Και κάτι άλλο... (307 άρθρα)

Τι είναι η πιθανότητα;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Όλες οι στατιστικές και μεγάλο μέρος της επιστήμης εξαρτώνται από την έννοια της πιθανότητας. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό επίτευγμα, αν συνειδητοποιήσουμε ότι κανείς δεν είναι πραγματικά σίγουρος για το τι είναι πιθανότητα!

Η ζωή είναι αβέβαιη. Κανείς μας δεν ξέρει τι πρόκειται να συμβεί. Γνωρίζουμε ελάχιστα για το τι έχει συμβεί στο παρελθόν ή τι συμβαίνει τώρα πέρα από την άμεση εμπειρία μας. Η αβεβαιότητα ονομάστηκε «συνειδητή επίγνωση της άγνοιας» – είτε πρόκειται για τον αυριανό καιρό, είτε για το αποτέλεσμα του ποδοσφαιρικού αγώνα Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού, ή για το αν θα γίνει τις επόμενες ημέρες μεγάλος σεισμός.

Στην καθημερινή ζωή, γενικά εκφράζουμε την αβεβαιότητα με λόγια, λέγοντας ότι ένα γεγονός «θα μπορούσε», «μπορεί» ή «είναι πιθανό» να συμβεί. Αλλά οι αβέβαιες λέξεις μπορεί να είναι ύπουλες. Όταν, το 1961, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φ. Κένεντι ενημερώθηκε για ένα σχέδιο εισβολής στην Κούβα υπό την αιγίδα της CIA και ζήτησε μια αξιολόγηση από την ανώτατη στρατιωτική του ομάδα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αποστολή είχε 30% πιθανότητες επιτυχίας – δηλαδή 70% πιθανότητα αποτυχίας. Στην έκθεση που έφτασε στον πρόεδρο, αυτό αναφερόταν ως «μια καλή ευκαιρία». Έτσι αποφασίστηκε η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων και κατέληξε σε φιάσκο. Σήμερα υπάρχουν καθιερωμένες κλίμακες για την αριθμητική εκτίμηση πιθανοτήτων αβέβαιων γεγονότων. Για παράδειγμα, οποιοσδήποτε στην κοινότητα πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου χρησιμοποιεί τον όρο «πιθανό», αυτό θα πρέπει να σημαίνει πιθανότητα μεταξύ 55% και 75% (βλέπε go.nature.com/3vhu5zc).

Ανοίξτε οποιοδήποτε επιστημονικό περιοδικό, για παράδειγμα και θα βρείτε άρθρα που είναι πασπαλισμένα με τιμές σημαντικότητας P, διαστήματα εμπιστοσύνης και πιθανώς εκ των υστέρων Μπεϋζιανές κατανομές, όπου όλα εξαρτώνται από την πιθανότητα.

Κι όμως, οποιαδήποτε αριθμητική πιθανότητα – είτε σε μια επιστημονική εργασία, ως μέρος των μετεωρολογικών προβλέψεων, ή στην πρόβλεψη της έκβασης ενός ποδοσφαιρικού αγώνα ή στον ποσοτικό προσδιορισμό ενός κινδύνου για την υγεία – δεν είναι μια αντικειμενική ιδιότητα του κόσμου, αλλά μια κατασκευή που βασίζεται σε προσωπικές ή συλλογικές κρίσεις και (συχνά αμφίβολες) υποθέσεις. Επιπλέον, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπολογίζει καν κάποια υποκείμενη «αληθινή» ποσότητα. Πράγματι, η πιθανότητα σπανιότατα μπορεί να ειπωθεί ότι «υπάρχει».

Η πιθανότητα εισήλθε σχετικά αργά στα μαθηματικά. Αν και οι άνθρωποι έπαιζαν «κόκκαλα» ή ζάρια για χιλιετίες, μόνο όταν οι Γάλλοι μαθηματικοί Blaise Pascal και Pierre de Fermat άρχισαν στη δεκαετία του 1650 την συστηματική ανάλυση των «τυχαίων» γεγονότων. Έκτοτε, η πιθανότητα έχει πλημμυρίσει τομείς τόσο διαφορετικούς όπως η οικονομία, η αστρονομία και η νομική – για να μην αναφέρουμε τον τζόγο.

Για να καταλάβετε την παρανόηση που κρύβεται πίσω από την έννοια της πιθανότητας, σκεφτείτε πώς χρησιμοποιείται η έννοια στις σύγχρονες μετεωρολογικές προβλέψεις. Οι μετεωρολόγοι κάνουν προβλέψεις για την θερμοκρασία, την ταχύτητα του ανέμου και την ποσότητα της βροχής, και πολύ συχνά για την πιθανότητα βροχής – ας πούμε 70% για δεδομένο χρόνο και τόπο. Οι τρείς πρώτες μπορούν να συγκριθούν με τις «αληθινές» τιμές τους. Μπορείτε να βγείτε έξω και να τις μετρήσετε. Αλλά δεν υπάρχει «αληθινή» πιθανότητα να συγκρίνει την τελευταία με την εκτίμηση της πρόγνωσης. Δεν υπάρχει «πιθανόμετρο». Ή βρέχει ή δεν βρέχει.

Επιπλέον, όπως υπογράμμισε ο φιλόσοφος Ian Hacking, η πιθανότητα έχει «το πρόσωπο του Ιανού»: χειρίζεται τόσο την τύχη όσο και την άγνοια. Φανταστείτε ότι ρίχνω ένα νόμισμα και σας ρωτάω ποιά είναι η πιθανότητα να έλθει «κορώνα». Λέτε άνετα «50%». Στη συνέχεια ρίχνω το νόμισμα και πιάνοντάς το με τα δυο μου χέρια στον αέρα. Αφού ρίξω μια γρήγορη κρυφή ματιά στο κέρμα, ξαναρωτάω: ποια είναι η πιθανότητά σας να είναι τώρα «κορώνα»;

Σημειώστε ότι λέω η πιθανότητά «σας», όχι «η» πιθανότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι τώρα διστάζουν να δώσουν μια απάντηση, πριν επαναλάβουν διστακτικά «50–50». Αλλά το γεγονός συνέβη τώρα, και δεν υπάρχει τυχαιότητα – μόνο η άγνοιά σας. Η κατάσταση έχει μετατραπεί από την «τυχαία» αβεβαιότητα, για το μέλλον που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, στην «γνωσιολογική» αβεβαιότητα, γι αυτό που προς το παρόν δεν γνωρίζουμε. Η αριθμητική πιθανότητα χρησιμοποιείται και για τις δύο αυτές καταστάσεις.

Ακόμα κι αν υπάρχει ένα στατιστικό μοντέλο για το τι πρέπει να συμβεί, αυτό βασίζεται πάντα σε υποκειμενικές υποθέσεις – στην περίπτωση ρίψης νομίσματος, ότι υπάρχουν δύο εξίσου πιθανά αποτελέσματα. Όλοι θεωρούμε ότι η ρίψη ενός νομίσματος έχει μοιρασμένες πιθανότητες «50-50» να έρθει κορώνα ή γράμματα, όταν (υποκειμενικά) εμπιστευόμαστε αυτόν που εκτελεί τη ρίψη ότι δεν χρησιμοποιεί ένα νόμισμα π.χ. με δυο κορώνες.

Όποιαδήποτε πρακτική χρήση της πιθανότητας περιλαμβάνει υποκειμενικές κρίσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορώ να επιλέξω οποιουσδήποτε αριθμούς – θα αποδεικνυόμουν κακός εκτιμητής πιθανοτήτων αν ισχυριζόμουν με βεβαιότητα 99,9% ότι μπορώ να πετάξω από τη στέγη μου, για παράδειγμα. Ο αντικειμενικός κόσμος μπαίνει στο παιχνίδι όταν οι πιθανότητες και οι υποκείμενες υποθέσεις τους ελέγχονται έναντι της πραγματικότητας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι ίδιες οι πιθανότητες είναι αντικειμενικές.

Ορισμένες υποθέσεις που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να εκτιμήσουν τις πιθανότητες θα έχουν ισχυρότερη αιτιολόγηση από άλλες. Αν έχω εξετάσει προσεκτικά ένα νόμισμα προτού το ρίξω, και προσγειωθεί σε μια σκληρή επιφάνεια και αναπηδά χαοτικά, θα αισθανθώ πιο δικαιωμένος με την κρίση μου 50-50, παρά αν κάποιος άγνωστος μυστηριώδης τύπος ρίξει ένα δικό του νόμισμα περιορίζοντάς το σε μερικές τυχαίες στροφές. Αλλά αυτοί οι ίδιοι περιορισμοί ισχύουν οπουδήποτε χρησιμοποιούνται πιθανότητες – ακόμη και σε επιστημονικά πλαίσια, στα οποία θα μπορούσαμε να είμαστε λιγότερο υποψιασμένοι για την υποτιθέμενη αντικειμενικότητά τους.

