύψουν τον εαυτό τους», όπως είπε ο Βάκοχ, ο οποίος είναι και πρόεδρος του ΜΕΡΙ.

Ο ίδιος πρότεινε μια πιο ενεργητική πρωτοβουλία, πέρα από την παθητική αναζήτηση και αναμονή τύπου SETI, που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Όπως ανέφερε, «αν πηγαίναμε στο ζωολογικό κήπο και ξαφνικά μια ζέβρα γυρνούσε προς το μέρος μας, μας κοιτούσε στα μάτια και άρχιζε να σχηματίζει μια σειρά από πρώτους αριθμούς με την οπλή της, αυτό θα εγκαθίδρυε μια ριζικά διαφορετική σχέση ανάμεσα σε μας και στη ζέβρα, οπότε θα νιώθαμε υποχρεωμένοι να ανταποκριθούμε. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με τους εξωγήινους, μεταδίδοντας στα γειτονικά άστρα μια σειρά από ισχυρά, εσκεμμένα και πλούσια από πληροφορίες ραδιοσήματα».

Όμως η Ντανιέλ Μπριό, αστροφυσικός του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, αντέτεινε ως «η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι οποιαδήποτε συνάντηση ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς είναι επικίνδυνη και για τους δύο. Γνωρίζοντας κάτι τέτοιο, οι πολιτισμένοι εξωγήινοι δεν θα προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν μαζί μας».

«Φαίνεται πιθανό πως οι εξωγήινοι έχουν επιβάλει μια «γαλαξιακή καραντίνα», επειδή συνειδητοποιούν ότι θα ήταν πολιτισμικά καταστροφικό για μας το να μάθουμε για την ύπαρξη τους», εκτίμησε ο Ζαν-Πιέρ Ροσπάρ, επίτιμος διευθυντής ερευνών του Εθνικού Ινστιτούτου Αγρονομικών Ερευνών της Γαλλίας. «Δεν υπάρχει λόγος να νομίζουμε ότι οι άνθρωποι έχουν φθάσει το υψηλότερο δυνατό γνωσιακό επίπεδο. Ακόμη υψηλότερα επίπεδα μπορεί να εξελιχθούν στη Γη στο μέλλον και ήδη μπορεί να είναι πραγματικότητα αλλού στο σύμπαν», πρόσθεσε.

Ο αστροφυσικός Ρολάν Λεούκ της γαλλικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και ο παλαιοντολόγος Ζαν-Σεμπαστιάν Στεγέρ του γαλλικού Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους κατά πόσο οι άνθρωποι θα έχουν πολλά κοινά με τις εξωγήινες μορφές ζωής. Όπως είπε ο πρώτος, «το περιβάλλον ενός εξωπλανήτη θα επιβάλει τους δικούς του κανόνες, συνεπώς υπάρχει μια τεράστια γκάμα πιθανών μορφολογιών», που θα μπορούσαν να έχουν οι εξωγήινοι. Όπως τόνισε, «έχουμε ένα μόνιμο ανθρωποκεντρισμό στην κατανόηση και περιγραφή της εξωγήινης ζωής».

Πηγή: in.gr