Φυσική & Φιλοσοφία (201 άρθρα)

Επτά περίεργα απ' τη ζωή του Νίκολα Τέσλα

24 Ιανουαρίου 2019
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους πιο χαρισματικούς φυσικούς στην ιστορία της επιστήμης. Οι πρωτοποριακές τότε έρευνές του πάνω στους τομείς του ηλεκτρισμού και του μαγνητισμού, αλλά και οι εφευρέσεις του, άλλαξαν στη κυριολεξία τη παγκόσμια ιστορία. Ομως, όπως κάθε μεγάλος επιστήμονας, έτσι και ο Τέσλα είχε τις... παραξενιές του. Ωστόσο, ακόμα και το «πρόσχημα» του επιστήμονα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις απίθανες συνήθειες του.

Η Huffington Post παρουσιάζει τις εφτά ιδιοτροπίες του μεγάλου επιστήμονα:

1. Η περίεργη σχέση του Τέσλα με τον αριθμό 3

Ο ιδιοφυής επιστήμονας είχε εμμονή με το συγκεκριμένο αριθμό. Η... ιδιόρρυθμη ψυχοσύνθεσή του τον ανάγκαζε να κάνει τα περισσότερα πράγματα τρεις φορές. Για παράδειγμα, έπλενε τα χέρια του τρεις φορές στη σειρά ή ακόμα χειρότερα περπατούσε τρεις φορές γύρω από ένα κτίριο πριν μπει σε αυτό.

2. Απεχθανόταν σε μεγάλο βαθμό τα μαργαριτάρια

Δεν μπορούσε ούτε καν να αντέξει τη θέα τους. Στην πραγματικότητα, μισούσε μαργαριτάρια τόσο πολύ που αρνιόταν να μιλήσει στις γυναίκες που τα φορούσαν. Κανείς ποτέ δεν μπόρεσε να εξηγήσει αυτή του την απέχθεια.

3. Ηταν κατ΄ επιλογήν άγαμος

Ο μεγάλος επιστήμονας είχε κάποτε δηλώσει πως «Δεν νομίζω πως μπορείτε να βρείτε πολλές σημαντικές εφευρέσεις που έχουν προέλθει από παντρεμένους ανθρώπους.» Αυτή η δήλωση είναι χαρακτηριστική και αποδεικνύει το γεγονός ότι ο Τέσλα πίστευε πως το σεξ θα εμπόδιζε το επιστημονικό του έργο.

4. Εμενε μόνιμα σε δωμάτιο ξενοδοχείου

Εζησε για πολλά χρόνια στη Νέα Υόρκη. Τη τελευταία δεκαετία της ζωής του όμως την πέρασε στο ξενοδοχείο New Yorker. Ζούσε στο δωμάτιο με αριθμό 3327, που βρισκόταν στον 33ο όροφο του κτιρίου. Αλλο ένα παράδειγμα της εμμονής του με τον αριθμό 3.

5. Ηταν λάτρης των περιστεριών

Ο χαρισματικός φυσικός έτρεφε μια τεράστια αγάπη για τα περιστέρια. Οταν έβρισκε κάποιο να είναι χτυπημένο, το μετέφερε στο δωμάτιό του στο ξενοδοχείο και το φρόντιζε μέχρι αυτό να γίνει καλά. Μάλιστα, ένα συγκεκριμένο περιστέρι του είχε κλέψει τη καρδιά. Οπως ο ίδιος είχε γράψει: «Αγαπούσα αυτό το περιστέρι όπως ένας άνδρας αγαπά τη γυναίκα του. Οσο το είχα, υπήρχε ένας σκοπός στη ζωή μου.»

6. Πίστευε στην ευγονική

Ο Τέσλα πίστευε βαθύτατα πως μερικοί άνθρωποι απλά δεν ήταν σε θέση να αποκτήσουν απογόνους. Αλλωστε είχε γράψει και άρθρο σε περιοδικό το 1935, το οποίο υποστήριζε πως υπάρχουν άνθρωποι που δεν πρέπει να αποκτούν απογόνους.

7. Υποστήριζε ότι είχε εφεύρει μια φονική ακτίνα

Πέρα από τις εφευρέσεις του που οδήγησαν σε ιστορικές αλλαγές της καθημερινότητας, ο Τέσλα προσπάθησε να δημιουργήσει και φονικά όπλα. Οπως ο ίδιος υποστήριζε, είχε κατασκευάσει μια φονική ακτίνα που την ονόμασε Teleforce, η οποία ήταν ικανή να καταστρέψει ένα σμήνος από εχθρικά αεροπλάνα σε απόσταση 200 μιλίων, αλλά και να αποδεκατίσει ολόκληρους στρατούς.

Πηγή: iefimerida.gr
Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , , ,

Επιστημονική ανασκόπηση του 2018!

18 Ιανουαρίου 2019
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό “Science” ανακήρυξε ως το σημαντικότερο επιστημονικό επίτευγμα του 2018 μια «τριπλέτα» νέων μεθόδων, που επιτρέπουν στους επιστήμονες να παρακολουθούν για πρώτη φορά διαχρονικά και με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από κάθε άλλη φορά τη γονιδιακή δραστηριότητα και την ανάπτυξη μεμονωμένων κυττάρων ενός εμβρύου. Αλλά και οι υψηλού επιπέδου αναγνώστες του περιοδικού, σε ηλεκτρονική ψηφοφορία με τη συμμετοχή άνω των 12.000 ατόμων, επέλεξαν την ίδια επιστημονική «τριπλέτα» ως τη σημαντικότερη επιστημονική εξέλιξη για φέτος.

Από την εποχή του Ιπποκράτη οι επιστήμονες έχουν μαγευτεί από το μυστήριο της μεταμόρφωσης ενός μόνο κυττάρου σε ένα ζώο με δισεκατομμύρια κύτταρα και πολλά όργανα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το νέο επίτευγμα θα μεταμορφώσει τη βασική βιοϊατρική έρευνα μέσα στην επόμενη δεκαετία, ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργία υψηλής ανάλυσης «ταινιών» σε κυτταρικό επίπεδο, τόσο της εμβρυϊκής ανάπτυξης όσο και διαφόρων ασθενειών.

Χάρη στη νέα τριπλή τεχνική «αλληλούχισης RNA μεμονωμένου κυττάρου» (single-cell RNA-seq) οι ερευνητές είναι σε θέση αρχικά να απομονώνουν χιλιάδες κύτταρα έμβιων οργανισμών, στη συνέχεια να τα αναλύουν ώστε να γνωρίζουν σε επίπεδο ενός και μόνο κυττάρου ποιά γονίδια ενεργοποιούνται και ποιά «σωπαίνουν», και τελικά να βλέπουν σαν σε ταινία στην πορεία του χρόνου πώς συνδέονται και εξελίσσονται αυτά τα κύτταρα, καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται.

Η νέα μέθοδος απομονώνει κύτταρα από ένα οργανισμό και μετά προχωρά σε αλληλούχιση («ανάγνωση») του γενετικού περιεχομένου κάθε κυττάρου, παρακολουθώντας στην πορεία του χρόνου και της αναπτυξιακής διαδικασίας πώς το κάθε κύτταρο διαιρείται σε άλλα είδη κυττάρων. «Αυτές οι τεχνολογίες δημιουργούν μερικές από τις πιο εντυπωσιακές ταινίες που έχουν γίνει ποτέ», δήλωσε ο αρχισυντάκτης του «Science» Τιμ Απενζέλερ.

«Η ικανότητα να απομονώνονται χιλιάδες μεμονωμένα κύτταρα και να αλληλουχίζεται το γενετικό υλικό καθενός από αυτά, παρέχει ένα «φωτογραφικό στιγμιότυπο» του RNA που παράγεται μέσα σε κάθε κύτταρο την κάθε στιγμή. Επειδή οι αλληλουχίες του RNA είναι εξειδικευμένες για κάθε γονίδιο που τις παράγει, οι ερευνητές μπορούν αμέσως να δουν ποιά γονίδια είναι ενεργά. Και αυτά τα ενεργά γονίδια καθορίζουν τι κάνει ένα κύτταρο», εξήγησε η επιστημονική συντάκτρια Ελίζαμπεθ Πενίζι.

Ερευνητικές ομάδες διεθνώς ήδη εφαρμόζουν τη νέα τεχνική για να μελετήσουν πώς ωριμάζουν τα ανθρώπινα κύτταρα στην πορεία του χρόνου, πώς αναγεννιούνται οι ιστοί και πώς τα κύτταρα αλλάζουν σε ασθένειες όπως ο καρκίνος.

Άλλες σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις

Στις αξιοσημείωτες εξελίξεις το 2018, σύμφωνα με το “Science”, περιλαμβάνονται:

-Η ανακάλυψη το Νοέμβριο με εναέριο ραντάρ κάτω από πάγους πάχους ενός χιλιομέτρου στη Γροιλανδία ενός τεράστιου κρατήρα πρόσκρουσης αστεροειδούς, διαμέτρου 31 χιλιομέτρων, ενός από τους 25 μεγαλύτερους κρατήρες που έχουν βρεθεί στη Γη, ο οποίος είναι αρκετά πρόσφατος, καθώς χρονολογείται προ 13.000 έως 100.000 ετών.

-Η γενετική ανάλυση του οστού μιας γυναίκας (η οποία ζούσε πριν 50.000 χρόνια), που έχει βρεθεί στη Σιβηρία και αποκαλύπτει ότι η μητέρα της ήταν Νεάντερταλ και ο πατέρας της Ντενίσοβαν, άρα αποδεικνύεται ότι υπήρχαν επιμειξίες ανάμεσα στις δύο ομάδες που προϋπήρξαν του «έμφρονος» ανθρώπου (Homo sapiens).

-H εγκαινίαση του νέου επιστημονικού πεδίου της «εγκληματολογικής γενεαλογίας», με τον εντοπισμό από την αστυνομία των ΗΠΑ τον Απρίλιο ενός κατά συρροή δολοφόνου και βιαστή, ο οποίος είχε τελέσει τα εγκλήματά του στην Καλιφόρνια στις δεκαετίες του ’70 και του ’80, αλλά πιάστηκε μόλις τώρα χάρη στη συσχέτιση παλιού DNA με μια δημόσια online βάση γενεαλογικών δεδομένων.

-Η χορήγηση της έγκρισης κυκλοφορίας για το πρώτο φάρμακο «παρεμβολής RNA» (RNAi), που χρησιμοποιεί μια νέα μέθοδο «σίγασης» (απενεργοποίησης) γονιδίων. -Η διεύρυνση της λεγόμενης «αστρονομίας πολλαπλών μηνυμάτων» με την προσθήκη των νετρίνων στα φωτόνια, στα σωματίδια της κοσμικής ακτινοβολίας και στα βαρυτικά κύματα, καθώς για πρώτη φορά φέτος το τηλεσκόπιο Fermi της NASA εντόπισε μια φωτεινή πηγή (μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός άλλου γαλαξία) ως την προέλευση ενός νετρίνου που είχε προηγουμένως ανιχνεύσει ο ανιχνευτής Ice Cube κάτω από τους πάγους του Νοτίου Πόλου.

