Την επιστημονική τους απάντηση σε θεωρίες συνωμοσίας, έδωσαν επιστήμονες από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών – ΕΚΚΕ και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ -ΕΙΠ , σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε.

Θεωρία 1. Τα εμβόλια για την Covid-19 είναι επικίνδυνα και φτιαγμένα για να μας παρακολουθούν.

Πραγματικότητα: Όπως επισήμανε ο διευθυντής Ερευνών στο εργαστήριο Ιατρικής Μικροβιολογίας, υπεύθυνος μονάδας εμβολίων του Ε. Ι. Παστέρ και μέλος της εθνικής επιτροπής εμβολιασμών, Δρ. Διονύσης Σγούρας, τα εμβόλια έναντι της Covid-19 είναι ασφαλή γιατί μέχρι τώρα έχουν χορηγηθεί σε πάνω από 10 δισεκατομμύρια δόσεις, προσθέτοντας ότι γίνονται περίπου 25-30 εκατομμύρια εμβολιασμοί ημερησίως με ελάχιστες παρενέργειες οι οποίες όπως έχει διαπιστωθεί οφείλονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία σε υποκείμενα νοσήματα ή σε καταστάσεις που προϋπήρχαν και ήταν αδιάγνωστες.

Επιπλέον απαντώντας σε όσους αφήνουν αιχμές για τον χρόνο ανάπτυξής τους τόνισε ότι αναπτύχθηκαν σε χρόνο ρεκόρ λόγω της άνευ προηγουμένου παγκόσμιας συνεργασίας και χρηματοδότησης της συγκεκριμένης έρευνας. « Έχουν περάσει από την ίδια αυστηρή διαδικασία κλινικών δοκιμών αξιολόγησης με τα άλλα παραδοσιακά εμβόλια τηρώντας όλα τα πρότυπα ασφαλείας και παραγωγής κι αυτό κατέστη δυνατόν λόγω των χρονικών περιορισμών γιατί τα διάφορα στάδια ή οι φάσεις των κλινικών μελετών προχώρησαν σχεδόν παράλληλα μεταξύ τους και όχι η μία μετά την άλλη όπως συνηθιζόταν παλαιότερα. Τα εμβόλια δεν περιέχουν κάποιον ζωντανό ιό παρά μόνο μία οδηγία στα κύτταρα μας για να συνδέσουν την πρωτεΐνη του κορονοϊού την γνωστή ακίδα. Αυτή η οδηγία με τη μορφή mRNA δεν εισέρχεται ποτέ στον πυρήνα των κυττάρων και αποδομείται άμεσα μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του. Έτσι λόγω της παροδικής φύσης του μορίου mRNA δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος ενσωμάτωσης στο γονιδίωμα των κυττάρων. Δεν περιλαμβάνει καμία συσκευή παρακολούθησης ούτε αποτελεί μέσο κατασκόπευσης ή μαρκαρίσματος του πληθυσμού. Όσον αφορά τις θεωρίες συνωμοσίας για επιπτώσεις στην αναπαραγωγή δημοσιευμένα πλέον στοιχεία μελετών αποδεικνύουν ότι δεν επηρεάζεται με κανέναν τρόπο η γονιμότητα. Ο εμβολιασμός έδειξε ότι προστατεύει αποτελεσματικά και την έγκυο και το έμβρυο της από την σοβαρή νόσο και τον θάνατο», σημείωσε ο κ. Σγούρας.

Θεωρία 2. H προσελήνωση του Apollo 11 είναι ψέμα της NASA όπως και οι υπόλοιπες πέντε προσεληνώσεις του προγράμματος Apollo.

Πραγματικότητα: Σύμφωνα με τον Δρ. Μάνο Σαριδάκη, κύριο ερευνητή, ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ, ραδιοτηλεσκόπια στη Γη παρατηρούν από το 1977 τα σήματα που εκπέμπουν οι πέντε πομποί ALSEP που έχουν τοποθετηθεί στη σελήνη, με τις σεληνογραφικές συντεταγμένες και την ισχύ των εκπομπών να συμφωνούν με τα προβλεπόμενα. «Δορυφόροι όπως ο LRO έχουν βγάλει ευκρινείς φωτογραφίες του σημείου προσελήνωσης όπου μπορεί κάποιος να δει πραγματικά το σημείο προσελήνωσης, τον ALSEP, τη σημαία, τις πατημασιές των αστροναυτών και μάλιστα η ιδιομορφία της φωτογραφίας συμπίπτει από τις φωτογραφίες που έχουμε βγάλει από το σημείο της σελήνης. Ακτίνες λέιζερ εκπεμπόμενες από τη Γη ανακλώνται στα κάτοπτρα που έχουμε αφήσει στη σελήνη και τις παίρνουμε πίσω. Από τη μελέτη της ανακλώμενης δέσμης προκύπτει ότι πέρα από καμία αμφιβολία η ανάκλαση έγινε σε μία τεχνητή επιφάνεια. Όταν είχαν τραβήξει οι αστροναύτες φωτογραφίες από την επιφάνεια της σελήνης φαίνονταν στο υπόβαθρο κάποιοι αστέρες που ήταν λαμπεροί στο υπεριώδες και πολλοί ισχυρίστηκαν ότι ήταν ψεύτικες οι φωτογραφίες, Δορυφόροι όμως αργότερα όπως ο TD-IA σκάναραν τον ουρανό και βρήκαν ότι αυτά τα αστέρια τα βρήκαν στις προβλεπόμενες θέσεις όπου ακτινοβολούν στο υπεριώδες, επομένως οι φωτογραφίες ήταν πραγματικές», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Σαριδάκης ενώ προσέθεσε ότι οι αποστολές όσων χωρών έχουν επιστρέψει πίσω έχουν φέρει εκατοντάδες κιλά σεληνιακών πετρωμάτων, που η σύστασή τους αποδεικνύει ότι είναι διαφορετική από αυτή των γήινων πετρωμάτων.

Θεωρία 3. Τεχνητή πρόκληση καταστροφικών σεισμών- Σκοτεινές δυνάμεις προκαλούν στοχευμένα ισχυρούς και καταστροφικούς σεισμούς εναντίον ανυποψίαστων πληθυσμών.

Πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη του Αστεροσκοπείου, Δρ. Σωτήρη Σμπόρα, αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας περιστρέφονται γύρω από το αμερικανικό ερευνητικό πρόγραμμα HAARP (High Frequency Active Auroral Research Program), που ξεκίνησε το 1990 και αποσκοπούσε στη μελέτη των ιδιοτήτων και της συμπεριφοράς της ιονόσφαιρας για τη διέγερση και χρήση αυτής ως κεραίας ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, τη βελτίωση των τηλεπικοινωνιών κ.α.