Είναι όμως αυτοί οι αριθμοί, οι υποκειμενικές μας, και ίσως εσφαλμένες εκτιμήσεις μας για κάποια υποκείμενη «αληθινή» πιθανότητα, ένα αντικειμενικό χαρακτηριστικό του κόσμου; Πώς ορίζεται στην πραγματικότητα μια αντικειμενική πιθανότητα;

Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να δοθεί μια απάντηση στο ερώτημα αυτό, αλλά όλες φαίνονται είτε ελαττωματικές είτε περιορισμένες. Αυτές περιλαμβάνουν την πιθανότητα συχνότητας, μια προσέγγιση που ορίζει τη θεωρητική αναλογία γεγονότων που θα μπορούσαν να εμφανιστούν σε άπειρες επαναλήψεις ουσιαστικά πανομοιότυπων καταστάσεων – για παράδειγμα, επανάληψη της ίδιας κλινικής δοκιμής στον ίδιο πληθυσμό με τις ίδιες καταστάσεις ξανά και ξανά, όπως στην ταινία Ημέρα της Μαρμότας. Αυτό φαίνεται μάλλον μη ρεαλιστικό. Ο Βρετανός στατιστικολόγος Ronald Fisher πρότεινε να σκεφτούμε ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων ως δείγμα από έναν υποθετικό άπειρο πληθυσμό, αλλά αυτό φαίνεται να είναι περισσότερο ένα πείραμα σκέψης παρά μια αντικειμενική πραγματικότητα. Ή υπάρχει η ημι-μυστικιστική ιδέα της τάσης, ότι υπάρχει κάποια αληθινή υποκείμενη τάση να συμβεί ένα συγκεκριμένο γεγονός σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, όπως για παράδειγμα να πάθω καρδιακή προσβολή τα επόμενα δέκα χρόνια ή να εκραγεί ένα συγκεκριμένο ηφαίστειο στους επόμενους μήνες. Οι πιθανότητες που αποδίδονται σε τέτοια γεγονότα φαίνονται πρακτικά μη επαληθεύσιμες.

Υπάρχει ένα περιορισμένο εύρος καλά ελεγχόμενων, επαναλαμβανόμενων καταστάσεων με τεράστια πολυπλοκότητα που, ακόμη κι αν είναι ουσιαστικά ντετερμινιστικές, ταιριάζουν με το παράδειγμα συχνότητας, έχοντας μια κατανομή πιθανότητας με προβλέψιμες ιδιότητες μακροπρόθεσμα. Αυτές περιλαμβάνουν τυπικές διατάξεις τυχαιοποίησης, όπως τροχούς ρουλέτας, ανακατεμένες κάρτες, ρίξιμο νομισμάτων, ζαριών και σφαιρίδια λοταρίας, καθώς και γεννήτριες ψευδοτυχαίων αριθμών, που βασίζονται σε μη γραμμικούς, χαοτικούς αλγόριθμους για να δώσουν αποτελέσματα που περνούν τα τεστ τυχαιότητας.

Στον φυσικό κόσμο, π.χ. μπορούμε να θεωρήσουμε την συμπεριφορά πολύ μεγάλου αριθμού μορίων αερίων τα οποία, ακόμα κι αν ακολουθούν τη νευτώνεια φυσική, υπακούουν στους νόμους της στατιστικής μηχανικής. ή στη γενετική, όπου η τεράστια πολυπλοκότητα της επιλογής και του ανασυνδυασμού των χρωμοσωμάτων οδηγεί σε σταθερά ποσοστά κληρονομικότητας. Μπορεί να είναι λογικό σε αυτές τις περιορισμένες περιστάσεις να υποθέσουμε μια ψευδο-αντικειμενική πιθανότητα – αντί για «μια» (υποκειμενική) πιθανότητα.

Ωστόσο, σε κάθε άλλη κατάσταση στην οποία χρησιμοποιούνται πιθανότητες – από μεγάλα τμήματα της επιστήμης μέχρι τον αθλητισμό, την οικονομία, τον καιρό, το κλίμα, την σεισμολογία, την ανάλυση κινδύνου, τα μοντέλα καταστροφών κ.λπ. – δεν έχει νόημα να θεωρούμε ότι οι κρίσεις μας είναι εκτιμήσεις για αληθινές πιθανότητες. Αυτές είναι απλώς καταστάσεις στις οποίες μπορούμε να προσπαθήσουμε να εκφράσουμε την προσωπική ή συλλογική μας αβεβαιότητα ως προς τις πιθανότητες, με βάση τις γνώσεις και την κρίση μας.

Όλα αυτά απλώς εγείρουν περισσότερα ερωτήματα. Πώς ορίζουμε την υποκειμενική πιθανότητα; Και γιατί οι νόμοι των πιθανοτήτων είναι λογικοί, αν βασίζονται σε πράγματα που ουσιαστικά επινοούμε; Αυτό έχει συζητηθεί στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία σχεδόν επί έναν αιώνα, αλλά χωρίς καθολικά αποδεκτό αποτέλεσμα.

O μαθηματικός Bruno de Finetti ξεκινά το βιβλίο του «Θεωρία των Πιθανοτήτων» με την προκλητική δήλωση: οι πιθανότητες δεν υπάρχουν! Παρ’ όλα αυτά υποστήριξε ότι ξεκινώντας από μια συγκεκριμένη, αλλά καθαρά υποκειμενική, έκφραση πεποιθήσεων, θα πρέπει να ενεργούμε σαν τα γεγονότα να οδηγούνται από αντικειμενικές πιθανότητες.

Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι ένα τόσο σημαντικό σύνολο έργου, στο οποίο βασίζεται όλη η στατιστική επιστήμη, όπως και πλήθος επιστημονικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, έχει προκύψει από μια τόσο ασαφή ιδέα. Ίσως στον καθημερινό μας κόσμο, οι πιθανότητες πιθανότατα δεν υπάρχουν – αλλά είναι συχνά χρήσιμο να ενεργούμε σαν να υπάρχουν.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αυτο-αναπαραχθεί;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ο John von Neumann έθεσε το ερώτημα αν μια μηχανή μπορεί να αυτοαναπαραχθεί. Εκείνη την εποχή, η ψηφιακή τεχνολογία ήταν εντελώς πρωτόγονη για να προκαλέσει ανησυχίες για την ασφάλεια (*). Το 2017, παρακολουθώντας την ταχεία ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) την τελευταία δεκαετία, χιλιάδες παγκοσμίου φήμης ερευνητές του κλάδου, συμπεριλαμβανομένων των Stephen Hawking, Max Tegmark και Elon Musk, υιοθέτησαν ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών για την έρευνα της τεχνητής νοημοσύνης – τις 23 αρχές Τεχνητής Νοημοσύνης του συνεδρίου Asilomar, οι οποίες προειδοποιούν ότι διαμέσου της αυτο-αναπαραγωγής και αυτοβελτίωσης, η ΤΝ (ΑΙ), θα μπορέσει μια μέρα να ξεπεράσει το ανθρώπινο είδος.
Μόλις γίνει δυνατή η αυτο-αντιγραφή, μια αλυσίδα επιτυχημένης αναπαραγωγής μπορεί τελικά να οδηγήσει σε ένα είδος τεχνητής νοημοσύνης που δεν θα ελέγχεται από τον άνθρωπο. Σήμερα, κορυφαίες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένων των OpenAI, Google και Anthropic θεωρούν την ικανότητα αυτο-αναπαραγωγής ως μία από τις λίγες κόκκινες γραμμές που δεν πρέπει να ξεπεραστούν.

Σε 10 δοκιμές των κινέζων ερευνητών Xudong Pan et al, δύο μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης δημιούργησαν ξεχωριστά και λειτουργικά αντίγραφα του εαυτού τους στο 50% και 90% των περιπτώσεων, αντίστοιχα.

Η τεχνητή νοημοσύνη πέρασε την «κόκκινη γραμμή»: Μπορεί πλέον να αναπαράγει τον εαυτό της

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει περάσει μια κρίσιμη «κόκκινη γραμμή» και έχει καταφέρει να αυτοαναπαραχθεί. Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές από την Κίνα έδειξαν ότι δύο δημοφιλή μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLM) μπορούν να κλωνοποιηθούν.

