Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες της NASA όταν εκείνη προσπαθούσε να κερδίσει την μάχη του Διαστήματος από την Σοβιετική Ένωση. Οι ελληνικές κυβερνήσεις μετά το τέλος της ακαδημαϊκής του καριέρας, αναγνωρίζοντας το κύρος του, του έδωσαν σημαντικά πόστα κυρίως στον ιατρικό κλάδο της χώρας, αλλά η αλήθεια είναι ότι το όνομά του δεν έλαβε ποτέ τουλάχιστον στην Ελλάδα την αναγνώριση που του άξιζε.
Ο γεννημένος το 1933 στην Αθήνα με καταγωγή από τον Πύργο της Σαντορίνης ο Αντώνης Κονταράτος σπούδασε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο φημισμένο ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης) και στο Τεχνολογικό Ίδρυμα της Καλιφόρνιας. Ο Αντώνης Κονταράτος ήταν ο μόνος Έλληνας στην μικρή ομάδα των στενών συνεργατών του Βέρνερ φον Μπράουν που σχεδίασαν και υλοποίησαν το πρόγραμμα Apollo για την αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη. Επικεφαλής μιας ομάδας 16 διδακτόρων διαφόρων ειδικοτήτων –από βιοφυσικούς και ψυχολόγους μέχρι μαθηματικούς και χημικούς– είχε αναλάβει τον ρόλο του συμβούλου της NASA σχετικά με τα προβλήματα υγείας και ασφάλειας των αστροναυτών του προγράμματος Apollo και των διαπλανητικών επανδρωμένων πτήσεων που σχεδιάζονταν τότε. Από το 1965 μέχρι το 1976 διετέλεσε προϊστάμενος Διαστημικών Εφαρμογών και Διαστημικής Φυσιολογίας της εταιρείας Μπέλκομ (Bellcomm, Inc), αποκλειστικής Τεχνικής Συμβούλου της Διεύθυνσης Επανδρωμένων πτήσεων της NASA. H συμμετοχή του Αντώνη Κονταράτου ήταν κομβική σε μία από τις πιο δραματικές στιγμές του προγράμματος Apollo, και πιο συγκεκριμένα στην αποστολή Apollo 13, όπου καθώς το πλήρωμα πήγαινε στην Σελήνη για μία ακόμη προσπάθεια εξερεύνησης του φυσικού μας δορυφόρου, μία έκρηξη κατέστρεψε το διαστημόπλοιο και οι τρεις αστροναύτες για να σωθούν εισήλθαν στην μικρή άκατο του σκάφους, η οποία ήταν όμως σχεδιασμένη για να βρίσκονται δύο άτομα. Οι αστροναύτες θα πέθαιναν, γιατί παρουσιάστηκε πρόβλημα στο σύστημα δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα, και το κέντρο ελέγχου έπρεπε να σκαρφιστεί επιτόπου μία λύση, την οποία έδωσε τελικά ο Κονταράτος με μία ανορθόδοξη αλλά πετυχημένη τελικά ιδέα που είχε.
Όσοι έχουν δει το έργο Apollo 13 με τον Τομ Χανκς, ας θυμηθούν τον τεχνικό που καλείται να σώσει τους αστροναύτες. Ο τεχνικός, παριστάνει τον Κονταράτο, ο οποίος βρήκε τρόπο να ταιριάξει έναν κύβο μέσα σε έναν κύλινδρο, σώζοντας έτσι την ζωή των αστροναυτών.