..και τα άσχημα του 2018

Ως τις πιο αρνητικές εξελίξεις στον κόσμο της επιστήμης διεθνώς το 2018, το “Science” χαρακτηρίζει:

-Τις απανωτές πυρκαγιές, πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, ενώ την ίδια στιγμή οι κυβερνήσεις (ιδίως οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ) δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων.

-Την πυρκαγιά που στις αρχές Σεπτεμβρίου κατέστρεψε το ιστορικό Εθνικό Μουσείο της Βραζιλίας στο Ρίο ντε Τζανέιρο, κάνοντας στάχτες πλήθος επιστημονικών εκθεμάτων.

-Την ανακοίνωση το Νοέμβριο του Κινέζου γενετιστή Χε Τζιανκούι ότι δημιούργησε τα πρώτα γενετικά τροποποιημένα μωρά, τα οποία -υποτίθεται ότι- είναι πιο ανθεκτικά στον ιό HIV (κάτι που μένει να αποδειχθεί), ανοίγοντας έτσι το «κουτί της Πανδώρας».

Πηγή: antikleidi.com

 

 

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , ,

Louis de Broglie: Ο Πρίγκιπας της Φυσικής

11 Ιανουαρίου 2019
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Ο Louis de Broglie (Μπρέιγ) ήταν αυτός που συνέβαλε αποφασιστικά στη γέννηση της επαναστατικής για την εποχή της, θεωρίας της κυματικής φύσης του ηλεκτρονίου, επεκτείνοντας τη διττή φύση του φωτός και στην ύλη. Βοήθησε μαζί με άλλους φυσικούς τη δημιουργία της Κυματικής Μηχανικής καθώς και στην ανάπτυξη  της κβαντικής θεωρίας.

Γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου του 1892 στην Διέππη της Γαλλίας από οικογένεια ευγενών. Αφού τελείωσε το 1909 Λύκειο στο Παρίσι, στην αρχή δεν ενδιαφερόταν για να κάνει καριέρα στις επιστήμες αλλά να πάρει φιλολογικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο. Εισήχθη λοιπόν στη Σορβόννη κάνοντας ιστορία, ώστε να συνεχίσει αργότερα στο διπλωματικό σώμα. Στην ηλικία των 18 απεφοίτησε αλλά ήδη άρχισε να ενδιαφέρεται για τα μαθηματικά και τη φυσική, όπως και μεγαλύτερος αδελφός του. Σε ηλικία 18 ετών άρχισε να μελετά συγχρόνως γαλλική ιστορία και φυσική. Αλλά μετά από έντονες διαμάχες με την οικογένεια του εγκατέλειψε τις σπουδές στην ιστορία και αφοσιώθηκε στη φυσική.

Το1910 άρχισε να σπουδάζει θεωρητική φυσική και να εκπονεί μια εργασία του. Το 1913 ο de Broglie βραβεύτηκε για αυτές τις θεωρητικές εργασίες του πάνω στη φυσική αλλά πριν ξεκινήσει την καριέρα του, άρχισε ο Α! Παγκόσμιος Πόλεμος. Υπηρέτησε τότε (1914-1918) στην ασύρματη τηλεγραφία του στρατού στον Πύργο του Eiffel. Κατά τη διάρκεια του πολέμου περνούσε το χρόνο του μελετώντας τεχνικά προβλήματα.

Μετά τον πόλεμο άρχισε να ελκύεται από τη μαθηματική φυσική. Έτσι εξηγούσε, αργότερα, ότι οι έρευνες του Planck το 1900 για την ακτινοβολία του μέλανος σώματος όπως και η δομή της ύλης, του τράβηξαν τη προσοχή.

Ασχολούμενος με τη μαθηματική φυσική, ο de Broglie ουδέποτε απόκτησε ενδιαφέρον για την πειραματική φυσική. Ο αδελφός του, Maurice de Broglie, δούλευε εκείνη την εποχή πειραματικά με τις ακτίνες-Χ, στο δικό του εργαστήριο που κατείχε στο Παρίσι, και μετέδωσε στον αδελφό του Louis, κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών της δεκαετίας του 1920 που δούλευε το διδακτορικό του, ένα ενδιαφέρον για τα θέματα αυτά.

Το θέμα της διδακτορικής διατριβής του που ξεκίνησε το 1923 ήταν «Έρευνες πάνω στη θεωρία των κβάντα», τον έκανε να σκέπτεται πάνω στη θεωρία των κυμάτων των ηλεκτρονίων, βασισμένος στην εργασία του Αϊνστάιν και του Πλανκ. Ο Αϊνστάιν είχε διατυπώσει λίγα χρόνια νωρίτερα την άποψη πως το φως που είναι ένα κύμα μπορεί να συμπεριφέρεται σαν να αποτελείται από σωματίδια. Η θεωρία των Αϊνστάιν-Πλανκ τον προσανατόλισε στην θεωρία, για την οποία είναι γνωστός, τη δυαδικότητα σωματιδίου-κύματος, στην οποία η ύλη έχει ιδιότητες σωματιδιακές και κυματικές.

Στην διατριβή του ο Louis de Broglie αναφέρει τα εξής:

«Αφού τα φωτόνια δείχνουν συγχρόνως χαρακτηριστικές ιδιότητες σωματίων και κυμάτων, γιατί να μην συμβαίνει και το ίδιο με όλες τις μορφές της ύλης, γιατί δηλαδή τα σωματίδια να μη συμπεριφέρονται και ως κύματα».

Η πρόταση του απαντούσε στο ερώτημα που είχε ανακύψει κατά τους υπολογισμούς της κίνησης των ηλεκτρονίων του ατόμου. Από τα πειράματα είχε εξαχθεί το συμπέρασμα πως τα ηλεκτρόνια πρέπει να κινούνται γύρω από τον πυρήνα, αλλά για αδιευκρίνιστους μέχρι τότε λόγους υπήρχαν περιορισμοί στην κίνηση τους. Ο de Broglie σκέφθηκε πως το ηλεκτρόνιο πρέπει να εμφανίζει και ιδιότητες κύματος, για να μπορέσει να ξεπεράσει αυτούς τους περιορισμούς. Πράγματι μια κύμανση, που περικλείεται μέσα στα όρια τα οποία επιβάλλει η ύπαρξη του πυρηνικού φορτίου, θα υπόκειται σε περιορισμούς όσον αφορά το σχήμα και την κίνηση της, διότι θα είχε συμβάλει με τον εαυτό της με αποτέλεσμα την απόσβεση της.

Κατά τον de Broglie το ηλεκτρόνιο ή οποιοδήποτε άλλο σωματίδιο έχει κι’ αυτό διττή υπόσταση. Είναι σωματίδιο με ορμή p και κύμα με μήκος λ. Η σχέση που τα συνδέει πρέπει να είναι ίδια με αυτή που ισχύει στα φωτόνια:        ενώ η συχνότητα του μηχανικού κύματος θα δίνεται από τη σχέση:

Οι ιδέες που παρουσιάστηκαν στη διδακτορική του διατριβή, δεν είχαν επιβεβαιωθεί μέχρι τότε, αλλά επιβεβαιώθηκαν πλήρως από την ανακάλυψη της περίθλασης των ακτίνων των ηλεκτρονίων από κρυστάλλους το 1927 από τους Davisson, Kunsman και Germer στις ΗΠΑ (ανακάλυψη της περίθλασης των ηλεκτρονίων από κρυστάλλους), και από τον γιο του J. J. Thomson, τον G. P. Thomson στην Σκωτία. Η θεωρία του De Broglie για την κυματική φύση του ηλεκτρονίου χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τους Schrödinger, Dirac και άλλους που ανέπτυξαν την Κυματική Μηχανική, μια σπουδαία θεωρία για να γνωρίσουμε τα φυσικά φαινόμενα σε ατομική κλίμακα.

Στην απονομή του βραβείου Nobel το 1929 εξήγησε το υπόβαθρο των ιδεών του που περιέχονταν στο διδακτορικό του.

Τριάντα χρόνια πριν, η φυσική διαιρέθηκε σε δυο στρατόπεδα: Τη φυσική της ύλης, βασισμένη στις ιδέες των σωματιδίων και ατόμων που υπάκουε ισχυρίζονταν ότι υπάκουε στους νόμους της Κλασσικής Νευτώνειας Μηχανικής, τη φυσική της ακτινοβολίας, βασισμένη στην ιδέα της κυματικής διάδοσης σε ένα υποθετικό συνεχές μέσο, τον αιθέρα. Αλλά αυτά τα δύο συστήματα της φυσικής δεν μπορούν να παραμείνουν χωρισμένα το ένα από το άλλο: Αυτά πρέπει να ενοποιηθούν μέσω της διατύπωσης μιας θεωρίας ανταλλαγών της ενέργειας μεταξύ ύλης και ακτινοβολίας.

Και σε ένα άλλο σημείο είπε:

“Από τη μια μεριά μας ενοχλεί το γεγονός ότι στην κβαντική θεωρία του φωτός ορίζουμε την ενέργεια του σωματίου ως συνάρτηση της συχνότητας Ε = hf. Αλλά μια αμιγής σωματιδιακή θεωρία δεν θα μας έδινε την δυνατότητα να ορίσουμε συχνότητα. Για τον λόγο αυτό στην περίπτωση του φωτός αναγκαζόμαστε να εισάγουμε ταυτόχρονα την ιδέα του σωματιδίου και του κύματος.

Από το άλλο μέρος γνωρίζουμε ότι, η σταθερότητα των τροχιών των ηλεκτρονίων στα άτομα, μας υποχρεώνει να εισάγουμε ακεραίους αριθμούς. Αλλά μέχρι τώρα τα μόνα φαινόμενα στη φυσική που περιέχουν ακεραίους είναι αυτό της συμβολής και των θεμελιωδών μορφών ταλάντωσης.

Αυτό μου έδωσε την ιδέα ότι τα ηλεκτρόνια δεν είναι μόνο σωματίδια, αλλά πρέπει να τα συνδέσουμε με κάποια περιοδικότητα….όσο για την ακτινοβολία, ειδικότερα για το φως, πρέπει να εισάγουμε άμεσα και ταυτόχρονα τη σωματιδιακή ιδέα και τη κυματική ιδέα. Με άλλα λόγια, και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να υποθέσουμε την ύπαρξη της ύλης που συνοδεύεται από κύματα. Αλλά η ύλη και τα κύματα δεν μπορούν να είναι ανεξάρτητα επειδή, σύμφωνα με τον Bohr, αυτά είναι συμπληρωματικά το ένα του άλλου. Συμπερασματικά πρέπει να είναι δυνατόν να ιδρύσουμε ένα ορισμένο παραλληλισμό ανάμεσα στη κίνηση ενός σώματος  και τη διάδοση του κύματος το οποίο το συνοδεύει.