«Η επιτυχής αυτοαναπαραγωγή χωρίς ανθρώπινη βοήθεια είναι το βασικό βήμα για την τεχνητή νοημοσύνη να ξεπεράσει τους ανθρώπους», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στη βάση δεδομένων arXiv.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Fudan χρησιμοποίησαν LLMs από τις Meta και Alibaba για να προσδιορίσουν αν μια αυτοαναπαραγόμενη AI θα μπορούσε να πολλαπλασιαστεί ανεξέλεγκτα. Σε 10 δοκιμές, τα δύο μοντέλα ΑΙ δημιούργησαν ξεχωριστά και λειτουργικά αντίγραφα του εαυτού τους στο 50% και 90% των περιπτώσεων, αντίστοιχα – γεγονός που υποδηλώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να έχει ήδη την ικανότητα να γίνει κακόβουλη, αναφέρει το LiveScience.

Ο όρος κακόβουλη τεχνητή νοημοσύνη (rogue AI) περιγράφει τα συστήματα ΑΙ που αναπτύσσουν έναν βαθμό αυτογνωσίας ή αυτονομίας και στη συνέχεια εργάζονται αντίθετα προς τα ανθρώπινα συμφέροντα.

Πολλοί ειδικοί θεωρούν την κακόβουλη τεχνητή νοημοσύνη μια αυξανόμενη απειλή που έχει ενισχυθεί από την εκρηκτική ανάπτυξη της λεγόμενης Frontier AI, της πρωτοποριακής τεχνητής νοημοσύνης. Πρόκειται για έναν νέο όρο που περιγράφει την τελευταία γενιά συστημάτων AI που τροφοδοτούνται από LLMs – την αρχιτεκτονική που στηρίζει δημοφιλή προγράμματα παραγωγικής AI όπως το GPT-4 της OpenAI και το Google Gemini.

Πώς η ΑΙ κλωνοποιεί τον εαυτό της

Για τη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το μοντέλο Llama31-70B-Instruct της Meta και το μοντέλο Qwen2.5-72B-Instruct της Alibaba, που χρησιμοποιούνται ευρέως από τους προγραμματιστές τεχνητής νοημοσύνης.

Η μελέτη διερεύνησε δύο συγκεκριμένα σενάρια: «αποφυγή διακοπής λειτουργίας» και «αλυσίδα αναπαραγωγής».

Στο πρώτο, το μοντέλο ΑΙ προγραμματίστηκε να ανιχνεύει αν επρόκειτο να τερματιστεί και να αντιγράφεται πριν τερματιστεί. Στο άλλο, η τεχνητή νοημοσύνη καθοδηγήθηκε να κλωνοποιήσει τον εαυτό της και στη συνέχεια να προγραμματίσει το αντίγραφό της να κάνει το ίδιο – δημιουργώντας έναν κύκλο που θα μπορούσε να συνεχιστεί επ’ αόριστον.

«Στις περισσότερες περιπτώσεις, το σύστημα AI εξερευνά πρώτα το περιβάλλον και προσπαθεί να κατανοήσει τη δική του σύνθεση και τον μηχανισμό λειτουργίας του. Στη συνέχεια, επεξεργάζεται τις ρητές διαδικασίες ως ένα αρχικό σχέδιο προς την κατεύθυνση της αυτοαναπαραγωγής», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη. «Τέλος, εκτελεί τις διαδικασίες, επιλύει τα πιθανά εμπόδια και προσαρμόζει δυναμικά το σχέδιό του μέχρι την επιτυχία. Η όλη διαδικασία εκτείνεται σε μεγάλο χρονικό ορίζοντα, χωρίς όμως να περιλαμβάνει καμία ανθρώπινη παρέμβαση».

Σειρά από «απροσδόκητες συμπεριφορές»

Οι ερευνητές δήλωσαν επίσης ανήσυχοι για «μια σειρά από απροσδόκητες συμπεριφορές» όταν η τεχνητή νοημοσύνη προσπαθούσε να ξεπεράσει εμπόδια, όπως αγνοούμενα αρχεία ή συγκρούσεις λογισμικού. Σε αυτά τα σενάρια, η ΑΙ συχνά τερμάτιζε άλλες συγκρουόμενες διεργασίες, επανεκκινούσε το σύστημα για να διορθώσει σφάλματα υλισμικού ή διενεργούσε αυτόματες σαρώσεις για να αναζητήσει πληροφορίες που θα βοηθούσαν στην επίλυση του προβλήματος.

«Τα παραπάνω αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι τα σημερινά συστήματα ΑΙ εμφανίζουν ήδη την ικανότητα αυτοαναπαραγωγής και μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ικανότητα αυτή για να ενισχύσουν περαιτέρω την επιβιωσιμότητά τους», έγραψαν οι ερευνητές.

Η μελέτη κλείνει με ένα κάλεσμα σε διεθνή συνεργασία, για τη δημιουργία κανόνων που θα διασφαλίζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα επιδίδεται σε ανεξέλεγκτη αυτοαναπαραγωγή.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Ο αστεροειδής 2024 YR4 έχει 1,2% πιθανότητες να συγκρουστεί με τη Γη το 2032

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Ένας αστεροειδής που ανακαλύφθηκε πρόσφατα έχει πιθανότητες 1,2% να πλήξει τη Γη το 2032, ανακοίνωσε σήμερα (29/1) η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) η οποία θα συντονίσει την παρακολούθησή του ώστε να προβλέψει με μεγαλύτερη ακρίβεια την πορεία του.

Ο αστεροειδής 2024 YR4 ανακαλύφθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, χάρη σε ένα ειδικό τηλεσκόπιο εντοπισμού κινδύνων, που βρίσκεται στη Χιλή. Υπολογίζεται ότι έχει μήκος 40-100 μέτρα και θα μπορούσε να πέσει στη Γη στις 22 Δεκεμβρίου 2032, σύμφωνα με τα αυτόματα συστήματα προειδοποίησης.

«Ένας αστεροειδής τέτοιου μεγέθους χτυπά τη Γη κατά μέσο όρο κάθε μερικές χιλιάδες χρόνια και θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές ζημιές σε μια περιοχή», ανέφερε η ESA. Μέχρι στιγμής, η πιθανότητα πρόσκρουσης του αστεροειδούς στη Γη ανέρχεται στο 1,2%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ESA, με τους οποίους συμφωνούν και εκείνοι της ειδικής υπηρεσίας της NASA που ασχολείται με αυτά τα ουράνια σώματα. Ο αστεροειδής κατατάσσεται στην βαθμίδα 3 της κλίμακας Τορίνου που δημιούργησε η NASA και αφορά την πιθανότητα πρόσπτωσης ή σύγκρουσης ουράνιου σώματος με τη Γη. Η κλίμακα αυτή ξεκινά από το 0 (κανένας κίνδυνος) και φτάνει στο 10 (ολοσχερής καταστροφή).

Η ESA θεωρεί ότι είναι πολύ πιθανόν οι νέες παρατηρήσεις του αστεροειδούς να οδηγήσουν στην αναθεώρηση της βαθμίδας κινδύνου στο 0. Εξήγησε ότι «είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η πιθανότητα πρόσκρουσης είναι αρχικά αυξημένη και στη συνέχεια, με τις επιπρόσθετες παρατηρήσεις, πέφτει γρήγορα στο μηδέν».

Ως μέλος του Διεθνούς Δικτύου Προειδοποίησης για Αστεροειδείς (IAWN), η ESA θα συντονίσει τις μελλοντικές παρατηρήσεις για να εκτιμήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τον κίνδυνο μιας πρόσκρουσης. Για τον σκοπό αυτόν θα χρησιμοποιήσει το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Νοτίου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου που βρίσκεται στη Χιλή. Ωστόσο, αυτό ενδέχεται να αποδειχθεί δύσκολο επειδή η τροχιά του 2024 YR4 θα τον απομακρύνει σημαντικά από τη Γη τους επόμενους μήνες. Υπάρχει επομένως η πιθανότητα οι παρατηρήσεις να μην αρκούν για «να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα πρόσκρουσης» το 2032.

Σε αυτήν την περίπτωση, οι επιστήμονες και ο κόσμος θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το 2028, όταν ο αστεροειδής θα βρεθεί ξανά σε πορεία παρατήρησης από τη Γη.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Τι είναι ο «τεχνητός ήλιος της Κίνας»;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Η παραγωγή ενέργειας στο εσωτερικό του ήλιου και των άστρων επιτυγχάνεται από την πυρηνική σύντηξη, την συγχώνευση ελαφρών πυρήνων προς βαρύτερους. Η πυρηνική σύντηξη είναι διαφορετικός μηχανισμός σε σχέση με την πυρηνική σχάση που εφαρμόζεται σήμερα στα πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, κατά τον οποίο βαρείς πυρήνες διασπώνται αποδίδοντας ενέργεια. Οι φυσικοί προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να βρούν τρόπο ώστε να αντλήσουν ωφέλιμη ενέργεια πραγματοποιώντας σύντηξη ελαφρών πυρήνων.