Το πρόγραμμα έχει κατηγορηθεί για την πρόκληση πλήθους φυσικών καταστροφών, από κλιματικές καταστροφές, όπως τυφώνες, καταιγίδες, πλημμύρες, ξηρασίες μέχρι και την πρόκληση ισχυρών σεισμών αλλά και αεροπορικών τραγωδιών. Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι οι πυρηνικές εκρήξεις δεν μπορούν να προκαλέσουν σεισμό σε μεγάλες αποστάσεις. «Οι υπόγειες πυρηνικές δοκιμές είναι ικανές να προκαλέσουν σεισμό ή ακόμη και σεισμική ακολουθία μικρού μεγέθους αλλά μόνο σε τοπική κλίμακα κι αυτές εντάσσονται στην επαγώμενη σεισμικότητα. Το επιστημονικό συμπέρασμα που βγαίνει για όλους αυτούς τους ισχυρούς καταστροφικούς σεισμούς που έχουν κατηγορηθεί ότι προκλήθηκαν τεχνητά από τεχνολογικά όπλα φυσικών καταστροφών είναι ότι συμβαίνουν συνήθως σε γνωστές τεκτονικές δομές, λιθοσφαρικής κλίμακας, δηλαδή πάρα πολύ μεγάλες και είναι οι περιοχές αυτές όπου οι τεκτονικές πλάκες εφάπτονται και κινούνται σχετικά μεταξύ τους», τόνισε.

Θεωρία 4. Chemtrails-Κυβερνήσεις ή και άλλοι παγκόσμιοι οργανισμοί εκλύουν μυστηριώδεις τοξικές ενώσεις στην ατμόσφαιρα μέσω αεροψεκασμών από επιβατικά και μη αεροπλάνα με σκοπό τη στείρωση πληθυσμών, τη μείωση προσδόκιμου ζωής, τον έλεγχο του μυαλού ή του καιρού.

Πραγματικότητα: Όπως εξήγησε ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΑΑ. Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος, τα γραμμικά σύννεφα, που ονομάζονται contrails, δημιουργούνται από τα καυσαέρια αεροσκαφών σε μεγάλα ύψη. «Οι θερμοί υδρατμοί και τα σωματίδια αιθάλης που περιέχονται στα καυσαέρια των αεροσκαφών μόλις βρεθούν στο περιβάλλον των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών όπου πετούν τα αεροσκάφη, λειτουργούν ως πυρήνες συμπύκνωσης των υδρατμών σχηματίζοντας μικροσκοπικούς παγοκρυστάλλους και τις χαρακτηριστικές γραμμές νεφών που βλέπουμε στον ουρανό, ωστόσο έχουν μικρή διάρκεια ζωής. Τα συμπυκνώματα αυτά είναι μια απολύτως αναμενόμενη φυσική διεργασία όταν οι συνθήκες είναι ευνοικές για την δημιουργία τους» τόνισε ο κ. Λαγουβάρδος προσθέτοντας ότι τα contrails δεν αποτελούν κίνδυνο για τους ανθρώπους.

Θεωρία 5. Επίπεδη Γη – Η Γη είναι ένας επίπεδος ακίνητος δίσκος με κέντρο τον Βόρειο Πόλο, ο οποίος περιβάλλεται από τους πάγους της Ανταρκτικής. Στη θεωρία αυτή η Γη βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος και ο Ήλιος και η Σελήνη, ολόκληρος ο ουράνιος θόλος γυρίζει γύρω από εμάς.

Πραγματικότητα: Σύμφωνα με τον εντεταλμένο ερευνητή του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής και Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του ΕΑΑ, Δρ. Γιάννη Παπουτσή, οι εικόνες από το διάστημα είναι αδιαπραγμάτευτη απόδειξη ότι η γη είναι σφαιρική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επίσης, είναι η ύπαρξη διαφορετικών ζωνών ώρας, αλλά και το γεγονός ότι σε μία δεδομένη χρονική στιγμή σε 2 διαφορετικά σημεία του πλανήτη έχουμε μέρα και νύχτα. «Αν η γη ήταν επίπεδη θα έπρεπε σε όλα τα μέρη του πλανήτη η γη να έχουμε είτε μέρα είτε νύχτα. Επιπλέον απτή απόδειξη είναι ότι οι κυκλώνες περιστρέφονται αριστερόστροφα στο βόρειο ημισφαίριο και δεξιόστροφα στο νότιο ημισφαίριο, αν η Γη ήταν επίπεδη θα έπρεπε να έχουν την ίδια φορά περιστροφής σε όλα τα σημεία του πλανήτη», σημείωσε ο κ. Παπουτσής.

Θεωρεία 6: Εξωγήινοι στο Roswell του Νέου Μεξικού- Τον Ιούλιο του 1947 μάρτυρες έκαναν λόγο για ένα φλεγόμενο αεροσκάφος λίγο πριν αυτό συντριβεί. Η παρουσία του στρατού ενίσχυσε αυτές τις θεωρίες για παρουσία «εξωγήινων» και ιπτάμενου δίσκου. Το 1995 κυκλοφορεί βίντεο μάλιστα που υποτίθεται ότι δείχνει την αυτοψία ενός «εξωγήινου» πτώματος από το περιστατικό του Roswell.

Πραγματικότητα: Όπως εξήγησε ο Δρ. Όμηρος Γιαννακής την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ αναπτύσσουν το πρόγραμμα MOGUL , μέσω του οποίου ανιχνεύονται ηχητικά κύματα στην ανώτερη ατμόσφαιρα τα οποία δημιουργούνται από τις εκρήξεις ατομικών βομβών που πραγματοποιούσε δοκιμαστικά η ΕΣΣΔ προκειμένου να μελετήσει τα αποτελέσματα και τις συνέπειες αυτών. Για το πρόγραμμα MOGUL χρησιμοποιούνται αερόστατα μεγάλου υψομέτρου. Η πραγματικότητα ήταν ότι οι λεγόμενοι εξωγήινοι ήταν ανδρείκελα δοκιμών που μεταφέρονταν σε μεγάλο υψόμετρο από τα αερόστατα της Πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ για τη διενέργεια επιστημονικών ερευνών. Η ασυνήθιστη δε παρουσία στρατιωτικών μονάδων που πάντα έφταναν λίγο μετά τη συντριβή ενός ιπτάμενου δίσκου για να ανακτήσουν τόσο τον δίσκο όσο και το εξωγήινο πείραμά του ήταν προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας που συνέλεγε τότε το αερόστατο και όποιο δοκιμαστικό όργανο ή ανδρείκελο έφερε μαζί του. Το πρόγραμμα MOGUL παραμένει για λόγους ασφαλείας μυστικό έως και το 1994 όταν και αποχαρακτηρίστηκαν απόρρητα έγγραφα και δίνονται απαντήσεις στις θεωρίες περί παρουσίας ιπτάμενων δίσκων στην περιοχή του Roswell.

Θεωρία 7. Μυστικά προγράμματα ελέγχου του καιρού – Κυβερνήσεις ή και διεθνείς οργανισμοί εκπονούν μυστικά προγράμματα ελέγχου του καιρού, όπως οι τεχνολογίες δημιουργίας νεφών, με πολλούς στόχους, μεταξύ των οποίων την χρήση τους ως όπλα οικονομικής καταστροφής άλλων χωρών αλλά και πληθυσμών.

