Νέα (552 άρθρα)

Το διάστημα, είναι κάτι πολύ δύσκολο για εμάς να το κατανοήσουμε. Είναι μεγαλύτερο, κατά πολλές τάξεις μεγέθους, από οτιδήποτε έχουμε ποτέ βιώσει από την προσωπική μας εμπειρία, και περιλαμβάνει διαδικασίες που εκτυλίσσονται στη διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών. Ένα πράγμα που μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε καλύτερα το διάστημα είναι οι χάρτες και τα γραφικά. Εικόνες και παραστάσεις που αιχμαλωτίζουν την ποικιλομορφία, την παραδοξότητα, και, πάνω από όλα, την απεραντοσύνη του σύμπαντος που μας περιβάλει.

(National Geographic/5W Infographics)

1. το Ηλιακό μας σύστημα,

Αυτό είναι το Ηλιακό μας σύστημα, το γνωστό σε όλους ''σύμπλεγμα'' στο οποίο υπάρχει ένα αστέρι, οκτώ πλανήτες, μια ζώνη αστεροειδών (μεταξύ Άρη και Δία), και ένα σωρό φεγγάρια, κομήτες, και μικροσκοπικά κομμάτια και συντρίμμια από διάφορες συγκρούσεις και διεργασίες . Αυτός ο όμορφος χάρτης από το National Geographic παρουσιάζει όλη την ιστορία μας για την εξερεύνηση αυτού του συμπλέγματος, τις επανδρωμένες προσγειώσεις μας στο φεγγάρι, τους ανιχνευτές μας στην Αφροδίτη, ο Άρης, οι αστεροειδείς και οι κομήτες, τις τροχιακές αποστολές μας γύρω από τον Ήλιο, το Κρόνο, τον Ερμή, τον Δία , και τις διελεύσεις μας από τον Ουρανού και του Ποσειδώνα. Αλλά, με χάρτες όπως αυτούς, υπάρχει πάντα ένας σημαντικός περιοριστικός παράγοντας που πρέπει να θυμάστε ...

(Andrew Levitt)

2.Το Ηλιακό σύστημα είναι ως επί το πλείστο… άδειος χώρος.

... Οι χάρτες του ηλιακού συστήματος δεν είναι σχεδόν ποτέ σε κλίμακα. Στην πραγματικότητα, το Ηλιακό μας σύστημα είναι ένα τεράστιος, άδειος χώρος, που μέσα του υπάρχουν ένα αστέρι, μερικοί βαλμένοι σε σειρά μικροσκοπικοί πλανήτες με τεράστια, πραγματικά τεράστια κενά μεταξύ τους. Αν έχετε κάποιο τρόπο ταξιδέψει πάνω τους με την ταχύτητα του φωτός, θα μπορούσατε κάλλιστα να μη τους αντιληφθείτε καθόλου, και απλά να δείτε ένα λαμπερό Ήλιο που περιβάλλεται από ….τίποτα. Ο ιστότοπος του Josh Worth: Αν η Σελήνη ήταν μόνο 1 Pixel είναι ο καλύτερος τρόπος για να δείτε πόσο πραγματικά άδειο είναι το ηλιακό σύστημα

(CapnTrip)

3. Είναι εκπληκτικό το πόσο  μακριά από τη Γη είναι η Σελήνη.

Σε σύγκριση με τη συνολική απεραντοσύνη του διαστήματος, το φεγγάρι είναι πολύ κοντά σε μας. Είναι ακριβώς 384.402 χιλιόμετρα (238.856 μίλια) μακριά. Αλλά σε σύγκριση με την καθημερινή μας εμπειρία, τα πάντα στο διάστημα είναι πραγματικά, μα πραγματικά πολύ μακριά. Στο ‘’χάσμα’’ ανάμεσα σε εμάς και το φεγγάρι, θα μπορούσατε να βάλετε τους υπόλοιπους επτά πλανήτες, και να περισσέψει και λίγος χώρος ! Συμπεριλαμβανομένου του Κρόνου και του Δία, που είναι περίπου 9 και 11 φορές πιο μεγάλοι από τη Γη, αντίστοιχα.

(John Brady)

4. Ο Ήλιος είναι απλά….Τεράστιος

Μπορεί να μην σας κάνει τόσο μεγάλη έκπληξη, ότι δηλαδή ο Ήλιος είναι πραγματικά μεγάλος. Αλλά σε αυτή την εικόνα, μέρος μιας μεγάλης σειράς εικόνων μεγεθών  αστρονομικών αντικειμένων από τον John Brady, υπογραμμίζεται το πόσο τεράστιος σε κλίμακα είναι, γεγονός που δείχνει απλά πολύ δύσκολο για τα ‘’μικροκαμωμένα’’ ανθρώπινα μυαλά μας να κατανοήσουμε.  Σκεφτόμαστε τη Γη σαν ένα μεγάλο μέρος. Πετώντας γύρω από τον ισημερινό μέσα σε ένα αεροσκάφος τύπου 747 με μέγιστη ταχύτητα, η πτήση μας  θα διαρκέσει περίπου 42 ώρες.... Πετώντας όμως γύρω από τον Ήλιο με την ίδια ταχύτητα, το ταξίδι μας θα διαρκέσει περίπου έξι μήνες !

(NASA Earth Observatory/NOAA NGDC)

5. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, τη νύχτα

Έχουμε εκτοξεύσει χιλιάδες δορυφόρους για να μάθουμε για ένα μέρος που  οι περισσότεροι άνθρωποι δεν λαμβάνουν και τόσο υπόψιν τους…το «Διάστημα» . Εικόνες της Γης από το διάστημα έχουν δώσει στοιχεία σχετικά με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τα μέχρι πριν άγνωστα βουνά στον πυθμένα της θάλασσας, και την αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο. Αυτή η σύνθετη εικόνα, που αποτελείται από φωτογραφίες που ελήφθησαν από δορυφόρους της NASA και της NOAA, δείχνουν την αξιοσημείωτη επίδραση του τεχνητού φωτός σε όλες τις ΗΠΑ τη νύχτα. Κοιτάζοντας αποκλειστικά σε αυτές τις άμορφες μάζες και τις ραβδώσεις της φωτορύπανσης, μπορείτε να υπολογίσετε τη θέση των πόλεων, των προαστίων, ακόμη και διακρατικές εθνικές οδούς.

(NASA/JPL)

 6. 556 αστεροειδείς έχουν χτυπήσει την ατμόσφαιρα της Γης

Συχνά κάθε τόσο, ένα μικρό κομμάτι του Διαστήματος πέφτει από τον ουρανό και μας χτυπά. Αυτός ο χάρτης δείχνει 556 μικρούς αστεροειδείς που έχουν αναφλεγεί στην ατμόσφαιρα της Γης κατά τη διάρκεια περίπου δύο δεκαετιών. Οι περισσότεροι από αυτούς αποσυντεθήκαν ακίνδυνα, αλλά ένας από αυτούς εξερράγη πάνω από την πόλη Chelyabinsk, στη Ρωσία, το 2013, σπάζοντας χιλιάδες παράθυρα και προκαλώντας τραυματισμούς. Οι πιθανότητες ενός ακόμα πιο καταστροφικού χτυπήματος από αστεροειδή εναντίον μας είναι λίγες, αλλά αυτό συμβαίνει από καιρό σε καιρό - και πολλοί ειδικοί λένε ότι δεν κάνουμε αρκετά για να παρακολουθούμε* και να εμποδίζουμε τέτοιου είδους περιστατικά. ΣτΜ: Τα ουράνια αυτά σώματα για να γίνουν ορατά θα πρέπει να φωτίζονται από τον Ήλιο όταν κατευθύνονται προς την Γη. Σε αντίθετη περίπτωση δεν γίνονται ορατοί πάρα μόνο από μερικά λεπτά έως μερικές ώρες αφότου εισέλθουν στην ατμόσφαιρα μας.

(Michael Najjar/Braunschweig University)

 7. Υπάρχουν 300.000 κομμάτια διαστημικών σκουπιδιών

Έχουμε αφήσει αρκετά μολυσμένο το διάστημα, μετά από δεκαετίες χρήσης του για την επικοινωνία και την άμυνα. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν σήμερα 300.000 κομμάτια διαστημικών σκουπιδιών μήκους από ένα εκατοστό ή και μεγαλύτερα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Μερικά απενεργοποιούνται αλλά παραμένουν εκεί , παλαιοί δορυφόροι με ηλικία δεκαετιών, όμως τα περισσότερα είναι μεταλλικά θραύσματα. Το απομεινάρια πυραύλων που εξερράγησαν μετά τη χρήση τους, ή δορυφόροι που συγκρούστηκαν. Οι ειδικοί ανησυχούν ότι τα αυξανόμενα επίπεδα διαστημικών σκουπιδιών θα μπορούσαν να κάνουν κάποιες τροχιές δύσκολες ή αδύνατες για χρήση, και οι διαστημικές υπηρεσίες απαιτούν από τους χειριστές δορυφόρων να είναι πιο προσεκτικοί με τον εξοπλισμό τους όταν παροπλιστούν.

(Christiaan Huygens)

 8. Ο πρώτος χάρτης του Άρη

Οι άνθρωποι έχουν περιέργεια για το Διάστημα από πάρα πολύ παλιά. Χρόνια πριν, πίσω στο 1659, ο Ολλανδός αστρονόμος Christiaan Huygens σχεδίασε αυτά τα τραχιά σκίτσα του Άρη, που πιστεύεται ότι είναι ο πρώτος χάρτης ενός άλλου πλανήτη. Χρησιμοποιώντας ένα πρωτόγονο τηλεσκόπιο δικής του εφεύρεσης, εντόπισε τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του Άρη καθώς και ένα κάλυμμά πάγου στους πόλους του πλανήτη. Επίσης χρησιμοποίησε τους χάρτες αυτούς για τον υπολογισμό της ταχύτητας περιστροφής του Άρη με εντυπωσιακή ακρίβεια. Περίπου την ίδια εποχή, ο Huygens ανακάλυψε ακόμα δαχτυλίδια και φεγγάρια γύρω από τον Κρόνο. Λίγες δεκαετίες μετά ο Galileo Galilei ανακάλυψε τα φεγγάρια του Δία και τις Ηλιακές κηλίδες.

(White Sands Missile Range/Applied Physics Laboratory)

 9. Η πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε ποτέ από το διάστημα

Η διαστημική εποχή θεωρείται συνήθως ότι ξεκίνησε το 1957, όταν η Σοβιετική Ένωση εκτόξευσε τη Διαστημοσυσκευή Σπούτνικ. Αλλά θα μπορούσε να επικρατήσει ή αντίληψη ότι άρχισε πραγματικά κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Γερμανικοί πύραυλοι V-2 έγιναν το πρώτο αντικείμενο που στάλθηκε από τον άνθρωπο στο διάστημα. Στη συνέχεια, ο στρατός των ΗΠΑ ανέλαβε το πυραυλικό πρόγραμμα, και το 1946, μηχανικοί στο White Sands Missile Range στο Νέο Μεξικό τοποθέτησαν μια κινηματογραφική μηχανή των 35 mm σε ένα από αυτούς τους πυραύλους. Ο ίδιος ο πύραυλος καταστράφηκε κατά την επιστροφή του στη Γη, αλλά ένα ρολό φιλμ διασώθηκε μέσα σε ένα μεταλλικό δοχείο από χάλυβα, που αν και με πολύ ‘’κόκκο’’,  δείχνει μια εκπληκτική θέα από ύψος 65 μιλίων πάνω από την Γήινη επιφάνεια, λίγο πάνω από το όριο των 62 μιλίων που έως τότε θεωρούταν ότι οριοθετούσε το διάστημα.