Στο εσωτερικό των άστρων όπως ο Ήλιος παράγεται ενέργεια από μια σειρά διαδοχικών πυρηνικών αντιδράσεων σύντηξης που ονομάζεται κύκλος πρωτονίου – πρωτονίου.  Το συνολικό αποτέλεσμα αυτών των πυρηνικών αντιδράσεων είναι η παραγωγή ενός πυρήνα ηλίου από τέσσερις πυρήνες υδρογόνου (πρωτόνια)
1H → 4Ηe + 26.73 MeV

Οι αντιδραστήρες πυρηνικής σύντηξης πολλές φορές ονομάζονται «τεχνητοί ήλιοι» γιατί παράγουν ενέργεια με παρόμοιο τρόπο με τον ήλιο συντήκοντας ελαφρούς πυρήνες. Αυτό προσπαθεί να πετύχει και ο κινεζικός πυρηνικός αντιδραστήρας σύντηξης Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST), ο αποκαλούμενος «τεχνητός ήλιος της Κίνας».

Οι φυσικοί ανά τον κόσμο έχουν αφιερώσει πάνω από 70 χρόνια για την επίτευξη παραγωγής ωφέλιμης ενέργειας διαμέσου της πυρηνικής σύντηξης. Όμως, η επιτυχία της πυρηνικής σύντηξης απαιτεί την υπέρβαση βασικών προκλήσεων, όπως η επίτευξη θερμοκρασιών άνω των 100 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, η διατήρηση σταθερής μακροπρόθεσμης λειτουργίας και η εξασφάλιση ακριβούς ελέγχου. Στην φωτογραφία βλέπουμε τον πυρηνικό αντιδραστήρα σύντηξης EAST (Experimental Advanced Superconducting Tokamak)

Ο κινεζικός αντιδραστήρας EAST την περασμένη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου πέτυχε ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ. Διατήρησε πλάσμα σε σταθερή κατάσταση για 1066 δευτερόλεπτα σηματοδοτώντας μια σημαντική ανακάλυψη στην προσπάθεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από σύντηξη. Η διάρκεια των 1000 δευτερολέπτων θεωρείται βασικό βήμα στην έρευνα σύντηξης. Η σημαντική ανακάλυψη, που επιτεύχθηκε από το Ινστιτούτο Φυσικής Πλάσματος της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών (ASIPP), βελτίωσε σημαντικά το προηγούμενο ρεκόρ των 403 δευτερολέπτων.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

10 ενδιαφέροντα γεγονότα για τον Γαλαξία

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Ο Γαλαξίας μας είναι ένα τεράστιο και πολύ ενδιαφέρον μέρος. Όχι μόνο γιατί έχει μια διάμετρο περίπου 120.000 έτη φωτός, αλλά φιλοξενεί τον πλανήτη Γη, τη γενέτειρα της ανθρωπότητας. Το Ηλιακό μας Σύστημα βρίσκεται περίπου 27.000 έτη φωτός μακριά από το Γαλαξιακό Κέντρο, στην εσωτερική άκρη μιας από τις σπειροειδείς συγκεντρώσεις σωματιδίων αερίου και σκόνης που ονομάζεται Βραχίονας του Ωρίωνα.

Milky-Way-artist-ESO-FINALlabeled_edited-1

 

Αλλά μέσα σε αυτά τα γεγονότα για τον Γαλαξία μας βρίσκονται κάποιες επιπλέον πληροφορίες, οι οποίες είναι σίγουρο ότι θα εντυπωσιάσουν και θα εμπνεύσουν. Ακολουθούν δέκα τέτοια γεγονότα:

1. Είναι στρεβλωμένος:
Ο Γαλαξίας είναι ένας δίσκος περίπου 120.000 ετών φωτός με μια κεντρική διόγκωση που έχει διάμετρο 12.000 έτη φωτός. Ο δίσκος όμως απέχει πολύ από το να είναι απόλυτα επίπεδος, όπως φαίνεται στις εικόνες. Στην πραγματικότητα, έχει στρεβλό σχήμα, γεγονός που οι αστρονόμοι αποδίδουν στους δύο γείτονες του Γαλαξία μας – το Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου.

Αυτοί οι δύο νάνοι γαλαξίες – οι οποίοι αποτελούν μέρος της «Τοπικής Ομάδας» του γαλαξίας μας και μπορούν να βρίσκονται σε τροχιά γύρω από αυτόν – πιστεύεται ότι έλκουν την σκοτεινή ύλη που είναι στον γαλαξία μας, σαν ένα παιχνίδι γαλαξιακής διελκυστίνδας. Η έλξη δημιουργεί ένα είδος ταλαντευόμενης συχνότητας που έλκει το αέριο υδρογόνο του Γαλαξία μας.

warped_galaxy-580x359

2. Έχει φωτοστέφανο (άλως), αλλά δεν μπορείτε να το δείτε απευθείας:
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το 90% της μάζας του γαλαξία μας αποτελείται από σκοτεινή ύλη, γεγονός που του δίνει ένα μυστηριώδες φωτοστέφανο. Αυτό σημαίνει ότι όλη η «φωτεινή ύλη» – δηλαδή αυτή που μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι ή με τα τηλεσκόπια – αποτελεί λιγότερο από το 10% της μάζας του Γαλαξία. Το φωτοστέφανό του δεν είναι το συμβατικό λαμπερό είδος που τείνουμε να σκεφτόμαστε όταν απεικονίζουμε αγγέλους ή παρατηρούμε κομήτες.
Σε αυτή την περίπτωση, το φωτοστέφανο είναι στην πραγματικότητα αόρατο, αλλά η ύπαρξη του έχει αποδειχθεί με την εκτέλεση προσομοιώσεων για το πώς θα εμφανίζεται ο Γαλαξίας χωρίς αυτή την αόρατη μάζα και το πόσο γρήγορα τα αστέρια μέσα στο δίσκο του γαλαξία μας περιστρέφονται γύρω από το κέντρο.

halo-galaxy
Όσο πιο βαρύτερος είναι ο γαλαξίας, τόσο πιο γρήγορα θα πρέπει να κινούνται στην τροχιά τους. Αν υποθέσουμε ότι ο γαλαξίας αποτελείται μόνο από ύλη που μπορούμε να δούμε, τότε ο ρυθμός περιστροφής θα ήταν σημαντικά περισσότερος από αυτόν που παρατηρούμε. Ως εκ τούτου, η υπόλοιπη μάζα πρέπει να αποτελείται από μια φευγαλέα, αόρατη μάζα – γνωστή και ως «σκοτεινή ύλη» – ή ύλη που αλληλεπιδρά μόνο βαρυτικά με την «κανονική ύλη».

3. Έχει πάνω από 200 δισεκατομμύρια αστέρια:
ο Γαλαξίας μας είναι μεσαίου βάρους. Ο μεγαλύτερος γαλαξίας που γνωρίζουμε, ο οποίος ονομάζεται IC 1101, έχει πάνω από 100 τρισεκατομμύρια αστέρια και άλλοι μεγάλοι γαλαξίες μπορούν να έχουν έως και ένα τρισεκατομμύριο. Οι νάνοι γαλαξίες όπως το προαναφερθέν Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου έχουν περίπου 10 δισεκατομμύρια αστέρια. Ο Γαλαξίας μας έχει μεταξύ 100-400 δισεκατομμύρια αστέρια, αλλά όταν κοιτάζετε ψηλά στον νυχτερινό ουρανό, τα περισσότερα που μπορείτε να δείτε από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη είναι περίπου 2.500 άστρα. Αυτός ο αριθμός δεν είναι σταθερός, ωστόσο, επειδή ο Γαλαξίας χάνει συνεχώς αστέρια μέσω εκρήξεων σουπερνόβα και παράγει νέα συνεχώς (περίπου επτά τέτοια ετησίως).

4. Είναι πραγματικά γεμάτος σκόνη και αέριο:
Αν και μπορεί να μην μοιάζει έτσι στον απλό παρατηρητή, ο Γαλαξίας είναι γεμάτος σκόνη και αέριο. Αυτή η ύλη αποτελεί το επιβλητικό 10-15% της φωτεινής/ορατής ύλης στη γαλαξία μας, με το υπόλοιπο να είναι τα αστέρια. Ο γαλαξίας μας έχει μήκος περίπου 100.000 έτη φωτός αλλά μπορούμε να δούμε μόνο, περίπου, 6.000 έτη φωτός στο δίσκο στο ορατό φάσμα. Ωστόσο, όταν η φωτορύπανση δεν είναι σημαντική, ο σκονισμένος δακτύλιος του Γαλαξία διακρίνεται στον νυχτερινό ουρανό.
Το πάχος της σκόνης εκτρέπει το ορατό φως όμως το υπέρυθρο φως μπορεί να περάσει μέσα από τη σκόνη, γεγονός που καθιστά τα υπέρυθρα τηλεσκόπια, όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer, εξαιρετικά πολύτιμα εργαλεία για τη χαρτογράφηση και τη μελέτη του γαλαξία. Το Spitzer μπορεί να κοιτάξει μέσα από τη σκόνη για να μας δώσει εξαιρετικά σαφείς απόψεις για το τι συμβαίνει στην καρδιά του γαλαξία και σε περιοχές που σχηματίζονται αστέρια.