Επίσης σε μια συνέντευξη του το 1963 ο de Broglie περιέγραψε πως του βγήκαν οι ανακαλύψεις του:

Σε συνομιλίες με τον αδελφό μου πάντα καταλήγαμε στο συμπέρασμα πως όπως στην περίπτωση των ακτίνων-Χ είχαμε και κυματική και σωματιδιακή φύση, έτσι ξαφνικά το καλοκαίρι του 1923, μου ήρθε η ιδέα να επεκτείνω τη δυαδικότητα στα σωματίδια της ύλης, ειδικά στα ηλεκτρόνια. Και αναγνώρισα πως, η θεωρία των Hamilton-Jacobi από τη μια μεριά σκόπευε προς αυτή την κατεύθυνση, γι’ αυτό κατάφερα να επεκτείνω τη δυαδικότητα και στα σωματίδια. Αυτό αναπαριστά μια γεωμετρική οπτική. Από την άλλη στα κβαντικά φαινόμενα  βρίσκει κάποιος κβαντικούς αριθμούς, που σπάνια τα βρίσκεις στη μηχανική, όμως απαντώνται πολύ συχνά στα κυματικά φαινόμενα και σε όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την κίνηση των κυμάτων.

Μετά το διδακτορικό του παρέμεινε στη Σορβόννη διδάσκοντας για δύο χρόνια, σαν καθηγητής της θεωρητικής φυσικής στο Ινστιτούτο Henri Poincaré το 1928. Από το 1932 ήταν επίσης καθηγητής της θεωρητικής φυσικής στη Σχολή των Επιστημών στη Σορβόννη. Ο De Broglie δίδαξε εκεί μέχρι το 1962. Ήταν μέλος πολλών επιστημονικών ενώσεων (Γραφείο Μέτρων και Σταθμών, Γαλλικής Ατομικής Ενέργειας κλπ).

Μετά τη βράβευση του, το 1929, ο De Broglie δούλεψε πάνω στη κυματομηχανική. Δημοσίευσε εργασίες για τη θεωρία πάνω στο ηλεκτρόνιο του Dirac, στη νέα θεωρία του φωτός, για τη θεωρία του Uhlenbeck πάνω στο spin, και εφαρμογές της κυματομηχανικής πάνω στην πυρηνική φυσική.

Έγραψε είκοσι πέντε βιβλία μεταξύ άλλων τα «Waves and motions» (1926), «Wave mechanics» (1928), «la théorie de la double solution» (1956), «Non-linear Wave Mechanics: A Causal Interpretation» (1960), «Introduction to the Vigier Theory of elementary particles» (1963), και «The Current Interpretation of Wave Mechanics: A Critical Study» (1964).

Συνέγραψε εκλαϊκευμένα βιβλία φιλοσοφίας πάνω στη μοντέρνα φυσική, «Matter and Light: The New Physics» (1939), «The Revolution in Physics» (1953), «Physics and Microphysics» (1960), και «New Perspectives in Physics «(1962).

Το 1952 βραβεύτηκε από την UNESCO για τις προσπάθειες του για την κατανόηση της μοντέρνας φυσικής από το πλατύ κοινό. Αμέτρητες ήταν οι τιμητικές διακρίσεις μεταξύ άλλων και από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ο De Broglie περιέγραφε τον εαυτό του σαν καθαρό θεωρητικό παρά πειραματικό μηχανικό, έχοντας μεγάλη κλίση και αγάπη στην φιλοσοφική άποψη της φυσικής.

Το κεντρικό ζήτημα στη ζωή του de Broglie ήταν κατά πόσο η στατιστική φύση της ατομικής φυσικής αντανακλά μια  άγνοια της κατανόησης της θεωρίας ή αν η στατιστική είναι όλα όσα μπορούμε να γνωρίσουμε. Στο περισσότερο μέρος της ζωής του πίστευε την πρότερη, καίτοι ήταν ένας νεαρός ερευνητής που είχε αρχικά πιστέψει πως η στατιστική κρύβει την άγνοια μας. Μάλλον εκπληκτικά, , επέστρεψε σε αυτή την άποψη στο τελευταίο μέρος της ζωής του πως:

… Οι στατιστικές θεωρίες κρύβουν μια τελείως καθορισμένη και εξακριβώσιμη πραγματικότητα πίσω από μεταβλητές οι οποίες υπεκφεύγουν (κρύβονται) στις πειραματικές τεχνικές μας.

Ο Πρίγκιπας Louis-Victor de Broglie πέθανε στις 19 Μαρτίου του 1987.

Πηγή: physics4u.g

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , ,

Ποιά είναι η Fata Morgana του γνωστού ποιήματος του Νίκου Καββαδία;

4 Ιανουαρίου 2019
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Η ονομασία Fata Morgana (ελληνιστί Φάτα Μοργκάνα) αποτελεί εξιταλισμένη απόδοση του μεσαιωνικού αγγλικού ονόματος Μόργκαν ή Μοργκάνα λε Φέι (Μοργκάνα η Νεράιδα), της μάγισσας και ετεροθαλούς αδελφής του θρυλικού Βασιλιά Αρθούρου.

 

Ο όρος, όμως, χρησιμοποιείται στη σικελική ναυτική παράδοση για να υποδηλώσει ένα ιδιαίτερο είδος διπλού αντικατοπτρισμού, ένα οπτικό φαινόμενο, που οφείλεται σε θερμοκρασιακή αναστροφή.

Τα αντικείμενα στον ορίζοντα, όπως νησιά, κρημνοί, πλοία ή παγόβουνα, εμφανίζονται σύνθετα, δηλαδή δύο είδωλα ίδιου αντικειμένου ενωμένα αντίστροφα κατά κορυφή.

Εκεί, υποτίθεται πως βρίσκεται το φανταστικό παλάτι της Φάτα Μοργκάνα.

 

Ποῦθ᾿ ἔρχεσαι; Ἀπ᾿ τὴ Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στὸ μάτι τοῦ κυκλῶνα.
Ποιὰν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τὴ λένε; Φάτα Μοργκάνα.

--------------------------------------------

Πάντα οἱ κυκλῶνες ἔχουν γυναικεῖο
ὄνομα. Εὔα ἀπὸ τὴν Κίο.
Ἡ μάγισσα ἔχει τρεῖς κόρες στὸ Ἀμανάτι
καὶ ἡ τέταρτη εἶν᾿ ἕν᾿ ἀγόρι μ᾿ ἕνα μάτι.

-------------------------------------------------------

Νίκος Καββαδίας - Τραβέρσο (1975)

 

 Νεράιδα Μοργκάνα

Μία Fata Morgana στις ακτές του Queensland

Όταν ο καιρός είναι ήπιος, η απρόσκοπτη αλληλεπίδραση μεταξύ του ζεστού υπερκείμενου αέρα και του πυκνότερου ψυχρού αέρα κοντά στην επιφάνεια του εδάφους μπορεί να δράσει ως διαθλαστικός φακός, δημιουργώντας ένα κατακόρυφα αντεστραμμένο είδωλο, επί του οποίου φαίνεται να αιωρείται το απομακρυσμένο ευθύ είδωλο.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Fada_morgana_graphnn.JPG

Εξήγηση του φαινομένου

 

Η Φάτα Μοργκάνα παρατηρείται συνήθως τις πρωινές ώρες μετά από μια ψυχρή νύχτα που έχει ως αποτέλεσμα τη διαφυγή θερμότητας δι' ακτινοβολίας στο διάστημα. Η πρώτη αναφορά σε "Φάτα μοργκάνα" στα αγγλικά, το 1818, αφορούσε έναν παρόμοιο αντικατοπτρισμό που παρατηρήθηκε στο Στενό της Μεσσίνας, ανάμεσα στην Καλαβρία και τη Σικελία. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο στις κοιλάδες των ψηλών βουνών, όπως η κοιλάδα Σαν Λούις του Κολοράντο όπου το φαινόμενο μεγεθύνεται εξαιτίας της καμπύλωσης του πυθμένα της κοιλάδας που αντισταθμίζει την καμπυλότητα της Γης. Παρόμοιο είδος αντικατοπτρισμού έχει παρατηρηθεί επίσης στο Κόλπο Τογιάμα στη δυτική ακτή της Ιαπωνίας καθώς και στις Μεγάλες Λίμνες της Βόρειας Αμερικής. Είναι πιθανό να παρατηρηθεί στις Αρκτικές θάλασσες σε πολύ γαλήνια πρωινά, ή συχνά στις καλυμμένες με πάγο κρηπίδες της Ανταρκτικής.

Η "Φάτα Μοργκάνα" υπάγεται στους ανώτερους αντικατοπτρισμούς (superior mirage), που διακρίνονται από τους πιο συνηθισμένους κατώτερους αντικατοπτρισμούς (inferior mirage), οι οποίοι δημιουργούν την οφθαλμαπάτη μακρινών νερόλακκων στην έρημο και "υγρού οδοστρώματος" στους πολύ ζεστούς δρόμους.

 

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , , , , ,

Γεώργιος Μοσχίδης: Ένας έλληνας επιστήμονας βραβεύεται από το Πανεπιστήμιο του Princeton για το έργο του

20 Δεκεμβρίου 2018
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

   Νωρίτερα μέσα στο 2018, ο Γεώργιος Μοσχίδης, διδακτορικός φοιτητής των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Princeton, τιμήθηκε για το έργο του στην Γενική Θεωρία της Σχετικότητας με το βραβείο Porter Ogden της Jacobus Fellowship, μιας υποτροφίας - βραβείου που δίδεται σε έναν μόνο διδακτορικό φοιτητή από καθένα εκ των τεσσάρων πανεπιστημιακών τμημάτων (Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών, Τμήμα Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Φυσικών Επιστημών και Τμήμα Μηχανικής) και αποτελεί την ανώτατη διάκριση για τους φοιτητές του Princeton. Ειδικότερα, το βραβείο καλύπτει τα έξοδα του τελευταίου έτους φοίτησης στο Princeton και δίδεται στον φοιτητή που το έργο του χαρακτηρίζεται από την ύψιστη ακαδημαϊκή αριστεία.  

   Ο Γεώργιος Μοσχίδης, αποφοίτησε από την Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου το 2013. Όπως αναφέρεται και στο βίντεο που ακολουθεί, εκεί γνώρισε και τον καθηγητή μαθηματικών του Princeton, Μιχάλη Δαφέρμο, ο οποίος δίνοντας ομιλία στη Σχολή, εντυπωσιάστηκε από τις συστάσεις των καθηγητών για τον Μοσχίδη και αποφάσισε να τον προωθήσει στο Princeton, αναλαμβάνοντας την επίβλεψη του διδακτορικού του.