Πραγματικότητα: Σύμφωνα με τον κύριο ερευνητή ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ Γιάννη Καλόγηρο, η σπορά νεφών μια απολύτως κατανοητή διαδικασία με στόχο την απομείωση των επιπτώσεων έντονων καιρικών φαινομένων, είναι μία μορφή τροποποίησης καιρού (κι όχι ελέγχου του καιρού) που στοχεύει στην αλλαγή των διαδικασιών μικροφυσικής στα νέφη καταιγίδων (συνήθως με την σπορά ιωδιούχου αργύρου που δρουν σαν πυρήνες συμπύκνωσης) και την αποτροπή της δημιουργίας μεγάλου μεγέθους χαλαζιού και ισχυρής βροχόπτωσης ή την εξασθένιση τροπικών κυκλώνων (τυφώνες). Στη διάρκεια των πρώτων στρατικωτικών κυβερνητικών προγραμμάτων σποράς νεφών (1950-1980) από τη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ κάποιες ακραίες πλημμύρες αποδόθηκαν σε μυστική σπορά νεφών. Όμως, επιστημονικές μελέτες έδειξαν ότι η αποτελεσματικότητα αυτής της διαδικασίας είναι σχετικά μικρή (10%) ή ακόμα ότι αποτυγχάνει στην περίπτωση των τυφώνων, ενώ τα πλημμυρικά φαινόμενα μπορούν να εξηγηθούν από τις μετεωρολογικές και υδρολογικές συνθήκες.

Επίσης, laser υψηλής ισχύος έχουν χρησιμοποιηθεί σε δοκιμές τροποποίησης καιρού, αλλά προς το παρόν με περιορισμένα αποτελέσματα. Προς το παρόν, περισσότερες από 50 χώρες χρησιμοποιούν την σπορά νεφών για να μετριάσουν τις επιπτώσεις του χαλαζιού στη γεωργία.

Θεωρία 8. Αστρολογία – Οι θέσεις των πλανητών, κατά τη γέννηση του κάθε ανθρώπου, επηρεάζουν τον χαρακτήρα του.

Πραγματικότητα: Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή του τμήματος Φυσικής ΑΠΘ, Χάρης Βάρβογλη,οι αστρολόγοι υποστηρίζουν ότι η αστρολογία έχει πολύ βαθιές ρίζες, ωστόσο αυτό δεν , ισχύει. Το πρώτο γνωστό ωροσκόπιο είχε γραφτεί την εποχή των Σελευκιδών στη Μεσοποταμία, δηλαδή ήταν οι επίγονοι του Μ. Αλεξάνδρου μετά το 300 πΧ κι αυτό δεν είχε καθόλου αναφορά σε ζώδια. Το πρώτο ωροσκόπιο με αναφορά σε ζώδια είναι το 60 πΧ κατά τους ελληνιστικούς χρόνους. Επιπλέον αναφέρεται ότι η αστρολογία έχει επιστημονική βάση. Όπως σημείωσε ο κ. Βάρβογλης αυτό είναι παντελώς ανυπόστατο καθώς στην αστρολογία σημασία έχει η θέση ενός πλανήτη κι όχι η απόστασή του από τη Γη. Ακόμη προσέθεσε ότι οι σημερινοί αστρολόγοι αφήνουν να εννοηθεί ότι η αστρολογία βασίζεται στην επιστήμη, η οποία έχει τεκμηριώσει ότι τα μακρινά σώματα αλληλεπιδρούν βαρυτικά. Ποια είναι η ένταση της βαρυτικής αλληλεπίδρασης που ασκεί για παράδειγμα ο πλανήτης ‘Αρης σε ένα μωρό που γεννιέται και ποια αυτή του μαιευτήρα; Όπως εξήγησε ο καθηγητής, αν ο μαιευτήρας βρίσκεται σε απόσταση 0,5 μέτρου κατά τη γέννα και έχει βάρος 75 κιλά, η βαρυτική επίδραση του είναι κατά 24 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του ‘Αρη.

Θεωρία 9. Εμφανίσεις ‘Αγνωστης Ταυτότητας Ιπτάμενων Αντικειμένων (ΑΤΙΑ) – Υπάρχουν περιστατικά εμφάνισης ‘Αγνωστης Ταυτότητας Ιπτάμενων Αντικειμένων (ΑΤΙΑ) ή UFΟ, τα οποία οι αρχές αποκρύπτουν και παραπλανούν την κοινή γνώμη παρά τις μαρτυρίες που έχουν καταγραφεί.

Πραγματικότητα: Σύμφωνα με τον εντεταλμένο ερευνητή του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ, Δρ. Σταύρο ‘Ακρα, όλες οι αναφορές γίνονται από ανεκπαίδευτους παρατηρητές και όχι από επαγγελματίες ή ερασιτέχνες αστρονόμους. «Οι φωτογραφίες που έρχονται στη δημοσιότητα είναι κυρίως θολές και χαμηλής ποιότητας. Από τεχνολογικής απόψεως η πιθανότητα να μας έχουν επισκεφθεί είναι πολύ μικρή λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταξύ των άστρων. Για παράδειγμα για το κοντινότερο άστρο σε εμάς ο Εγγύτατος του Κενταύρου χρειαζόμαστε πάνω από 17.000 χρόνια για να πάμε με το πιο γρήγορο σκάφος. Από παρατηρητικής απόψεως μπορούμε να εξηγήσουμε τις περισσότερες αναφορές ως εξής: δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη γη, εκτοξεύσεις πυραύλων, μετέωρα και συντρίμμια από πυραύλους που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της γης, φώτα από αεροπλάνα ή drones, σχηματισμοί από σύννεφα, μετεωρολογικά μπαλόνια, σφαιρικές αστραπές, πυροτεχνήματα, τον πλανήτη Αφροδίτη», επισήμανε.

Θεωρία 10- Η κλιματική αλλαγή δεν υπάρχει ή δεν είναι ανθρωπογενής. Ο πλανήτης είχε υπερθερμανθεί στο παρελθόν ( κύκλος θέρμανσης, ψύξης του πλανήτη). Είναι αδύνατο ένα αέριο όπως το διοξείδιο του άνθρακα που αποτελεί πολύ μικρό ποσοστό της ατμόσφαιρας να έχει τόση μεγάλη επίδραση στο κλίμα καθώς επίσης και τα κλιμαντικά μοντέλα είναι αναξιόπιστα.

Πραγματικότητα:  Σύμφωνα με την διευθύντρια ερευνών ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ, Δρ. Βασιλική Ασημακοπούλου, ο πλανήτης έχει περάσει κύκλους θέρμανσης – ψύξης, όμως όχι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. «Χρειάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια γι αυτές τις εναλλαγές, για να περάσουμε από κύκλο θέρμανσης σε κύκλο ψύξης και πάντα οι περίοδοι που παρατηρούταν αύξηση της θερμοκρασίας παρατηρούταν παράλληλα και αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα», επισήμανε ενώ προσέθεσε ότι ο βασικός του ρόλος είναι να δρα σαν «γυαλί θερμοκηπίου» που παγιδεύει τη θερμότητα στη γη και έτσι είναι κατοικήσιμη η Γη. «Βοηθά να έχει καλές θερμοκρασίες, όμως αυτή η ισορροπία είναι ευαίσθητη και αυτή τη στιγμή έχει διαταραχθεί γιατί έχει αυξηθεί η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα. Η αύξηση του οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας», είπε ενώ σχετικά με τα κλιματικά μοντέλα τόνισε ότι έχουν βελτιωθεί στο πέρασμα των ετών γιατί έχουν βελτιωθεί και τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται και η υπολογιστική ικανότητα οπότε θεωρούνται αξιόπιστα.