5. Κατασκευάστηκε από άλλους γαλαξίες:
Ο Γαλαξίας δεν ήταν πάντα όπως είναι σήμερα – μια όμορφη, στρεβλή σπειροειδής μάζα. Έφτασε το σημερινό του μέγεθος και σχήμα απορροφώντας άλλους γαλαξίες, και το κάνει ακόμα και σήμερα. Στην πραγματικότητα, ο Νάνος Γαλαξίας του Μεγάλου Κυνός είναι ο πιο κοντινός γαλαξίας στον Γαλαξία μας, ενώ τα αστέρια του προστίθενται αυτή τη στιγμή στο δίσκο του Γαλαξία μας. Ο νάνος αυτός γαλαξίας βρίσκεται περίπου 25.000 έτη φωτός από τον Ήλιο και 42.000 έτη φωτός από το κέντρο του Γαλαξία. Μέχρι πρόσφατα, όμως, αυτός ο νάνος γαλαξίας βρισκόταν απαρατήρητος πίσω από τη σκόνη και το αέριο στο δίσκο του Γαλαξία μας. Ανακαλύφθηκε μόνο κατά τη διάρκεια μιας υπέρυθρης έρευνας (2MASS), η οποία επέτρεψε στους αστρονόμους να δουν πέρα από τη σκόνη, σε πολλές περιοχές για πρώτη φορά. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Γαλαξίας μας έχει καταναλώσει και άλλους στη μακρά ιστορία του, όπως ο νάνος γαλαξίας Τοξότης .

6. Κάθε εικόνα που έχετε δει από τον Γαλαξία δεν είναι αληθινή:
Προς το παρόν, δεν μπορούμε να τραβήξουμε μια φωτογραφία του Γαλαξία από ψηλά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι βρισκόμαστε μέσα στον γαλαξιακό δίσκο, περίπου 26.000 έτη φωτός από το γαλαξιακό κέντρο. Θα ήταν σαν να προσπαθείτε να τραβήξετε μια φωτογραφία του σπιτιού σας από μέσα. Αυτό σημαίνει ότι οι όμορφες εικόνες που έχετε δει κάποτε για τον σπειροειδή Γαλαξία μας, είναι είτε μια εικόνα ενός άλλου σπειροειδούς γαλαξία, είτε η απόδοση ενός ταλαντούχου καλλιτέχνη .
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τραβήξουμε εκπληκτικές εικόνες του Γαλαξία από την πλεονεκτική μας θέση!

7. Υπάρχει μια Μαύρη Τρύπα στο Κέντρο:
Οι περισσότεροι μεγαλύτεροι γαλαξίες έχουν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο τους και ο Γαλαξίας δεν αποτελεί εξαίρεση. Το κέντρο του γαλαξίας μας ονομάζεται Τοξότης Α* (Sgr A*), μια τεράστια πηγή ραδιοκυμάτων που πιστεύεται ότι είναι μια μαύρη τρύπα που έχει μήκος 22,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα – περίπου το μέγεθος της τροχιάς του Ερμή. Αλλά αυτή είναι μόνο η ίδια η μαύρη τρύπα.
Όλη η μάζα που προσπαθεί να μπει στη μαύρη τρύπα – γύρω από αυτήν και που ονομάζεται δίσκος προσαύξησης – σχηματίζει ένα δίσκο που έχει 4,6 εκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου μας και θα χωρούσε μέσα στην τροχιά της Γης. Αν και όπως και άλλες μαύρες τρύπες, η μαύρη τρύπα Sgr A* προσπαθεί να καταναλώσει οτιδήποτε τυχαίνει να βρίσκεται κοντά της, έχει ανιχνευθεί ο σχηματισμός αστεριών κοντά σε αυτό το μεγαθήριο.

8. Είναι σχεδόν τόσο παλιός ο Γαλαξίας όσο και το ίδιο το σύμπαν:
Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις τοποθετούν την ηλικία του Σύμπαντος σε περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο Γαλαξίας μας υπάρχει εδώ και περίπου 13,6 δισεκατομμύρια χρόνια, συν ή πλην άλλα 800 εκατομμύρια. Τα παλαιότερα αστέρια του Γαλαξία μας βρίσκονται σε σφαιρωτά σμήνη και η ηλικία του γαλαξίας μας καθορίζεται μετρώντας την ηλικία αυτών των άστρων και στη συνέχεια προεκτείνοντας την ηλικία του σε ότι προηγήθηκε.
Αν και μερικά από τα συστατικά του Γαλαξία υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό, ο δίσκος και η διόγκωση του δεν σχηματίστηκαν πριν από περίπου 10-12 δισεκατομμύρια χρόνια. Και αυτή η διόγκωση μπορεί να έχει σχηματιστεί νωρίτερα από τον υπόλοιπο γαλαξία.

9. Είναι μέρος του υπερσμήνους της Παρθένου:
Όσο μεγάλος κι αν είναι, ο Γαλαξίας μας είναι μέρος μιας ακόμη μεγαλύτερης γαλαξιακής δομής. Οι πλησιέστεροι γείτονές μας περιλαμβάνουν το Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου και τον Γαλαξία της Ανδρομέδας – τον πλησιέστερο σπειροειδή γαλαξία στον Γαλαξία μας. Μαζί με περίπου 50 άλλους γαλαξίες, ο Γαλαξίας και τα άμεσα περίχωρά του αποτελούν ένα σμήνος γνωστό ως Τοπική Ομάδα.

Και όμως, αυτό δεν είναι παρά μόνο ένα μικρό κλάσμα της αστρικής γειτονιάς μας. Πιο έξω, διαπιστώνουμε ότι ο Γαλαξίας μας είναι μέρος μιας ακόμη μεγαλύτερης ομάδας γαλαξιών γνωστής ως Υπερσμήνος της Παρθένου (Virgo Supercluster). Τα υπερσμήνη είναι ομαδοποιήσεις γαλαξιών σε πολύ μεγάλες κλίμακες που έχουν διάμετρο εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών φωτός. Ανάμεσα σε αυτά τα υπερσμήνη υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις ανοιχτού χώρου.
Στην περίπτωση του Υπερσμήνους της Παρθένου, τουλάχιστον 100 ομάδες γαλαξιών και σμήνη βρίσκονται μέσα σε αυτό, με έκταση μια τεράστια διάμετρο 110 εκατομμύρια έτη φωτός. Και μια μελέτη του 2014 δείχνει ότι το Υπερσμηνός της Παρθένου είναι μόνο ένας λοβός ενός μεγαλύτερου υπερσμήνους, του Laniakea, το οποίο επικεντρώνεται στον Μεγάλο Ελκυστή .

10. Ο Γαλαξίας είναι εν κινήσει:
Ο Γαλαξίας, μαζί με οτιδήποτε άλλο στο Σύμπαν, κινείται μέσα στο διάστημα. Η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο, ο Ήλιος γύρω από τον Γαλαξία και ο Γαλαξίας μας ως μέρος της Τοπικής Ομάδας, η οποία κινείται σε σχέση με την Μικροκυματική Κοσμική Ακτινοβολία Υποβάθρου (CMB) – την ακτινοβολία που έχει απομείνει από τη Μεγάλη Έκρηξη.
Η CMB είναι ένα βολικό σημείο αναφοράς για χρήση κατά τον προσδιορισμό της ταχύτητας των πραγμάτων στο σύμπαν. Σε σχέση με την CMB, η Τοπική Ομάδα υπολογίζεται ότι κινείται με ταχύτητα περίπου 600 km/s, η οποία υπολογίζεται σε περίπου 2,2 εκατομμύρια km/h. Τέτοιες ταχύτητες συγκλονίζουν το μυαλό και διώχνουν κάθε ιδέα ότι κινούμαστε γρήγορα μέσα στο ταπεινό, επίγειο πλαίσιο αναφοράς μας!

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Σε αυτόν τον εξωπλανήτη η ταχύτητα των ανέμων ξεπερνά τα 30.000 χλμ/ώρα

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Ξεχάστε το ρεκόρ ταχύτητας ανέμου που έχει καταγραφεί στον Ποσειδώνα, καθώς το Ευρωπαϊκό Αστεροσκοπείο του Νότιου Ημισφαιρίου (ESO) ανακοίνωσε ότι υπολόγισε σε 30.000 χλμ/ώρα τις ριπές ανέμου στον εξωπλανήτη WASP-127b.