(RBC/Kir Khachaturov)

 10. Πώς ο Ψυχρός Πόλεμος ‘’πυροδότησε’’ την εξερεύνηση του διαστήματος

Η εποχή της εξερεύνησης του διαστήματος άρχισε το 1957 με την εκτόξευση τουSputnik,  μια μπάλα σαν και αυτή που χρησιμοποιούμε στην παραλία. Με βάρος 83.46 κιλών (184 λίβρες) το μεγάλο αυτό ‘’κομμάτι’’ μετάλλου θα μπορούσε να στείλει ραδιοσήματα πίσω στη Γη. Το θέμα πήρε στρατιωτικό χαρακτήρα από τους Αμερικανούς ηγέτες, και κατά τις επόμενες δεκαετίες, ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο αντιπάλων επιταχύνει δραματικά την εξερεύνηση του διαστήματος. Στο απόγειο της κούρσας για την κατάκτηση του Διαστήματος, οι ΗΠΑ δαπάνησαν τουλάχιστον 4 τοις εκατό του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού για τη NASA. Αλλά, όταν αργότερα οι ΗΠΑ κέρδισαν την ΕΣΣΔ στη κατάκτηση της Σελήνης το 1969, οι πολιτικές εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών άρχισαν να υποχωρούν. Ο Διαστημικός αγώνας μετετράπηκε σε συνεταιρισμό το 1975, με την σύνδεση του σκάφους της NASA ‘’Απόλλων’’ με μια Σοβιετική κάψουλα τύπου Soyuz σε τροχιά γύρω από τη Γη.

(Rand McNally)

11. Ο πρώτος θρίαμβος της Αμερικής στο διάστημα

Τον Φεβρουάριο του 1962, όταν με την πρόοδο της ΕΣΣΔ στις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις η NASA προσπαθούσε μανιωδώς να καλύψει τη διαφορά, ο John Glenn έγινε ο πρώτος Αμερικανός για να ολοκλήρωσε μια πλήρη τροχιά γύρω από τη Γη . Συμπλήρωσε ακόμα τρεις περιφορές γύρω από τη Γη, ενώ ήταν ‘’στριμωγμένος’’ σε μια κάψουλα τύπου Mercury για σχεδόν πέντε ώρες. Η πτήση είχε θεωρηθεί ως ένα σημαντικό βήμα για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, και ο Rand McNally εξέδωσε αυτό τον αναμνηστικό χάρτη αργότερα στη σχετική γιορτή που έγινε . Είναι πιθανό ότι η NASA απέφευγε σκόπιμα να περνά πάνω από την ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια της πτήσης, για να εξαλειφθεί ο κίνδυνος προσγείωσης του Glenn σε σοβιετικά ελεγχόμενο έδαφος, όπως ακριβώς είχε αποφευχθεί ο ίδιος κίνδυνος στη πρώτη πτήση σε τροχιά γύρω από τη Γη του κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν.

(MGMT Design)

 12. Οι τέσσερις φάσεις της ιστορίας των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων της NASA.

Από το την ίδρυσή της το 1958, η NASA έχει περάσει από τέσσερις κύριες φάσεις στις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις. Πρώτον, υπήρξε ο πύραυλος τύπου Mercury, μια αποστολή που θα βάλει έναν άνθρωπο σε τροχιά γύρω από τη Γη και θα τον επιστρέψει με ασφάλεια το συντομότερο δυνατόν, με τις ελπίδες σαν ορόσημο να κερδηθεί η ΕΣΣΔ . Κατόπιν, υπήρξε ο πύραυλος τύπου Gemini, μια σειρά εκτοξεύσεων που βάζουν ένα ζευγάρι αστροναυτών σε τροχιά για αρκετές ημέρες, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για μια Σεληνιακή αποστολή. Ακολούθησε το πρόγραμμα ‘’Απόλλων’’, το οποίο έστειλε με επιτυχία αστροναύτες στο φεγγάρι, τελειώνοντας έτσι αποτελεσματικά την διαστημική κούρσα. Τέλος, μετά από μια σύντομη περίοδο ‘’ξηρασίας’’ στις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις ήρθε το Διαστημικό Λεωφορείο. Μια σειρά επαναχρησιμοποιήσιμων διαστημικών αεροσκαφών που σημείωσε 135 εκτοξεύσεις πριν τερματιστεί το 2011.

(MIT Technology Review/Tommy McCall/Mike Orcutt/Jonathan ­McDowell)

 13. Οι περισσότερες διαστημικές εκτοξεύσεις ήταν με στρατιωτικούς δορυφόρους

Η ιστορία του Διαστήματος αναφέρεται ως επί το πλείστο με όρους ανθρώπινων πτήσεων ή με την  εξερεύνηση μη επανδρωμένων αποστολών σε μακρινούς πλανήτες. Αλλά οι περισσότερες εκτοξεύσεις έχουν στρατιωτικούς δορυφόρους, που στέλνονται επάνω σε τροχιά για να φωτογραφίζουν την Γη, καθώς και για να κάνουν δυνατή την επικοινωνία σε μεγάλες αποστάσεις, ή να βοηθήσουν την πλοήγηση των οχημάτων. Ο τεράστιος αριθμός των στρατιωτικών δορυφορικών εκτοξεύσεων της ΕΣΣΔ, ξεκινά τις δεκαετίες του 1970 και του '80 οφείλεται στο γεγονός ότι η σοβιετικοί δορυφόροι είχαν μικρότερη διάρκεια ζωής από τους Αμερικανικούς, και η ‘’έκρηξη’’ στις εμπορικές εκτοξεύσεις δορυφόρων στις ΗΠΑ το 1990 ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των νέων νόμων που οδήγησαν τη NASA να μισθώνει ιδιωτικές εταιρείες να εκτοξεύουν ‘’ωφέλιμα φορτία’’ προς το διάστημα όταν αυτό ήταν απαραίτητο.

(Reddit user afrofagne)

 14. Δορυφόροι έχουν μπει σε τροχιά από 15 χώρες, και από μία ωκεάνια εξέδρα γεώτρησης πετρελαίου.

Είκοσι-έξι διαφορετικά ''διαστημικά λιμάνια'' σε 15 χώρες έχουν εκτοξεύσει με επιτυχία δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη. Οι περισσότερες εκτοξεύσεις ήταν σε τέσσερα Διαστημικά  κέντρα στις ΗΠΑ, και τη Ρωσία. Την Βάση Πολεμικής Αεροπορίας στο Vandenburg, το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι, το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ και Πλεσέτσκ στο Μπαϊκονούρ. Επίσης δεκάδες δορυφόροι έχουν ακόμα εκτοξευτεί από την Ιαπωνία, την Κίνα, την Ινδία και τη Γαλλική Γουιάνα, εκεί όπου είναι το ‘’σπίτι’’ ενός διαστημικού ‘’λιμανιού’’, το οποίο χρησιμοποιείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Οι δορυφόροι έχουν ήδη εκτοξευτεί από την ‘’Οδύσσεια’’, μια πρώην εξέδρα γεώτρησης πετρελαίου που μετατράπηκε σε ιδιόκτητη κινητή πλατφόρμα εκτόξευσης στον Ειρηνικό ωκεανό, καθώς και από τα υποβρύχια τύπου Delta της Ρωσίας, και από τα ειδικά σχεδιασμένα αεροσκάφη τύπου Stargazer της εταιρείας τροχιακής επιστήμης (Orbital Science Corporation’s ), που μπορούν να εκτοξεύσουν εν κινήσει, δορυφόρους που βρίσκονται τοποθετημένοι επάνω σε  πυραύλους.

(Nuclear Vacuum)

 15. Πολίτες από 38 χώρες έχουν επισκεφθεί το διάστημα

Μόνο τρεις χώρες, οι ΗΠΑ, η ΕΣΣΔ / Ρωσία και η Κίνα, έχουν στείλει ανθρώπους στο διάστημα. Αλλά όμως και πολίτες από 38 χώρες έχουν ταξιδέψει εκεί ‘’πάνω’’, χάρη στις Αμερικανικές ή Ρωσικές αποστολές που μετέφεραν διεθνείς συμμετέχοντες. Στη δεκαετία του 1970 και του '80, η ΕΣΣΔ μετέφερε πολίτες από εννέα διαφορετικά κομμουνιστικά κράτη βάζοντάς τους σε τροχιά γύρω από τη Γη, με διάφορες πτήσεις, του διαστημικού σκάφος Soyuz. Στη δεκαετία του 1980 και του '90, η NASA άρχισε να κάνει το ίδιο και με τις αποστολές του Διαστημικού Λεωφορείου. Το 2003, η Κίνα πέτυχε την πρώτη της επανδρωμένη πτήση, και από το 2001, η Ρωσία μετέφερε επτά (πολύ πλούσιους) ιδιώτες στο διαστημικό σταθμό, πληρώνοντας σεβαστά ποσά για να ονομαστούν έτσι ‘’τουρίστες του διαστήματος’’, συμπεριλαμβανομένων και του πρώτου Νοτιοαφρικάνου και Ιρανού πολίτη  στο Διάστημα.

(boredboarder8)

 16. Το φεγγάρι είναι μικρότερο από όσο νομίζετε

Ίσως επειδή είναι τόσο κοντά μας, και κατά συνέπεια τόσο μεγάλο στον ουρανό τη νύχτα,  το φεγγάρι μας είναι ίσως η κύρια εξαίρεση στον κανόνα ότι τα πάντα στο διάστημα είναι μεγαλύτερα από όσο νομίζετε. Αυτή η σύγκριση των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών και της σελήνης δείχνει ότι στην πραγματικότητα είναι αρκετά μικρό. Εάν προσθέσετε και την Χαβάη, οι ΗΠΑ θα ‘’τυλίξουν’’ από περισσότερο από το 70 τοις εκατό της περιφέρειας του φεγγαριού.

(NASA/Goddard Space Flight Center/DLR/ASU)

 17. Το φεγγάρι έχει βουνά ψηλότερα από το Έβερεστ

Παρά το σχετικά μικρό του μέγεθος το φεγγάρι, έχει μερικά πραγματικά γιγαντιαία χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένων βουνών που είναι ψηλότερο από το Έβερεστ και χαράδρες που είναι σχεδόν τόσο βαθιές όσο η Τάφρος των Μαριανών. Ο κύριος λόγος που το φεγγάρι έχει τόσο ανώμαλη επιφάνεια είναι επειδή δεν έχει τρεχούμενο νερό, όπως στην Γη το οποίο συνεχώς σμιλεύει σχεδόν κάθε χαρακτηριστικό γνώρισμα της επιφάνειας της . Αυτό σημαίνει ότι κάθε κρατήρας που δημιουργήθηκε από έναν αστεροειδή ή κάποια άλλη σύγκρουση, παραμένει εκεί για ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακόμα και τα ίχνη από τις πατημασιές που άφησαν οι αστροναύτες του Απόλλων στις δεκαετίες του 1960 και του '70 είναι ακόμα ορατά.

(Thomas Schwagmeier)

 18. Η περιοχή προσεδάφισης του Απόλλων 11 είχε το μέγεθος ενός γηπέδου μπέιζμπολ.