Η αποστολή Apollo 13 είχε στόχο την τρίτη επανδρωμένη προσεδάφιση ανθρώπων στη Σελήνη όχι μόνο δεν ολοκληρώθηκε όπως περίμεναν οι σχεδιαστές της αλλά έθεσε σε μεγάλο κίνδυνο τη ζωή των αστροναυτών της [James Lovell (42) – Jack Swiggert (39) – Fred Haise (36)]. Την δεύτερη μέρα της αποστολή και σε απόσταση 322.000 χιλιομέτρων από την Γη μια δεξαμενή υγρού οξυγόνου εξερράγη μέσα στον θάλαμο υπηρεσίας αχρηστεύοντάς τον. Αμέσως διατάχθηκε η επιστροφή στην Γη αφού πρώτα το διαστημόπλοιο έκανε μία τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Για τις επόμενες 95 ώρες οι τρεις αστροναύτες χρησιμοποίησαν την σεληνάκατο “Aquarius” ως ναυαγοσωστική λέμβο στη διάρκεια του ταξιδιού επιστροφής. Η θερμοκρασία μέσα στην σεληνάκατο περιορίστηκε στους 2 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν. Ευτυχώς, όλα πήγαν κατ’ ευχήν. Ένα ηράκλειο πράγματι κατόρθωμα εάν αναλογιστεί κανείς την κούραση και καταπόνηση, σωματική και ψυχολογική, των τριών αστροναυτών σε ένα θαλαμίσκο σχεδιασμένο για δύο επί τρεις ολόκληρες ημέρες σε θερμοκρασίες ψύχους και με επικίνδυνα αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα. Το τελευταίο πρόβλημα μάλιστα λύθηκε χάρη σε μια Ελληνική “πατέντα” που πρότεινε ο αείμνηστος καθηγητής Αντώνης Κονταράτος! Ο Κονταράτος ήταν τότε επικεφαλής μιας ομάδας 16 διδακτόρων διαφόρων ειδικοτήτων -βιοφυσικών, ψυχολόγων, μαθηματικών, χημικών κ.α.- που είχε αναλάβει το ρόλο συμβούλου της NASA σχετικά με τα προβλήματα υγείας και ασφάλειας των αστροναυτών του προγράμματος Apollo. Εάν θα θέλατε να δείτε τις λεπτομερείς οδηγίες κατασκευής του νέου φίλτρου κοιτάξτε εδώ: This is the actual hack that saved the astronauts of the Apollo XIII.
Tου είχαν απονεμηθεί από τους Αμερικανούς πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το βραβείο επιτεύγματος για το πρόγραμμα «Άνθρωπος στο Φεγγάρι», που οδήγησε στο πρώτο βήμα του ανθρώπου στην Σελήνη. Το βραβείο αυτό του το απένειμε η NASA για «Σημαίνουσα συνεισφορά προς το αμερικανικό έθνος». Επίσης, το 1971 βραβεύτηκε με ειδική μνεία για την προσφορά του στις επανδρωμένες πτήσεις στο Διάστημα.
Όταν τo 1976, ο Αντώνης Κονταράτος, αποφάσισε να εγκαταλείψει τη λαμπρή καριέρα του στις ΗΠΑ και να επανέλθει στην Ελλάδα, η NASA του επεφύλαξε ένα σπάνιο αποχαιρετιστήριο δώρο. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία πρότεινε να δοθεί το όνομά του σε μία κρημνώδη κορυφογραμμή (Dorsum) της Σελήνης. Ο Κονταράτος όμως αρνήθηκε, και αντί για αυτό, ζήτησε να ονομαστεί το νεο-χαρτογραφημένο σημείο “Dorsum Thera” από την ιδιαίτερη πατρίδα του. Ίσως γιατί η μορφολογία του σημείου, θύμιζε αυτήν της Σαντορίνης. Η επιθυμία του έγινε σεβαστή. Το Dorsum Thera έχει μήκος 7 χιλιόμετρα με σεληνιακές συντεταγμένες: 24.4N και 31.4W.
Το 1976 o Αντώνης Κονταράτος εξελέγη Τακτικός Καθηγητής Διοίκησης της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών μέχρι και το 1984. Μεταξύ 1979 και 1982 διετέλεσε παράλληλα και Σύμβουλος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Μεταξύ 1985 και 1990 διετέλεσε Αντιπρόεδρος Επιχειρησιακής Στρατηγικής της Εταιρείας Biotech Research Laboratories στις HΠΑ και παράλληλα Καθηγητής στη Μεταπτυχιακή Σχολή Διοίκησης του Πανεπιστημίου George Washington στις ΗΠΑ. Τον Μάρτιο του 1991 διορίστηκε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Θεραπευτηρίου «Ευαγγελισμός» και τον Οκτώβριο του 1992 εξελέγη Πρώτος Γενικός Διευθυντής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, όπου και υπηρέτησε μέχρι και τον Φεβρουάριο του 1997. Τον Μάρτιο του 1997 ανέλαβε Γενικός Διευθυντής της Golden Filter S.A., Ανώνυμης Εταιρείας Έρευνας και Εκμετάλλευσης Ευρεσιτεχνιών, η οποία διαχειρίζεται το πρωτοποριακό βιολογικό φίλτρο τσιγάρων «biofilter». Τέλος, τον Απρίλιο του 1999 ανέλαβε Γενικός Διευθυντής του Νοσηλευτικού Ιδρύματος «Ερρίκος Ντυνάν» μέχρι το 2000. Από το 2002 ήταν Πρόεδρος της Golden Filter και από το 2008 Διοικητής του Ευαγγελισμού. Ο Αντώνης Κονταράτος έφυγε από την ζωή το 2009.
Πηγή: https://www.eef.edu.gr/el/nea/antonis-kontaratos/ – https://www.facebook.com/Dionysios-Simopoulos-544119439081811/?nr