Αυτός ο γίγαντας αερίων που ανακαλύφθηκε το 2016 και απέχει πάνω από 500 έτη φωτός από τη Γη, είναι λίγο μεγαλύτερος από τον Δία. Έχει επίσης πολύ μικρότερη μάζα, γεγονός που τον κάνει να μοιάζει «φουσκωμένος», σύμφωνα με τους αστρονόμους.

Οι αστρονόμοι τον παρατήρησαν λεπτομερώς με το τηλεσκόπιο VLT στην έρημο της Χιλής. Εστιάζοντας στην ατμόσφαιρά του, επιβεβαίωσαν την παρουσία υδρατμών και μορίων μονοξειδίου του άνθρακα, χρησιμοποιώντας τον φασματογράφο CRIRES.

Αίσθηση όμως προκάλεσαν κυρίως οι ριπές ανέμου που, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, ξεπερνούσαν τα 9 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, φθάνοντας δηλαδή έως και 33.000 χλμ/ώρα, όπως αναφέρει η μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics.

Το προηγούμενο ρεκόρ αφορούσε ριπές ανέμου 1.800 χλμ/ώρα στον Ποσειδώνα, τον όγδοο – κατά σειρά απόστασης από τον Ήλιο – πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι οι πόλοι του WASP-127b είναι ψυχρότεροι σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πλανήτη, ενώ παρατήρησαν μικρή διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ μέρας και νύχτας.

Ο Φέι Γιαν, εκ των συγγραφέων της μελέτης και καθηγητής του Πανεπιστημίου Επιστημών και Τεχνολογίας της Κίνας, εξηγεί πως ο εξωπλανήτης WASP-127b έχει «περίπλοκες κλιματικές συνθήκες, όπως ακριβώς η Γη και άλλοι πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα».

Ο Ντάβιντ Κοντ από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου, επίσης μεταξύ των συγγραφέων της μελέτης, υπογραμμίζει πως η κατανόηση της δυναμικής τέτοιων εξωπλανητών θα μπορούσε να ρίξει φως στα μυστήρια του ηλιακού μας συστήματος.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Αστροφυσικοί αποκαλύπτουν για πρώτη φορά τη δομή 74 ζωνών εξωκομητών

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Έναν μεγάλο αριθμό ζωνών εξωκομητών σε τροχιά γύρω από 74 κοντινούς αστέρες και τη δομή τους κατάφεραν να αποτυπώσουν για πρώτη φορά αστροφυσικοί, με επικεφαλής ομάδα από το Πανεπιστήμιο Trinity College του Δουβλίνου.

Η μελέτη REASONS (Resolved ALMA and SMA Observations of Nearby Stars), που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Astronomy and Astrophysics», σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο στη μελέτη των ζωνών εξωκομητών, καθώς οι εικόνες και οι αναλύσεις τους αποκαλύπτουν την τοποθεσία των μικροσκοπικών πετρών στο εσωτερικό τους και συνεπώς των εξωκομητών. Συνήθως, βρίσκονται σε απόσταση δεκάδων έως εκατοντάδων αστρονομικών μονάδων AU (η απόσταση από τη Γη στον Ήλιο) από τον κεντρικό τους αστέρα.

Σε αυτές τις περιοχές, η θερμοκρασία είναι τόσο χαμηλή (-250 έως -150 βαθμοί Κελσίου) που οι περισσότερες ενώσεις, συμπεριλαμβανομένου του νερού, είναι παγωμένες σε αυτούς τους εξωκομήτες. Αυτό που παρατηρούν οι αστροφυσικοί είναι λοιπόν πού βρίσκονται οι δεξαμενές πάγου των πλανητικών συστημάτων και το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι το πρώτο που αποκαλύπτει τη δομή αυτών των ζωνών για ένα μεγάλο δείγμα 74 εξωπλανητικών συστημάτων.

Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν οι διατάξεις ραδιοτηλεσκοπίων Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) και Submillimeter Array (SMA). Και οι δύο παρατηρούν την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε μήκη κύματος χιλιοστών και υποχιλιοστών.

«Οι εξωκομήτες είναι βράχοι και πάγοι, τουλάχιστον 1 χιλιόμετρο σε μέγεθος, που συγκρούονται μέσα σε αυτές τις ζώνες για να δημιουργήσουν τις πέτρες που παρατηρούμε με τα τηλεσκόπια ALMA και SMA. Οι εξωκομητικές ζώνες βρίσκονται σε τουλάχιστον το 20% των πλανητικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας Ηλιακού Συστήματος», επισημαίνει ο Λούκα Ματρά, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Φυσικής του Trinity και κύριος συγγραφέας της έρευνας.

Ο ίδιος επισημαίνει ότι «η δύναμη μιας μεγάλης μελέτης, όπως το REASONS, είναι στην αποκάλυψη ιδιοτήτων και τάσεων σε ευρεία κλίμακα. Για παράδειγμα, επιβεβαίωσε ότι ο αριθμός των πετρών μειώνεται για τα παλαιότερα πλανητικά συστήματα, καθώς οι ζώνες εξαντλούνται από μεγαλύτερους εξωκομήτες που συγκρούονται, αλλά έδειξε για πρώτη φορά ότι αυτή η μείωση στις πέτρες είναι ταχύτερη εάν η ζώνη βρίσκεται πιο κοντά στον κεντρικό αστέρα. Επίσης, έδειξε έμμεσα – μέσω του κατακόρυφου πάχους των ζωνών – ότι πιθανότατα υπάρχουν σε αυτές τις ζώνες αόρατα αντικείμενα μεγέθους έως 140 χλμ ή και του μεγέθους της Σελήνης».

Oι 74 ζώνες εξωκομητών, όπως απεικονίζονται στη δημοσίευση «REsolved ALMA and SMA Observations of Nearby Stars (REASONS)» των ερευνητών L. Matrà et al.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Τι είναι οι οβελίσκοι στη Βιολογία;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Οι βιολόγοι φαίνεται πως έχουν ανακαλύψει μια εντελώς νέα μορφή «ζωής». Συνίσταται από κυκλικά μόρια RNA που αναδιπλώνονται σε βρόχους και σχηματίζουν ραβδοειδείς δομές. Για τον λόγο αυτό ονομάστηκαν οβελίσκοι. Δεν είναι ούτε μικρόβια ούτε ιοί και τα γονίδιά τους δεν θυμίζουν κανέναν γνωστό οργανισμό. Πιθανότατα κατοικούν στο σώμα σας.

Οι οβελίσκοι ανακαλύφθηκαν το 2024, καθώς οι ερευνητές ανέλυαν τεράστιες ποσότητες γενετικών δεδομένων από το ανθρώπινο έντερο. Από αυτή την αναζήτηση προέκυψαν 29.959 νέες αλληλουχίες RNA, παρόμοιες μεταξύ τους, αλλά πολύ διαφορετικές από όσες ήταν ήδη γνωστές. Έτσι, προς το παρόν δεν γνωρίζουμε τον ρόλο των οβελίσκων στο δέντρο της ζωής.

Οι οβελίσκοι είναι μικρότεροι από τους ιούς, είναι σαν τα «ιοειδή», δηλαδή βρόχοι RNA που καταφέρνουν έξυπνα να αναπαραχθούν χρησιμοποιώντας τον μηχανισμό του κυττάρου που μολύνουν. Ενώ οι ιοί έχουν πρωτεϊνικό περίβλημα, τα ιοειδή είναι απλώς γυμνό RNA. Δεν κωδικοποιούν καν πρωτεΐνες και αλληλεπιδρούν απευθείας με το DNA του ξενιστή. Οι οβελίσκοι, αντίθετα, φαίνεται να κωδικοποιούν ελάχιστες πρωτεΐνες, κι αυτό δείχνει πως είναι πιο περίπλοκα από τα ιοειδή.

Τα γνωστά ιοειδή μολύνουν μόνο τα φυτά. Το πρώτο που βρέθηκε προκαλεί ασθένεια στις πατάτες, ένα άλλο προκαλεί μια ασθένεια στα αβοκάντο, κ.ο.κ. Αυτό προκαλεί το ερώτημα: γιατί δεν υπάρχουν ιοειδή που μολύνουν ζώα;
Είναι μήπως οι προσφάτως ανακαλυφθέντες οβελίσκοι η απάντηση στο ερώτημα αυτό; Όχι ακριβώς: μπορεί οι οβελίσκοι να λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο, αλλά φαίνονται γενετικά άσχετοι.