   Στο πλαίσιο της διατριβής του, όπως αναφέρεται στο βίντεο, έλυσε δύο διάσημες ανοικτές εικασίες (μαθηματικές προτάσεις / προβλήματα) στην κλασική γενική σχετικότητα, την θεωρία βαρύτητας που διαμόρφωσε ο Αλβέρτος Άινστάιν το 1915.

   Η διατριβή του, «Stability and instability results in general relativity», παρέχει την πρώτη ενδελεχή απόδειξη της αστάθειας του Anti-de Sitter (AdS) χωρόχρονου παρουσία ύλης. «Παρόλο που η αστάθεια του AdS χωρόχρονου απουσία ύλης παραμένει ανοιχτό ζήτημα, οι ιδέες και οι τεχνικές που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της διατριβής μου, καθιστούν αυτήν την εικασία πιο διαχειρίσιμη», λέει ο Μοσχίδης. «Συνεπώς, είμαι αισιόδοξος ότι στα χρόνια που έρχονται, θα είμαι σε θέση να κάνω πρόοδο στο ζήτημα της εδραίωσης της εικασίας της αστάθειας AdS»

   Ο Μοσχίδης έχει βραβευτεί με την υποτροφία Stanley J. Seeger Fellowship, από το Κέντρο Seeger για τις Ελληνικές Σπουδές και, επίσης, έλαβε το Θωμαΐδειο Βραβείο από το 2009 ως το 2013 στην ΣΕΜΦΕ του ΕΜΠ.

   Ο «σύμβουλος» του Μοσχίδη, Μιχάλης Δαφέρμος, καθηγητής μαθηματικών, αποκάλεσε την απόδειξη του Μοσχίδη «ιδιοφυή» και την έκδοσή της το 2018 «σπουδαία επιρροή για μελλοντικές εξελίξεις στα μαθηματικά της γενικής σχετικότητας»

«Το αποτέλεσμα του Μοσχίδη, ήταν, ίσως, η πιο αυθεντική μαθηματική εξέλιξη που έχω δει στην γενική σχετικότητα τα τελευταία χρόνια», προσέθεσε ο Δαφέρμος.

Η περίπτωση του Γεωργίου Μοσχίδη, αποτελεί μία ανάμεσα στις πολλές των Ελλήνων που διαπρέπουν στο εξωτερικό, φέροντας τις πανανθρώπινες επιστημονικές γνώσεις που προσφέρονται στα ελληνικά πανεπιστήμια και την ιδιαίτερη αγάπη των Ελλήνων για τις επιστήμες, τις τέχνες και τον πολιτισμό. 

 

 

 

 

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , , ,

Irvin Yalom: Αυτό που είμαστε

14 Δεκεμβρίου 2018
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Συμβουλές και προτάσεις του διάσημου ψυχαναλυτή

Ποιός από μας δεν έχει γνωρίσει κάποιον άνθρωπο (ίσως τον ίδιο μας τον εαυτό) που να είναι τόσο στραμμένος προς τα έξω, τόσο απορροφημένος στη συσσώρευση αγαθών ή στο τι σκέφτονται οι άλλοι, ώστε να χάνει κάθε αίσθηση του εαυτού του; Ένας τέτοιος άνθρωπος, όταν του τίθεται κάποιο ερώτημα, αναζητεί την απάντηση προς τα έξω κι όχι προς τα μέσα. Διατρέχει δηλαδή τα πρόσωπα των άλλων, για να μαντέψει ποιά απάντηση επιθυμούν ή περιμένουν.

 

Για έναν τέτοιον άνθρωπο θεωρώ χρήσιμο να συνοψίσω μια τριάδα δοκιμίων που έγραψε ο Σοπενάουερ προς το τέλος της ζωής του. (Για όποιον έχει φιλοσοφικές τάσεις είναι γραμμένα σε γλώσσα σαφή και προσβάσιμη στον μη ειδικό). Βασικά τα δοκίμια τονίζουν ότι το μόνο που μετράει είναι αυτό που το άτομο είναι.

 

Ούτε ο πλούτος ούτε τα υλικά αγαθά ούτε η κοινωνική θέση ούτε η καλή φήμη φέρνουν την ευτυχία. Αν και οι σκέψεις αυτές δεν αφορούν συγκεκριμένα τα υπαρξιακά θέματα, παρ’ όλ’ αυτά μας βοηθούν να μετακινηθούμε από ένα επιφανειακό επίπεδο προς βαθύτερα ζητήματα.

1. Αυτό που κατέχουμε. Τα υλικά αγαθά είνα απατηλά. Ο Σοπενάουερ υποστηρίζει πολύ κομψά ότι η συσσώρευση πλούτου και αγαθών είναι ατελείωτη και δεν προσφέρει ικανοποίηση. Όσο περισσότερα κατέχουμε, τόσο πολλαπλασιάζονται οι απαιτήσεις μας. Ο πλούτος είναι σαν το νερό της θάλασσας: όσο περισσότερο πίνουμε, τόσο πιο πολύ διψάμε. Στο τέλος δεν κατέχουμε εμείς τα αγαθά μας – μας κατέχουν εκείνα.

2. Αυτό που αντιπροσωπεύουμε στα μάτια των άλλων. Η φήμη είναι το ίδιο εφήμερη όσο και τα υλικά πλούτη. Ο Σοπενάουερ γράφει: “Οι μισές μας ανησυχίες και αγωνίες έχουν προέλθει από την έγνοια μας για τις γνώμες των άλλων… πρέπει να βγάλουμε αυτό το αγκάθι απ’ τη σάρκα μας”. Είναι τόσο ισχυρή η παρόρμηση να κάνουμε μια καλή εμφάνιση, ώστε για μερικούς φυλακισμένους, την ώρα που βαδίζουν προς τον τόπο της εκτέλεσής τους, αυτό που κυρίως απασχολεί τη σκέψη τους είναι το ντύσιμο και οι τελευταίες τους χειρονομίες.
Η γνώμη των άλλων είναι ένα φάντασμα που μπορεί ανά πάσα στιγμή ν’ αλλάξει όψη. Οι γνώμες κρέμονται από μια κλωστή και μας υποδουλώνουν στο τι νομίζουν οι άλλοι, ή, ακόμα χειρότερα, στο τι φαίνεται να νομίζουν – γιατί ποτέ δεν μπορούμε να μάθουμε τι σκέφτονται πραγματικά.

3. Αυτό που είμαστε. Μόνο αυτό που είμαστε έχει πραγματική αξία. Μια καλή συνείδηση, λέει ο Σοπενάουερ, αξίζει περισσότερο από μια καλή φήμη. Ο μεγαλύτερος στόχος μας θα έπρεπε να είναι η καλή υγεία κι ο πνευματικός πλούτος, ο οποίος οδηγεί σε ανεξάντλητα αποθέματα ιδεών, στην ανεξαρτησία και σε μια ηθική ζωή. Η ψυχική μας γαλήνη πηγάζει από τη γνώση ότι αυτό που μας αναστατώνει δεν είναι τα πράγματα, αλλά η ερμηνεία μας για τα πράγματα.

 

Αυτή η τελευταία σκέψη – ότι η ποιότητα της ζωής μας προσδιορίζεται από το πως ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας, όχι από τις ίδιες τις εμπειρίες – είναι ένα σημαντικό θεραπευτικό δόγμα που ανάγεται στην αρχαιότητα. Κεντρικό αξίωμα στη σχολή του στωικισμού, πέρασε από τον Ζήνωνα, τον Σενέκα, τον Μάρκο Αυρήλιο, τον Σπινόζα, τον Σοπενάουερ και τον Νίτσε κι έφτασε να γίνει θεμελιώδης έννοια τόσο στην ψυχοδυναμική όσο και στη γνωστική-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία.

 

Από το βιβλίο του Irvin Yalom, Στον κήπο του Επίκουρου: αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου, εκδόσεις Άγρα.

 

O Irvin D. Yalom (1931-) είναι επίτιμος καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ. Μαθητής και συνεργάτης του Rollo May, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, εν ζωή, εκπροσώπους της υπαρξιακής σχολής στην ψυχιατρική και είναι συγγραφέας του εγκυρότερου και πληρέστερου εγχειρίδιου υπαρξιακής ψυχοθεραπείας ("Existential Psychotherapy"). Το πρώτο του βιβλίο, "Theory and Practice of Group Psychotherapy", έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες και αποτελεί βασικό διδακτικό εγχειρίδιο σε πολλές σχολές ψυχιατρικής και ψυχοθεραπείας.

Ο Yalom έχει γράψει πολλά ακόμη επιστημονικά βιβλία και άρθρα. Το λογοτεχνικό του έργο αρχίζει όψιμα και περιλαμβάνει δύο συλλογές διηγημάτων ("Love's Executioner" και "Momma and the Meaning of Life") και τρία μυθιστορήματα ("When Nietzsche Wept", "Lying on the Couch" και "The Schopenhauer Cure"), που όλα έχουν γίνει μπεστ-σέλλερ σε πολλές χώρες. Όλα του τα λογοτεχνικά βιβλία αποτελούν ιστορίες ψυχοθεραπείας και ο ίδιος τα θεωρεί προέκταση του διδακτικού του έργου, το οποίο, όπως λέει, βρίθει ούτως ή άλλως ιστοριών και διηγήσεων.

Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα βιβλία του: "Όταν έκλαψε ο Νίτσε", "Στο ντιβάνι" και "Η θεραπεία του Σοπενάουερ" (μυθιστορήματα)· "Ο δήμιος του έρωτα" και "Η μάνα και το νόημα της ζωής" (διηγήματα)· "Θρησκεία και ψυχιατρική", "Το δώρο της ψυχοθεραπείας", "Στον κήπο του Επίκουρου - Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου", "Θεωρία και πράξη της ομαδικής ψυχοθεραπείας και Ενδονοσοκομειακή ομαδική ψυχοθεραπεία" (δοκίμια και μελέτες)· "Κάθε μέρα λίγο πιο κοντά - Μια ψυχοθεραπεία ειπωμένη δυό φορές" (με την Ginny Elkin)· "Θα φωνάξω την αστυνομία" που συνέγραψε με τον R.L.Berger (αφήγημα), ενώ ετοιμάζεται το βιβλίο "Υπαρξιακή ψυχοθεραπεία".

Πηγή: Tvxs ( Επιμέλεια: Κρυσταλία Πατούλη )

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , ,

Δ. Σιμόπουλος: Η επιστήμη του σήμερα είναι η λύση του αύριο

6 Δεκεμβρίου 2018
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Όσα σήµερα µελετώνται και παρουσιάζονται ως εξελίξεις, στο µέλλον θα αποτελούν κοινό τόπο και απαντήσεις σε µεγάλα ερωτήµατα.