Οι αποστολές Απόλλων προσσελήνωσαν τον άνθρωπο στο φεγγάρι έξι φορές. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το θέμα φεγγάρι είναι ακόμα προς εξερεύνηση. Ο χάρτης αυτός - που δείχνει την περιοχή προσεδάφισης του Απόλλων 11 επάνω σε ένα γήπεδο του μπέιζμπολ - δείχνει πόσο λίγο από το φεγγάρι έχουμε δει από πρώτο χέρι. Οι αποστολές Απόλλων, είχαν ανθρώπους στην επιφάνεια της Σελήνης συνολικά, λιγότερο από 13 ημέρες. Από το τέλος του προγράμματος Απόλλων, περικοπές του προϋπολογισμού και αλλαγές των πολιτικών προτεραιοτήτων έχουν σταματήσει τη NASA από την αποστολή επανδρωμένων αποστολών στο φεγγάρι, ή οπουδήποτε αλλού πέρα από την τροχιά της Γης.

(National Geographic)

 19. Στείλαμε 9 διαστημικά οχήματα (ρόβερ) στον Άρη.

Οι πρώτες μη επανδρωμένες αποστολές στον Άρη απέτυχαν, με υποτυπώδεις ρουκέτες ως επί το πλείστο να εκρήγνυται αμέσως μετά την εκτόξευση. Αλλά το 1964, η Διαστημοσυσκευή της NASA Mariner 4 περνώντας πάνω από τον Άρη, έστειλε πίσω στη Γη ασπρόμαυρες ‘’κοκκώδεις’’ εικόνες - οι πρώτες φωτογραφίες ενός εξωγήινου κόσμου, που οι άνθρωποι είχαν δει ποτέ. Από αυτά τα χρόνια και μετά, η NASA, η ΕΣΣΔ, και άλλοι διαστημικοί οργανισμοί έχουν θέσει με επιτυχία εννέα ανιχνευτές σε τροχιά και επτά ρόβερ στην επιφάνεια, στέλνοντας στη Γη ‘’τόνους’’ δεδομένων σχετικά με τη σύνθεση του πλανήτη, την ατμόσφαιρα, και το παγωμένο νερό. Δείτε τη διαδραστική εκδοχή αυτού του χάρτη του National Geographic για να μάθετε περισσότερα για κάθε μία από τις αποστολές αυτές.

(Mars 500)

20. To ηφαίστειο «Όλυμπος» στον Άρη είναι σχεδόν τόσο μεγάλο όσο η Γαλλία.

Ο Άρης έχει γιγάντια ηφαίστεια. Για να σας δώσω μια ιδέα, αυτός ο χάρτης δείχνει το όρος ''Όλυμπος''  - το ψηλότερο βουνό στον Άρη και το δεύτερο σε ύψος στο ηλιακό μας σύστημα - επάνω σε έναν χάρτη της Γαλλίας .O  Όλυμπος είναι σχεδόν τρεις φορές το ύψος του Έβερεστ. Είναι και άλλα ηφαίστεια στον Άρη που είναι τόσο μεγάλα για μερικούς λόγους: Η λάβα πιθανό να εκρήγνυται πολύ έντονα. Η επιφάνεια του Άρη δεν κινείται γιατί δεν υπάρχει το φαινόμενο των τεκτονικών πλακών όπως στη Γη,(έτσι συσσωρεύονται στρώματα λάβας πάνω στο ίδιο σημείο με την πάροδο του χρόνου), και υπάρχει μικρή ή καθόλου ροή νερού για να διαβρώσει, να σμιλέψει δηλαδή την επιφάνεια του Πλανήτη με το πέρασμα του χρόνου.

Από τον Joseph Stromberg  

Πηγή: gikasdimitris μετάφραση από το vox.com

zimzamphysics.gr

Συνηθίζουμε να συγκρίνουμε έναν εγκέφαλο με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ενώ όμως ένας υπολογιστής βγαίνει από το εργοστάσιο με ενσωματωμένα κυκλώματα, τα οποία μένουν απαράλλακτα για το υπόλοιπο της ζωής του, ένας εγκέφαλος δεν μένει ποτέ ο ίδιος, αφού οι καθημερινές εμπειρίες τον αλλάζουν διαρκώς. Η έννοια της πλαστικότητας του εγκεφάλου, που αποδείχθηκε και πειραματικά στα τέλη του 20ού αιώνα, έχει ξεκινήσει να θερμαίνει τις άλλοτε ψυχρές σχέσεις ανάμεσα στις νευροεπιστήμες και την ψυχανάλυση.

Ο Φρανσουά Ανσερμέ είναι ψυχαναλυτής και παιδοψυχίατρος, καθηγητής και επικεφαλής του τμήματος Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης, ενώ ο Πιερ Ματζιστρέτι είναι νευροεπιστήμονας, καθηγητής και συνδιευθυντής του Ινστιτούτου για τον Εγκέφαλο και τον Νου στο Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Λωζάννης (EPFL). Οι δυο τους εδώ και σχεδόν 20 χρόνια προσπαθούν έμπρακτα να κάνουν τη σχέση των δύο τομέων ακόμα πιο στενή και κυρίως παραγωγική. Ο πρώτος απόγονος αυτής της συνάντησης των δύο επιστημόνων είναι το βιβλίο «Τα ίχνη της εμπειρίας» που μεταφράστηκε πρόσφατα στα ελληνικά.

Μαζί, επίσης, έχουν εμπνευστεί και δημιουργήσει το Αgalma Foundation, ένα ίδρυμα με σκοπό την υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας στην τομή νευροεπιστημών και ψυχανάλυσης, αλλά και την επανεξέταση των θεωριών του Φρόιντ για το ασυνείδητο σε επίπεδο φυσιολογίας, και συγκεκριμένα σε επίπεδο νευρωνικής πλαστικότητας.

Ο ψυχαναλυτής Φρανσουά Ανσερμέ (δεξιά) και ο νευροεπιστήμονας Πιερ Ματζιστρέτι (αριστερά) στο σπίτι του πρώτου στη Λωζάννη της Ελβετίας.

H «χρυσή τομή»

– Οταν συναντιέται η ψυχανάλυση με τις νευροεπιστήμες τι το καινούργιο μαθαίνουμε για τη λειτουργία του εγκεφάλου;

Φρανσουά Ανσερμέ: Τα μοντέλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να συζητηθούν τα σημεία ένωσης και διαχωρισμού των δύο είναι ποικίλα. Για εμάς το πιο κατάλληλο μονοπάτι είναι εκείνο της τομής μεταξύ εγκεφάλου και νου. Σε αυτή την περιοχή τομής των νευροεπιστημών με την ψυχανάλυση είναι που αναδύεται το κοινό τους ερώτημα σχετικά με το τι είναι ίχνος – τι νευρωνικό και τι ψυχικό ίχνος. Για εμένα η ιδέα του ψυχικού ίχνους και η σχέση του με τη διαδικασία της μνήμης και του ασυνείδητου, καθώς και το πώς τα ίχνη συσχετίζονται, αποτελούν σημαντικά ζητήματα για την ψυχανάλυση. Το γεγονός, λοιπόν, ότι η εμπειρία αφήνει ένα ίχνος στο νευρωνικό σύστημα, το οποίο αποτελεί το φαινόμενο της πλαστικότητας, ήταν η αιτία της κοινής μας δουλειάς μεταξύ νευροεπιστημών και ψυχανάλυσης.

– Για έναν νευροεπιστήμονα τι είναι το ασυνείδητο;

Πιερ Ματζιστρέτι: Δεν θα μιλήσω για κάθε νευροεπιστήμονα, όμως για εμένα το ασυνείδητο είναι ένας τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος. Κάποια στιγμή πρέπει να καταφέρουμε να το μελετήσουμε και τότε θα μας προσφέρει εξαιρετικές πληροφορίες σχετικά με το τι κάνει κάποιον τον άνθρωπο που είναι. Προσωπικά πιστεύω ότι σε αυτό το τελευταίο παίζει πολύ μικρότερο ρόλο το συνειδητό παρά το ασυνείδητο. Υπάρχει, λοιπόν, και αυτή η άλλη διαδικασία που συμβαίνει στον εγκέφαλο για την οποία, παρότι δεν έχουμε επίγνωση, βρίσκεται στον πυρήνα του ποιοι είμαστε και του πώς δρούμε. Κάνοντας μια καθαρή εικασία, και σίγουρα θέλοντας να προκαλέσω, θα έλεγα ότι το συνειδητό ευθύνεται μόλις για το 20% και το ασυνείδητο για το 80%.

– Αντιλαμβάνομαι το ενδιαφέρον των νευροεπιστημόνων για την πλαστικότητα του εγκεφάλου, τι ενδιαφέρον όμως βρίσκει ένας ψυχαναλυτής στον βιολογικό αυτό μηχανισμό;

Φρανσουά Ανσερμέ: Η πλαστικότητα αποτελεί την υπόθεση του Φρόιντ για τον νου. Ο Φρόιντ ήταν σαν νευροεπιστήμονας· διάβαζε κάθε εβδομάδα το Nature και το Science και λαμβάνοντας υπόψη τα επιστημονικά αποτελέσματα άλλαζε συνεχώς την οπτική του σχετικά με την κλινική και την ψυχαναλυτική πρακτική. Και όλα αυτά στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μια παγκόσμια θεωρία για τον εγκέφαλο και τον νου. Η υπόθεση, λοιπόν, του Φρόιντ ήταν ότι η εμπειρία αφήνει ένα ίχνος, και αυτό το ίχνος δεν αποτελεί μόνο μια δομική αλλαγή, αλλά και μια αλλαγή στη διαδικασία της πληροφορίας. Την ίδια εποχή, την ίδια υπόθεση έκανε και ο ανατομολόγος Σαντιάγο Ραμόν ι Καχάλ και μερικές δεκαετίες αργότερα ο ψυχολόγος Ντόναλντ Χεμπ. Ομως δεν ήταν πριν από τη δεκαετία του 1990-2000, με το Νομπέλ Φυσιολογίας και Ιατρικής στον Ερικ Καντέλ, που η υπόθεση έγινε δεδομένο. Εφαρμόζοντας αυτή τη γνώση των νευροεπιστημών στην ψυχανάλυση, αλλάζουμε την οπτική μας σχετικά με τη διαδικασία του ντετερμινισμού, δηλαδή της άμεσης σχέσης μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος. Για παράδειγμα: «ορίστε οι γονείς, να το τραυματικό γεγονός, ορίστε το αποτέλεσμα». Το να θέτει κανείς μια γραμμική αιτιότητα μεταξύ του γεγονότος και της ψυχικής ζωής αποτελεί παγίδα για την ψυχανάλυση. Μέσα από την έννοια της πλαστικότητας αναδύεται το παράδοξο: Η βιολογία, ένας οικουμενικός μηχανισμός, δημιουργεί τη μοναδικότητα του κάθε ατόμου. Η εμπειρία, μέσω της πλαστικότητας, μας κάνει μοναδικούς, διαφορετικούς και αναντικατάστατους. Η πλαστικότητα όμως είναι μία, είτε για το σαλιγκάρι, είτε για κάποιο άλλο ζώο, είτε για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος στη γέννησή του είναι ανολοκλήρωτος και εξαρτημένος από το περιβάλλον, το οποίο κάνει τον καθένα από εμάς διαφορετικό από τους υπόλοιπους.