Θεωρία 11. Κβαντικές θεραπείες, κβαντική ιατρική – α) «Φάρμακα» ή προϊόντα που χρησιμοποιούν το λήμμα «κβαντικός» (π.χ. κβαντική διατροφή, κβαντικός επίδεσμος) με όρους μάρκετινγκ ή επικαλούνται ανυπόστατες κβαντικές ιδιότητες υλικών. β) θεραπευτικές ρουτίνες και πρακτικές που χρησιμοποιούν αρχές της κβαντικής φυσικής και ισχυρίζονται ότι ο άνθρωπος μπορεί να επέμβει με τη σκέψη του στα κύτταρα του σώματος του και να τα επηρεάσει θεραπεύοντας ασθένειες.

Πραγματικότητα: Όπως εξηγεί ο πολιτικός μηχανικός και φυσικός, Δημήτρης Δημόπουλος η κβαντική φυσική είναι μια φυσική θεωρία που περιγράφει θεμελιώδη σωματίδια της ύλης σε υποατομικό επίπεδο αλλά δεν διαφοροποιείται από προϊόν σε προϊόν. Ένα «κβαντικό» σαμπουάν αποτελείται από τα ίδια θεμελιώδη σωματίδια με τις ίδιες αλληλεπιδράσεις με ένα «βιολογικό» σαμπουάν ή ένα απλό σαμπουάν. Μακροσκοπικά,αυτό που ενδιαφέρει σε ένα φάρμακο είναι η μοριακή του σύσταση και οι χημικές αντιδράσεις που προκαλεί στο σώμα, και ο επιθετικός προσδιορισμός «κβαντικό» δεν έχει κανένα απολύτως νόημα, παρά μόνον για να εντυπωσιάζει. Ακόμη, όπως αναφέρει οι κβαντικές θεραπείες που δεν βασίζονται σε προϊόντα αλλά στη «δύναμη της ανθρώπινης σκέψης» είναι μία νέα κατηγορία που ανθίζει στις ΗΠΑ και στηρίζεται στο συμπέρασμα της κβαντομηχανικής ότι η παρατήρηση επηρεάζει το παρατηρούμενο σωματίδιο, με τους ψευδοεπιστήμονες να ανάγουν την αλληλεπίδραση που προκαλεί η παρατήρηση σε κάποια υπερφυσική ιδιότητα του εγκεφάλου.

Θεωρία 12. Covid-19 και πληθυσμιακός έλεγχος -Ο ιός Sars-CoV-2 που προκαλεί την COVID-19 αποτελεί εργαλείο κάποιας κυβέρνησης ή της ελίτ για τη μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού.

Πραγματικότητα: Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία ο ιός Sars-CoV-2 που προκαλεί την Covid-19 είναι ένα εργαστηριακό βιολογικό όπλο που έχει αναπτυχθεί είτε από την κινεζική κυβέρνηση ή από κάποιες ελίτ με στόχο να μειώσουν ή να ελέγξουν τον παγκόσμιο πληθυσμό. Όπως τόνισε ο υποψήφιος διδάκτωρ του τμήματος ΕΜΜΕ του ΕΚΠΑ, Ιωσήφ Χαλαβαζής η θεωρία αυτή σχετίζεται με την τεχνοφοβία, την δυσπιστία και γενικά την πολιτική κρίση. Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΕΚΚΕ και καθηγητής στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, Νίκος Δεμερτζής υπογράμμισε ότι όλες αυτές οι αφηγήσεις γύρω από διάφορα φαινόμενα δεν είναι άσχετο ότι έχουν επιταθεί ως προς τη διάδοσή τους τα τελευταία χρόνια καθώς βρισκόμαστε σε μια εποχή μετααλήθειας που χαρακτηρίζεται από μία ριζωματική δυσπιστία σχεδόν όλων απέναντι σε όλους. «Βρισκόμαστε ενώπιον μίας πλημμυρίδας παραπληροφόρησης, παραποιημένων ειδήσεων τόσο ώστε από έγκυρες μελέτες φαίνεται ότι σε πολύ λίγα χρόνια η πλειονότητα των ειδήσεων θα είναι παραποιημένες ειδήσεις», τόνισε ο κ. Δεμερτζής ενώ επέστησε την προσοχή στη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις παραποιημένες ειδήσεις και στις ψευδείς ειδήσεις. Οι πρώτες είναι ένα είδος προπαγάνδας, περιέχουν πληροφορίες που είναι μισοαλήθειες και μισοψέματα, ενώ οι δεύτερες αναφέρονται σε παντελώς ανυπόστατα γεγονότα. Τέλος προανήγγειλε την έναρξη ενός προγράμματος από έξι ερευνητικά κέντρα που θα αποτελεί ένα παρατηρητήριο ειδήσεων γύρω από επιστημονικά θέματα και θα αφορά κυρίως ειδήσεις για την κλιματική αλλαγή και την πανδημία της Covid-19.

Πηγή

Υπάρχει μια σιωπηλή τραγωδία που εκτυλίσσεται σήμερα στα σπίτια μας και αφορά στα πιο πολύτιμα κοσμήματά μας: τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας βρίσκονται σε μια συναισθηματική κατάσταση καταστροφική!

Τα τελευταία 15 χρόνια, οι ερευνητές μας πρόσφεραν στατιστικές κάθε φορά και πιο ανησυχητικές σχετικά με την οξυμένη και επίμονη αύξησης παιδικής ψυχασθένειας που τώρα έχει φτάσει αναλογίες επιδημίας. Οι στατιστικές δεν ψεύδονται:

•  1 κάθε 5 παιδιά έχει προβλήματα ψυχικής υγείας
•  παρατηρήθηκε αύξηση 43% στη Δ.Ε.Π.Υ.( Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας)
•  παρατηρήθηκε αύξηση 37% στην εφηβική κατάθλιψη
•  παρατηρήθηκε αύξηση 200% στον αριθμό των παιδικών (μεταξύ 10 και 14 ετών) αυτοκτονιών

Τι συμβαίνει και τι κάνουμε λάθος;

Τα σημερινά παιδιά βρίσκονται σε υπερδιέγερση και είναι γεμάτα υλικά δώρα, αλλά στερούνται των βασικών για μια υγιή παιδική ηλικία, όπως:

•  συναισθηματικά διαθέσιμους γονείς
•  όρια ξεκάθαρα βαλμένα
•  υπευθυνότητες
•  ισορροπημένη διατροφή και επαρκή ύπνο
•  κίνηση εν γένει, ειδικά. Όμως, στην ύπαιθρο
•  δημιουργικό παιχνίδι, κοινωνική αλληλεπίδραση, ευκαιρίες για μη-καθοδηγούμενο παιχνίδι και «ευκαιρίες» για να βαριούνται