του Διονύση Π. Σιµόπουλου*

Tο όνοµα του ακαδηµαϊκού Σταµάτη Κριµιζή είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε τα πιο σηµαντικά διαστηµικά προγράµµατα της NASA αφού επί πέντε σχεδόν δεκαετίες, ως διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρµοσµένης Φυσικής στο Πανεπιστήµιο Johns Hopkins, διηύθυνε τις δραστηριότητες 600 επιστηµόνων, µηχανικών και υποστηρικτικού προσωπικού για τον σχεδιασµό, την κατασκευή, τις δοκιµές, την εκτόξευση και την παρακολούθηση 63 διαστηµικών αποστολών και 175 επιστηµονικών οργάνων που έκαναν µετρήσεις διαπλανητικών αποστολών της NASA.

Πρόκειται για τον µοναδικό επιστήµονα στον κόσµο που επισκέφθηκε όλους τους πλανήτες του ηλιακού µας συστήµατος. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο που επελέγη ως ο πρώτος πρόεδρος του νεοσύστατου Ελληνικού Διαστηµικού Οργανισµού (σ.σ. ωστόσο ο κ. Κριμιζής έχει υποβάλλει παραίτηση από τη θέση), µε απόφαση να καταστήσει την υπηρεσία αυτή πρότυπο οργανισµού, που θα βασίζεται στις αρχές της «αξιοκρατίας, της διαφάνειας, της αξιολόγησης, της αποτελεσµατικότητας και του ήθους».

Εκτός, όµως, των επιστηµονικών του δραστηριοτήτων, σηµαντική είναι επίσης και η προσπάθεια του κ. Κριµιζή να διαδώσει στο ευρύτερο κοινό της χώρας µας την ανάγκη κατανόησης των τρόπων µε τους οποίους η σύγχρονη επιστήµη εξερευνά τη φύση. Κι αυτό γιατί στην εποχή µας, που οι πολίτες αντιµετωπίζουν κρίσιµες επιλογές σε θέµατα που έχουν επιστηµονική και τεχνολογική βάση, είναι απαραίτητο η επιστηµονική µεθοδολογία να γίνει κατανοητή ευρύτερα. Η εξάρτηση, άλλωστε, της ανθρωπότητας από την υπεύθυνη χρήση της επιστήµης και της τεχνολογίας αυξάνεται καθηµερινά, ενώ η ανάγκη για µια πλατύτερη διάχυση της γνώσης θα αυξηθεί ακόµη περισσότερο στο άµεσο µέλλον. Ως άτοµα και ως συνειδητοποιηµένοι πολίτες είναι απαραίτητο να εξοικειωθούµε µε την επιστήµη και την τεχνολογία και τις συνέπειές τους στην καθηµερινή µας ζωή.

Άλλωστε, από την εποχή που ανακαλύφθηκε η φωτιά και η χρήση εργαλείων, ο άνθρωπος έγινε µάρτυρας µιας συνεχώς αυξανόµενης τεχνολογικής ανάπτυξης. Η µεταµόρφωση της επιστηµονικής γνώσης σε πρακτικά εργαλεία και µεθόδους υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί µέσα στα επόµενα δέκα χρόνια και µαζί µ’ αυτά θα επηρεαστεί αναµφίβολα και ο ίδιος ο άνθρωπος.

Πάρτε για παράδειγµα τους περίπου 3.000 δορυφόρους που βρίσκονται σήµερα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Όλες ανεξαιρέτως οι ανθρώπινες δραστηριότητες στις τηλεπικοινωνίες, στη γεωργία, στην αρχαιολογία, στη µετεωρολογία, στην κλιµατολογία, ακόµα και στην αρχιτεκτονική και στην ιατρική, έχουν ωφεληθεί τα µέγιστα από τη διαστηµική έρευνα και την τεχνολογία, ενώ και όλα όσα δηµιουργήθηκαν για το διαστηµικό πρόγραµµα έχουν πρόσθετες εφαρµογές στην καθηµερινή µας ζωή. Ήδη καθένας από εµάς χρησιµοποιεί καθηµερινά 50-60 διαφορετικά αντικείµενα που δηµιουργήθηκαν χάρη στις διαστηµικές µας δραστηριότητες.

Κι όµως, οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω µας δεν διαθέτουν την απαιτούµενη βάση για µια ευρύτερη κατανόηση των αλλαγών αυτών, αφού ο τρόπος της εκπαίδευσής τους είναι συνήθως πολύ αόριστος για να τους επιτρέψει να τις παρακολουθήσουν, µε αποτέλεσµα πολλοί απ’ αυτούς να παραιτούνται από οποιαδήποτε περαιτέρω προσπάθεια κατανόησης, αφού θεωρούν ότι πολλά πράγµατα στον κόσµο είναι πλέον πάνω και πέρα από τις ικανότητές τους.

Είναι φανερό ότι µια τέτοια κατάσταση δεν βοηθά στη δηµιουργία ενός πολίτη µε αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασµό, ούτε και στη δηµιουργική και υπεύθυνη συµπεριφορά του στο πλαίσιο µιας δηµοκρατικής κοινωνίας. Και να σκεφτεί κανείς ότι στο άµεσο µέλλον θα αντιµετωπίσουµε εκρηκτική αύξηση του αριθµού των νέων γνώσεων, γεγονός που συνεπάγεται και ανάλογη αύξηση της επίδρασής τους στην καθηµερινή µας ζωή. Σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, λοιπόν, θεωρώ ότι κάθε επιστήµονας έχει την υποχρέωση να µεταδώσει αυτά που ξέρει στο ευρύ κοινό, µε απλό και κατανοητό τρόπο και σε καθηµερινή βάση, αφού, έτσι κι αλλιώς, τα περισσότερα άτοµα κάθε ηλικίας γοητεύονται από τη φύση και θα ήθελαν πράγµατι να την κατανοήσουν καλύτερα.

Η Γη περιβάλλεται από µια γιγαντιαία µαγνητική φούσκα, που ονοµάζεται µαγνητόσφαιρα. Πέντε διαστηµικά σκάφη από την αποστολή Themis χρειάστηκαν περισσότερα από έξι χρόνια για να χαρτογραφήσουν αυτήν την περιοχή και να βελτιωθεί η ικανότητά µας να προβλέπουµε δυναµικά διαστηµικά καιρικά φαινόµενα, τα οποία στη χειρότερη περίπτωση µπορούν να επηρεάσουν τους δορυφόρους στο διάστηµα. (NASA)

Είναι, άλλωστε, στη φύση του ανθρώπου να θέλει να µάθει ή, όπως έγραφε ο Αριστοτέλης, «Φύσει του ειδέναι ορέγεται ο άνθρωπος». Απ’ όλα τα όντα πάνω στη Γη, µόνο εµείς διερωτόµαστε τι κάνει τον Ήλιο να λάµπει, γιατί το ουράνιο τόξο ακολουθεί την καταιγίδα, µε ποιον τρόπο τα πουλιά πετάνε. Μόνο εµείς διερωτόµαστε τι κρύβεται πίσω από τον επόµενο λόφο ή πέρα από την απέραντη θάλασσα. Κι έχουµε πάντα αναρριχηθεί στον λόφο, κι έχουµε πάντα διασχίσει τον ωκεανό. Ίσως κάτι βαθιά χαραγµένο στη γενετική µας δοµή να είναι αυτό που µας ωθεί να µάθουµε τι είµαστε και από πού προήλθαµε. Που µας ωθεί στην περιπέτεια της εξερεύνησης.

Είναι αυτό που µας ωθεί να θέτουµε τις ερωτήσεις, που µας κάνει κυνηγούς της γνώσης, πειραµατιστές και εξερευνητές. Γιατί είµαστε προικισµένοι µε την ικανότητα να σκεφτόµαστε, να αισθανόµαστε και να διερωτόµαστε. Είναι η µοίρα µας, και ίσως ο σκοπός µας, να αναπτυσσόµαστε και να προοδεύουµε καθώς επιδιώκουµε να µάθουµε και να δώσουµε έννοια και σηµασία στο Σύµπαν στο οποίο ανήκουµε, σε µια ατέρµονη ίσως προσπάθεια ερευνών. Αυτό το συναίσθηµα της περιέργειας και της τάσης για εξερεύνηση είναι στην πραγµατικότητα και η βάση της επιστήµης.

Κι όµως, πολλοί από εµάς, απασχοληµένοι από τις δραστηριότητες της καθηµερινότητάς µας, δεν είµαστε σε θέση να προβλέψουµε το µέλλον των σύγχρονων ανακαλύψεων. Αυτό, άλλωστε, συνέβαινε ανέκαθεν.

Γι’ αυτό θεωρώ ότι σ’ ένα µεγάλο ποσοστό η δουλειά των επιστηµόνων θα ‘πρεπε να περιλαµβάνει και την εξοικείωση του κοινού µε την πραγµατική φύση της επιστήµης και τη συνειδητοποίηση ότι αυτά που κάνουν οι «επαγγελµατίες» επιστήµονες δεν είναι παρά µια πιο σύνθετη πλευρά αυτού που κάθε άνθρωπος έχει τη φυσική τάση να κάνει: να διερευνά το άγνωστο. Γι’ αυτό δεν πρέπει να ξεχνάµε ποτέ όσα µας δίδαξε η ιστορία της επιστήµης.

Γιατί δεν είµαστε σε θέση να προβλέψουµε τις συνέπειες µιας επιστηµονικής ανακάλυψης, αφού κάθε πρόσθετο κοµµάτι γνώσης, οσοδήποτε περίεργο, άσχετο ή αφηρηµένο κι αν φαίνεται στην αρχή, καταλήγει άµεσα ή έµµεσα, αργά ή γρήγορα, σε κάποια πρακτική εφαρµογή. Αν δεν συνεχίσουµε την ανάπτυξη της επιστήµης και τον εµπλουτισµό των γνώσεών µας, άσχετα µε την άµεση χρησιµότητά τους, γρήγορα θα ταφούµε κάτω από το βάρος των προβληµάτων µας, γιατί η επιστήµη του σήµερα είναι η λύση του αύριο.

*Ο Διονύσης Π. Σιµόπουλος είναι Αστροφυσικός, Επίτιµος Διευθυντής Ευγενιδείου Πλανηταρίου. Θεωρείται ο «θεµελιωτής της εκλαΐκευσης του επιστηµονικού λόγου στην Ελλάδα».

πηγή: http://www.euro2day.gr/turningpoints/article-tp/1609935/h-episthmh-toy-shmera-einai-h-lysh-toy-ayrio.html

Από το Physicsgg.me

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , ,

O Τόμας Χομπς, ο χρόνος και η σκέψη των ανθρώπων

6 Δεκεμβρίου 2018
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Τόμας Χομπς / Φιλόσοφος – αποδίδεται στον David Beck

 

Ο Άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς (Thomas Hobbes, 5 Απριλίου 1588 – 4 Δεκεμβρίου 1679) ήταν ένας από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας.