Σχέση αιτίας-αποτελέσματος

– Πώς εξηγείται από τις νευροεπιστήμες η μη γραμμική σχέση αιτίας-αποτελέσματος;

Πιερ Ματζιστρέτι: Μόλις την τελευταία δεκαετία περιγράφηκε από τους νευροβιολόγους το φαινόμενο της «επανεδραίωσης» ή επανασυσχέτισης ιχνών. Aφού ο εγκέφαλος έχει κωδικοποιήσει μια συγκεκριμένη εμπειρία μέσω της διαδικασίας της πλαστικότητας, και εάν στη συνέχεια τα ίχνη που άφησε αυτή η εμπειρία επανενεργοποιηθούν για κάποιο χρονικό διάστημα, αυτά γίνονται εύθραυστα και τα συστατικά τους –δηλαδή κάποια νευρωνικά σύνολα– μπορούν να συσχετιστούν με άλλα ίχνη. Από αυτή τη διαδικασία δημιουργείται τελικά ένα νέο ίχνος. Αυτό το νέο ίχνος, το οποίο έχει φτιαχτεί από τα δομικά συστατικά της αρχικής εμπειρίας, αλλά δεν σχετίζεται άμεσα με αυτή, δραπετεύει από το συνειδητό. Αυτός ο μηχανισμός της ασυνέχειας είναι ένας από τους τρόπους με τον οποίο πιστεύουμε ότι σχηματίζεται το ασυνείδητο.

Φρανσουά Ανσερμέ: Αυτή η διαδικασία αποτελεί, επίσης, ένα παράδοξο της έννοιας της πλαστικότητας. Μέσω της επανασυσχέτισης των ιχνών υπάρχει διαχωρισμός από την αρχική εμπειρία και τα αρχικά ίχνη, οπότε σταδιακά το υποκείμενο απελευθερώνεται από την αρχική εμπειρία, ακόμα και εάν αυτή ήταν αρνητική ή τραυματική.

– Δηλαδή οι εμπειρίες μας δεν μας καταδικάζουν, αλλά μας απελευθερώνουν;

Φρανσουά Ανσερμέ: Ακριβώς, μπορούμε να πούμε ότι είμαστε ελεύθεροι. Και από εκεί και πέρα η αλλαγή είναι διαρκής. Ποτέ δεν χρησιμοποιούμε τον ίδιο εγκέφαλο δύο φορές! Από τη μια, λοιπόν, συμβαίνει μια διαχρονική αποτύπωση ιχνών και από την άλλη, σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή, υπάρχει η δυνατότητα να επανασυσχετιστούν τα ίχνη σε μια άλλη νευρωνική συνδεσμολογία. Είναι πράγματι αντιφατικό! Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να εισάγουμε την παράμετρο του χρόνου. Δηλαδή, μεταξύ του παρελθόντος που έχει τελειώσει και του μέλλοντος που δεν έχει χαραχθεί ακόμα, βρίσκεται ένα κενό, όπου υπάρχει το περιθώριο του απρόβλεπτου και της δημιουργίας κάτι νέου. Αυτά, λοιπόν, μαζί τα τρία παράδοξα, της μοναδικότητας, της ασυνέχειας και της διαρκούς αλλαγής, δημιουργούν μια πραγματική επανάσταση στην οπτική μας για τον ντετερμινισμό. Μετά από αυτά μπορεί κανείς να ξαναντικρίσει την ψυχανάλυση όχι μόνο ως μια πρακτική προσανατολισμένη στο παρελθόν, αλλά και στο μέλλον. Μια πρακτική που δεν δίνει μόνο λύσεις για το παρελθόν, αλλά χρησιμοποιεί –ακόμα και τα αρνητικά ίχνη– για να ανοίξει νέους δρόμους, οι οποίοι είναι απρόβλεπτοι και εκπλήσσουν ακόμα και το ίδιο το υποκείμενο. Θα μπορούσαμε να ονομάσουμε την ψυχανάλυση, ψυχο-ποίηση, αφού μέσα από αυτή παίρνει κανείς ίχνη και τα χρησιμοποιεί, σαν γλύπτης, για να δημιουργήσει νέα. Χρησιμοποιεί δηλαδή πράγματα που παρελθόντος του για να φτιάξει το μέλλον του.

– Μέσα σε αυτή τη θύελλα αλλαγών πώς ο άνθρωπος καταφέρνει να διατηρεί συνήθειες;

Πιερ Ματζιστρέτι: Η διαχρονική ταυτότητα αποτελεί ένα περίπλοκο ζήτημα για τις νευροεπιστήμες. Πράγματι, αφού πραγματοποιείται μια μόνιμη αλλαγή στον εγκέφαλό μας, πώς γίνεται να εξακολουθούμε να έχουμε συνήθειες; Στην αρχή του βιβλίου μας παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το Συμπόσιο του Πλάτωνα πάνω σε αυτό ακριβώς το ερώτημα. Με όλη αυτή την αλλαγή που δέχεται το σώμα, αλλά και η ψυχή μας, πώς είναι δυνατόν να παραμένουμε ίδιοι; Και με όλες αυτές τις αλλαγές που περιγράφει ο Πλάτωνας, πώς είναι δυνατόν κάποιος να διατηρεί το χρονικό του νου και του εαυτού του;

Η πλατωνική θεώρηση των αλλαγών

Aλλωστε και εις ό,τι ονομάζομεν ενότητα ατομικής ζωής και υπάρξεως εκάστου εμψύχου όντος – π.χ. ένας άνθρωπος από της παιδικής του ηλικίας μέχρις ότου γίνη γέρων, θεωρείται πως είναι ο ίδιος· ουχ ήττον αυτός, μολονότι δεν έχει ποτέ τα ίδια συστατικά εις τον οργανισμόν του, εν τούτοις λέγομεν πως είναι ο ίδιος, ενώ διαρκώς ανανεώνεται και αποβάλλει μερικά, εις τας τρίχας, την σάρκα, τα οστά, το αίμα εις ολόκληρον γενικώς το σώμα. Και όχι μόνον εις το σώμα· αλλά και εις την ψυχήν, οι τρόποι, τα ήθη, αι αντιλήψεις, αι επιθυμίαι, αι ηδοναί, αι λύπαι, οι φόβοι, τίποτε απ’ αυτά δεν παραμένει αναλλοίωτον εις κάθε άτομον... (Πλατων, Συμποσιο, 207d-207e)

Πώς η φαντασίωση μπορεί να γίνει λύση αλλά και βάρος

– Τα κομμάτια της εμπειρίας μπορούν άλλοτε να μας παγιδέψουν σε φαντασιακά σενάρια. Η φαντασίωση αποτελεί, τελικά, λύση ή βάρος για το άτομο;

Πιερ Ματζιστρέτι: Στο δεύτερο βιβλίο μας, «Τα αινίγματα της απόλαυσης», που πιθανώς και αυτό να μεταφραστεί σύντομα στα ελληνικά, πραγματευόμαστε την ιδέα ότι η φαντασίωση, στην αρχή της, μας βοηθάει να βγάλουμε νόημα από κάτι που για εμάς δεν βγάζει νόημα. Ενα μωρό για παράδειγμα περνάει πράγματι από πολύ δυσάρεστες καταστάσεις. Εξαρτάται συνεχώς από κάποιον για να τραφεί, όταν πεινάει, για να πιει, όταν διψάει, για να καθαριστεί, όταν είναι λερωμένο, για να γιατρευτεί, όταν είναι άρρωστο, για τα πάντα. Μέσα σε αυτές τις καταστάσεις το μωρό προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει. Οπότε, παίρνοντας από εδώ και από εκεί κομμάτια της εμπειρίας του, δημιουργεί κάποιου είδους φαντασίωση, χτίζει ένα σύστημα, που το βοηθά να βγάλει νόημα για κάτι που για το ίδιο δεν βγάζει κανένα νόημα. Και ίσως πράγματι να είναι βοηθητικό στην αρχή. Λειτουργεί σαν αποκούμπι, σαν πατερίτσα, το οποίο όμως ύστερα από κάποιο χρονικό διάστημα γίνεται πρόβλημα και βάρος, και περιπλέκει τη ζωή του.

Φρανσουά Ανσερμέ: Η φαντασίωση αποτελεί λύση και παγίδα μαζί. Για παράδειγμα, το σύμπτωμα της φοβίας είναι η λύση ή, αλλιώς, η θεραπεία του ίδιου του υποκειμένου απέναντι στην ανησυχία. Δεν παύει όμως να αποτελεί και παγίδα, γιατί επαναλαμβάνοντας αυτήν τη λύση, εθίζεται σε αυτή. Στην αρχή τη χρειάζεται και μετά καταλήγει εθισμένος στην ίδια του τη φαντασίωση. Και αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από μια ψυχική και νοητική φυλακή. Ετσι φτάνει στο σημείο να εφαρμόζει τη φαντασίωση σε κάθε στιγμή της καθημερινής του ζωής.

Πιερ Ματζιστρέτι: Η ζήλια αποτελεί, επίσης, ένα πολύ καλό παράδειγμα. Πιθανώς κάποιος να έχει ζήσει παιδικές εμπειρίες αποχωρισμού ή καταστάσεις όπου η προσοχή εκείνου που αγαπά δινόταν σε κάποιον άλλον. Τότε το παιδί ενσωματώνει αυτό το σενάριο στη φαντασίωσή του. Ομως αργότερα, σε μια σχέση, όπως σε αυτή ενός άνδρα με μια γυναίκα, το άτομο αυτό πέφτει σε μια παγίδα όπου βρίσκει απόλαυση στη δυσφορία. Το άτομο ελπίζει να βρει κάτι στον σύντροφό του που να αποδεικνύει ότι έχει δίκιο να ζηλεύει. Και όταν δεν βρίσκει κάτι, ψάχνει για το επόμενο και στη συνέχεια για το επόμενο, γιατί το να βρίσκει κανείς απόλαυση στη δυσφορία είναι εθισμός. Λειτουργεί όπως και το ναρκωτικό στον εθισμένο.

Φρανσουά Ανσερμέ: Παρ’ όλα αυτά, το υποκείμενο, μέσα από την ψυχανάλυση, έχει την επιλογή είτε της επανάληψης είτε της ελευθερίας.

********

Το πρώτο βιβλίο των Φρανσουά Ανσερμέ και Πιερ Ματζιστρέτι κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, με τον τίτλο «Τα ίχνη της εμπειρίας: Νευρωνική πλαστικότητα και η συνάντηση της βιολογίας με την ψυχανάλυση»

Ασπασία Δασκαλοπούλου

Πηγή: kathimerini

Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Είστε έξυπνος/-η και μπράβο σας. Είστε ηγέτης και στις αξιολογήσεις, τα τεστ ευφυίας και γνώσεων και στους γρίφους (επαγγελματικούς και μη) σκοράρετε ψηλά και έχετε πάντα μια λύση και πάλι μπράβο σας. Ενδεχομένως, όμως, θα έχετε παρατηρήσει, ότι όταν ανθρωπίνως τα «θαλασσώνετε», όταν είναι η ώρα σας για να κάνετε κάποιο λάθος, θα καταστρέψετε το σύμπαν, περίπου. Γιατί; Δεν μπορεί, θα υπάρχει απάντηση. Ο Travis Bradberry, κορυφαίος στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού μεγάλων επιχειρήσεων και συγγραφέας του βιβλίου «Γιατί οι έξυπνοι άνθρωποι φέρονται τόσο ηλίθια» έχει πολλά να πει επί του θέματος και κυρίως διαφωτιστικά.