Αντιθέτως, τα τελευταία χρόνια τα παιδιά χόρτασαν από:

•  γονείς με την προσοχή τους αποσπασμένη από την ψηφιακή τεχνολογία
•  γονείς επιεικείς και επιτρεπτικούς που αφήνουν τα παιδιά τους «να κυβερνούν τον κόσμο» και να είναι εκείνα που βάζουν τους κανόνες
•  μια αίσθηση δικαιωμάτων, του να τα αξίζουν όλα χωρίς να τα κερδίζουν ή να γίνονται υπεύθυνα μόλις το αποκτούν
•  ακατάλληλος ύπνος και μη ισορροπημένη διατροφή
•  καθιστικός τρόπος ζωής
•  ατελείωτη διέγερση, τεχνολογικές νταντάδες, άμεση επιβράβευση κι απoυσία βαρετών στιγμών

Τι να κάνουμε;

Αν θέλουμε τα παιδιά μας να γίνουν άτομα ευτυχισμένα και υγιή, πρέπει να ξυπνήσουμε και να επιστρέψουμε στα βασικά. Είναι ακόμη δυνατόν! Πολλές οικογένειες είδαν άμεση βελτίωση λίγες εβδομάδες αφότου εφάρμοσαν τις ακόλουθες συστάσεις:

•  Βάλτε όρια και να θυμάστε ότι εσείς είστε ο καπετάνιος του καραβιού. Τα παιδιά σας θα αισθανθούν πιο σίγουρα ξέροντας πως εσείς έχετε τον έλεγχο του πηδαλίου
•  Προσφέρετε στα παιδιά έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής, γεμάτο από αυτό που τα παιδιά ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ, όχι από αυτό που ΘΕΛΟΥΝ. Μη φοβάστε να πείτε «όχι» στα παιδιά σας, αν αυτό που θέλουν δεν είναι αυτό που χρειάζονται
•  Δώστε τους θρεπτική τροφή και περιορίστε την τροφή-σκουπίδι
•  Να περνάτε τουλάχιστον μια ώρα ημερησίως στον καθαρό αέρα με δραστηριότητες όπως: ποδήλατο, περπάτημα, ψάρεμα, παρατήρηση πουλιών/εντόμων
•  Απολαύστε καθημερινά ένα οικογενειακό βραδινό φαγητό χωρίς έξυπνα τηλέφωνα ή τεχνολογία που θα τους αποσπά την προσοχή
•  Παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια με όλη την οικογένεια ή, αν τ παιδιά είναι πολύ μικρά για επιτραπέζια, αφεθείτε να παρασυρθείτε από τα ενδιαφέροντά τους κι επιτρέψτε να είναι εκείνα που θα καθοδηγούν το παιχνίδι
•  Εμπλέξτε τα παιδιά σας σε κάποια από τις δραστηριότητες ή τα καθήκοντα του σπιτιού σύμφωνα με την ηλικία τους (να διπλώνουν τα ρούχα, να τακτοποιούν τα παιχνίδια τους, να απλώνουν τα ρούχα, να ξεπακετάρουν τα φαγητά, να στρώνουν το τραπέζι, να ταΐζουν τον σκύλο κλπ.)
•  Καθιερώστε μια συνεπή ρουτίνα ως προς την ώρα ύπνου, για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας κοιμάται όσο χρειάζεται. Τα ωράρια θα είναι ακόμη πιο σημαντικά για παιδιά σε σχολική ηλικία.
•  Διδάξτε υπευθυνότητα κι ανεξαρτησία. Μην τα προστατεύετε υπερβολικά έναντι κάθε απογοήτευσης ή κάθε λάθους. Τα να κάνουν λάθη θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και να μάθουν να υπερνικούν τις προκλήσεις της ζωής.
•  Μη φτιάχνετε την τσάντα τού παιδιού σας, μην τους την κουβαλάτε, μην τους πηγαίνετε την εργασία που ξέχασαν, μην τους ξεφλουδίζετε την μπανάνα ή το πορτοκάλι, αν μπορούν να το κάνουν μόνα τους (4-5 ετών). Αντί να τους δίνετε το ψάρι, μάθετέ τους να ψαρεύουν.
•  Μάθετέ τους να περιμένουν και να αναβάλουν την ικανοποίηση.
•  Δώστε ευκαιρίες για «πλήξη», μια και η πλήξη είναι η στιγμή οπότε και ξυπνά η δημιουργικότητα. Μην αισθάνεστε υπεύθυνος να διασκεδάζουν τα παιδιά όλη την ώρα.
•  Μη χρησιμοποιείτε την τεχνολογία ως θεραπεία για τη βαρεμάρα, μήτε να τους την προσφέρετε στην πρώτη ευκαιρία απραξίας.
•  Αποφύγετε τη χρήση τής τεχνολογίας στο τραπέζι, στο αυτοκίνητο, στα εστιατόρια, στα εμπορικά κέντρα. Χρησιμοποιείστε αυτές τις στιγμές ως ευκαιρίες κοινωνικοποίησης, εκπαιδεύοντας έτσι τον εγκέφαλό τους να ξέρει να λειτουργεί όταν βρίσκονται σε κατάσταση: «πλήξη»
•  Βοηθήστε τους να φτιάξουν ένα «βαζάκι πλήξης» με ιδέες για δραστηριότητες για όταν θα βαριούνται.
•  Να είστε συναισθηματικά διαθέσιμος ούτως ώστε να «συνδέεστε» με το παιδί σας και να του διδάσκετε αυτορρύθμιση και κοινωνικές δεξιότητες.
•  Τα βράδια απενεργοποιείστε τα τηλέφωνα, όταν τα παιδιά πρέπει να πάνε για ύπνο, ούτως ώστε να αποφύγετε την ψηφιακή απόσπαση προσοχής.
•  Γίνετε ένας συναισθηματικός ρυθμιστής ή προπονητής των παιδιών σας. Διδάξτε τους να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται την απογοήτευση ή την οργή τους.
•  Μάθετέ τους να χαιρετούν, να αλλάζουν ρόλους, να μοιράζονται χωρίς να μένουν με άδεια χέρια, να λένε «ευχαριστώ» και «παρακαλώ», να παραδέχονται τα λάθη τους και να ζητούν συγγνώμη (μην τους το επιβάλετε), και να είστε το πρότυπο όλων αυτών των αξιών που θέλετε να μεταδώσετε..
•  Συνδεθείτε συναισθηματικά – χαμογελάστε, αγκαλιάστε, φιλήστε, γαργαλήστε, διαβάστε, χορέψτε, παίξτε ή μπουσουλήστε μαζί τους.