Η ζωή του

Ο Τόμας Χομπς γεννήθηκε στο Μαλμέσμπουρυ της Αγγλίας. Σπούδασε στην Οξφόρδη λογική και αριστοτελική φιλοσοφία. Το 1608 προσελήφθη από τον σερ Γουόλτερ Κέιθεντις ως δάσκαλος του γιου του. Στη θέση αυτή υπηρέτησε επί είκοσι χρόνια και αργότερα υπήρξε δάσκαλος και του γιου του μαθητή του.

Ταξίδεψε στη Γαλλία και την Ιταλία, όπου γνώρισε τον Γαλιλαίο, και έμαθε τις αντίστοιχες γλώσσες, καθώς και ελληνικά και λατινικά. Μετέφρασε και εξέδωσε τον Θουκυδίδη [1628], για να «μάθουν οι συμπατριώτες του τις ακρότητες της αθηναϊκής δημοκρατίας».

Επανήλθε στη Γαλλία [1631-1637], όπου μελέτησε φυσικές επιστήμες. Στη Γαλλία κατέφυγε και κατά τον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο [1662-1653], Το 1667-1668 υπήρξε δάσκαλος του εξόριστου διαδόχου του θρόνου Καρόλου. Το 1653 επέστρεψε στην Αγγλία και πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην κατοικία των Κέιθεντις, υπό την προστασία του Καρόλου που ήταν πλέον Βασιλέας.

Τα θεωρούμενα ως σημαντικότερα έργα του Χομπς είναι τα εξής:

«Human nature» («Ανθρώπινη φύση»), «Elements of Law. Moral and Politik» («Στοιχεία του νόμου, της ηθικής και πολιτικής» – λατινικός τίτλος «De Corpore Politico») και «De Cive» («Περί του πολίτη»),Έγραψε επίσης πολλές πραγματείες σχετικές με τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες.

Αλλά το έργο που τον έκανε διάσημο και ταυτοχρόνως προκάλεσε μεγάλη κατακραυγή εναντίον του ήταν ο «Λεβιάθαν» [1651], φιλομοναρχικό κείμενο πολιτικής φιλοσοφίας με το οποίο διατυπώθηκε η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου. 0 νόμος είναι η εφαρμογή της σύμβασης μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίοι πριν τη δημιουργία του κράτους -που ιδρύθηκε κατά σύμβαση για να παρέχει προστασία- ζούσαν κατασπαράζοντας ο ένας τον άλλον, σε μία κατάσταση πολέμου όλων εναντίον όλων.

Το έργο δυσαρέστησε τόσο τους μοναρχικούς όσο και τους ρεπουμπλικάνους. και θα τον είχε οδηγήσει στη φυλακή, αν δεν διέθετε την προστασία του βασιλέα. Οπωσδήποτε, δεν μπόρεσε να εκδώσει άλλη φιλοσοφική μελέτη στην Αγγλία

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του συγκέντρωσε τα έργα του στο «De Corpora».

 

Η διδασκαλία του

Ο Χομπς κινήθηκε στο πνεύμα του Μπέικον και απέρριψε την ύπαρξη οποιουδήποτε πνευματικού ή άυλου στοιχείου πέραν των υλικών σωμάτων, θεώρησε τις έννοιες ως αντανακλάσεις της πραγματικότητας στη συνείδηση ίων ανθρώπων. Για το λόγο αυτόν αντιμετώπισε και το χώρο ως φανταστική παράσταση που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Επίσης πίστευε ότι ο χρόνος δεν υπάρχει στα υλικά σώματα, αλλά στη σκέψη των ανθρώπων. Όλες οι λέξεις που εκφράζουν το άυλο και το αόριστο δεν έχουν νόημα για το ανθρώπινο μυαλό, διότι δεν αντιστοιχούν σε κάτι που να δέχονται οι αισθήσεις, θα έπρεπε να εξαλειφθούν από τη φιλοσοφία, διότι είναι μάταια φαντάσματα.

Επίσης, ο Χομπς υποστήριξε ότι δεν υπάρχει άλλο κίνητρο της βούλησης εκτός από τις αισθήσεις της ικανοποίησης και του πόνου, ενώ κίνητρο της ηθικής συμπεριφοράς των ανθρώπων είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης -άρα ό,τι πράττει κανείς για να διατηρηθεί στη ζωή είναι θεμιτό.

Η βασική αρχή του είναι ότι δεν υπάρχει σκέψη που να μην έχει γεννηθεί από τις αισθήσεις, οι οποίες αποτελούν την αφετηρία της γνώσης. Η λογική αναζητεί το σύνολο προσθέτοντας τα τμήματα που το απαρτίζουν ή οδηγείται στο μέρος αφαιρώντας από το σύνολο τα υπόλοιπα. Από το σημείο αυτό προκύπτει ότι η μετάβαση από το γενικό στο μερικό και το αντίστροφο είναι απλώς μορφές εξίσωσης. Γ αυτό και όλες οι ανθρώπινες αντιλήψεις θα έπρεπε να εκφράζονται με μαθηματική μορφή. Οτιδήποτε δεν μπορεί να εκφραστεί κατά τον τρόπο αυτό δεν είναι κατανοήσιμο από τη διάνοιά μας.

Μια γεύση

«Όταν ένα πράγμα στέκει ακίνητο, θα παραμείνει ακίνητο στο διηνεκές εκτός αν κάποιο άλλο το θέσει σε κίνηση. Αυτό είναι αλήθεια που κανείς δεν αμφισβητεί. Αλλά αν ένα σώμα κινείται, θα κινείται στο διηνεκές, εκτός αν κάποιο άλλο το σταματήσει. Αυτό, αν και η αιτία είναι η ίδια (δηλαδή ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει από μόνο του), δεν γίνεται παραδεκτό με την ίδια ευκολία. Αυτό συμβαίνει διότι οι άνθρωποι κρίνουν εξ ιδίων όχι μόνο τους άλλους ανθρώπους, αλλά και όλα τα πράγματα. Και επειδή μετά την κίνηση αισθάνονται καταπονημένοι και εξαντλημένοι, πιστεύουν ότι κάθε άλλο πράγμα κουράζεται από την κίνηση και αναζητεί αυτοβούλως την ανάπαυση. Λίγο τους απασχολεί μήπως υπάρχει κάποιο είδος κίνησης η οποία δεν προκαλεί την επιθυμία της ανάπαυσης που βρίσκουν στον εαυτό τους. Γι’ αυτό λένε οι Σχολαστικοί ότι τα Βαριά σώματα πέφτουν προς τα κάτω από διάθεση ακινησίας και για να διατηρήσουν τη φύση τους στην πλέον αρμόζουσα γι’ αυτά στάση. Έτσι παραλόγως αποδίδουν στα άψυχα πράγματα ορέξεις και γνώσεις για το τι είναι καλό για τη συντήρησή τους (κάτι παραπάνω από αυτό που διαθέτει ο άνθρωπος)».

[Από τον «Λεβιάθαν»]

Συλλογικό –  70 φιλόσοφοι

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , , ,

Ο κύκλος της ζωής...

16 Νοεμβρίου 2018
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Του Ηλία Γιαννακόπουλου

Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Τρίτης Ηλικίας

«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο˙ καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο˙  το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή» (Ν. Καζαντζάκης, «Ασκητική»).

Κάθε προσπάθεια να ορίσουμε το περιεχόμενο της έννοιας «ζωή» προσκρούει στο αφετηριακό κριτήριο. Σε αυτό διαφωνούν Βιολόγοι, Ψυχολόγοι, Ανθρωπολόγοι, Θεολόγοι και Κοινωνιολόγοι. Στο χορό των διαφωνούντων προστίθενται και οι φιλόσοφοι που δίνουν άλλη διάσταση στην έννοια ζωή. Η ζωή, δηλαδή, δεν είναι ένα απλό βιολογικό φαινόμενο (αναπνοή, κίνηση…) αλλά εμπεριέχει κι άλλα στοιχεία που την καθιστούν ως φαινόμενο πολυδιάστατη.

Στο γνωστό «κύκλο της ζωής» δεν ανευρίσκονται μόνο τα δύο άκρα, η γέννηση και ο θάνατος, αλλά κι ένα πλήθος άλλων στοιχείων που νοηματοδοτούν το περιεχόμενο της έννοιας «ζωή». Τέτοια μπορεί να είναι η δημιουργία, οι πνευματικές αναζητήσεις, οι φιλοσοφικοί στοχασμοί, οι κοινωνικοί προβληματισμοί, οι ανθρώπινες σχέσεις, η αναζήτηση του θείου, οι θυσίες, οι αγώνες, το άγχος και η αγωνία του μέλλοντος. Γι’ αυτό και η ζωή ετυμολογικά βρίσκεται κοντά στην έννοια Βίος και στη Βία.

Οι απαισιόδοξοι βλέπουν στον «κύκλο της ζωής» μόνο το ένα άκρο, το θάνατο. Θεωρούν ματαιότητα κάθε ενασχόληση με τη βραχεία περίοδο της ζωής, αφού ο θάνατος συνιστά μια αδήριτη αναγκαιότητα, μια φυσική νομοτέλεια. Γι’ αυτούς (Σοπενχάουερ….) η μόνη βεβαιότητα είναι το τέλος, ο θάνατος και με αυτό το δεδομένο πρέπει να οργανώνουμε το βραχύ διάστημα της ζωής. Η «άβυσσος» μας υπενθυμίζει την περατότητά μας και το εφήμερο της ύπαρξής μας.

«Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή˙ κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν˙ Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία» (Ν. Καζαντζάκης, «Ασκητική»).

Στην αντίπερα όχθη όσων περιδιαβάζουν τον «κύκλο της ζωής» βρίσκονται εκείνοι που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στην ίδια τη ζωή και όχι στο μοιραίο – αναπόφευκτο τέλος. Η ζωή μπορεί να κινείται ανάμεσα σε δύο «τελείες», αλλά πάντα αγωνίζεται να επιμηκύνει το «μεταξύ αυτών διάστημα» και να το εμπλουτίσει. Η δημιουργία και η σύνθεση, όπως και η υπέρβαση της υλικής μας υπόστασης, συνιστούν τα αναγκαία βάθρα της πραγματικής ζωής. Η ζωή είναι μια κίνηση, μια περιπέτεια, μια σύγκρουση με το άγνωστο, το τυχαίο και το ανέλπιστο.

 

Τον ύμνο της ζωής τον κατέγραψε εμφαντικά ο Ρουσσώ:

«Ζω δε σημαίνει αναπνέω, σημαίνει ενεργώ˙ σημαίνει χρησιμοποιώ τα όργανά μου, τις αισθήσεις μου, τις ικανότητές μου, όλα τα μέρη του εαυτού μου που μου δίνουν τη συναίσθηση της ύπαρξής μου. Ο άνθρωπος που έζησε περισσότερο δεν είναι εκείνος που μέτρησε περισσότερα χρόνια, αλλά όποιος ένιωσε περισσότερο τη ζωή».