«Είναι τέλειο να είναι κανείς έξυπνος. Οι έξυπνοι άνθρωποι, παραδοσιακά βγάλουν περισσότερα χρήματα, ξέρουν να προσέχου την υγεία τους, ζουν καλύτερα ή περισσότερο, είναι φως για τους γύρω τους, αλλά, έχουν και μία φήμη ότι κάνουν τα πιο ανόητα λάθη, ειδικά σε καταστάσεις που μπορεί κανείς να διαχειριστεί με αυτό που λέμε κοινή λογική». Ο ίδιος δίνει 4 αρκετά σοβαρούς λόγους, για τους οποίους ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος, μπορεί να κάνει μία τεράστια «πατάτα» και το ακόμη χειρότερο; Να τη διαχειριστεί και να την αντιμετωπίσει ακόμη πιο ηλίθια, συνήθως αποφεύγοντας το πρόβλημα ή βάζοντας κάποιον άλλον να το αντιμετωπίσει.

Και ιδού:

Διακατέχονται από υπερβολική αυτοπεποίθηση. Μια πορεία ζωής που στηρίζεται κυρίως σε επιτυχίες, πλάθει έναν δυνατό χαρακτήρα που αισθάνεται ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα παντού, πάντα και με όλους. Κάτι τέτοιο, όμως, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι μία ψευδαίσθηση. Το σερί των επιτυχιών κάποτε «σπάει», οι γνωστές μέθοδοι ενός έξυπνου ανθρώπου κάποιου δεν «πιάνουν» και εκεί χάνεται η αίσθηση του ελέγχου και ο ευφυής τα κάνει θάλασσα, λέει ο Bradberry. «Πολύ συχνά οι έξυπνοι άνθρωποι αποτυγχάνουν σοβαρά, γιατί αρνούνται να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζονται βοήθεια ή μία συμβουλή. Έχουν την τάση να πιστεύουν ότι αν δεν τα καταφέρνουν με κάτι οι ίδιοι, κανείς άλλος δεν θα τα καταφέρει. Βλακώδες», γράφει ο Bradberry.

Πρέπει να έχουν πάντα δίκιο. «Για έναν έξυπνο, το να παραδεχθεί ότι έκανε λάθος, είναι σα να δέχεται προσωπική επίθεση σε ένα θεμελιώδες προνόμιο του. Πρέπει να έχει δίκιο. Δεν γίνεται αλλιώς. Έτσι πιστεύει, τουλάχιστον και εκεί προκαλείται χάος», αναφέρεται στο βιβλίο με την υποσημείωση ότι, όταν οι έξυπνοι, κάνουν λάθος εκτιμήσεις, συνήθως καταστρέφονται οικονομίες, επιχειρήσεις, ακόμη και ζωές.

Είναι κακοί ακροατές. Για την ακρίβεια, και όπως αναφέρει ο συγγραφέας του βιβλίου, υποφέρουν, όταν πρέπει να ακούσουν τη γνώμη των άλλων και κάπως έτσι μετατρέπονται σε ανθρώπους με μηδενικό feedback, αλλά και σε εκείνη την κατηγορία τοξικών ανθρώπων, που ισχυρογνώμονες και αλαζονικοί είναι έτοιμοι για το μεγαλύτερο λάθος τους, ακριβώς επειδή δεν σέβονται πραγματικά κανέναν.

Πιέζουν τους άλλους ανελέητα. Οι έξυπνοι άνθρωποι διαμορφώνουν εξαιρετικά φιλόδοξες προσωπικότητες. Επειδή το δικό τους το μυαλό μπορεί να πάει μακριά και η πρακτική, γρήγορη σκέψη τους να είναι σωτήρια σε πολλά πεδία της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής, έχουν την απαίτηση και οι γύρω τους να σκέφτονται έτσι. Δεν σέβονται το ότι κάποιοι μπορεί να σκέφτονται διαφορετικά και πιέζουν προς μία κατεύθυνση: αυτήν που ξέρουν. Είναι το είδος ανθρώπων που στο τέλος μένουν μόνοι και κάνουν συνήθως λάθη εγωισμού.

Πόσο συμφωνεί με όλα αυτά ο πρόεδρος της Japan Airlines, Yoshiharu Ueki, ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αν ολόκληρο το προσωπικό σου έχει μάθει μόνο να δέχεται και να διεκπεραιώνει εντολές και όχι να σκέφτεται, κάποτε και να αντιδρά στις βλακείες που του λες, πώς μπορείς να περιμένεις κάτι έξυπνο απ’ όλο αυτό και πως μπορείς να πιστεύεις ότι θα συντηρήσεις την επιτυχία της επιχείρησης σου;». Ο ίδιος σημειώνει ότι πραγματική σοφία – ούτε καν εξυπνάδα – είναι να μπορείς να ακούς τα πάντα και να κρατάς το καλύτερο, να μη θεωρείς ότι είσαι πάνω από τους άλλους (γιατί οι καταστάσεις αποδεικνύουν ότι δεν είσαι) και να μη φέρεσαι με βλακώδη σκληρότητα στους γύρω σου, γιατί είναι μία κατάσταση που επιστρέφεται.

_________

  Μετάφραση από το BBC.com 'Why clever people make more stupid mistakes than everyone else'

    Πηγή: lifo.gr

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Γάλλοι νευροεπιστήμονες ανακάλυψαν στον εγκέφαλο των επαγγελματιών μαθηματικών τα διακριτά νευρωνικά «αποτυπώματα» της προχωρημένης μαθηματικής σκέψης.

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Είναι εκπληκτικό πόσες εικόνες φέρνει στο νου αυτό το όνομα. Ιδιοφυΐα. Επιστήμονας. Θεωρία της σχετικότητας. E=mc2. Αχτένιστα μαλλιά. Κι όμως, ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ο Αϊνστάιν πέρασε μερικά χρόνια από τη ζωή του εφευρίσκοντας ψυγεία. Κι αυτό συνέβη χρόνια μετά την ανάδειξή του σε έναν από τους διασημότερους επιστήμονες στον κόσμο.

Προφανώς αναρωτιέστε γιατί ένας κάτοχος Βραβείου Νόμπελ, με παγκόσμια φήμη και νοημοσύνη ιδιοφυίας, να σκύψει τόσο χαμηλά ώστε να σπαταλάει το χρόνο του δουλεύοντας σε τόσο πεζά σχήματα, όπως τα ψυγεία.

Αν θέλετε να μάθετε, ο ίδιος ο Αϊνστάιν τη θεωρούσε πολύ σημαντική δουλειά. Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές, μια μέρα στη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ο Αϊνστάιν διάβασε τυχαία ένα άρθρο στην εφημερίδα, το οποίο περιέγραφε το θάνατο μιας ολόκληρης οικογένειας — μητέρας, πατέρα και παιδιών. Πέθαναν στον ύπνο τους από ένα δηλητηριώδες ψυκτικό, που είχε διαρρεύσει από το ψυγείο τους.

Μην ξεχνάτε πως εκείνη την εποχή ο περισσότερος κόσμος διέθετε ψυγεία πάγου. Τα καινοφανή μηχανικά ψυγεία είχαν μόλις αρχίσει να γίνονται δημοφιλή, όμως, όπως επιβεβαιώνει το παραπάνω σύντομο ρεπορτάζ, μπορούσαν να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Όλα τα ψυκτικά που ήταν διαθέσιμα την πρώιμη εποχή των ηλεκτρικών ψυγείων (αμμωνία, διοξείδιο του θείου, μεθυλικό χλώριο) ήταν πολύ τοξικά και μπορούσαν να προκαλέσουν και θάνατο σε περίπτωση διαρροής στο σπίτι.

Ο Αϊνστάιν πίστευε πως έπρεπε να υπάρχει καλύτερη μέθοδος. (Στο σημείο αυτό τον φαντάζομαι να φοράει στα γρήγορα τη στολή της Σούπερ Ιδιοφυίας και να πετάει για να σώσει τον κόσμο, όπως ο Σούπερμαν).

Στη σκηνή ανεβαίνει τώρα ένας τύπος, που τον λένε Λίο Σίλαρντ. Από πολλούς ο Σίλαρντ θεωρείται πατέρας της πυρηνικής εποχής, όμως εκείνο τον καιρό βρισκόταν μόλις στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας του. Ήταν ο άνθρωπος που οραματίστηκε την αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας (το αντιπυρηνικό κίνημα δεν είχε σκάσει μύτη τόσο νωρίς τον 20ό αιώνα). Ο Σίλαρντ αργότερα διαπίστωσε πως η αλυσιδωτή αντίδραση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής και πίεσε τον Αϊνστάιν να γράψει εκείνη τη, διάσημη πλέον, επιστολή προς τον πρόεδρο Ρούζβελτ (η επιστολή αυτή υπήρξε καταλύτης για το σύνολο του πυρηνικού Σχεδίου Μανχάταν).

Τα δύο σπουδαία επιστημονικά μυαλά συναντήθηκαν και συμπέραναν ότι το πρόβλημα με την τεχνητή ψύξη δεν περιοριζόταν στο δηλητηριώδες ψυκτικό. Ο πραγματικός ένοχος ήταν η μηχανική φύση των ψυγείων. Όποιος ξέρει πέντε πράγματα από μηχανές, γνωρίζει ότι τα κινητά μέρη προκαλούν φθορές και ρήγματα σε οποιοδήποτε σύστημα. Αφαιρέστε τα κινητά μέρη και το σύστημα πιθανότατα δε θα παρουσιάσει ποτέ διαρροή.

Ως μεγάλοι φυσικοί, οι δύο άνδρες αντιλήφθηκαν ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους επάνω στη θερμοδυναμική για να φτιάξουν ένα σύστημα ψύξης, το οποίο δε θα χρειαζόταν κανενός είδους μηχανική κίνηση.

Ο Αϊνστάιν και ο Σίλαρντ κατέστρωσαν πολλά διαφορετικά σχέδια, όμως αποφάσισαν να επικεντρωθούν στα τρία πλέον υποσχόμενα. Ενώ τα μοντέρνα ψυγεία χρησιμοποιούν μηχανικούς συμπιεστές, οι επιστήμονες συνέλαβαν στο μυαλό τους συσκευές που θα βασίζονταν σε τρεις, εντελώς ανεξάρτητες μεταξύ τους, θεμελιώδεις αρχές της Φυσικής: στον ηλεκτρομαγνητισμό, στην απορροφητικότητα και στη διάχυση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κανένα σχέδιό τους δεν περιείχε κινητά μέρη.

Στις αρχές του 1926 ο Σίλαρντ κατέθεσε την πρώτη από τις πολλές κοινές ευρεσιτεχνίες, που έμελλε να μοιραστούν οι δύο άνδρες. Καθώς ο Αϊνστάιν στα νιάτα του είχε δουλέψει αρκετά χρόνια στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών, ετοίμασαν τις σχετικές αιτήσεις χωρίς να καταξοδευτούν σε δικηγόρους.