***

Σημαντικό: Αν και στο ελληνικό διαδίκτυο εμφανίστηκε σαν άρθρο του Ψυχιάτρου Δρ. Λουίς Ρόχας Μάρκος, στην πραγματικότητα είναι άρθρο της εργοθεραπεύτριας Victoria Prooday

Πηγή

Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας και της εύκολης πρόσβασης σε αυτήν. Πολλές φορές απευθυνόμαστε σε μηχανές αναζήτησης όπως η google ή η yahoo για να βρούμε κάτι που δεν ξέρουμε, να αναζητήσουμε πληροφορίες για προϊόντα, να κάνουμε αγορές κ.ο.κ. Συνήθως, η ευκολία αυτή μας λύνει τα χέρια και είναι πράγματι ένα σπουδαίο επίτευγμα της εποχής μας. Ταυτόχρονα όμως οδηγεί πολλούς ανθρώπους στο να αναρωτιούνται πολύ συχνά αν είναι αναγκαίο να μάθουν μια πληροφορία όταν την πληροφορία αυτή μπορούν να τη βρουν εύκολα κάνοντας μια αναζήτηση στη Google.

Αυτή η άποψη είναι πολύ διαδεδομένη στο χώρο της εκπαίδευσης, μεταξύ των καθηγητών, μεταξύ των μαθητών αλλά και μεταξύ αυτών που χαράζουν εκπαιδευτική πολιτική ή εκπαιδεύουν τους μελλοντικούς καθηγητές και δασκάλους. Αυτήν την άποψη θα διε­ρευνήσουμε σε αυτό το άρθρο και θα προσπαθήσουμε να την κατατάξουμε στην περιοχή της αλήθειας ή σε αυτήν του μύθου.

Φυσικά, δεν είναι απαραίτητο να συμφωνήσετε με τα επόμενα επιχειρήματα, ούτε όλα είναι μαύρο ή άσπρο. Σίγουρα όμως μπορεί να είναι ένα μικρό έναυσμα για περισσότερη σκέψη! Ας ορίσουμε λοιπόν το πρόβλημα θέτοντας προς κρίση την επόμενη ερώτηση – άποψη:

«Αφού μπορώ να βρω στη google οποιαδήποτε γνώση θέλω, οποιαδήποτε στιγμή θέλω, γιατί να πρέπει να μάθω τη γνώση αυτή στο σχολείο;»

Η διάκριση μεταξύ των δεδομένων, της πληροφορίας και της γνώσης

Θα κάνω μια προσπάθεια να τονίσω τη διάκριση μεταξύ δεδομένων (data), πληροφορίας (information) και γνώσης (knowledge). Αυτές οι τρεις λέξεις και ειδικότερα οι δύο τελευταίες χρησιμοποιούνται πολλές φορές εναλλακτικά. Όμως, η καθεμιά έχει το δικό της νόημα και δεν ταυ­τίζονται!

Tα δεδομένα είναι πρωτογενείς πληροφορίες (αριθμοί, λέξεις, εικόνες, σχήματα κ.λπ.) που για να αποκτήσουν νόημα πρέπει να υποστούν επεξεργασία, ενώ οι πληροφορίες είναι προτάσεις μέσω των οποίων αποκτούν νόημα τα δεδομένα. Για παράδειγμα αν σας δώσουν τους αριθμούς 12, 14, 14, 19, τότε σας έχουν δώσει κάποια δεδομένα. Τα δεδομένα αυτά γίνονται πληροφορία αν σας πουν επιπλέον ότι οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν στους βαθμούς των διαγωνισμάτων που έχει γράψει ένας μαθητής στο μάθημα της Φυσικής.

Οι πληροφορίες μπορεί να περιλαμβάνουν αδιαμφισβήτητα γεγονότα (facts), όπως για παράδειγμα «η πρωτεύουσα της Ελλάδας είναι η Αθήνα», αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν και προτάσεις που είναι δυνατόν να ερμηνευτούν με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το άτομο που λαμβάνει την πληροφορία. Όπως είναι κατανοητό, η πληροφορία διακινείται συνεχώς. Αυτό σημαίνει ότι υπάρ­χει πάντοτε ο πομπός της πληροφορίας, για παράδειγμα ένα άτομο, ένα βιβλίο, ένα site, η Google κ.ο.κ., και ο δέκτης της, δηλαδή ένα δεύτερο άτομο.

Η προέλευση της γνώσης (knowledge) και η σχέση της με την αλήθεια και με τα πιστεύω ενός ατόμου είναι αντικείμενο ενός ολόκληρου κλάδου της φιλοσο­φίας που λέγεται επιστημολογία. Στο πλαίσιο του άρθρου αυτού μπορούμε να περιορίσουμε λίγο τις φιλοσοφικές προεκτάσεις τις γνώσης σε κάτι πιο χει­ροπιαστό. Μπορούμε να πούμε ότι οι γνώσεις ενός ανθρώπου, οι οποίες αποθηκεύονται στη Μακρά του Μνήμη, είναι νοητικές αναπαραστάσεις – μοντέλα του κόσμου, οι οποίες:

• i) συ­νει­σφέρουν στην κατανόηση τού πώς λειτουργεί ο κόσμος, και επιπλέον
• ii) συντελούν στην ανάληψη δράσης από τη μεριά του ανθρώπου με σκοπό την αλληλεπίδρασή του με τον κόσμο.

Ο παραπάνω ορισμός δεν φιλοδοξεί να φωτίσει όλες τις πιθανές πλευρές της γνώσης, αλλά επιθυμεί να ορίσει τα όρια που διακρίνουν τη γνώση από την πληροφορία.

Οι γνώσεις προκύπτουν ως αποτέλεσμα νοητικής λειτουργίας, καθώς ο άνθρωπος λαμβάνει πληροφορίες από το περιβάλλον του. Έτσι, η γνώση βρίσκεται στο νου των ανθρώπων και χτίζεται στη Μακρά τους Μνήμη σταδιακά στη διάρκεια της ζωής τους, ενώ η πληροφορία, που είναι δεδομένα που έχουν νόημα, απλώς μεταδίδεται με διάφορους τρόπους έχοντας αποδέκτες τους ανθρώπους. Με άλλα λόγια, οι πληροφορίες συνεισφέρουν στο χτίσιμο των γνώσεων του ανθρώπου, αλλά δεν ταυτίζονται με αυτές.

Μύθος ή αλήθεια;

Έχοντας κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ της γνώσης και της πληροφορίας, είμαστε αρκετά έτοιμοι να απαντήσουμε στο ερώτημα – άποψη που θέσαμε λίγο παραπάνω.

Σύμφωνα με τη διάκριση μεταξύ πληροφορίας και γνώσης, δεν μπορούμε να μιλάμε για γνώσεις όταν ψάχνουμε στη Google ή οπουδήποτε αλλού. Ο άνθρωπος λαμβάνει πληροφορίες από την Google τις οποίες θα μετα­σχη­ματίσει σε γνώσεις όταν τις ενσωματώσει στη Μακρά του Μνήμη. Έτσι, η ερώτηση από τη φύση της δεν είναι σωστή και πρέπει να μετασχηματιστεί ως εξής: «Αφού μπορώ να βρω στη google οποιαδήποτε πληροφορία θέλω, γιατί να πρέπει να λάβω την πληροφορία αυτή στο σχολείο;»

Όμως, αυτή η ερώτηση – άποψη είναι και επικίνδυνη και λανθασμένη.