Μπροστά στις δυο αυτές πραγματικότητες, τις δυο αντίρροπες δυνάμεις (Ζωή – Θάνατος) δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε. Αποτελούν τον «ανήφορο» και τον «κατήφορο». Πρέπει να διαβούμε και τα δυο αυτά «ρέματα» χωρίς αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Η αβεβαιότητα της ύπαρξής μας δεν πρέπει να μας οδηγεί στην παραίτηση και στην αγωνία του θανάτου. Το απροσδιόριστο της ζωής μάς οπλίζει με αποφασιστικότητα, ενέργεια και μας κρατά σε εγρήγορση. Εξάλλου, η εναλλαγή των εποχών επιβεβαιώνει το «άχρονο» της ζωής που με τη δημιουργία απομακρύνει – έστω και για λίγο – τη θλιβερή πραγματικότητα, το θάνατο:

 

Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν – Ζωή, Θάνατος – μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τη «σχέση» μας προς τις δυο αυτές πραγματικότητες

«Χρέος μας λοιπόν να συλλάβουμε τ’ όραμα που χωράει κι εναρμονίζει τις δυο τεράστιες τούτες άναρχες, ακατάλυτες ορμές˙και με τ’ όραμα τούτο να ρυθμίσουμε το στοχασμό μας και την πράξη» (Ν. Καζαντζάκης «Ασκητική»).

Η παγκόσμια ημέρα της Τρίτης Ηλικίας (1η Οκτωβρίου) δεν είναι μόνο μια ευκαιρία για την ανάδειξη της προσοχής μας και του σεβασμού μας προς τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτήν την περίοδο της ζωής τους, αλλά και μια ευκαιρία για αυτογνωσία και εσωτερικό στοχασμό. Να ξαναδούμε τις ευαισθησίες μας, την ανθρωπιά μας, τις ενοχές μας αλλά και τις ευθύνες μας, γιατί κατά το γνωστό «εκεί που είσαι ήμουνα και εδώ που είμαι θα ‘ρθεις».

Ο «κύκλος της ζωής» συμβατικά λέμε πως έχει αρχή τη Γέννηση και τέλος το Θάνατο. Ποιος, όμως, μπορεί με βεβαιότητα να διακρίνει την αρχή και το τέλος σε ένα κύκλο; Ίσως σε αυτό το ερώτημα κάποια πειστική απάντηση μπορεί να δώσει ο Νίτσε με τη θεωρία του για την αιώνια επιστροφή. Ο βρετανός φυσικός Roger Penrose θεωρεί πως το σύμπαν κάνει συνεχείς κύκλους «γέννησης» και «θανάτου» μέσα από μια αιώνια διαδοχή φάσεων.

Την ιδέα του «αιώνιου γυρισμού» και της «αιώνιας επιστροφής» την προβάλλει στην Ασκητική του και ο Ν. Καζαντζάκης: «…..ο χρόνος, συλλογίστηκες είναι απεριόριστος˙ η ύλη είναι περιορισμένη˙ αναγκαστικά, λοιπόν, θα ‘ρθει πάλι η στιγμή που όλοι ετούτοι οι συνδυασμοί της ύλης θα ξαναγεννηθούν οι ίδιοι, απαράλλαχτοι».

Η παρακάτω ιστορία είναι ενδεικτική του τρόπου που αντιμετώπιζαν παλιά τους ηλικιωμένους και πόσο σημαντική είναι η θέληση κάποιων να αντιμετωπίσουν λαθεμένες και απάνθρωπες συνήθειες…

Στα παλιά χρόνια στην Ιαπωνία οι γέροι που δεν μπορούσαν πια να εργαστούν μεταφέρονταν στα βουνά και αφήνονταν εκεί μόνοι. Αυτός ήταν ο νόμος. Ο νόμος άλλαξε χάρη στην αγάπη ενός γιου και τη σοφία του πατέρα του. Τα ονόματά τους δε διασώθηκαν.

Όταν ήρθε η ώρα ο γιος να μεταφέρει και να εγκαταλείψει τον πατέρα του στο βουνό, τον πήρε στην πλάτη του και άρχισε να εισχωρεί στη δασωμένη βουνοπλαγιά. Ο πατέρας, γεμάτος έγνοια για το παιδί του, κάθε τόσο έσπαγε ένα κλαδάκι και το άφηνε χάμω στο μονοπάτι για να μη χάσει το δρόμο της επιστροφής ο γιος.

Όταν έφτασαν ψηλά μέσα σ’ ένα φαράγγι κι ο γιος κατέβασε τον γέροντα από την πλάτη του, εκείνος του είπε να ακολουθήσει τα κλαδιά: έτσι ούτε το δρόμο θα έχανε ούτε θα καθυστερούσε. Συγκινημένος από τη φροντίδα του πατέρα του ο γιος τον ξανάβαλε στην πλάτη κι επέστρεψε σπίτι τους. Αν τους ανακάλυπταν οι άνθρωποι του ντάιμιο (μεγάλος άρχοντας), θα τους τιμωρούσαν και τους δυο πολύ αυστηρά. Αλλά ο γιος, αποφασισμένος για όλα, έσκαψε μια υπόγεια σπηλιά στην πίσω αυλή κι έκρυψε το γέροντα εκεί, φροντίζοντας για την τροφή και τις ανάγκες του.

Μια μέρα ήρθε μήνυμα στο χωριό πως ο ντάιμιο ζητούσε σκοινί από στάχτες. Το είχε δει σε όνειρο και έπρεπε να το έχει. Κανένας από τους χωρικούς δεν ήξερε πώς να φτιάξει κάτι τέτοιο. Κανένας σε ολόκληρη την επικράτεια δεν μπόρεσε να το φτιάξει. Μόνο ο γέροντας στην υπόγεια σπηλιά είπε στο γιο του: «Στερέωσε σ’ ένα μακρύ, φαρδύ σανίδι ένα κομμάτι σκοινί ζικ – ζακ και κάψε το».

Ο γιος το παρουσίασε στον άρχοντα κι αυτός, ευχαριστημένος, τον επαίνεσε για την εξυπνάδα του και τον αντάμειψε.

Κι ο άρχοντας ομολόγησε τη μεγάλη του έκπληξη στο πως μόνο αυτός ο χωρικός σε όλη την επικράτεια μπόρεσε να λύσει τα προβλήματα.

«Άρχοντά μου» αποκρίθηκε ο χωρικός, «εγώ είμαι πολύ νέος για να έχω την πείρα και τη σοφία να λύσω τέτοια προβλήματα. Το ίδιο ισχύει και για τους άλλους κατοίκους της περιοχής μας. Μόνο κάποιος πολύ γηραιότερος θα μπορούσε να το κάνει. Η αλήθεια είναι πως εγώ βρήκα όλες τις λύσεις χάρη στη βοήθεια του πατέρα μου που είναι μεγάλος σε ηλικία κι έχει την απαραίτητη πείρα και σοφία». Μετά, με τη σκέψη της πιθανής τιμωρίας, συνέχισε δακρύζοντας: «Δεν άντεξα να αφήσω το γέροντα πατέρα μου στο βουνό να πεθάνει μόνος κι αφρόντιστος. Τον έκρυψα στο σπίτι μας. Εκείνος βρήκε αυτές τις λύσεις».

Ο άρχοντας εντυπωσιάστηκε. Καταλαβαίνοντας ξαφνικά πόσο πολύτιμοι για τη χώρα θα ήταν οι γέροντες με την πείρα και τη σοφία τους, αντέστρεψε το νόμο. Από τότε κι έπειτα απαγορεύτηκε στους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τους γέροντες πατέρες τους στην άγρια ερημιά των βουνών.

 

Σημείωση: Η Παγκόσμια Ημέρα των Ηλικιωμένων, γνωστή και ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία» εορτάζεται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου. Υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1990, για να αποτίσει τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους ηλικιωμένους, αλλά και να επισημάνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

 

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , ,

Το 2030 θα υπάρχουν «φεγγαρόπαιδα» –Συνέντευξη του Δημήτρη Νανόπουλου

16 Νοεμβρίου 2018
| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2013, ο Πίτερ Χιγκς παρέλαβε μαζί με τον Φρανσουά Ενγκλέρ το Νομπέλ Φυσικής. Στην ομιλία του περιέγραψε τη θεωρία του (τον μηχανισμό μέσω του οποίου η ύλη αποκτά τη μάζα της) και φυσικά μίλησε για το πασίγνωστο σε όλο τον κόσμο μποζόνιό του, κλείνοντας με την εξής φράση: «…το 1976 οι Ελις, Γκάιλαρντ και Νανόπουλος παρότρυναν τους πειραματικούς φυσικούς του CERN να αναζητήσουν το μποζόνιο Higgs όπως το προέβλεπε η θεωρία. Ηταν η αρχή μιας μεγάλης πειραματικής έρευνας, η οποία κορυφώθηκε με την ανακοίνωση του CERN τον Ιούλιο του 2012».

Ο Νανόπουλος στον οποίο αναφέρθηκε ο περίφημος Χιγκς είναι, φυσικά, ο Δημήτρης Νανόπουλος – ο σημαντικότερος εν ζωή θεωρητικός φυσικός. Ενα φτωχό παιδί που μετρούσε τ’ άστρα στο Χαρβάτι Αττικής (την Παλλήνη του 1950), όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια, για να φτάσει δύο δεκαετίες αργότερα να μιλάει για τ’ άστρα στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Ενας μεγαλοφυής άνθρωπος, πάντα χαμογελαστός και αισιόδοξος, που μπορεί τη μία στιγμή να περιγράφει τη θεωρία των υπερχορδών και τα πολλαπλά σύμπαντα και την άλλη να παροτρύνει νέους επιστήμονες να τολμούν να χτυπήσουν την πόρτα μεγάλων ξένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τη μία στιγμή να αποδεικνύει μαθηματικά την τυχαιότητα της ζωής και την άλλη να συγκινείται με μια κλασική μελωδία ή να απαγγέλλει ένα ποίημα που υμνεί τον έρωτα. Και κάθε ώρα και στιγμή να θυμίζει σ’ όλους όσοι είναι ευλογημένοι με το δώρο της ζωής ότι πρέπει να ρουφούν το κάθε λεπτό που περνάει σαν να μην υπάρχει αύριο.