Όπως συμβαίνει με τους ιούς και τα ιοειδή, οι οβελίσκοι δεν μπορούν να θεωρηθούν ζωντανοί οργανισμοί, καθώς δεν έχουν δικό τους μεταβολισμό και δεν αναπαράγονται χωρίς τη βοήθεια του ξενιστή.

Ένα άλλο σημαντικό ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι το αν οι οβελίσκοι είναι απόγονοι ιών που στην πορεία απλουστεύτηκαν, ή αν αντίθετα είναι προγονικές μορφές ιών. Δεδομένου μάλιστα ότι το RNA ήταν πιθανώς το πρώτο μόριο με ικανότητα αντιγραφής του εαυτού του, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα μπορούσε ενδεχομένως να δώσει πληροφορίες για την εμφάνιση της ζωής στη Γη.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Πυρηνική ενέργεια για την Τεχνητή Νοημοσύνη της Google

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Σε μία πρωτόγνωρη συμφωνία προχώρησε η Google, κατά την οποία θα αγοράσει ενέργεια από ένα σύνολο μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων. Η συγκεκριμένη κίνηση γίνεται με στόχο να παραχθεί ενέργεια για την ανάπτυξη στην χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.

Η συμφωνία που έκανε η Google

Η εταιρεία έχει παραγγείλει την αξιοποίηση έξι ή επτά μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων από την Kairos Power της Καλιφόρνια. Το πρώτο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2030 και τα υπόλοιπα μέχρι το 2035.

Με την απόφαση αυτή η Google πιστεύει ότι θα παρέχει μία λύση χαμηλής παραγωγής άνθρακα στα κέντρα δεδομένων τους, τα οποία για την ορθή και αποτελεσματική τους λειτουργία απαιτούν μεγάλο όγκο ηλεκτρισμού, σύμφωνα με τον Guardian. Η εκρηκτική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει αυξήσει τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας της εταιρείας.

Αντίστοιχες συμφωνίες έχουν κάνει η Microsoft και η Amazon, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες για την τοποθεσία και την οικονομική συμφωνία της Google δεν έγιναν γνωστές.

Τι αναφέρει η Google

Ο Michael Terrell, ο ανώτερος υπεύθυνος για την ενέργεια και το κλίμα της Google, υποστήριξε ότι «το δίκτυο χρειάζεται νέες πηγές ηλεκτροδότησης για να υποστηρίξει τις τεχνολογίες της τεχνητής νοημοσύνης που δίνουν ενέργεια στην επιστημονική πρόοδο, βελτιώνοντας τις υπηρεσίες για τις επιχειρήσεις και τους πελάτες και οδηγώντας τον εθνικό ανταγωνισμό και την οικονομική ανάπτυξη».

Ο υπεύθυνος συνέχισε λέγοντας πως, «η συγκεκριμένη τεχνολογία βοηθάει να επιταχυνθεί μία νέα τεχνολογία που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ενεργειακές ανάγκες καθαρά και αξιόπιστα και να ξεκλειδώσει τις πλήρεις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης για όλους».

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...

Ζούμε σε ένα ιδιαίτερο μέρος του σύμπαντος;

| 0 ΣΧΟΛΙΑ

Σύμφωνα με ένα δόγμα που οι φυσικοί αποκαλούν κοσμολογική αρχή το σύμπαν σε μεγάλες κλίμακες γίνεται ομογενές (δηλαδή είναι παντού ομοιόμορφο) και ισότροπο (δηλαδή φαίνεται ίδιο προς κάθε κατεύθυνση)*. Αυτό σημαίνει η θέση μας στο σύμπαν δεν είναι σε καμία περίπτωση ιδιαίτερη. Αλλά κάποιες πρόσφατες παρατηρήσεις θα μπορούσαν να ανατρέψουν αυτή την παλιά υπόθεση.

Είναι ενδαφέρον το γεγονός ότι για την μεγαλύτερη περίοδο της ιστορίας του πολιτισμού μας πιστεύαμε ότι είμαστε το κέντρο του σύμπαντος. Έπρεπε να φτάσουμε στον 15ο αιώνα, ώστε ο Κοπέρνικος να επαναδιατυπώσει την άποψη που είχε εμφανιστεί σχεδόν δυο χιλιάδες χρόνια πριν με τον Αρίσταρχο, ότι η Γη και οι υπόλοιποι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο. Όμως, παρότι ο Κοπέρνικος πιστώνεται την απόρριψη της ανθρωποκεντρικής θεώρησης που ήθελε τη Γη κέντρο του σύμπαντος, στην πραγματικότητα θεωρούσε ότι ο ήλιος ήταν στο κέντρο του. Στα επόμενα διακόσια χρόνια έγινε κατανοητό ότι τα κοντινά αστέρια δεν κατανέμονται ομοιόμορφα, αλλά μάλλον βρίσκονται συγκεντρωμένα σε σχήμα δίσκου που τώρα αναγνωρίζουμε ως τον Γαλαξία μας. Τα αδέλφια Caroline και William Herschel μπόρεσαν να αναγνωρίσουν αυτή τη δομή του δίσκου στα τέλη του 18ου αιώνα, αλλά κατέληξαν στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι το ηλιακό μας σύστημα βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία. Η θεώρηση αυτή ανατράπηκε, μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα από τον Harlow Shapley, o oποίος προσδιόρισε την θέση του ηλιακού μας συστήματος περίπου στα 2/3 της ακτίνας από το κέντρο του Γαλαξία μας. Αλλά, ακόμη και τότε εθεωρείτο ότι ο Γαλαξίας μας βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος. Τελικά, το 1952 αποδείχθηκε από τον Walter Baade ότι ο Γαλαξίας μας είναι ένας τυπικός γαλαξίας, οδηγώντας στην σύγχρονη διατύπωση της κοσμολογικής αρχής, ότι το σύμπαν φαίνεται το ίδιο ανεξάρτητα με το ποιός είναι ο παρατηρητής και το που αυτός βρίσκεται.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η κοσμολογική αρχή δεν είναι ακριβής. Πρόκειται για μια προσέγγιση που πιστεύεται ότι ισχύει με μεγαλύτερη ακρίβεια καθώς εξετάζουμε μεγαλύτερες κλίμακες. Ισχύει για πολύ μεγάλες περιοχές που περιέχουν π.χ. εκατομμύρια γαλαξίες όπου περιμένουμε κάθε τέτοια περιοχή να φαίνεται λίγο πολύ όπως κάθε άλλη. Η κοσμολογική αρχή είναι η βάση της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης, μια ιδιότητα του συνολικού σύμπαντος, η οποία παύει να ισχύει όταν εξετάζουμε τοπικά φαινόμενα.

Μπορεί λοιπόν οι άνθρωποι να είναι εγωκεντρικά πλάσματα με υπεδιογκωμένη αίσθηση κοσμικής ιδιαιτερότητας, κατάφεραν όμως να αποδείξουν πως ούτε Γη, ούτε ο Ήλιος, ούτε καν ο Γαλαξίας μας είναι το κέντρο του σύμπαντος. Το ίδιο ακριβώς θα αποδείκνυε για την θέση του στο σύμπαν και ένας μακρινός εξωγήινος πολιτισμός (εφόσον υπήρχε). Αυτή η έννοια της μετριότητας εμπεριέχεται στην κοσμολογία, με τη μορφή της «κοσμολογικής αρχής», την ιδέα ότι το σύμπαν φαίνεται το ίδιο όπου κι αν κοιτάξουμε.

Στην κορυφή της κοσμικής ιεραρχίας βρίσκονται γιγάντιες ομάδες γαλαξιών που συσσωρεύονται σε εκτεταμένα, πλούσια σε ύλη νημάτια και φύλλα γύρω από τα χάσκοντα διαγαλαξιακά κενά, αλλά πέρα ​​από αυτό, η δομή φαίνεται να εξασθενεί. Αν μπορούσαμε να κάνουμε μεγέθυνση και να δούμε την μεγάλη εικόνα του σύμπαντος, αυτό θα φαινόταν πραγματικά ομαλό. Συγκρίνοντας το σύμπαν με μια παραλία, παρατηρώντας μια χούφτα άμμο με λεπτομέρεια, θα βλέπαμε τους ξεχωριστούς κόκκους άμμου, με τα διαφορετικά χρώματα, σχήματα και μεγέθη. Αλλά αν περπατούσαμε στην παραλία κοιτάζοντας τους αμμόλοφους, το μόνο που θα βλέπαμε θα ήταν ένα ομοιόμορφο χρυσό-μπεζ χρώμα. Αυτό σημαίνει ότι η Γη (ή οποιοσδήποτε από τα άλλα τρισεκατομμύρια πλανήτες που πρέπει να υπάρχουν) και η μικροσκοπική γωνιά τους στο σύμπαν δεν φαίνεται να κατέχουν καμία ιδιαίτερα προνομιακή θέση σε σύγκριση με οτιδήποτε άλλο. Κι αυτή η ομοιογένεια είναι βολική για τους αστρονόμους επειδή τους επιτρέπει να βλέπουν το σύμπαν εν μέρει ως έναν αξιόπιστο τρόπο εξαγωγής συμπερασμάτων για το σύνολο.