Ωραίες βέβαια οι ευρεσιτεχνίες, όμως τα φράγκα είναι ακόμη καλύτερα. Εκείνη ακριβώς τη χρονιά ο Σίλαρντ διαπραγματεύτηκε ένα συμβόλαιο με τη γερμανική εταιρία Μπάμαγκ-Μένγκουιν. Δυστυχώς, η συμφωνία ναυάγησε σε λιγότερο από ένα χρόνο, καθώς η εταιρία αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες και αναγκάστηκε να βάλει στην άκρη πολλά αμφιλεγόμενα ερευνητικά προγράμματα.

Αν σε λένε Αϊνστάιν, μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι δε θα δυσκολευόσουν να βρεις άλλον εργοστασιάρχη για να υλοποιήσει το σχέδιό σου. Πριν περάσουν μερικοί μήνες, οι δύο επιστήμονες υπέγραψαν σύμβολαιο με τη σουηδική εταιρία ΑΒ Ελεκτρολούξ και τη γερμανική AEG (ουσιαστικά με την Τζένεραλ Ελέκτρικ της Γερμανίας). Η ΑΒ Ελεκτρολούξ πλήρωσε στον Αϊνστάιν και τον Σίλαρντ περίπου 750 δολάρια για τις ευρεσιτεχνίες τους (γύρω στα 10.000 δολάρια σε σημερινές τιμές). Ωστόσο, η εταιρία άφησε για πάντα στο συρτάρι τα σχέδια για τα νέα ψυγεία. Με κλασική επιχειρηματική νοοτροπία, η Ελεκτρολούξ αγόρασε τις πατέντες μόνο και μόνο για να εξαλείψει οποιονδήποτε ανταγωνισμό απέναντι στα δικά της σχέδια.

Όμως η AEG (που σημαίνει Allgemeine Elektrizitats Gesellschaft — Γενική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού) αποφάσισε να κατασκευάσει αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως ηλεκτρομαγνητική αντλία Αϊνστάιν-Σίλαρντ για χρήση σε ψυγεία.

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ, ΠΡΟΣΟΧΗ!

ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΔΥΣΚΟΛΟΙ ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ!

Για να το πούμε απλά, η επαγωγική αντλία δούλευε περίπου ως εξής. Ένα μέταλλο σε υγρή μορφή σφραγιζόταν σε αεροστεγές δοχείο από ανοξείδωτο χάλυβα. Γύρω από τον κύλινδρο τυλιγόταν σπειροειδές σύρμα, το οποίο προκαλούσε μεταβολές στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που περιέβαλλε το υγρό. Όπως ξέρουν όλοι οι μαθητές γυμνασίου από τα βιβλία της Φυσικής (ή τουλάχιστον όπως θα έπρεπε να ξέρουν!), ένα μέταλλο που τοποθετείται σε μεταβαλλόμενο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, θα μετακινηθεί προς την δεξιά γωνία του πεδίου. Με άλλα λόγια το υγρό μέταλλο αντλείται χωρίς να έρχεται ποτέ σε επαφή με το ρεύμα. Το κινούμενο υγρό μέταλλο λειτουργεί ως έμβολο που συμπιέζει το ψυκτικό. Η θερμότητα απελευθερώνεται από μια δέσμη σπειροειδών πυκνωτών, όπως αυτές που βλέπουμε στο πίσω μέρος των σύγχρονων ψυγείων.

ΛΗΞΗ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ!

ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ.

Επιστρέφουμε στην ιστορία μας.

Στις 31 Ιουλίου 1931 το ψυγείο Αϊνστάιν-Σίλαρντ τέθηκε σε διαρκή λειτουργία. Δούλευε χάρμα, αν και έκανε πολύ θόρυβο.

Τι απέγινε λοιπόν με αυτή την εφεύρεση;

Το όλο σχέδιο απορρίφθηκε για πολλές αιτίες. Σίγουρα η παγκόσμια οικονομική ύφεση δεν βοήθησε την κατάσταση. Ούτε έφεραν αποτέλεσμα οι συνεχείς βελτιώσεις στο σχεδιασμό του ψυγείου. Όμως, αυτό που κυριολεκτικά σκότωσε το ψυγείο των Αϊνστάιν-Σίλαρντ, ήταν η ανακάλυψη του Φρέον στις αρχές της δεκαετίας του ’30. Το Φρέον ήταν ένα μη τοξικό ψυκτικό, που εξάλειφε εντελώς τον κίνδυνο από διαρροή.

Η ανάγκη επανασχεδιασμού του ψυγείου έπαψε πλέον να υφίσταται.

Παραδόξως όμως, αυτό δεν ήταν το τέλος του συστήματος Αϊνστάιν-Σίλαρντ. Η αντλία αργότερα ενσωματώθηκε στα συστήματα ψύξης των πυρηνικών αντιδραστήρων.

Τελικά, οι δύο μεγάλοι επιστήμονες κατοχύρωσαν από κοινού περισσότερες από σαράντα πέντε ευρεσιτεχνίες σε έξι χώρες. Η συνεισφορά τους στον τομέα της κατάψυξης έχει σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί, όμως τα άλλα τους επιτεύγματα θα συγκαταλέγονται ανάμεσα στα σημαντικότερα του εικοστού αιώνα.

Απόσπασμα από το βιβλίο "Το ψυγείο του Αϊνστάιν"

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Σαν σήμερα 12 Απριλίου άρχισε η δίκη του Γαλιλαίου Γαλιλέι φυσικού, μαθηματικού, αστρονόμου και φιλόσοφου

Από το 1624 έως το 1630 ο Γαλιλαίος εργαζόταν αδιαλείπτως για το βιβλίο του, το οποίο την τελευταία στιγμή του συνεστήθη να μην τιτλοφορήσει «Διάλογο για τις Παλίρροιες», επειδή τούτο θα υπογράμμιζε ένα φυσικό επιχείρημα υπέρ των κινήσεων της γης. Επρόκειτο για λογική σύσταση, εν’ όψει του παραδοσιακού νοήματος που είχε στην αστρονομία η υποθετική και μόνον αντιμετώπιση των κινήσεων των πλανητών, η οποία άφηνε εκτός θεώρησης όλους τους φυσικούς υπολογισμούς. Έτσι, ο Γαλιλαίος άλλαξε τον τίτλο σε Διάλογος αναφορικά με τα δύο βασικά συστήματα του κόσμου - Πτολεμαϊκό και Κοπερνίκειο.

Η διαλογική μορφή είχε επιλεγεί για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων συγκαταλεγόταν και το γεγονός ότι, κατά τον 16ο αιώνα, αυτή η μορφή είχε γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής για βιβλία που στόχο είχαν να διδάξουν το κοινό. Οι συζητήσεις διδασκάλου-μαθητή που αρχικά εμφανίστηκαν με αυτό τον στόχο είχαν την τάση να απολήγουν σε βαρετή κατήχηση, γι’ αυτό και ο διάλογος του Γαλιλαίου εισήγαγε στην πραγματικότητα δύο ειδικούς που αμιλλώντο για να κερδίσουν την υποστήριξη ενός τρίτου αδέσμευτου συνομιλητή. Άλλος λόγος που συνηγορούσε υπέρ της διαλογικής μορφής ήταν ότι ο συγγραφέας μπορούσε να αποδεσμευτεί από απόψεις που θα μπορούσαν να είναι κατακριτέες. Ο ένας ομιλητής βασικά εκπροσωπούσε τον Γαλιλαίο, που στο βιβλίο εμφανίζεται μόνο σαν «ο φίλος μας», ή «ο Ακαδημαϊκός» κλπ., όποτε επιθυμούσε να διατυπώσει τον προσωπικό ισχυρισμό του ή την ευθύνη του για ορισμένα πράγματα.

O Γαλιλαίος στην Ιερά εξέταση -Joseph-Nicolas Robert-Fleury - 1847

Ο Γαλιλαίος έκανε κύριο εκπρόσωπό του τον Φίλιππο Σαλβιάτι, ο οποίος είχε πεθάνει ξαφνικά σε μια επίσκεψή του στην Ισπανία το 1614. Ο ειδικός επί του Αριστοτελισμού ονομαζόταν Σιμπλίτσιο, όπως ένας διακεκριμένος αρχαίος Έλληνας σχολιαστής του Αριστοτέλη. Τα επιχειρήματα του ακολουθούσαν το σχήμα εκείνων που είχαν διατυπώσει ο Τσέζαρε Κρεμονίνι και ο Λουδοβίκος ντέλε Κολόμπε. Ο ενδιαφερόμενος μη ειδήμων αντιπροσωπευόταν από τον Τζιοβανφραντσέσκο Σαγκρέντο, που είχε πεθάνει το 1620. ενώ ένας φίλος του από τη Βενετία μας διαβεβαιώνει ότι ο Γαλιλαίος σωστά έχει αναπλάσει τον τρόπο σκέψης και το ύφος του.

Ο διάλογος υποδιαιρείτο σε συζητήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια τεσσάρων «ημερών», τις οποίες οι συνομιλητές είχαν εξοικονομήσει προκειμένου να διερευνήσουν τα σχετικά πλεονεκτήματα της παλαιάς και της νέας αστρονομίας. Την πρώτη ημέρα, η συζήτηση ανοίγει, με την Αριστοτέλεια διάκριση μεταξύ ουρανίων και στοιχειακών ουσιών και των κινήσεων που συνδέονταν με αυτές. Αρχικά ασκείται κριτική στο θεμελιακό αξίωμα της φυσικής φιλοσοφίας, εν μέρει στη δάση της λογικής και εν μέρει σε αναφορά με νέες αστρονομικές γνώσεις που είδαν το φως μετά τον καιρό του Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης κατηγορούνταν από λογική σκοπιά ότι συχνά υπέθετε αυτό που έπρεπε να αποδειχθεί και ότι είχε πραγματοποιήσει παραδοχές που δεν διατυπώνονταν και ήταν αδικαιολόγητες. Βασικές ανακαλύψεις μεταξύ αυτών που συζητήθηκαν, ήταν τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας της σελήνης και η συνεχώς μεταβαλλόμενη φωτεινότητα των βουνών και των κρατήρων.

Η δεύτερη μέρα ήταν κυρίως αφιερωμένη στην απόδειξη ότι κανένα από τα καθιερωμένα επιχειρήματα ενάντια στην καθημερινή περιστροφή της γης δη» ήταν τελεσίδικο. Η σχετικότητα της κίνησης και η διατήρηση της κίνησης συνιστούσαν τα κύρια όπλα του Γαλιλαίου, ενώ τα επιχειρήματα ήταν κυρίως φυσικά και λιγότερο αστρονομικά.

Η τρίτη μέρα αφορούσε την ετήσια κίνηση τη; γης γύρω από τον ήλιο, και φυσικά ορισμένα φαινόμενα που περιλάμβαναν τόσο την καθημερινή περιστροφή όσο και την ετήσια περιφορά. Μεταξύ των τελευταίων ήταν και η κυκλική μεταβολή των διαδρομών που ακολουθούσαν οι ηλιακές κηλίδες κατά τη διάρκεια ενός έτους. Τούτο ερμηνευόταν εύκολα υιοθετώντας και τις δυο Κοπερνίκειες κινήσεις, ενώ ήταν πολύ πολύπλοκο και από δυναμική άποψη απίστευτο, αν όλες οι κινήσεις αποδίδονταν στον ήλιο. Ο συνυπολογισμός αυτού του επιχειρήματος από τον Γαλιλαίο εξόργισε τον Κρίστοφερ Σάινερ. όπως θα δούμε.