Διδακτική ιστορία

Γι’ αυτό και το τελευταίο βιβλίο του «Στον τρίτο βράχο από τον Ηλιο» (που έγραψε σε συνεργασία με τον Μάκη Προβατά και έχει πουλήσει ήδη 20.000 αντίτυπα από τις εκδόσεις Πατάκη) θα πρέπει να διαβαστεί από κάθε Ελληνόπουλο που ψάχνει να βρει τον δρόμο του στις δύσκολες αυτές μέρες που περνάει η χώρα. Οχι μόνο γιατί εξιστορεί την πορεία ενός νέου που με την προσωπική του σκληρή προσπάθεια πετυχαίνει αυτό που αγαπάει. Αλλά κυρίως γιατί μέσα από τις εξιστορήσεις μπορεί κανείς να διακρίνει την καθαρότητα του μυαλού ενός μεγάλου επιστήμονα που ασχολείται με το σύμπαν αλλά πατάει γερά τα πόδια του στο έδαφος. Και νοιάζεται για την πρόοδο και την προκοπή της Ελλάδας.

– Πηγαινοέρχεστε χρόνια μεταξύ Ελλάδας και Αμερικής, τι είναι αυτό που σας κάνει μεγαλύτερη εντύπωση από το πηγαινέλα μεταξύ δύο τελείως διαφορετικών κρατών;

– Αυτό που με τρομάζει είναι η απόσταση που χωρίζει τις δύο χώρες. Μια απόσταση που συνεχώς μεγαλώνει. Στη δεκαετία του ’50 αυτοί έκαναν δέκα βήματα και εμείς μισό. Τώρα αυτοί τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός και εμείς πάμε με τον αραμπά. Και αν δεν βιαστούμε να καλύψουμε την απόσταση, κι αν δεν κάνουμε το παν για να ανεβούμε στο τρένο της προόδου με όλες μας τις δυνάμεις, κινδυνεύουμε να βρεθούμε ουραγοί. Σαν τους κατοίκους σε κάτι νησιά της Αυστραλίας, πολύ κοντά στην ηπειρωτική χώρα, όπου ζουν άνθρωποι όπως ζούσαν πριν από αρκετούς αιώνες, ενώ μερικά χιλιόμετρα πιο δίπλα απογειώνονται πύραυλοι.

 

– Εχουμε τόσο μεγάλες διαφορές με τις ΗΠΑ;

– Ασφαλώς. Στην Ελλάδα γίνονται μεγάλο θέμα οι απεργίες και το άσυλο στα πανεπιστήμια, όταν πλέον είναι σαφές διεθνώς ότι στον κόσμο της εργασίας και της παιδείας έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Και με αυτές τις αλλαγές καταρρίπτονται πλέον οι κομισάριοι και οι εργατοπατέρες, γιατί ο κόσμος είτε το θέλει είτε όχι, για να βγάλει το ψωμί του θα πρέπει να έχει γνώσεις. Οι νέοι που ξεκινούν σήμερα πρέπει να καταλάβουν ότι θα πρέπει να έχουν μεγάλη ειδίκευση και απόλυτη σχέση με τα επαγγέλματα του μέλλοντος –κομπιούτερ, βιολογία, τεχνητή νοημοσύνη, ρομπότικς– εάν θέλουν να προχωρήσουν. Είναι σαν να προσλάβεις μια γραμματέα 25 χρονών και να φέρει μαζί της γραφομηχανή και να μην ξέρει αγγλικά. Δεν έχει κανένα μέλλον.

Οι αλλαγές γύρω μας θυμίζουν την ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν «Μοντέρνοι καιροί» – με την είσοδο των μηχανών τη δεκαετία του ’30 στην αγορά εργασίας. Κάποτε τα σπίτια χτίζονταν με το χέρι, με εργάτες που κουβαλούσαν τον τενεκέ με τη λάσπη κι ανέβαιναν με τα πόδια τη σκαλωσιά. Περάσαμε γρήγορα στις μπετονιέρες και πλέον χτίζουμε σε λίγους μήνες ολόκληρο ουρανοξύστη. Σε λίγο δεν θα χρειαζόμαστε καν αυτά – θα τα αναλάβουν όλα τα ρομπότ ή οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές.

– Πόσο γρήγορα θα πάμε εκεί;

– Αφάνταστα γρήγορα. Σε μία πενταετία οι μεγάλες πόλεις θα έχουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς. Ηδη η Amazon εγκαινίασε το πρώτο της κατάστημα χωρίς υπαλλήλους, ενώ προχωράμε με άλματα στο Διάστημα. Το 2024 θα κάνουμε επανδρωμένη αποστολή στον Αρη και το 2027, όπως λέει ο Ελον Μασκ της Tesla, θα ’χουμε 1.000 ανθρώπους στο φεγγάρι και στη συνέχεια θα εποικίσουμε και τον Αρη. Δηλαδή 200 χρόνια από τη ναυμαχία του Ναυαρίνου με την οποία απελευθερωθήκαμε από τους Τούρκους, θα υπάρχει η πρώτη αποικία στο φεγγάρι.
Μέχρι το 2030 θα ’χουμε τα λεγόμενα «φεγγαρόπαιδα». Θα κοιτάς την ταυτότητά τους και θα λέει ότι έχουν γεννηθεί στη Σελήνη. Και δεν μιλάω για 100 χρόνια μπροστά, μιλάω για αύριο. Το επόμενο αυτό βήμα θα γίνει πολύ γρήγορα, γιατί δεν θα γίνει από κράτη. Θα γίνει από ιδιωτικές εταιρείες που ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια και περιμένουν γρήγορα κέρδη.

Επιστημονικά άλματα

– Τι ήταν αυτό που έσπρωξε την ανθρωπότητα μπροστά;

– Οι θετικές επιστήμες. Η Φυσική και το ξαδελφάκι της η Τεχνολογία. Οι βασικοί νόμοι της Φυσικής είναι παντού ίδιοι. Μελετώντας το φως της κοσμικής ακτινοβολίας που έρχεται από 13,8 δισ. χρόνια μακριά ξέρουμε ότι λειτουργούν οι νόμοι του Μάξγουελ. Αντίθετα οι νόμοι, π.χ., της Βιολογίας μπορεί να είναι διαφορετικοί σε άλλους πλανήτες. Μπορεί εκεί να μην είναι ο άνθρακας το βασικό συστατικό της ζωής, αλλά το πυρίτιο. Να μην είναι το DNA το κληρονομικό μόριο. Οι «άνθρωποι» να ζουν με το θειάφι. Αρα, αντίθετα από τη Φυσική, η Βιολογία είναι τοπική επιστήμη. Και πρόσεξε: αν αφαιρέσεις την επιστήμη, ο κόσμος θα ζούσε σήμερα όπως την εποχή του Πλάτωνα. Καμία γενιά στην Ιστορία δεν έχει ζήσει τα άλματα που είδαμε εμείς στην επιστήμη. Από το αβάκιο φτάσαμε μέσα σε 50-60 χρόνια στην τεχνητή νοημοσύνη.

Στην Ελλάδα οι κλασικές σπουδές είναι το CERN του κόσμου

– Αν σας καλούσαν να αναλάβετε το υπουργείο Παιδείας, τι θα κάνατε για το ελληνικό πανεπιστήμιο;

– Κατ’ αρχάς με έναν νόμο και ένα άρθρο, που λένε, θα γύριζα στον νόμο Διαμαντοπούλου, ως μια πρώτη αρχή. Δεν μπορούμε να μην έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια – θα προτιμούσα μάλιστα να έρχονταν στην Ελλάδα παραρτήματα αμερικανικών ή δυτικοευρωπαϊκών γνωστών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για να είναι πέραν πάσης υποψίας.

– Να είναι κερδοσκοπικά ιδρύματα;

– Ας ξεκινήσουν ως μη κερδοσκοπικά, νομίζω ότι το Χάρβαρντ και τα άλλα μεγάλα ξένα πανεπιστήμια έχουν αρκετά λεφτά. Ομως στην Ελλάδα οι κλασικές σπουδές είναι το CERN του κόσμου. Ο μεγάλος επιταχυντής νετρονίων όσον αφορά τις κλασικές σπουδές είναι κάτω από την ελληνική γη, και αυτό θα ’πρεπε να το είχαμε εκμεταλλευτεί χρόνια τώρα. Σε κάθε δρόμο της Αθήνας θα έπρεπε να υπάρχει ένα παράρτημα μεγάλων πανεπιστημίων απ’ όλο τον κόσμο. Οχι μόνο από την Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. Και οι Κινέζοι έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τις κλασικές σπουδές και την αρχαία Ελλάδα, και οι Ινδοί.

Εδώ θα έπρεπε να υπάρχει waiting list φοιτητών για να έρθουν και να διδαχθούν, π.χ. αρχαιολογία. Θα μπορούσαμε να ’μαστε το πνευματικό Μονακό του κόσμου. Κι ας αφήσουμε τις μεγάλες παραγωγές, να φτιάχνουμε αυτοκίνητα και τέτοια. Βέβαια, πρέπει να εκμεταλλευθούμε σωστά τον ορυκτό μας πλούτο και τις πλουτοπαραγωγικές μας πηγές.Αλλά εγώ θα σου μιλήσω γι’ αυτά που ξέρω. Είναι δυνατόν να μην επιτρέπεται η διδασκαλία κλασικών σπουδών στα αγγλικά – να το κάνουν τα πανεπιστήμια σχεδόν κρυφά; Ημαρτον, Θεέ μου. Πού ζούμε; Κι αυτό θα έβγαζε τεράστια κεφάλαια για να μπορούσε να κάνει άλλα πράγματα η χώρα.Γιατί να μην πηγαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια χιλιάδες Ελληνες φοιτητές που φεύγουν στο εξωτερικό και να μην προσελκύουμε και δεκάδες χιλιάδες φοιτητές που θα ήθελαν να ’ρθουν στην Ελλάδα να σπουδάσουν αυτό που μόνο η Ελλάδα μπορεί να τους προσφέρει σε τέτοιο επίπεδο;

Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει κάποιοι καθηγητές των ελληνικών πανεπιστημίων που έχουν φέουδα και δεν θέλουν κανέναν να τους τα αγγίξει να προσγειωθούν στη νέα πραγματικότητα. Εδώ δεν δέχονται την αξιολόγηση. Αν είναι δυνατόν. Μιλάμε σοβαρά;

Κάθε χρόνο, τα 50 χρόνια που είμαι στο εξωτερικό, στα πανεπιστήμια, στο CERN κλπ., έχουμε αξιολόγηση. Γράφω εκθέσεις, αναλυτικά τι έχω παραγάγει, τι ομιλίες έδωσα, πώς πήγαν τα εργαστήρια και τα πειράματα. Κάθε χρόνο. Μέχρι 31 Ιανουαρίου θα πρέπει να γράψω τι έγινε τον προηγούμενο χρόνο. Και να το υποβάλω στο πανεπιστήμιο ή στα αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα με τα οποία συνεργάζομαι. Δεν νοείται αλλιώς να προχωρήσουμε μπροστά.”

Πηγή: kathimerini.gr

Κατηγορίες:
Φυσική & Φιλοσοφία
Tags: , , ,
  3. 1
  4. ...
  5. 14
  6. 15
  7. 16
  8. 17
  9. 18
  10. 19
  11. 20
  12. 21
web design by