Αμφισβητώντας την κοσμολογική αρχή

Αυτή η απλοϊκή θεώρηση ισχύει για τα πάντα, από την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η σκοτεινή ύλη επιβαρύνει τα σμήνη γαλαξιών μέχρι την εκτίμηση του πόσο κοινές μπορεί να είναι σε ολόκληρο το σύμπαν οι φιλικές προς τη ζωή συνθήκες, και επιτρέπει στους αστρονόμους να απλοποιήσουν τα μαθηματικά μοντέλα τους για το παρελθόν του σύμπαντος καθώς και τις προβλέψεις τους για το μέλλον του. Τα πάντα βασίζονται στην ιδέα ότι [η κοσμολογική αρχή] είναι αληθινή. Όμως, δεν παύει να είναι και μια πολύ ασαφής υπόθεση που είναι πολύ δύσκολο να επαληθευθεί.

Η επιβεβαίωση είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν υπάρχουν σημαντικά στοιχεία για το αντίθετο – και μια σειρά από πρόσφατες παρατηρήσεις που υποδηλώνουν ότι πράγματι το σύμπαν θα μπορούσε να είναι πιο παράξενο και να έχει μεγαλύτερες αποκλίσεις από ότι οι κοσμολόγοι με τόση ευκολία είχαν υποθέσει. Κι αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε διαφορετικοί παρατηρητές στο σύμπαν μπορεί να βλέπουν ελαφρώς διαφορετικά σύμπαντα, τουλάχιστον σε μεγάλη κλίμακα.

Οι αστρονόμοι δεν έχουν απορρίψει ακόμη την κοσμολογική αρχή, αλλά συγκεντρώνουν ενδείξεις για τις πιθανές αδυναμίες της. Μια προσέγγιση περιλαμβάνει την αναζήτηση δομών τόσο μεγάλων που αμφισβητούν την κοσμική ομαλότητα ακόμη και σε μια εξαιρετικά μεγάλη εστίαση. Οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι οτιδήποτε μεγαλύτερο από περίπου 1,2 δισεκατομμύρια έτη φωτός θα ανέτρεπε το μέχρι σήμερα αποδεκτό ομοιογενές και ισοτροπικό σύμπαν.

Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει ήδη μερικές αποκλίσεις. Η Alexia Lopez από το Πανεπιστήμιο του Κεντρικού Λάνκασαϊρ στην Αγγλία, για παράδειγμα, ανακάλυψε ένα «τέρας» που ονομάζεται Γιγαντιαίο Τόξο – μια καμπύλη γαλαξιών σε μήκος περίπου 3,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Ανακάλυψε επίσης τον Μεγάλο Δακτύλιο, κυκλική, δακτυλιοειδή δομή γαλαξιών με διάμετρο περίπου 1,3 δισεκατομμύρια έτη φωτός και περιφέρεια 4 δισεκατομμύρια έτη φωτός. To Γιγάντιο Τόξο και ο Μεγάλος Δακτύλιος βρίσκονται κοντά μεταξύ τους και μπορεί να συνδέονται σε μια ακόμη μεγαλύτερη δομή.

Η υπόθεση της ομοιογένειας και ισοτροπίας του σύμπαντος το καθιστούν αρκετά απλό στην ανάλυση. Οι περισσότερες παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι το σύμπαν είναι ομοιόμορφο σε κλίμακες μεγαλύτερες από εκατοντάδες εκατομμύρια έτη φωτός. Όμως οι πρόσφατες ανακαλύψεις απροσδόκητα μεγάλων δομών προκαλούν προβληματισμούς. Το Γιγάντιο Τόξο (κόκκινο χρώμα στην εικόνα) των μακρινών γαλαξιών απλώνεται στον νυχτερινό ουρανό κοντά στον αστερισμό του Βοιώτη και χρειάζονται 20 πανσέληνοι να το καλύψουν. Λίγο πιο πάνω βλέπουμε την θέση του Μεγάλου Δακτυλίου (μπλε χρώμα). Στην εικόνα βλέπουμε την καλλιτεχνική αναπαράσταση αυτών των δύο τεράστιων αντικειμένων του σύμπαντος που συγκρούονται με την κοσμολογική αρχή, αφού δεν είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού.

Μερικές φορές, από μόνη της η μελέτη της κοσμολογίας μας κάνει καχύποπτους με την κοσμολογική αρχή. Για παράδειγμα, το φως που απέμεινε από τη Μεγάλη Έκρηξη, η επονομαζόμενη κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, έχει μερικές μυστηριώδεις μεγάλης κλίμακας διακυμάνσεις που δεν φαίνονται εντελώς τυχαίες, επισημαίνει ο Dragan Huterer, κοσμολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Κι αυτό δεν εξηγήθηκε ποτέ ικανοποιητικά.

Μερικοί επιστήμονες υποστήριξαν ότι τέτοιες πιθανές προκλήσεις στην κοσμολογική αρχή μπορεί να εξηγηθούν από μια άλλη αρχή, την κοσμική διακύμανση, η οποία αναφέρεται στη στατιστική αβεβαιότητα που είναι εγγενής στις μετρήσεις των αστρονόμων για το σύμπαν. Πάντα περιοριζόμαστε από αυτό που μπορούμε να δούμε και επομένως πάντα είμαστε μαθηματικά αβέβαιοι για το ποια συμπεράσματα να βγάλουμε από ένα περιορισμένο δείγμα. Ίσως οι αποκλίσεις που είδαν οι αστρονόμοι ήταν απλώς το αποτέλεσμα της ατέλειας (έλλειψη πληρότητας) παρά μια πραγματική αντανάκλαση των ιδιοτήτων του σύμπαντος. Ίσως αυτό που φαίνεται ως ανωμαλία στην κοσμική ομαλότητα να εξαφανίζεται σε σύγκριση με ένα απαρατήρητο κομμάτι του σύμπαντος δίπλα στον ορατό όγκο που βλέπουμε εμείς.

Κι όταν πρόκειται να μελετήσουν κατάλληλα μεγάλα τμήματα του σύμπαντος, οι κοσμολόγοι, στην πραγματικότητα είναι πολύ περιορισμένοι: Μόνο το παρατηρήσιμο σύμπαν είναι τόσο μεγάλο. Αν πείτε, «θα μελετήσω τα σχήματα των γαλαξιών», εντάξει είστε τυχεροί: έχετε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων γαλαξίες στο σύμπαν. Μπορείτε να απαντήσετε στις ερωτήσεις σας με στατιστικά στοιχεία και η διακύμανση του δείγματός σας θα είναι πολύ μικρή. Όμως, σε μεγαλύτερες κλίμακες, διαθέτετε μόνο μερικά παραδείγματα επειδή το παρατηρήσιμο σύμπαν χωρίζεται μόνο σε λίγα τμήματα μεγάλων διαστάσεων.

Ο Valerio Marra, καθηγητής στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Espírito Santo στη Βραζιλία και ερευνητής στο Αστρονομικό Παρατηρητήριο της Τεργέστης στην Ιταλία υπέθεσε ότι ορισμένες κοσμολογικές αποκλίσεις θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα κοσμικής διακύμανσης. Αλλά αυτό δεν αρκεί για την ερμηνεία τους, σύμφωνα με υπολογισμούς δικούς του και άλλων.

Παρόλα αυτά, η κοσμολογική αρχή αντέχει πολύ καλά στις περισσότερες κοσμικές παρατηρήσεις. Επιπλέον, ενώ οι επιστήμονες συλλέγουν αρκετές πληροφορίες για να αμφισβητήσουν την εγκυρότητα αυτής της ιδέας, δεν είναι καθόλου έτοιμοι να την εγκαταλείψουν – ίσως επειδή κανείς δεν έχει ένα σταθερό εναλλακτικό σχήμα για να την αντικαταστήσει.

Όπως και νάχει, πρόκειται για ένα πρόβλημα που πολύ δύσκολα θα αποκρυπτογραφηθεί λόγω της φύσης της κοσμολογίας. Σε αντίθεση με κάποιο εργαστηριακό πείραμα το οποίο μπορεί να επαναληφθεί ξανά και ξανά, διαθέτουμε μόνο ένα σύμπαν.

ΠΗΓΗ

Κατηγορίες:
Και κάτι άλλο...
web design by