Είναι πρώτα απ’ όλα επικίνδυνη διότι αμφισβητεί άμεσα τα θεμέλια της εκπαίδευσης, μιας και ενστικτωδώς μετασχηματίζεται στην ερώτηση – άποψη: «Αφού μπορώ να βρω οποιαδήποτε πληροφορία θέλω, όποτε τη θέλω, γιατί να πάω στο σχολείο;».

Είναι επιπλέον λανθασμένη διότι αφενός αγνοεί το πώς λειτουργεί η ανθρώπινη σκέψη και αφετέρου κάνει υποθέσεις (…μπορώ να βρω οποιαδήποτε πληροφορία θέλω, όποτε τη θέλω …) οι οποίες δεν ισχύουν για τους περισσότερους ανθρώπους, ακόμη και για τους ψηφιακά μορφωμένους.

Ας αναλύσουμε περαιτέρω τα παραπάνω επιχειρήματα:

Είναι γνωστό ότι η εκπαίδευση είναι πολύτιμο αγαθό για την ανθρώπινη κοινωνία. Τα επιτεύγματα του ανθρώπινου πολιτισμού εκτοξεύτηκαν από τη στιγμή που η εκπαίδευση επεκτάθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και έγινε υποχρεωτική. Ατομικά, για κάθε άνθρωπο, υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης αντιστοιχούν σε υψηλότερα ετήσια έσοδα, καλύτερη υγεία και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Συλλογικά, για την κοινωνία σημαίνει μεγαλύτερη τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη, χαμηλότερα έξοδα περίθαλψης, χαμηλότερη εγκληματικότητα (Wiliam 2011).

Ο James Flynn παρατήρησε ότι ο δείκτης ευφυΐας αυξάνεται από γενιά σε γενιά (φαινόμενο Flynn). Η εκπαίδευση είναι μια από τις κύριες αιτίες της ανόδου των επιδόσεων των ανθρώπων στα τεστ του δείκτη ευφυΐας (IQ τεστ). Τα 9 χρόνια υποχρεωτικής εκπαίδευσης, που επικράτησαν στον εικοστό αιώνα, αρκούν για να εξηγήσουν το φαινόμενο Flynn μιας και η ευφυΐα αυξάνεται κατά 2-4 μονάδες για κάθε πρόσθετη χρονιά στο σχολείο (Demetriou 2015).

Συνεπώς, απαξιώνοντας την εκπαίδευση και τη λειτουργία της θέτουμε έναν ωρολογιακό μηχανισμό υπονόμευσης της ανθρώπινης ευημερίας και εξέλιξης.

Η ευφυΐα αυξάνεται κατά 2-4 μονάδες για κάθε πρόσθετη χρονιά στο σχολείο.

Όμως, κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ουσιαστικά δε φταίει ο θεσμός της εκπαίδευσης αλλά το σημερινό της αναχρονιστικό περιεχόμενο.

Παρόλο που δεν είναι εντελώς λανθασμένος ο ισχυρισμός αυτός, είναι εύκολο να πάμε στην αντίπερα όχθη και να ισχυριστούμε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι τα παιδιά μας να μαθαίνουν στο σχολείο μόνο δεξιότητες και όχι γνώσεις που ούτως ή άλλως θα ξεπεραστούν πολύ γρήγορα ή έχουν ήδη ξεπεραστεί. Και αυτή όμως η άποψη είναι λανθασμένη αφού αγνοεί τη βασική λειτουργία της ανθρώπινης σκέψης.

Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να κατανοήσει μια πληροφορία που λαμβάνει αν δεν έχει πρότερες αντίστοιχες γνώσεις αποθηκευμένες στη Μακρά του Μνήμη ώστε να μπορεί να αποκωδικοποιήσει την πληροφορία αυτή. Αυτά που ήδη γνωρίζουμε καθορίζουν τι μπορούμε να δούμε και να καταλάβουμε γύρω μας και όχι το αντίστροφο (De Bruyckere et al. 2015). Ζώντας στη σημερινή εποχή, οι γνώσεις που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος είναι αυτές που καταρχήν θα τον βοηθούν να κατανοεί το σημερινό κόσμο. Θυμηθείτε για παράδειγμα το τραγικό γεγονός της δηλητηρίασης πέντε φοιτητών από τις αναθυμιάσεις ενός μαγκαλιού κάποια χρόνια πριν. Τι είδους γνώσεις δεν κατείχαν οι συγκεκρι­μένοι φοιτητές με συνέπεια να οδηγηθούν στο θάνατο;

Επίσης, η ανθρώπινη σκέψη βασίζεται σε συνδυασμούς γνώσεων που υπάρχουν στη μνήμη του ανθρώπου. Το ερέθισμα που λαμβάνει ένας άνθρωπος από το περιβάλλον του μπορεί να είναι κάποια πληροφορία που δέχθηκε, όπως για παράδειγμα ένα πρόβλημα που του τέθηκε προς λύση. Όταν όμως οι προϋπάρχουσες γνώσεις του είναι περιορισμένες η δυνατότητα επίλυσης του προβλήματος είναι και αυτή ιδιαίτερα μειωμένη. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα. Με άλλα λόγια, οι λιγότερες γνώσεις οδηγούν σε ρηχότερη σκέψη ή αλλιώς στην έλλειψη κριτικής ικανότητας, άρα και στη μειωμένη ικανότητα λύσης προβλημάτων.

Να δώσω ένα χειροπιαστό παράδειγμα. Υπάρχουν πολλές ασκήσεις φυσικής λυμένες στο διαδίκτυο. Παρόλα αυτά, ένας συγγραφέας ασκήσεων φυσικής φτιάχνει μια καινούργια άσκηση της οποίας τα χαρακτηριστικά έχουν ποιοτικές διαφορές με κάποιες που είναι λυμένες στο διαδίκτυο. Ο μαθητής που ψάχνει να βρει μια παρόμοια άσκηση, πρέπει να αναγνωρίσει καταρχήν τις διαφορές και τις ομοιότητες της άσκησης που βρήκε με αυτή που έχει να λύσει, ώστε να μπορέσει να κάνει την αντιστοίχηση. Συνεπώς, ο μαθητής χρειάζεται προϋπάρχουσες γνώσεις για να κρίνει αν αυτή η άσκηση που βρήκε στο διαδίκτυο είναι παρεμφερής με αυτή που του δόθηκε προς λύση.

Αυτά που ήδη γνωρίζουμε καθορίζουν τι μπορούμε να δούμε και να καταλάβουμε γύρω μας και όχι το αντίστροφο.