Όταν παρουσίασε το Κοπερνίκειο σύστημα στους αναγνώστες του Διαλόγου, ο Γαλιλαίος όχι μόνον αγνόησε τις ελλειπτικέ; τροχιές των πλανητών που είχε εισαγάγει ο Κέπλερ, αλλά απλοποίησε υπερβολικά και την ίδια την αστρονομία του Κοπέρνικου. θεωρώντας τον ήλιο ως ευρισκόμενο στο κέντρο όλων των πλανητικού· τροχιών. Αυτό προκάλεσε ευρύτατη κριτική επιστημόνων του καιρού μας. που αγνοούν τον στόχο του Διαλόγου και μιλούν σαν να είχε σκοπό ο Γαλιλαίος να το μετατρέψει σε εγχειρίδιο αστρονομίας. Στόχος του ήταν να κάμψει την αντίσταση ενάντια στις κινήσεις της γης, προκειμένου να χρησιμοποιήσει τις τελευταίες για να εξηγήσει τις παλίρροιες. Στην πραγματικότητα, το διάταγμα του 1616 τον εμπόδιζε να χειριστεί αυτές τις κινήσεις με άλλο τρόπο, παρά μόνον υποθετικά. Το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να αποδείξει την ακυρότητα όλων των επιχειρημάτων, που είχαν διατυπωθεί με σκοπό να δείξουν ότι η γη παρέμενε εν ηρεμία. Την τρίτη μέρα, οπότε πραγματεύεται την ετήσια περιφορά της γη; γύρω από τον ήλιο, διατυπώνει την άποψη ότι αυτή η κίνηση παρέσχε στους αστρονόμους ένα απλούστερο σχήμα, ενώ για να το δείξει ασκούσε να το εικονογραφήσει με το πρώτο διάγραμμα στο βιβλίο του Κοπέρνικου. χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες τεχνικές λεπτομέρειες.

Όσον αφορά τις ελλειπτικές τροχιές του Κέπλερ, που πράγματι αποτελούν την αληθινή απαρχή της σύγχρονης αστρονομίας, εξακολουθεί να επικρατεί αρκετή παρανόηση. Η ελλειπτικότητα είναι πολύ ελαφριά, μολονότι αποτελεί το κλειδί για τους μαθηματικούς νόμους των πλανητικών κινήσεων. Οι κυκλικές τροχιές γύρω από τον ήλιο εξυπηρετούν απόλυτα σε πρώτη προσέγγιση, ενώ έχουμε ήδη πραγματευθεί τη στάση που υιοθετούσε ο Γαλιλαίος σχετικά με τον ρόλο της προσέγγισης στην επιστήμη. Επομένως, δεν κρύβεται κανένα μυστήριο πίσω από την παράλειψη των ελλείψεων του Κέπλερ από τον Διάλογο, ακόμη και αν ο Κέπλερ δεν ήταν Γερμανός Διαμαρτυρόμενος που τα έργα του βρίσκονταν στον Κατάλογο Απαγορευμένων Βιβλίων, ακόμη και αν η αστρονομία του δεν ήταν σχεδόν αδύνατον να εξηγηθεί σε μη ειδικούς αναγνώστες του καιρού του Γαλιλαίου.

Την τέταρτη μέρα ο Γαλιλαίος πραγματεύεται τις παλίρροιες. Αρχίζει λοιπόν λέγοντας ότι, με εξαίρεση την επίκληση θαυμάτων, δεν υπάρχει τρόπος να ερμηνευθούν μεγάλες περιοδικές κινήσεις τεραστίων θαλασσών σε μια ακίνητη γη. Τούτο αληθεύει, ενώ απ' αυτό προκύπτει ότι κάθε επιστημονική εξήγηση των παλιρροιών οφείλει να εμπλέκει κινήσεις της γης. Έτσι, και παρά το γεγονός ότι η θεωρία του για τις παλίρροιες ήταν ολότελα ανάρμοστη, ο Γαλιλαίος έθεσε τον δάκτυλό του πάνω στο μόνο γνωστό σύνηθες φυσικό φαινόμενο, που όντως απαιτεί τη νέα αστρονομία. Δεν επρόκειτο για μια απλή ευτυχή σύμπτωση, διότι ο Γαλιλαίος ανέπτυσσε τη συλλογιστική του έχοντας ως αφετηρία μια κατάσταση που. σύμφωνα με την υστερότερη φυσική, μπορούσε να διαταράξει μεγάλες θάλασσες, έστω και αν δεν επαρκούσε για να αποδώσει κάτι σαν την παλίρροια που παρατηρούμε.

Η θεωρία του Γαλιλαίου για τις παλίρροιες έχει τόσο πολύ παραποιηθεί στα περισσότερα βιβλία, ώστε φαίνεται να είναι απλώς παράλογη. Ο Γαλιλαίος πρότεινε δυο βασικά αίτια, ένα για τη συνεχή διαταραχή των θαλασσών και ένα άλλο για την περίοδο των παλιρροιών στη Μεσόγειο, που δεν θα μπορούσε να συναχθεί από την περίοδο της συνεχούς διαταραχής. Σήμερα συνηθίζεται να αγνοείται ένα από τα δύο αίτια του Γαλιλαίου, να συνάγεται από το άλλο ότι είχε πει ότι δεν θα μπορούσε να συναχθεί. και στη συνέχεια να διατυπώνεται η άποψη ότι έκανε ένα ηλίθιο λάθος εξαιτίας του Κοπερνίκειου ζήλου του. Η θεωρία του Γαλιλαίου για τις παλίρροιες ήταν εσφαλμένη αλλά επιστημονική, όπως ήταν και οι πολύ διαφορετικές θεωρίες για τις παλίρροιες του Νεύτωνος και του Λαπλάς. Μια αρκετά σωστή θεωρία αναπτύχθηκε μόλις αργότερα. τον τελευταίο αιώνα.

Υπήρξαν δυσκολίες στην απόκτηση της έγκρισης για τη δημοσίευση του Διαλόγου, ενώ λίγο μετά την απόκτηση της άδειας στη Ρώμη, ο ξαφνικός θάνατος του Πρίγκιπα Τσέζι αποδιοργάνωσε την Ακαδημία των Λυγκέων, η οποία σκόπευε να τον εκδώσει. Τελικά δόθηκε μια δεύτερη άδεια για να εκδοθεί το βιβλίο στη Φλωρεντία, όπου και δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 1632. Η επιδημία πανούκλας που ξέσπασε καθυστέρησε την αποστολή αντιτύπων στη Ρώμη.

Ξαφνικά τον Αύγουστο, έφθασε εντολή από την Ιερά Εξέταση της Ρώμης να σταματήσουν όλες οι πωλήσεις. και ο Γαλιλαίος κλητεύθηκε να προσαχθεί σε δίκη. Ο Κόζιμο είχε πεθάνει. όμως ο νεαρός Μεγάλος Δούκας Φερδινάνδος διαμαρτυρήθηκε εντονότατα ενάντια σε μια τέτοια αντιμετώπιση ενός συγγραφέα βιβλίου που είχε εκδοθεί με τη νόμιμη έγκριση. Χωρίς αποτέλεσμα. Ο Ουρμπάνος ο 8ος ήταν ανένδοτος και πολύ οργισμένος. Ακόμη και η σοβαρή ασθένεια του Γαλιλαίου απλώς καθυστέρησε τα πράγματα μόνο για λίγο, μολονότι κατά τη γνώμη των γιατρών, που τον εξέτασαν από μέρους της Ιεράς Εξέτασης της Φλωρεντίας, η μετακίνησή του μπορούσε να γίνει μόνο με κίνδυνο της ζωής του. Ήταν πια χειμώνας και στον δρόμο υπήρξαν καθυστερήσεις λόγω της πανούκλας, ενώ ο Γαλιλαίος πλησίαζε τα εβδομήντα. Παρά ταύτα διετάχθη να έλθει στη Ρώμη, αλλιώς θα προσαγόταν δέσμιος και θα πλήρωνε τα έξοδα των αστυνομικών που θα στέλνονταν από εκεί.

Αυτό που είχε συμβεί ήταν ότι είχαν δείξει στον Ουρμπάνο τον 8ο το ανυπόγραφο μνημόνιο του συμβολαιογράφου από το 1616. Ο Πάπας δεν είχε λόγους να μην το πιστέψει, και εφόσον ο Γαλιλαίος ουδέποτε τον είχε αναφέρει κάποια προσωπική εντολή που του απαγόρευε έστω και να πραγματευθεί τον Κοπέρνικο. ο Ουρμπάνος πίστεψε ότι εδώ είχε παραβιαστεί μια νόμιμη εντολή. Δεν είναι γνωστό ποιος είχε ξεθάψει αυτό το έντυπο, το οποίο θα έπρεπε να είχε καταστραφεί ως μη έχον νομική υπόσταση. Οι γνωρίζοντες τα πράγματα στη Ρώμη διέδωσαν ότι υπεύθυνος ήταν ο Σάινερ. πράγμα ιδιαίτερα πιθανό. Είχε εκδώσει το 1630 ένα ογκώδες βιβλίο για τις ηλιακές κηλίδες, το οποίο μεταξύ άλλων περιείχε και μια βίαιη επίθεση κατά του Γαλιλαίου και λεπτομέρειες για την ετήσια αλλαγή των τροχιών των ηλιακών κηλίδων. Ο Σάινερ υπέθεσε ότι το επιχείρημα του Γαλιλαίου στην τρίτη ημέρα του Διαλόγου (που στην πραγματικότητα είχε αποκτήσει έγκριση δημοσίευσης πριν ο Γαλιλαίος δει το βιβλίο του Σάινερ). στηριζόταν σε πληροφορίες που είχε αποκτήσει από το βιβλίο του και τις οποίες είχε χρησιμοποιήσει για να υποστηρίξει τον Κοπέρνικο. Έχοντας μετακομίσει στη Ρώμη το 1624, ο Σάινερ είχε τη δυνατότητα να ξεσηκώσει την Ιερά Εξέταση. Σε κάθε περίπτωση το έγγραφο που βρέθηκε στα αρχεία έπεισε τον Πάπα ότι ο Γαλιλαίος τον είχε ηθελημένα εξαπατήσει.

Ο Γαλιλαίος έφθασε στη Ρώμη τον Φεβρουάριο του 1633 και κατέλυσε στο σπίτι ενός νέου και πολύ φιλικού πρέσβη της Τοσκάνης, ο οποίος μπόρεσε να διηγηθεί στον Γαλιλαίο αρκετά ώστε να καταλάβει ότι τα πάντα αφορούσαν τη συνάντηση που είχε γίνει το 1616 στην κατοικία του Μπελαρμίνε. Ο πρέσβης που γνώριζε από πρώτο χέρι την οργή ίου Πάπα, ένοιωσε έκπληξη με τη βεβαιότητα που είχε ο Γαλιλαίος για την έκβαση της υπόθεσης. Ούτε αυτός, αλλά ούτε και κάποιος άλλος εν ζωή (εκτός από τον Γαλιλαίο) γνώριζε την ένορκη βεβαίωση του Μπελαρμίνε.