Η άποψη ότι σήμερα είναι δυνατόν κάποιος να βρει ό,τι θέλει στο διαδίκτυο δε βασίζεται παρά μόνο στην εντύπωση που του δίνει το πολύ μεγάλο πλήθος των πληροφοριών που βιώνει στο διαδίκτυο. Η Μνήμη Εργασίας ενός ανθρώπου, όταν βιώνει νέες, άγνωστες πληροφορίες έχει μειωμένη ικανότητα επεξεργασίας (για περισσότερα εδώ). Έτσι, δεν μπορεί να διαχειριστεί με τη σκέψη του το μεγάλο πλήθος πληροφο­ριών, κάτι που του δημιουργεί την εντύπωση της «παντοδυναμίας» του μέσου. Αυτή η εντύπωση τον οδηγεί τελικά να πιστεύει ότι μπορεί να βρει τα πάντα στο διαδίκτυο.

Βέβαια, το καλύτερο παράδειγμα στον παραπάνω μύθο της «παντοδυναμίας» του διαδικτύου είναι η απάντηση στην ερώτηση: «Πόσες φορές έχει τύχει να ψάχνεις επί ώρες στο διαδίκτυο χωρίς να βρίσκεις ακριβώς αυτό που θέλεις;». Οι περισσότεροι που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο έχουν βιώσει κάποια παρόμοια κατάσταση. Μήπως δεν υπάρχει αυτό που θέλουν ή μήπως δε γνωρίζουν καλά πώς να ψάχνουν;

Για να βρεις κάτι χρήσιμο στο διαδίκτυο, πρέπει αφενός να υπάρχει αυτό το κάτι (πράγμα που όπως είπαμε δεν είναι σίγουρο) και επιπλέον πρέπει να ξέρεις να ψάχνεις, καθώς και να ξέρεις να διακρίνεις αν αυτό που βρήκες είναι αληθές ή ψευδές.

Το να ξέρεις να ψάχνεις στο διαδίκτυο είναι μια δεξιότητα που πρέπει να διδάσκεται στο σχολείο (χρήση των σωστών τελεστών και των λέξεων κλειδιά και γίνεται η δουλειά). Όμως, σε πολλές περιπτώσεις επικρατεί ο μύθος του ψηφιακά μορφωμένου. Θεωρούμε de facto ότι οι νέοι έχουν τέτοια εξοικείωση με την τεχνολογία που μπορούν να κάνουν αποδοτική και αποτελεσματική χρήση όλων των ψηφιακών μέσων που έχουν στη διάθεσή τους. Πλήθος ερευνών (Kirschner & De Bruyckere 2017) όμως έχουν αποδείξει ότι οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν σε μεγάλο βαθμό τέτοιες δεξιότητες και γι’ αυτό το λόγο οι δεξιότητες αυτές πρέπει να διδάσκονται στο σχολείο.

Από την άλλη μεριά, το να ξέρεις να διακρίνεις αν αυτό που βρήκες είναι αληθές ή ψευδές στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις γνώσεις που έχεις ήδη συσσωρεύσει για το αντικείμενο που ψάχνεις. Αν έχεις γνώσεις σε ένα συγκεκριμένο τομέα, τότε είσαι σε αρκετά μεγάλο βαθμό θωρακισμένος από ψευδείς αναφορές και πληροφορίες στον τομέα αυτό.

Τι συμβαίνει όμως αν δεν έχεις τις αναγκαίες γνώσεις; Άλλωστε, δεν μπορούμε να τα γνωρίζουμε όλα. Στην περίπτωση αυτή ψάχνεις να βρεις τη γνώμη των ειδικών (κάτι που δεν είναι πάντοτε αξιόπιστο) ή τελικά προσπαθείς να διευρύνεις τις γνώσεις σου για να κατανοείς περισσότερα μόνος σου. Με άλλα λόγια, η γνώση είναι δύναμη, είτε την κατέχει ο ειδικός είτε εσύ που ψάχνεις τη λύση σε ένα πρόβλημα.

Η άποψη ότι κάποιος μπορεί να κάνει χρήση της πληροφορίας που λαμβάνει από το διαδίκτυο τη χρονική στιγμή ακριβώς που έχει ανάγκη την πληροφορία αυτή δεν είναι σωστή σε πολλές περιπτώσεις. Η μνήμη του ανθρώπου δεν είναι μονίμως συνδεδεμένη με το διαδίκτυο. Παρόλα αυτά ο άνθρωπος μεταφέρει συσκευές οι οποίες είναι μόνιμα συνδεδεμένες (κινητά τηλέφωνα).

Φαντάσου να συζητάς με την παρέα σου για ένα θέμα και να μην έχεις τις αναγκαίες γνώσεις γι’ αυτό. Αρχίζεις λοιπόν να ψάχνεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης για να βρεις επιχειρήματα κάνοντας αναζήτηση στη Google. Για παράδειγμα, συζητάτε με τους φίλους σου το θέμα της ηθικής των αμβλώσεων και θέλεις να βρείς επιχειρήματα υπέρ των αμβλώσεων. Εσύ θα ψάχνεις και οι άλλοι θα συζητάνε. Η συζήτηση θα έχει τελειώσει και εσύ ακόμη θα διαβάζεις ένα άρθρο που βρήκες υπέρ των αμβλώσεων με σκοπό να αντλήσεις επιχειρήματα. Ακόμη και αν πρόλαβες να διαβάσεις το άρθρο, δεν θα μπορέσεις να συμπεριλάβεις στη ροή του λόγου σου τα επιχειρήματα που διάβασες αφού αυτά δεν ενσωμα­τώθηκαν στη Μνήμη σου και έτσι να μπορείς να τα παρουσιάσεις με ένα συνεκτικό λόγο.

Συμπέρασμα

Από την παραπάνω επιχειρηματολογία ελπίζω να έγινε φανερό ότι η ερώτηση – άποψη: «Αφού μπορώ να βρω στη google οποιαδήποτε γνώση θέλω, οποιαδήποτε στιγμή θέλω, γιατί πρέπει να μάθω τη γνώση αυτή στο σχολείο;», είναι πιθανότατα ένας ΜΥΘΟΣ.

Το σχολείο είναι ό,τι καλύτερο έχουμε αυτή τη στιγμή για την εκπαίδευση των νέων ανθρώπων και πρέπει να επικεντρωθεί στη δόμηση των βασικών γνώσεων στη Μακρά Μνήμη των μαθητών οι οποίες είναι αναγκαίες για τη λειτουργία τους στην καθημερινότητα της σύγχρονης ζωής. Αυτές οι γνώσεις θα αποτελέσουν τη βάση για την απόκτηση νέων γνώσεων προσαρμοσμένων στις απαιτήσεις του μέλλοντος.

Βιβλιογραφία

1. De Bruyckere, P., Kirschner, P.A. & Hulshof, C.D., 2015. Urban Myths about Learning and Education, Elsevier.
2. Demetriou, A., 2015. Aλλάζει η εφυΐα; Ποιός, πότε, πόσο και πώς μπορεί να την αλλάξει; In 15o Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχολογικής εταιρίας Λευκωσίας. Available at: https://goo.gl/Q6DKZZ
3. Kirschner, P.A. & De Bruyckere, P., 2017. The myths of the digital native and the multitasker. Teaching and Teacher Education, 67, pp.135–142. Available at: http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2017.06.001.
4. Wiliam, D., 2011. Embedded formative assessment, Solution Tree Press.

***

Γιώργος Παναγιωτακόπουλος

Πηγή