Η δίκη άρχισε μόλις στις 12 Απριλίου. Μετά από μια σειρά ερωτήσεις σχετικά με τη συγγραφή. την έγκριση και την εκτύπωση ταυ Διαλόγου, ανασύρθηκε η εντολή των κριτών του 1616. Ο Γαλιλαίος ρωτήθηκε ποιος του είχε μιλήσει γι' αυτό το ζήτημα και απάντησε:

Τον μήνα Φεβρουάριο του 1616. ο Καρδινάλιος Μπελαρμίνε μου είπε ότι εφόσον η άποψη του Κοπέρνικου, ιδωμένη απόλυτα, αντέφασκε προς την Αγία Γραφή, δεν μπορούσε να εκλαμβάνεται ως αληθής και να υποστηρίζεται, αλλά ότι θα ήταν δυνατόν να θεωρηθεί ως απλή υπόθεση και να χρησιμοποιηθεί κατ’ αυτό τον τρόπο. Σε συμφωνία με αυτό έχω μια ένορκη βεβαίωση του ίδιου του Καρδινάλιου Μπελαρμίνε, η οποία έγινε στις 26 του μήνα Μαΐου του 1616... και αυτής της βεβαίωσης σας παρουσιάζω ένα αντίγραφο... Το πρωτότυπο αυτής της ένορκης βεβαίωσης το έχω μαζί μου στη Ρώμη και είναι καθ' ολοκληρίαν γραμμένο δια χειρός του Καρδιναλίου Μπελαρμίνε.

Ο κατήγορος καταχώρησε αυτό το τεκμήριο στα πρακτικά. Στη συνέχεια ρώτησε αν ήσαν και άλλοι παρόντες και αν κάποιος άλλος είχε δώσει στον Γαλιλαίο εντολή οποιοσδήποτε είδους. Ο Γαλιλαίος απάντησε ότι παρευρίσκονταν κάποιοι Δομινικανοί ιερείς, τους οποίους δεν γνώριζε, και συνέχισε:

Θυμάμαι πως η υπόθεση έγινε περίπου με τον ακόλουθο τρόπο: ένα πρωί, ο Καρδινάλιος Μπελαρμίνε έστειλε ανθρώπους να με φέρουν στο σπίτι του και μου είπε κάτι το οποίο θα επιθυμούσα να το μεταφέρω στο αυτί της Αγιότητας του, πριν το πω σε οποιονδήποτε άλλον. Όμως στο τέλος μου είπε ότι η γνώμη του Κοπέρνικου δεν μπορούσε να γίνει δεκτή ή να υποστηριχθεί, διότι αντέβαινε στην Αγία Γραφή. Όσον αφορά αυτούς τους Δομινικανούς ιερείς, δεν θυμάμαι αν ήταν εκεί ευθύς εξαρχής ή αν ήρθαν αργότερα. Ούτε θυμάμαι αν ήταν παρόντες όταν ο Καρδινάλιος μου είπε ότι οι προαναφερθείσες απόψεις δεν έπρεπε να γίνουν δεκτές. Και ενδέχεται να μου έγινε κάποια [προσωπική] σύσταση ότι δεν θα έπρεπε να δέχομαι ή να υπερασπίζομαι την εν λόγιο άποψη, αλλά δεν την ενθυμούμαι διότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε.

Ο κατήγορος διάβασε τότε στον Γαλιλαίο την εντολή που περιελάμβανε τις λέξεις «ούτε να διδάξω με οποιονδήποτε τρόπο». Ο Γαλιλαίος επέμεινε στην άποψή του λέγοντας ότι δεν θυμόταν τίποτε περισσότερο από τη νουθεσία του Μπελαρμίνε και ότι πάντοτε στηριζόταν στην ένορκη βεβαίωση -η οποία έλεγε ότι «του είχε μόνον ανακοινωθεί η διακήρυξη της Αγιότητας του, η οποία είχε δημοσιευθεί από τη Σύνοδο του Καταλόγου Απαγορευμένων Βιβλίων», σύμφωνα με την οποία «η κίνηση της γης ήταν αντίθετη με την Αγία Γραφή και συνεπώς δεν μπορούσε να γίνει δεκτή ή να υποστηρίζεται».

Στη συνέχεια ζητήθηκε από τον Γαλιλαίο να παραδώσει το πρωτότυπο που είχε υπογραφεί ιδιοχείρως από τον Μπελαρμίνε, πράγμα το οποίο και έκανε. Ουδέποτε βρέθηκε ενυπόγραφο τεκμήριο που να στηρίζει το μνημόνιο επί του οποίου εδραζόταν η κατηγορία της Ιεράς Εξέτασης. Άρα, στο μόνο ουσιώδες ζήτημα που ανακινήθηκε. ο Γαλιλαίος απέσπασε νίκη σύμφωνα με τον κανόνα της καλύτερης μαρτυρίας. Στη δίκη δεν αναφέρθηκε κανένα επιστημονικό ζήτημα. Η κατηγορία ήταν «σοβαρότατη υποψία αιρετικής στάσης», για την οποία αρκούσε να έχει διαπιστωθεί απείθεια σε επίσημη εντολή. ανεξάρτητα από το αν είχε διαπραχθεί το αδίκημα της αίρεσης.

Ο Γαλιλαίος δεν μπορούσε να απαλλαγεί των κατηγοριών χωρίς να ζημιωθεί η φήμη και το κύρος της Ιεράς Εξέτασης της Ρώμης, άρα συμφωνήθηκε κατ' ιδίαν ότι θα έπρεπε να παραδεχθεί κάποιο σφάλμα και να εγκαταλείψει την υπεράσπισή του. με την υπόσχεση ότι θα αντιμετωπιζόταν επιεικώς. Ο Γαλιλαίος παραδέχθηκε εγγράφως ότι ξαναδιάβασε τον Διάλογό του και ότι βρήκε σημεία στα οποία είχε προχωρήσει περισσότερο από το επιτρεπτό. Στη συνέχεια απολογήθηκε διακηρύσσοντας ότι είχε τη συνήθη ματαιοδοξία κάθε ανθρώπου απέναντι στα δικά του επιχειρήματα και αρνήθηκε την όποια δόλια πρόθεση. Ενώ ανέμενε όμως μια ήπια ποινή, συνετρίβη από την καταδίκη του σε φυλάκιση με απεριόριστη διάρκεια.

Η βίλα του Γαλιλαίου -Joseph Mallord William Turner - 1826

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Ρώμη, ο Γαλιλαίος είχε προσκληθεί να επισκεφθεί τον Αρχιεπίσκοπο της Σιένα Ασκάνιο Πικολομίνι μετά τη δίκη. Ο πρέσβης κατάφερε να μετατρέψει την ποινή του Γαλιλαίου σε εποπτεία του αρχιεπισκόπου, που η ανθρωπιστική στάση του και η κατανόησή του κυριολεκτικά έσωσαν τη ζωή και την ακεραιότητα του Γαλιλαίου. Αυτός ήταν που κατόρθωσε να επαναφέρει τη σκέψη του Γαλιλαίου στην επιστήμη, ενθαρρύνοντας τον να αρχίσει να γράφει την από καιρό προγραμματισμένη πραγματεία του για την κίνηση. Ο αρχιεπίσκοπος γνώριζε ήδη γι’ αυτήν μέσω του καθηγητή του των μαθηματικών, Μπουοναβεντούρα Καβαλιέρι, μαθητή του Καστέλι και φίλου του Γαλιλαίου.

Η μεγαλύτερη κόρη του Γαλιλαίου, η Βιργινία, είχε εισέλθει σε ένα τάγμα μοναχών στο Αρτσέτρι το 1616 και ονομαζόταν τώρα Αδελφή Μαρία Τσελέστε. Ο Γαλιλαίος της ήταν πολύ αφοσιωμένος, μολονότι οι επισκέψεις του στο τάγμα ήταν πολύ λιγότερο συχνές απ' ότι επιθυμούσαν και οι δύο. Τότε είχε την κατοικία του στο Μπελοσγκουάρντο, αρκετά μακριά από το Αρτσέτρι. Οι συχνές ασθένειες του έκαναν το ταξίδι δύσκολο, ενώ και η κόρη του εθλίβετο πολύ διότι δεν μπορούσε να τον φροντίζει. Το 1631 είχε αγοράσει μια βίλα στο Αρτσέτρι που γειτνίαζε με τα κτήματα του τάγματος, στην οποία ήταν τώρα ιδιαίτερα ανυπόμονος να επιστρέφει. Τα γράμματα της κύρης του φανερώνουν μια γυναίκα με ασυνήθιστη ευφυΐα και ευαισθησία, που ουδέποτε ταλαντεύτηκε στην πίστη της είτε προς τον πατέρα της, είτε προς τη θρησκεία της, ακόμη και κατά τη διάρκεια της δίκης. Μολονότι η κατάστασή της στο τάγμα πρέπει να υπήρξε δύσκολη εκείνη την εποχή. φαίνεται πως οι άλλες αδελφές μοιράστηκαν τη χαρά της για την απαλλαγή τον Γαλιλαίου από τη φυλάκιση στη Ρώμη. Τα γράμματά της διπλασίασαν την επιθυμία του να επιστρέψει, όπως όταν του έγραφε:

Υπάρχουν δυο περιστέρια στον περιστεριώνα που σε περιμένουν να γυρίσεις και να τα φας. Στον κήπο υπάρχουν φασόλια που σε περιμένουν να τα μαζέψεις. Ο πύργος σου θρηνεί τη μακρά απουσία σου. Όσο ήσουν στη Ρώμη, έλεγα στον εαυτό μου: «Ας ήτανε μόνο στη Σιένα!» Τώρα που βρίσκεσαι στη Σιένα, λέω: «Ας ήτανε μόνο στο Αρτσέτρι!» Όμως, ας γίνει το θέλημα του Θεού.

Προς το τέλος του 1633, ο Γαλιλαίος έλαβε επιτέλους την έγκριση να επιστρέφει στη βίλα του, όπου διέμεινε έως το τέλος της ζωής του, υπό την επιτήρηση στρατιωτών της Ιεράς Εξέτασης.

Λίγο μετά την άφιξή του. ο Γαλιλαίος έπαθε μια σοβαρή κήλη και ζήτησε την άδεια από τη Ρώμη να δει γιατρούς στη Φλωρεντία. Του το αρνήθηκαν, και το κοινοποίησαν στον Γαλιλαίο ακριβώς τη μέρα που είδε για τελευταία φορά την Αδελφή Μαρία Τσελέστε σοβαρά άρρωστη στο τάγμα. Ο θάνατός της στις 2 Απριλίου του 1634 κατέφερε στον Γαλιλαίο άλλο ένα πλήγμα, από το οποίο άργησε να συνέρθει. Για κάποιο διάστημα ούτε καν το επιθυμούσε, όπως έγραφε σε έναν φίλο αργότερα τον ίδιο μήνα:

Απέφυγα να σου γράψω για την κατάσταση της υγείας μου. η οποία είναι όντως λυπηρή. Η κήλη επανήλθε μεγαλύτερη από πριν, ο χτύπος της καρδιάς μου διακόπτεται από ταχυπαλμίες. Η μεγάλη λύπη μου και η μελαγχολία (συνοδεύεται] από έλλειψη όρεξης. Μισώ τον εαυτό μου και ακούω συνεχώς το κάλεσμα από την αγαπημένη κόρη μου... Εκτός απ' αυτό δεν με φοβίζει λιγότερο η διαρκής αϋπνία... Προς το παρόν δεν έχω καμία διάθεση για γράψιμο, γιατί είμαι εκτός εαυτού, ώστε αμελώ να απαντήσω ακόμη και σε προσωπικά γράμματα φίλων.

**********

Από το βιβλίο του Stilman Drake – Γαλιλαίος

Αντικλείδι , http://antikleidi.com